Lögberg-Heimskringla - 05.01.1967, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 5. JANÚAR 1967
„Vertu sæl, amma mín!“
sagði hann og fann til and-
þrengsla.
„Guð fylgi þér alla tíma,“
sagði gamalmennið og hélt á-
fram að kjökra.
Hjálmar hlustaði á nöldur
samvizkunnar í sínum eigin
barmi um að hann hefði verið
kaldur og afskiptalítill drumb-
ur við þessa konu, sem hon-
um hafði borið að elska og
virða. Hann bætti við hlýjum
kossi og sagði, að það væri
áreiðanlegt að hún væri óðum
að hressast og gæti því orðið
mömmu hans til mikillar á-
nægju, meðan hann væri fjar-
verandi.
Feðgarnir lögðu alla þá alúð
sem þeir gátu í kveðjurnar,
en samt fannst þeim báðum
þær vera kaldar. Svo gekk
Þorgeir burtu og stefndi upp í
fell. Honum var þungt í sinni.
Gunnhildur beið hjá Jarp suð-
ur í tröðinni. Hún ætlaði að
fylgja syni sínum úr garði.
Það hefur vanalega orðið hlut-
skipti móðurinnar. Þegar hún
hafði kvatt hann með árnaðar-
óskum og beðið hann að vera
viljugan að skrifa, gekk hún
upp með túngarðinum og
hvarf inn í hamrana. Þaðan
gat hún lengi séð til ferða
hans. Eftir nokkra stund sá
hún, hvar Guðbjörg gamla
kom stautandi heiman frá
bænum áleiðis til sín. Hún
ætlaði að reyna að uppfylla
síðustu ósk frænda síns, þó
að ólíklegt væri að hún gæti
létt aumingja Gunnhildi lífið
að einhverju leyti, því að nú
fyndist henni hún vera orðin
einmana, þegar eftirlætisson-
urinn væri farin. Gunnhildur
kom á móti henni, svo að hún
þyrfti ekki að leggja það á sig
að ganga síðasta spölinn, því
að hann var á fótinn.
„Hann er nú horfinn, bless-
aður drengurinn. Guð má vita,
hvort við sjáum hann nokk-
urn tíma aftur,“ sagði hún
lágt og mæðulega.
Vestur að Hálsi.
Hjálmari fannst óviðkunn-
anlegt að hugsa til þess að
koma að Hálsi eftir allt það,
sem gerzt hafði þennan vetur,
en hjá því varð ekki komizt.
Það var verið að slóðadraga
með tveimur hestum syðst á
túninu. Hann fór af baki við
hliðið, tók niður taumana á
púlshestunum og teymdi þá
heim tröðina í blíðasta nátt-
málaskini. Hann var varla
kominn heim á hlaðið, þegar
Sigurfljóð geystist út úr dyr-
unum brosandi. „Það er þó
ekki hægt annað að segja en
að það sjáist til míns manns,
þegar hann kemur,“ sagði hún
og heilsaði honum með remb-
ingskossi og bætti öðrum við
með þakklæti fyrir síðast og
bauð hann velkominn. „Ef þú
hefðir ekki komið mér til
hjálpar, væri ég nú þrjár álnir
undir grassverðinum í stað
þess að njóta þessarar indælu
vorblíðu, sem nú er á degi
hverjum.“
„Það hefði einhver annar
fundið þig,“ sagði Hjálmar og
þótti nóg um alúð hennar. „Ég
kom með þessa hesta með
mér, þeir eru vanir plæging-
um, svo að ég verð kannske
eitthvað fljótvirkari en ég var
í haust, enda þarf svo að vera,
því að nú er ég ferðbúinn til
Noregs — búinn að kveðja
Hraunhamra.“
„Nel, ertu að tala í alvöru,
vinur? En hvað ég samgleðst
þér. Lét nú karlinn þig hafa
farareyri eins og þú þarft?“
sagði Sigurfljóð hlæjandi.
„Já, það var ekki skorið við
neglurnar á sér,“ sagði Hjálm-
ar, en hann brosti ekki, því
síður hló henni til samlætis.
„Sko tengdapabba, hann er
hreint ekki svo afleitur. Ég
segi þér það satt, að það hefði
orðið myndarlegur búskapur
hjá okkur, ef við hefðum bor-
ið gæfu til að búa saman,“
sagði hún hlæjandi. „Og nú
skaltu reyna, vinur minn, að
vera ekki neitt öðruvísi en þú
varst í haust, þó að við höfum
verið trúlofuð þessar vikur.
Eða ertu kannske reiður við
mig fyrir þetta launpukur,
sem við brugguðum þér og ég
var svo hreinskilin að játa
fyrir þér? Þér hefði verið
betra að skrifa ekkert og lofa
samvizkunni að nöldra.“
„Nei, mikil ósköp, ykkur var
velkomið að byggja ykkur
skýjaborgir,“ sagði Hjálmar.
„Ég bauð pabba að lesa bréfið
og það hefur hann víst gert og
líklega eyðilagt það, því að ég
hef hvergi séð það síðan.“
Hún var hætt að hlæja. —
„Hvað sagði hann yfir þessu?“
spurði hún.
„Hann hefur aldrei minnzt
á það einu orði.“
„Og þú ekki heldur?“
„Nei, ég ekki heldur."
„Leitaðirðu ekki að bréfinu
eða spurðir eftir því?“
„Nei, hann hefur sjálfsagt
kastað því í ofninn, þykist ég
vita, fyrst hann lét það ekki
þar, sem það var. — Svo lang-
ar mig til að vita, hvað ég á
að gera við alla þessa hesta
til morguns,“ sagði Hjálmar.
„En mig langar til að vita,
hvað þú gerðir við hin bréfin
tvö, sem ég skrifaði þér, eða
kannske þú hafir aldrei fengið
þau? Samt var ég ekki búin
að útvega mér annan mann —
átti alltaf von á þér. Þú mátt
trúa því, að það hefur verið
horft í norður- og austurátt
nú í seinni tíð af fleirum en
mér. Þú ert heldur latur að
skrifa kærustunni, þykir mér.
Ætlarðu að verða eins feim-
inn og hlédrægur við hana og
þú varst við mig?“
„Ég átti ekki gott með að
koma bréfum til hennar. Það
er fáferðugt að Heiðargörðum.
Það er stutt síðan ég frétti, að
hún væri komin hingað, og ég
kann svo illa við að þú takir
hana á þitt heimili og kunni
heldur ekki við að skrifa henni
meðan hún er hjá þér,“ sagði
hann fálega.
„Ég er nú hrædd um að þú
verðir samt að sætta þig við
það, vinur, því að héðan fer
rún ekki fyrr en þú kvænist
henni. Ef þú gerir það ekki,
verður hún hér alla ævina eða
að minnsta kosti barnið henn-
ar,“ sagði Sigurfljóð kafrjóð
af ákafa.
„Ég gerði ráð fyrir, að hún
yrði í Heiðargörðum meðan ég
væri í burtu,“ sagði hann.
„Hvernig svo sem ætti barn-
ið að kúldast þar? Heldurðu að
það fari ekki nokkuð betur um
þau hérna í nýja húsinu?“
sagði hún.
„Mér sýnast þau ekkert ves-
aldarleg, systkinin í Heiðar-
görðum," var það eina, sem
Hjálmar lagði til málanna.
Ekki eitt einasta þakkarorð
fyrir umhyggjuna og gæðin
við kærustuna hraut af vörum
hans. Hún fann til sömu sáru
gremjunnar og þegar hún var
að fara frá Hraunhömrum. —
„Ég hef nú bara ekki komizt
að með að spyrja, hvernig
heilsan sé hjá þér, Sigurfljóð?“
sagði Hjálmar.
„Hún er fram yfir allar von-
ir. Ég er náttúrlega dálítið
hölt, að öðru leyti líður mér
sæmilega eftir allar hrakfar-
irnar,“ sagði hún.
Hann fór að spretta af
hnakknum, og koffort og
kassa, sem var á einum hest-
inum, tók hann ofan. „Það er
eitthvað í þessum kassa, sem
þér heyrir til, Sigurfljóð, lík-
lega einhver föt, býst ég við,“
sagði hann. „En þetta koffort
ætla ég að fá að láta einhvers
staðar inn. 1 því eru fötin
mín.“
„Ójá, mömmu þinni hefur
þótt ólíklegt, að ég kæmi norð-
ur eftir þessu,“ sagði hún og
brosti beisklega.
„Henni hefur sjálfsagt ekki
dottið slíkt í hug,“ sagði hann
og teymdi hestaþvöguna aust-
ur túnið, þar sem hann þóttist
þekkja húsbóndann við túná-
vinnsluna. Hann teymdi ann-
an hestinn, en Ella litla trítl-
aði með hinn. Fósturdóttirin
og stúlka, sem hann þóttist sjá
að væri heimasætan á heimil-
inu, rökuðu eftir slóðaðnum.
Hjálmar kastaði kveðju á fólk-
ið, nema húsbóndann, honum
rétti hann hendina.
„Það er ekki hægt að segja
að þú sért gangandi, Hjálmar
minn,“ sagði bóndi, „þvílíkur
hestahópur, sem fylgir þér.“
„Ég kom með þessa hesta að
heiman. Þeir eru vanir að
vinna saman og vona ég því,
að mér gangi betur við flagið
en í haust. Ég hef nauman
tíma,“ sagði Hjálmar. „Ef þú
vilt síður hafa þá, á ég ekkert
við flagið.“
„Nú, nú,“ sagði bóndi, „ég
var víst ekkert farinn að hafa
á móti þeim. Reyndar finnst
mér lítið liggja á að fara að
saxa það í sundur, en það
stendur kannske svoleiðis á
fyrir þér, að þú vilt koma því
af?“
„Já, það er einmitt svoleiðis,
annaðhvort strax eða aldrei,“
sagði Hjálmar.
„Nú, jæja, ætli þið verðið
þá ekki að ráða eins og vant
er, þetta unga fólk,“ sagði
bóndi og svipur hans þyngd-
ist. „Þá skaltu láta þá þarna
í girðinguna, annars rjúka þeir
norður aftur í gróðurinn og
rólegheitin.“
Sigurfljóð beið úti á hlað-
inu þangað til Hjálmar kom
heim aftur. „Þið hafið náttúr-
lega verið búin að vinna á
þarna fyrir norðan, sem ekki
er heldur þakkandi, þetta eru
engin tún hjá ykkur hjá því,
sem er hérna á Hálsi og víð-
ar.“
„Já, það er stórt túnið ykk-
ar og veitti áreiiðanlega ekki
af fleiru fólki en þið hafið
til að vinna á því,“ sagði
Hjálmar.
„Þér hefur nú líklega fund-
izt fátt við útivinnuna,“ sagði
Sigurfljóð og brosti, „en við
reynum að nota-okkur liðlétt-
inga, þó að þið hafið hálfvax-
inn strákinn hann Bjössa bara
til að láta hann éta.“
„Mér finnst nú Ella litla
tæplega geta kallazt liðlétting-
ur, heldur barn,“ sagði Hjálm-
ar.
„Þó teymir hún allan dag-
inn, anginn litli. Ég gæti hugs-
að að mömmu þinni þætti það
heldur erfitt fyrir átta ára
gamlan krakka.“
„Það þætti áreiðanlega erfitt
á Hraunhömrum, pabba engu
síður en mömmu. Hann er góð-
ur við unglinga, man vel að
hann var einu sinni foreldra-
laust barn, sem átti víst ekki
neitt sérlega gott atlæti,“ sagði
Hjálmar og kvað fast að orð-
unum.
Sigurfljóð hafði fylgt gesti
sínum inn í maskínuhúsið. Þar
var Halldóra húsfreyja. Hún
svaraði því, sem Hjálmar hafði
sagt um atlæti föður hans:
„Það var nú ekki mikið hugs-
að um vandalausu börnin á
þeim árum hjá húsbændunum,
næstum verst á ríkisheimilun-
um.“
„Vonandi hefur það eitthvað
skánað," sagði Hjálmar. „Ekki
þætti mér ólíklegt, að sá ósið-
ur héldist við, að það væri
einna lakast á ríkisheimilun-
um.
Sigurfljóð lagði á borðið og
raðaði matardiskum fyrir gest
sinn með fátkenndum handa-
hreyfingum, litverp í andliti.
Hjálmar þóttist vita, að það
hefði fokið í hana við sig, en
honum var það ósárt, svo
mjög kenndi hann í brjósti um
litlu stúlkuna, sem trítlaði
með hægfara klárinn á eftir
sér rétt á móti glugganum,
sem hann sat við.
Þegar hann hafði matazt,
sagði Sigurfljóð, að nú væri
bezt fyrir hann að fara fram í
gestaherbergið og hvíla sig,
hann hlyti að rata. Hann stóð
upp og þakkaði þeim mæðg-
um fyrir matinn. Svo fór
hann fram í herbergið, opnaði
hurðina án þess að banka, því
að hann bjóst ekki við nein-
um inni. En þarna sat þá Ásta
hans í geislaflóði kvöldsólar-
innar með saumavél fyrir
framan sig á borðinu og ó-
sköpin öll af allavega litri
álnavöru. Hann stanzaði í dyr-
unum, svo hverft varð honum
við að sjá hana. Þó vissi hann,
að hún var á heimilinu. Hann
bjóst við að hún væri í rúm-
inu, fyrst hún kom ekki til
hans brosandi og sæl yfir end-
urfundunum. Ásta leit upp frá
saumunum, þegar hún heyrði
hurðina opnaða. Hún varð
auðsjáanlega jafnhissa og
hann.
„Nú er ég hissa. Ert þú kom-
inn hingað?“ sagði hún og kom
til hans brosandi.
„Vissirðu ekki að ég var
komin, Ásta?“ spurði hann,
þegar kveðjurnar voru af-
staðnar að mestu leyti. „Sástu
ekki til mín með hestaþvög-
una?“
„Varst það þú?“ sagði hún.
„Sigurfljóð sagði, að þetta
væri áreiðanlega plæginga-
maður, sem hún ætti von á,
svo að ég aðgætti hann ekk-
ert frekar. Hvað svo sem varð-
aði mig um hann, sem ég hélt
að væri bara einn af þeim
mörgu gestum, sem koma án
þess að éig þekki nokkurn
þeirra. En það varst þá þú,
elsku vinur! Því hefurðu ver-
ið svona latur að skrifa mér
síðan þú varst frjáls að því?“
„Þú átt víst bréf heima í
Heiðargörðum. Ég var búinn
að senda það áður en ég frétti
að þú værir farin þaðan.“
„Ertu óánægður yfir allri
þessari ráðsmennsku Sigur-
fljóðar í þessu máli?“ sagði
hún. „Ég minntist ekki á það
með einu orði að hún léti mig
hafa hringinn, eins og þú get-
ur skilið. Hún bara lét hann á
fingurinn á mér og sagði, að
ég mætti ekki hreyfa hann
þaðan, nema með sínu leyfi'.
Hvað segirðu um það?“
Hann tók hönd hennar og
horfði á hana brosandi: „Hann
fer ólíkt betur þarna. Ég er
ánægður að öllu leyti, nema ég
hefði helzt ekki viljað að þú
værir hérna. Ég ætlaði ein-
hverja nóttina austur eftir til
að reyna að ná fundi þínum,
en þá frétti ég, að þú værir
komin vestur að Hálsi.“
Spakmæli dagsins.
Það grillir í smásyndir
þeirra, sem ganga í götóttum
lörfum. Skikkjur og loðfeldir
skýla öllu slíku.
— Shakespeare.