Lögberg-Heimskringla - 18.01.1968, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 18. JANÚAR 1968
Lögberg-Heimskringla
Published erery Thursday by
NORTH AMERICAN PUBLISHING CO. LTD.
Prinled by
WALLINGFORD PRESS LTD.
303 Kennedy Sireei, Winnipeg 2, Man.
Ediior: INGIBJÖRG JÓNSSON
Prasident, Grettir Eggertson; Vice-President, S. Aleck Thorarinson; Secretary,
Dr. L. Sigurdson; Treasurer, K. Wilhelm Johannson.
EDITORIAL BOARD
Winnipeg: Prof. Haraldur Bessoson, choirman; Dr. P. H. T. Thorlokeon, O.
Voldimor J. Eylonds, Caroline Gunnarsson, Dr. Thorvaldur Johnson, Rev. Phillip
M. Petursson. Voncouver: Gudloug Johonnesson, Bogi Bjarnason. Minneepoiis:
Hon. Voldimar Bjornson. Victorie, B.C.: Dr. Richord Beck. Icelend: Birgir Thor-
lacius, Steindor Steindorsson, Rev. Robert Jack.
Subscription $6.00 per year — payable in advance.
TELEPHONE 943-9931
Authorized as second class moil by the Post Office Department, Ottawa,
and for poyment of Postage in cosh.
Eftirsókn í embætti
Það sætir mikilli furðu hve margir menn eru viljugir
og þykjast færir um að sækja um æðstu stjórnmálaem-
bætti þjóða sinna. Hin mikla ábyrgð, sífelda vinna og á-
hyggjur sem þessum embættum fylgja virðist ekki vaxa
þeim í augum.
En flestir þeir, sem hreppa þessi ábyrgðarmiklu em-
bætti eldast fyrir aldur fram. Eftir fá ár sligast þeir undir
hinni þungu byrði; áhyggjur, vonbrigði, fylgistap og fleira
greipa djúpar rúnir á andlit þeirra.
Síðan sjónvarpið kom til sögunnar verður almenningi
þessi breyting á útliti og framkomu forustumanna þeirra
augljós. Það er til dæmis sorglegt að sjá hve forseta-
embættið hefir verið Lyndon B. Johnson þungbært. Hann
þekkist varla fyrir hinn glaðsinna og sigursæla mann,
sem tók við forsetaembættinu fyrir fjórum árum. Styrjöld-
in í Viet Nam mun eiga sinn þátt í þessari breytingu.
Hann mun, að sjálfsögðu hafa verið einlægur í þeim á-
setningi að binda endi á þennan hildarleik, en það er
hægara sagt en gjört þegar út í hann er komið. — Minnis-
stæð eru aðvörunarorð Dwight D. Eisenhower þegar hann
lét af forsetaembættinu. Hann aðvaraði þjóð sína og stjórn
hennar gegn því, að gefa hershöfðingjunum of mikil völd
í hendur. Hann vissi hvað hann var að tala um, því hann
hafði verið hershöfðingi sjálfur.
Þrátt fyrir alla erfiðleikana og fylgistap á þessum fjór-
um árum, er talið sjálfsagt, að Johnson muni sækja um
endurkosningu í haust. Og ekki verður vöntun á fram-
bjóðendum úr báðum stjórnmálaflokkunum. Meir að segja,
maður, sem lengst af hefir verið kvikmyndaleikari, hvað
vera reiðubúinn að gefa kost á sér í þetta voldugasta em-
bætti heimsins! —
Allir hér í Canada eru minnugir á hinn mikla kosninga
sigur John Diefenbakers og hve mjög honum sárnaði þegar
conserative flokkurinn tapaði 1963 og hann varð að víkja
úr forsætisráðherra stólnum fyrir Lester B. Pearson og sátu
þeir aldrei síðan á sárshöfði á þingi og veittist erfitt um
framgang á flestum málum, það tók jafnvel vikur og
mánuði að fá samþykkt á þingi að Canada fengi sinn eigin
fána. Smásaman snérust fylgismenn Diefenbakers gegn
honum og boðuðu loks flokksþing síðastl. haust til að kjósa
á ný flokksforingja. Ekki vantaði menn, er höfðu hug á
því að ná í það erfiða sæti, einir tíu framámenn í flokknum
gáfu kost á sér, þar á meðal Mr. Diefenbaker sjálfur þótt
honum hafi hlotið að vera ljóst að hann myndi tapa. Robert
Stanfield forsætisráðherra Nova Scotia fylkis var kjörinn
— hægur maður og viðfeldinn en ekki ræðuskörungur á
við Mr. Diefenbaker.
Lester B. Pearson hefir átt við erfiðleika að stríða, sem
forsætisráðherra, því Liberal flokkurinn hefir ekki haft
meirihluta á þingi í hans stjórnartíð, en hann átti því láni
að fagna, að njóta ávalt trausts og virðingar ráðuneytis
síns og samverkamanna og hefir stjórn hans afkastað furðu
miklu á þessu tímabili. En bæði er það að flokkur Mr.
Pearson átti litlu fylgi að fagna hér í vestur fylkjunum og
hann hefir verið orðinn þreyttur. Hann tilkynnti í lok árs-
ins 1967 að hann myndi segja af sér forsætisráðherra em-
bættinu í apríl mánuði þetta ár, og halda þá Liberalar flokks-
þing í Ottawa til að velja eftirmann hans, sem verður ekki
einungis formaður flokksins heldur og forsætisráðherrfa.
þjóðarinnar þar til næstu kosningar fara fram.
Ekki virðist hörgull á mönnum í Liberal flokknum, sem
telja sig hæfa í þetta háa embætti. Nokkrir hafa nú þegar
gefið sig fram og þeir verða væntanlega fleiri.
Hversvegna sækja menn svo ákaft í þessi embætti? Það
hlýtur að vera þeim kostnaðarsamt að leita sér fylgis um
allt landið og óskemmtilegt og þreytandi að sama skapi, og
ef þeir hreppa hnossið verða þeir að skotspæni blaða, út-
varps, sjónvarps og almennings. — Er það vegna löngunnar
til að verða landi sínu og þjóð að liði eða einhvers annars?
Af hverju sem það er megum við þó hrósa í happi að eiga
einhverja sem gefa kost á sér í þessi erfiðu embætti. Hvernig
sem þeir reynast, er þetta fyrirkomulag þó langt um betra
en það einræði er fjöldi þjóða á við að búa. — I. J.
„Hálfgerður íslendingur"
18 ár ræðismaður íslands í „landinu helga" — Rabbað
stundarkorn við Franz Naschilz í Tel Aviv
„Já, naínið hljómar pen-
ingalega, — en við erum
hálíblankir hérna við göl-
una", segir aðalræðismaður
fslands í ísrael, Franz Nasc-
hitz, þegar blaðamaður Vísis
og hann ganga í morgunsól-
inni eflir Rotschild Boule-
vard, en þar er íslenzk ræðis-
mannsskriíslofa, — og ræðis-
maðurinn kímir, þegar minnzt
er á Rolschildana, sem gatan
ber nafn af, þeir voru og eru
ríkastir af öllum ríkum Gyð-
ingum, og um tíma gátu þeir
i krafli auðs síns ráðið gangi
styrjalda, og hvort þær voru
háðar yfirleitt, að því er sagt
var.
1 hvíta steinhúsinu við fall-
egu breiðgötuna, sem er skipt
með risaháum trjám eftir
endilöngu, er miðstöð íslands,
þeir sem koma frá íslandi
eiga þarna mann að, og þeir
sem vilja kynnast íslandi geta
líka komið og spurt Nasc-
hitz-feðgana, en sonur Franz
Naschitz, sem er lögfræðing-
ur, kann skil á íslandi og
flutti nýlega fyrirlestur og
svaraði fyrirspurnum um ís-
land á fundi, sem blaðamenn
í Tel Aviv héldu.
„Ég er eiginlega orðipn
hálfgerður íslendingur,“ segir
Naschitz eftir að við komum
inn á látlausa skrifstofu hans,
sem ber öll merki þess, að
þar sé ekki setið auðum hönd-
um á vinnudegi. Á veggjum
hanga verk íslenzkra málara,
og síðar kynnist ég hinu sama
á heimili þeirra Naschitz-
hjónanna. Það er eins og að
koma inn á íslenzkt heimili,
og íslenzkar bækur eru líka
til á heimilinu, gjafir frá
Nóbelsskáldinu okkar, sem
eitt sinn bankaði upp hjá
ræðismanninum. N a s c h i t z
hefur komið 21 sinni til Is-
lands og hefur að baki 18 ára
störf sem konsúll.
Naschitz er lávaxinn mað-
ur, ákaflega snyrtilegur og
satt að segja dæmigerður
verzlunarmaður af eldri kyn-
slóðinni.
Ég spyr um verzlunarvið-
skipti landa okkar. Þau voru
eitt sinn meiri en nú er,“ seg-
ir Naschitz. „Enu sinni þurft-
um við nauðsynlega á eggja-
hvítuauðugri fæðu að halda,
og gátum ekki fiskað sjálfir.
Þá keyptum við mikið af fisk-
blokkum frá íslandi, — 90%
af því sem við þurftum kom
frá íslandi. Fiskurinn er holl
fæða og næringarrík og ódýr
miðað við kjöt,“ segir Nas-
chitz og neitar þeirri spurn-
ingu blaðamanns hvort fisk-
urinn hafi ekki verið óvin-
sæll en það gaf barþjónn á
hóteli blaðamanns í skyn.
„Nei, okkur líkar vel við fisk,
það sýnir bezt hvað hér er
alltaf borðað mikið af fiski,
en nú veiðum við sjálfir og
því hafa viðskiptin við Island
dregizt saman. Þið eruð ekki
samkeppnishæfir í verði við
önnur lönd.“
Á þessum árum, þ. e. um og
eftir 1950, var Vatnajökull í
stöðugum flutningum milli Is
lands og Israel. Fyrir fiskinn
flutti Vatnajökull okkur m.a.
í hundraðatali hina frægu
Kaiser-leigubíla, sem voru
settir saman í ísrael, ísraelsk-
ar snyrtivörur og hreinlætis-
vörur settu svip á markaðinn,
— og ávextirnir þeirra sviku
engan fremur en nú. Þetta
var þá, — en tímarnir hafa
breytzt og nú er verzlunin
mun minni milli landanna.
Islenzk síld þykir þó herra-
mannsmatur í ísrael, eins og
raunar víðast annars staðar
en á íslandi, þar sem helzt
þarf að flytja síldina inn frá
Noregi eða Svíþjóð til að fólk
fáist til að borða hana. Þenn-
an morgun vakti það athygli
mína við morgunverðarborð-
ið á hótelinu, að fjölbreytt
úrval síldarrétta var á borð-
um. Þjónninn kom meira að
segja að borðinu og benti mér
á að notfæra mér þetta kosta-
boð. „Hvaðan er þessi síld,“
spurði forvitni blaðamaður-
inn. „Andartak,“ segir þjónn-
inn og er horfinn. Það er
skotið á þjónarráðstefnu og
loks kemur þjónninn til baka.
„Síldin er frá heimalandi yð-
ar, herra minn, — Englandi.“
Hvaðan sem síldin hefur
verið þá bragðast hún sæmi-
lega vel, en hrósið, sem ég
fékk fyrir enskukunnáttuna,
var ómetanlegt. Ég spurði
ræðismanninn um síldarinn-
flutning. Jú, á döfinni var þá
að flytja frá íslandi til ísrael
5000 tunnur af síld og var
Naschitz einmitt að vinna að
því að koma þeim kaupum á.
Útflutningur til íslands er
alltaf nokkur, vín, appelsínur,
lyf, eins og til dæmis pensill-
ín, garn og vefnaðarvara, —
og það nýjasta var það, að
fyrirtæki í Reykjvík hafði á
prjónunum innflutning til ís-
lands á nýjum og ferskum
rósum!
— Hvernig stóð á því að
þér kynntust íslandi?
„Það var á árunum eftir
stríð að ég var settur í nefnd
sem átti að semja um við-
skipti við Norðurlöndin, þar á
meðal ísland. Eftir það komst
ég í góð kynni við Norður-
löndin og þá ekki sízt Island
og hef stofnað til vináttu við
fjöldamarga íslendinga, bæði
á ferðalögum á íslandi og eins
hér, ég hitti marga íslendinga
sem hingað hafa komið. „Á
veggnum eru myndir áritaðar
af ýmsum framámönnum ís-
lenzkum, sem heimsótt hafa
ísrael.
— Hafa ísraelsmenn áhuga
á Islandi?
„Geysilegan áhuga. Hingað
á skrifstofuna koma oft börn
og biðja um myndir og bækl-
inga um ísland. Þau hafa lært
í skólanum um ísland og vilja
vita meira. Ég er vanur að
láta þau ganga undir smá-
próf og fyrr fá þau ekki mynd
irnar. Börnin ganga ævinlega
að þessu og falli þau á próf-
inu koma þau bara betur und-
irbúin aftur til að taka prófið.
Við höfum líka gengizt fyrir
íslandskvöldum og þangað er
boðið mörgum málsmetandi
mönnum og rætt um ísland.
Margir þekkja til Islands
vegna heimsókna forseta ís-
lands og forsætisráðherra, og
einnig utanríkisráðherra og
Birgis Finnssonar, forseta Al-
þingis, sem var eini ræðu-
maðurinn af 44 þingforsetum
við opnun Knesset, nýja þing-
hússins í Jerúsalem. Við mun
um líka eftir því að íslend-
ingar hafa stutt okkur með
ráðum og dáð á alþjóðavett-
vangi og voru meðal annars
mjög fylgjandi stofnun ríkis
okkar á sínum tíma. f
En svo nánar sé vikið að
samskiptum íslands og Israels
í dag, sem að mestu leyti fara
í gegnum aðalræðismanninn,
þá hafa Loftleiðir teygt anga
sína til ísrael og einnig þar
hafa menn heyrt getið lágra
fargjalda félagsins yfir At-
lantshafið og á síðara ári jókst
sala farmiða með félaginu
stórlega í ísrael.
Að því er ræðismaðurinn
taldi er innflutningur ísraels
frá Islandi 1966 um 6.5-7 mill-
jónir króna en inn mun hafa
verið flutt frá ísrael fyrir
6-6.6 milljónir króna.
Ýmsir annmarkar eru á við-
skiptum við ísrael vegna þess
hve fjarlæg löndin eru hvort
öðru. Hr. Naschitz taldi þó,
að auka mætti viðskipti land-
anna að mun. Ekki hvað sízt
sýndi hann áhuga á að ferða-
menn kæmu til ísrael og ísra-
elskir ferðamenn þá til ís-
lands, — en ísrael er einstakt
ferðamannaland og býður upp
á flest það, sem önnur lönd
gera, t. d. gott veður, bað-
strandir og allt það, sem
ferðamenn vilja, — og saga
ríkisins er einstök, h v e r
steinn og hver þúfa hefur sína
sögu aftur í aldir. 1
Vísir 9. ianúar 1968