Lögberg-Heimskringla - 08.09.1966, Blaðsíða 3

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 8. SEPTEMBER 1966
3
JÓNAS JÓNSSON:
íslandssaga
— Business and Professional Cards —
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ISLENDZNQA 1 VESTURHEIMI
Forteiii SÉHA PHHJP M. PÉTURSSON
681 Bonning StrMt, Winnipag 10, Manitobo
StTikU félagið m*8 þrí *8 gerasl meSlimix.
Xngjdd $2.00 — Timaril fAIagmias fritl
Sendist til fj&rmálaritara:
MR. GUÐMANN LEVT.
185 Lindsav Str««t, Winnip«g 9, Monltobo
Minnist
Ólafur Tryggvason.
Nú liðu 10 ár frá því íslend-
ingar gerðu Þorvald og Frið-
rik útlæga. Þá kom til ríkis í
Noregi Ólafur Tryggvason.
Hann var manna glæsilegast-
ur, mikill og sterkur, bjartur
á hörund, eygður manna bezt,
manna vopnfimastur og svo
vel að sér ger um allar íþrótt-
ir, að hann hitti aldrei neinn
sér snjallari.
Ólafur var vel viti borinn
ör í skapi, en grimmur og slæg
ur, er því var að skipta. Hann
hafði legið í víking um mörg
ár, áður en hann varð konung-
ur. A Englandi kynntist hann
kristinni trú og lét skírast.
Eftir það var trúboðið honum
hið mesta áhugamál. Og er
hann var orðinn konungur í
Noregi, tók hann að kristna
landsfólkið. Ekki hafði andi
kristindómsins mýkt huga
hans. Honum og mörgum trú-
boðum þeirrar aldar var nóg,
ef trúarskiptingarnir voru
skírðir og kristnir að nafninu
til.
Braut nú konungur heiðingj-
ana til að kristnast. Suma
tókst honum og prestunum að
sannfæra að nafninu til. Aðra
keypti hann með fégjöfum eða
vegtyllum til að taka trúna,
og suma hræddi hann og
kvaldi, unz þeir létu undan í
orði kveðnu. Við óvini sína
var hann miskunnarlaus að
víkingasið; brenndi þá, lim-
lesti eða lét grimma hunda
rífa þá sundur. Eigi var Ólafi
nóg að kristna Noreg, heldur
vildi hann einnig snúa Færey-
ingum, Islendingum og Græn-
lendingum til kristinnar trúar.
Til íslands sendi konungur
mann er Stefnir hét. Hann var
íslendingur og hafði lengi ver-
ið í ferðum með Þorvaldi víð-
förla. Honum var nauðugt að
fara til íslands, en varð þó að
beygja sig fyrir konungi, sem
aðrir menn hans. Stefnir var
eitt ár á Islandi. Honum varð
lítið ágengt með trúboðið. Tók
hann þá það ráð að fara með
flokk manna um landið og
brjóta hofin en brenna goðin.
Varð hann af þessu mjög ó-
þokkaður af heiðnum mönn-
um. Þá vo?u gerð á alþingi
þau lög, að hver sá, sem last-
aði goðin eða óvirti þau, skyldi
útlægur úr landinu, og frænd-
ur hins seka framfylgja dóm-
inum.. Þótti þeim bera mest
skylda til þess, því að trúníð-
ingar voru frændaskömm.
Þegar Stefnir kom til Noregs,
sagði hann ólafi konungi, að
torsótt mundi að kristna ís-
lendinga.
Þangbrandur.
Þegar Ólafur konungur sá,
að Stefnir fékk engu áorkað,
sendi hann til íslands þýzkan
prest, er Þangbrandur hét. Var
klerkur í mörgu líkur kon-
ungi; víkingur að lunderni,
vígamaður mikill, en hélt sig
vera kristinn. Þar að auki
hafði Þangbrandur prests-
menntun. Konungur hafði
fengið honum brauð gott í
Noregi, en prestur lifði í sukki
og sællífi, meðan eignirnar
hrukku. En er þrotin voru
föng öll, safnaði hann um sig
flokki óaldarmanna og rændi
í byggðinni. Þetta frétti kon-
ungur og líkaði stórilla; hótar
hann nú Þangbrandi afarkost-
um.
Varð hann að vinna sér það
til friðar, sem þá þótti einna
erfiðast, að fara kristniboðs-
ferð til íslands. Fær konung-
ur honum skip og allan messu
skrúða. Lætur nú Þangbrand-
ur í haf og kemur að Austur-
landi, sunnarlega, haustið 997.
En er heiðnir menn vissu er-
indi hans, vildu þeir honum
í engu liðsinna, og kom hann
ekki skipi sínu í höfn.
Þá bjó þar nærri Síðu-Hall-
ur, einn hinn bezti maður á
landinu og mikill höfðingi.
Hann bauð Þangbrandi og
mönnum hans vetursetu. Voru
þeir félagar þar í góðu yfir-
læti um veturinn. Þangbrand-
ur messaði í tjaldi sínu, því
að engin var kirkjan. Boðaði
prestur nú trú Halli og fólki
hans, og var það allt skírt. Um
vorið heldur Þangbrandur í
trúboðsferð vestur um Suður-
land og varð vel ágengt.
Skírði hann marga hina
mestu höfðingja, t. d. Flosa á
Svínafelli, Njál og fólk hans,
Gissur hvíta, Hjalta Skeggja-
son og márga aðra. Víða mætti
hann mótspyrnu. Þá gekk
hann á hólm við óvini sína
eða barðist við þá, og hafði
jafnan sigur. Síðan fór Þang-
brandur um Vesturland og
nokkur héruð af Norðurlandi
og varð vel ágengt. Kristnir
menn mynduðu nú töluvert
íjölmennan flokk, sem hélt vel
saman móti heiðingjum. Eftir
tveggja vetra dvöl á íslandi
fór Þangbrandur heim til Nor-
egs. Bar hann íslendingum illa
söguna, og var konungur þeim
hinn reiðasti.
Níu tíundu hlutar jarð-
næðis í rómönsku Ameríku
eru í eigu örfárra manna
Prófessor Gunnar Myrdal
talaði um nauðsynina á rót-
tækum umbótum og endur-
skipulagningu í landbúnaðar-
málum vanþróaðra landa á
fjölmennri ráðstefnu Samein-
uðu þjóðanna, sem hófst í
Rómaborg 20. júní sl. Yfir 70
lönd áttu þar fulltrúa, þeirra
á meðal Danmörk, Finnland
og Svíþjóð.
Til grundvallar umræðum á
ráðstefnunni lágu m. a. rann-
sóknir á jarðeignarfyrirkomu-
lagi í vanþróuðum löndum. —
Þær leiddu m. a. í ljós, að yfir
90 af hundraði alls jarðnæðis
í Rómönsku Ameríku eru í
eigu tæplega 10 af hundraði
jarðeigendanna. I Chile og
Perú ráða hinir auðugu jarð-
eigendur yfir meira en 80 af
hundraði alls jarðnæðis. í
Argentínu, þar sem hlutfalls-
talan er lægst, eiga þeir um
40 af hundraði jarðanna.
Eigendur smájarða, landset-
ar og landvinnumenn eiga oft
mjög erfitt uppdráttar. 1 Col-
ombíu hefur verið reiknað út,
að yfir 60 af hundraði þeirra,
sem vinna við landbúnaðar-
störf, hafa ofan af fyrir sér á
minna en 5 af hundraði hins
ræktanlega lands. Framleiðsl-
an á stórbúunum á hvern
verkamann er 100 sinnum
meiri en á smájörðunum.
Niðurstöður annarrar rann-
sóknar voru þær, að umbætur
á jarðeignarfyrirkomulaginu
mundu hafa jákvæð áhrif á
þróun iðnaðar. Með því að
bæta lífskjör bændanna leiða
umbæturnar til þess, að eftir-
spurn eftir iðnaðarvörum
eykst og gæði landbúnaðar-
afurða batna að sama skapi.
Tilgangur ráðstefnunnar í
Róm var ekki sá að koma með
ákveðnar tillögur, sem lagðar
yrðu fyrir ríkisstjórnir. Til
þess er vandamálið alltof flók-
ið. Hinsvegar var leitazt við
að safna upplýsingum og
reynslu úr öllum áttum og
kanna gagnsemi hinna ýmsu
aðferða, t. d. einkareksturs,
ríkisreksturs og samvinnufyr-
irkomulags. Ennfremur skipt-
ust fulltrúarnir á skoðunum
um ýmsar ráðstafanir, sem
nauðsynlegt væri að gera á
sviði efnahags- og félagsmála,
t. d. að því er varðaði skatta
og skipulagningu.
Ráðstefnan var haldin af
Sameinuðu þjóðunum í sam-
vinnu við Matvæla- og land-
búnaðarstofnunina (FAO) og
Alþj óðavinnumálastofnunina.
SAMÚÐ OG SÉRÚÐ
Framhald frá bls. 2.
deyfilyfja. Dýrið getur ekki
kvartað, og fæstir kæra sig
um, hvernig því líður. Og geta
mín er sú, að flestir af þeim,
sem að því vinna, geri það
aðeins til að svala kvalaþorsta
sínum. Og er það mér nóg til
þess að skammast mín fyrir að
tilheyra því mannfélagi, sem
ætti að eiga bæði vit og ráð.
Einn jafnaldra minn íslenzk-
an þekkti ég, sem aldrei lét
neitt tækifæri hjá fara til að
misbjóða skepnum sínum. Og
eitt sinn, þegar hann hafði
verið að berja uxa sinn lengi,
sagði hann við tengdabróður
sinn: „Berðu hann dálitla
stund, ég er orðinn uppgef-
inn.“ Og tengdabróðirinn, er
var litlu betri að innræti, hló
við og tók til óspilltra mál-
anna.
Það, sem hér að framan er
sagt um íslendinga, er með
öllu satt, yfirleitt. En þeim til
málsbóta vil ég játa, að fá-
einir voru þó til, sem öðru-
vísu voru innrættir. — P. B.
* * *
Hefir P. B. ekkert fallegra
að segja um meðbræður sína
en þetta? — I. J.
Phona WHitehall 3-8072
Building Mechanic’s Ltd.
Pointing - Decoroting • Constructlon
Renovoting • Reol Estoto
K. W. (BILL) JOHANKSON
Monoger
371 McDermot Ave., Winnipeg 2

A. S. BARDAL LTD. FUNERAL HOME 843 Sharbrook Streat Selur lfkJtistur og annast um útfarir. Allur utbúnaður sá beztL StoínaS 1894 SPruce 4-7474
Goodman And Kojima Electric ELECTRICAL CONTRACTORS 770 ELLICE AVE., WINNIPEG 10 774-5549 ARTHUR GOODMAN M. KOJIMA SP 2-5561 LE 3-6433 Evanlngt ond Holldays
SPruca 4-7853 ESTIMATES FREE J. M. Ingimundson Reroof, Asphalt Shlngles, Roof repairs, install vents, aluminum windows, doors. J. Ingimundson. SPruce 4-7855 632 Simcoe St., Wlnnlpeg 3, Man.

Thorvaldson. Eggertson, Saunders & Mauro Barrlsters and Solicltors 209 BANK OF NOVA SCOTIA BLDG. Portoga and Garry St. WHItehall 2-8291

S. A. Thorarinson Borrister A Sollcltor 2nd Floor, Crown Trust Bldg. 364 MAIN STREET. öffico WHitehall 2-7051 Retldence HU 9-6488

The Business Clinic Oic&t HJðrleliion Offlce at 194 Cathedral Ave. Phone 589-5309 Bookkeepina — Income Tas

Benjaminson Construction Co. Ltd. 911 Corydon Avanue GR 5-0498 GENERAL CONTRACTORS Rosldantlal and Commarelal E. BENJAMINSON, Managar

Off. SP 2-9509—SP 2-9500 Roa. SP 4-6731 OPPOSITE MATERNITY HOSPITAL Neli’s Flower Shop 700 NOTRK DAME Waddlng Bouquata - Cut Flowati Funarol Daslgns - Corsagaa Baddlng Plants S. L. Stafamorv—JU 6-7229 Mr*. Albort J. Johnson ICELANDIC SPOKEN

H. J. LAWRIE LUDLOW Barristar and Sollcltor 2nd Floor, Crown Trutt Bldg. 364 MAIN STREET WINNIPEG 1, MANITOBA Ph. WH 2-4133 At Glmll Hotal avory Frlday 9:30 te 12:30
BETEL
í erfðaskrám yðar
G. F. Jonosion, Pr»*. and Man. Dk.
KEYST0NE FISHERIES
LIMITED
Wholesal* Dlstrlbutors of
FRESH AND FROZEN FISH
16 Martha St. WHttahall 2-0021
Canadian Fish Producers Ltd.
J. H. PAGE, Manoglng Dlractor
Wholasala Dlstrlbutora of Fraah and
Froion Flsh
211 CHAMBERS STREET
Offlco: BUS.:
SPruca S-0481 SPruca 2-391?
Investors Syndicate
of Canada, Limited
H. Brock Smith
Manager, Winnipeg Regio:
280 Broadwoy Ave. WH 3-0361
Halldór Slgurðsson
$ SON LTD
Confracfor $ Builder
e
Office and Worehouee
1410 ERIN ST.
Ph. SP 2-6860 Re*. Ph. 2-1272
TALUN, KRISTJANSSON,
PARKER, MARTIN &
MERCURY
Barrliter* h Solkttora
210 Osborna Straat North
WINNIPEa 1. MANITOBA
The Western Paint Co. Ltd.
321 HARGRAVi ST., WINNIPEG
"THE PAINTERS
SUPPLY HOUSE"
»OUH PAlHI "SINCE 1908"
WH 3-7395
J. SHIMNOWSKI, Prasldaat
A. H. COTft, Traasarat
Capital Lumber Co., Ltd.
92 Higgixu Avenua
Board, Calllng Tlla, Flnlshlng Matarlali,
Evarythlng In Lumbar, Plywood, Woll
Insulatlon and Hordwora
J. REIMER, Manager
WH 3-1453 Phone WH 3-1433
Lennett Motor Service
Oparatad by MICKEY LENNETT
IMPERIAL ESSO PRODUCTS
Hargrava S Bannatyna
WINNIPEG 2. MAN.
PHONI WHttahall S-0117