Lögberg-Heimskringla - 18.01.1968, Síða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMT UDAGINN 18. JANÚAR 1968
Hún hafði ætlað að festa
hnapp í jakkaermina hans
um morguninn. Þess vegna
hafði hún tekið þetta upp, en
þá hafði Sigurfljóð, sú mikla
dugnaðarkona, tekið við því,
svo að það gengi fljótara. Hún
var alltaf svo seinvirk, aum-
ingja konan. Hann háttaði, en
gat ekki sofnað, þótt hann
væri dauðþreyttur á líkama
og sál. Hann slokkti ljósið og
bylti sér til veggjar, en sá þó
þessa smáhluti, sem á borðinu
voru, jafnskýrt og áður. Hún
hafði átt þessi skæri fyrst
þegar hann kom að Hraun-
hömrum og lét þau aldrei nið-
ur fyrr en hún var búin að
fægja þau og strjúka. Þau
voru líka eins og ný. Ástríður
hafði sagt honum það einu
sinni, að hann hefði víst gefið
henni þessi skæri, strákasn-
inn, sem hún hefði verið að
finna þarna í hömrunum. Þær
hefðu líka ekki verið lengi að
kubbast í sundur, tryggðataug
arnar hans. Hvort sem það
var rétt eða ekki, þótti henni
fjarska vænt um þessi skæri.
Hann fór allt í einu að sjá
eftir því, að hann skyldi ekki
hafa gefið henni eitthvað,
sem henni hefði þótt svo
vænt um, að hún hefði strokið
það og fægt í hvert sinn, sem
hún hefði handleikið það.
Þegar rétt var reiknað, hafði
þessi strákflagari verið betri
og gjöfulli en hann sjálfur.
Hann gladdist við að hugsa
til þess að hafa gefið henni
falleg bollapör með gylltum
stöfum. „Frá vini“ stóð á
þeim. Hún tók þau aldrei upp
nema á hátíðum. Einna sárast
var þó að hugsa til þess, hvað
hún hlyti að hafa þráð að
hafa smábarn á heimilinu,
sem hún væri móðir að. Mik-
ið hafði hún verið glöð og
sæl yfir drengnum þessa mán
uði, sem hann var búinn að
vera hjá henni. Þá gleði hefði
hann getað veitt henni strax
og drengurinn fæddist, ef
hann hefði ekki verið ósveigj-
anlegur þrákálfur. Allt hafði
það verið Sigurfljóð að kenna.
Og svo þurfti hún endilega
að fara að þeytast hingað
núna til þess að hafa hana
til kirkju með sér. Honum
fannst hún eiga einhverja sök
á því, að Gunnhildur var
horfin. Þó fann hann, að það
var ekki rétt. Hér var engum
hægt um að kenna nema ó-
frávíkjanlegum forlögum.
Sjálfur var hann kvalinn und
an ásakandi augnaráði sonar
síns, sem ekki hafði talað eitt
orð hvorki við hann né aðra
þennan dag, síðan slysið hafði
borið að höndum. Þess vegna
reyndi hann að ýta þessari
áleitnu hugsun frá sér, að
Sigurfljóð hefði þó óafvitandi
stuðlað að því, að hér var
komið stórt skarð í heimilið
og hans eigið líf.
Draumarnir voru sam-
hengislaust rugl. Hann sá
Hall gamla á Stað, sem hann
hafði ekki séð í mörg ár í
draumi. Hann var ekki leng-
ur farlama vesalingur vafinn
í sængur, heldur léttfættur
eins og krakki, hlaupandi út
með Buslu og talandi um
hana. Hún hafði látið þó nokk
uð til sín heyra í gær, sagði
hann. Svo sá hann Möggu
bregða fyrir allra snöggvast.
Hann hefði gjarnan viljað
njóta þessa draums lengi, en
þá losaði hann svefninn og
fann sárt til þess hræðilega
veruleika að vera aleinn í
niðamyrkrinu. Þannig átti líf
hans að verða hér eftir, fyrst
hún var horfin, þessi hógværa
og góða kona, sem hann hafði
allt of sjaldan litið réttu auga.
Framvegis yrði hann að fylgj-
ast með þessum kaldlynda
syni, með þessi dimmu ásak-
andi augu, eða kannske hann
yrði hrakinn út í horn?
Hann varð feginn, þegar
hann sá ofurlitla dagsbirtu
leggja inn um gluggann. Hann
vaknaði til fullls við það, að
Sigurfljóð kom inn með rjúk-
andi kaffi á bakka ásamt
brauði.
„Góðan daginn, Þ o r g e i r
minn“, sagði hún. „Ég hélt,
að þú myndir kannske hafa
gott af því að fá kaffið í rúm-
ið. Varla hefurðu sofið mjög
rólega frekar en ég“.
Honum hlýnaði við alúð
hennar. Svona var hún alltaf
stórærleg í öllum sínum af-
skiptum. „Nei, það hafa verið
erfiðir draumar og óvær
svefn, sem ekki er að undra
eftir annan eins dag“, sagði
hann.
Hún hafði komið með pör
handa sér sjálfri og settist
niður og drakk honum til
samlætis og talaði um, hvað
veðrið væri dásamlega fagurt.
Og svo nokkru seinna spurði
hún, hvort hann vildi ekki að
hún kveikti upp í ofninum.
„Það er víst hreinasti
óþarfi að fara að kynda ofan
í öðru eins veðri, enda fer
ég strax út með á, þegar ég
hef komið mér í fötin“, sagði
hann.
Valka kom nú inn með
hversdagsfötin hans, en tók
sparifötin, sem voru heldur
illa útlítandi, og fór með þau
fram án þess að tala orð.
„Ég skal reyna að laga föt-
in„ Valka mín“, sagði Sigur-
fljóð.
Valka lét sem hún heyrði
ekki til hennar. Hún var allan
daginn að bur^ta og pressa
fötin. Þegar hún hafði gert
það svo að henni líkaði, bar
hún þau fram í stofu. Þau
voru orðin tvenn.
„Ég hefði víst getað hreins-
að fötin hans Hjálmars",
sagði Sigurfljóð.
„Ég gat það líka“, sagði
Valka með sínum gamla þráa-
svip, sem Sigurfljóð kannað-
ist svo vel við frá fyrri tíð.
Solveig gamla tönnlaðist sí-
fellt á því, að hann hefði vit-
að, hvað bezt og heppilegast
væri, blessaður himnafaðir-
inn, að senda þessa indælu
manneskju, hana Sigurfljóð,
til að hugsa um sig og hann
Þorgeir, fyrst hann hefði
endilega þurft að kalla Gunn-
hildi á sinn fund.
„Hvernig skyldi nú þetta
hafa komizt inn í kollinn á
henni?“ sagði Sigurfljóð
frammi í búri við stúlkurnar.
Hún var sú eina, sem reyndi
að lífga upp heimilið. Hjálm-
ar litli var orðinn svo kump-
ánlegur við hana, að hann sat
í kjöltu hennar við matar-
borðið. Ásta fann til gömlu,
sáru afbrýðinnar, en lét það
þó ekki í ljós á neinn hátt.
Sigurfljóð yrði hér ekki nema
fáa daga — svo ætti hún
drenginn ein eftir að hún
væri farin, en nú voru liðnir
þrír dagar síðan slysið vildi
til — og Sigurfljóð sýndi ekki
nokkurt fararsnið á sér enn-
þá.
ÞAÐ Á AÐ
SKJÓTA BLEIK
Fjórða morguninn frá þeim
viðburðaríka messudegi kall-
aði Hjálmar til Bjössa, þar
sem hann var að enda við að
brynna kúnum, og bað hann
að finna sig heim á hlaðið.
Drengurinn bjóst við, að eitt-
hvað meir en lítið stæði til,
því að Hjálmar hafði tæplega
talað orð við nokkurn mann
þessa síðustu daga.
„Þú skalt búa þig til ferðar,
Bjössi minn, og taka bleika
klárinn þarna úti á túninu og
fara með hann fram að Sviðn-
ingi og s^gja honum pabba
þínum að skjóta hann. Hann
getur haft átuna af honum
fyrir skotið“.
Bjössi horfði hissa framan
í Hjálmar. „Á að fara að
lóga honum Bleik?“ spurði
hann. „Hann er víst ekki orð-
inn svo gamall“.
„Það er náttúrlega ekki. En
flýttu þér að klára fjósverkin,
svo að þú getir farið með
hann sem fyrst frá augunum
á mér“, sagði Hjálmar.
Þorgeir hafði ranglað ofan
að á strax um morguninn eins
og vanalega. Hann varð ekki
lítið hissa, þegar hann kom
heim aftur og sá Bjössa í sín-
um skárri fötum vera að
beizla Bleik úti á túni. Þeir
gengu samtímis heim á hlað-
ið. „Hvert ætlar þú að fara,
Bjössi minn?“ spurði hann
áhugalaust.
„Hjálmar sagði mér að fara
með Bleik fram að Sviðningi.
Pabbi á að skjóta hann“, sagði
Bjössi dauflega.
Þá var eins og Þorgeir
vaknaði af svefni. „Ég gæti
hugsað mér, að það yrði ekk-
ert af því“, sagði hann. „Hest-
urinn er ekki kominn á
fallanda fót ennþá“.
Hjálmar kom sunnan fyrir
bæinn jafnsnemma og faðir
hans sleppti síðasta orðinu.
„Hvaða vitleysa er þetta
eiginlega, sem krakkinn er að
segja?“ spurði Þorgeir.
„Hann á að fara með hest-
inn, svo að ég þurfi ekki að
horfa á hann lengur“, sagði
Hjálmar fastmæltur. „Ég hata
hann og allt og alla, sem
k®mu nærri þessu slysi þarna
á sunnudaginn“.
„Hvað heldurðu að skepnan
geti gert að því? Ef hesturinn
hefði hnotið í ánni, hefði ver-
ið ástæða til að hata hann, en
svo var nú ekki. Hann hefði
víst komið henni til lands, ef
hún hefði haft meðvitund svo
lengi“, sagði Þorgeir.
„Hvað svo sem ætli þú getir
sagt um það“, sagði Hjálmar
hás af gremju. „Það var víst
ekki svo mikið um að þú litir
eftir því, hvernig henni gekk
yfir um“.
„Það ruddist út í ána á milli
okkar, Fellsendahyskið — alls
staðar til ills“, sagði Þorgeir.
„Þú gekkst betur fram í því
að koma henni til kirkjunnar,
þó að henni væri það þvert
um geð. Hvenær var eiginlega
tekið tillit til þess, sem hún
vildi? Aldrei — heldur aðeins
hins, sem þér þóknaðist“,
þrumaði Hjálmar hlífðar-
laust. Þorgeiri fannst hann
tala í fyrsta sinn með mál-
rómi Ástríðar móður sinnar.
„Hvað eiga þessar ásakanir
að þýða? Ég býst við, að eng-
inn eigi hér neina sök á. Þetta
hefur víst átt svona að fara,
að hún hyrfi frá okkur þenn-
an dag, blessunin“, sagði Þor-
geir ótrúlega hógvær. „Og
litlar skaðabætur verða það,
þó að hesturinn verði skot-
inn“.
„Ég get ekki horft á hann
á túninu“, sagði Hjálmar.
„Farðu með hann sem fyrst
í burtu, drengur“.
i,Viltu þá ekki senda Gísla
karlinn og láta hann skjóta
okkur öll, sem viðstödd vor-
um?“ sagði Þorgeir. „Sama
væri mér, því að ég þykist
sjá, að þú ætlir þér ekki að
verða mér neitt sérlega hlýr,
þegar ég er orðinn einstæð-
ingur“. Seinustu orðin voru
töluð með andþrengslum.
Bjössi hljóp kjökrandi heim
hlaðið og inn í stofu til Ástu.
„Hvað hefur komið fyrir?“
spurði hún kvíðandi nýjum
hörmungum.
„Hann Hjálmar er svo vond
ur við hann Þorgeir. Hann
vill líka, að Bleikur verði
skotinn, en það vill Þorgeir
ekki og ég ekki heldur“.
Ásta hljóp fram úr stofunni
með Hjálmar litla hálfklædd-
an í fanginu. Sigurfljóð stóð
í dyrunum og hleraði eftir
því, sem talað var úti á hlað-
inu. Ásta fékk henni dreng-
inn. „Þú heldur á honum
fyrir mig — hann er svo fá-
klæddur“, sagði hún.
„Þetta líkar mér“, sagði
Sigurfljóð og brosti kalt, „það
|er kominn tími til að Hjálm-
ar sýni föður sínum, að hann
er ekkert reifabarn lengur.
Hann hefði átt að taka fyrr
af honum ráðin“.
Ásta gegndi henni engu, en
íljóp suður á hlaðið, þar sem
rimman hafði staðið. Þorgeir
rauk inn í bæ æði svipmikill.
Ásta lagði höndina á öxl
manni sínum og sagði: „Hvað
ertu eiginlega að hugsa, góði
minn, að koma svona fram
við hann pabba þinn núna,
þegar hann á svona bágt?
Hvernig heldurðu að henni
mömmu þinni líkaði við þig,
ef hún gæti fylgzt eitthvað
með í þessum heimi?“
Skyldi hana láta að orðum
hennar? hugsaði Sigurfljóð.
Skyldi nokkur manneskja
geta látið hann hvarfla frá
því, sem hann hefur tekið á
sig?
„Hann hvatti hana til þess
að fara þennan óhappatúr —
annars hefði hún verið hjá
okkur ennþá“, sagði Hjálmar,
en nú var málrómurinn lægri
en áður.
„í öllum bænum talaðu
ekki svona. Það voru fleiri
en hann, sem lögðu að henni
að fara. Hverjum gat dottið
svona sviplegt slys í hug?
Hún var líka svo kirkjuræk-
in kona. Við verðum að reyna
að láta honum pabba þínum
líða vel. Hann hefur misst
svo mikið. — Slepptu hestin-
um, góði minn“.
Bjössi stóð fyrir sunnan
bæ óráðinn í því, hvað hann
ætti að gera. Hann skalf og
titraði af æsingi. Honum
fannst Hjálmar vera vondur
maður. Það varð talsverð
þögn. Ásta horfði í augu
manns síns og beið eftir svari.
Svo strauk hún mjúkum lóf-
anum um kinn hans. „Vertu
nú góður, vinur minn“, sagði
hún lágt. „Ég hef aldrei beðið
þig svona vel fyrr“.
Þá kom svarið svo lágt, að
hún rétt heyrði það: „Taktu
þá út úr honum beizlið.
Segðu Bjössa að fara með
hann austur á Sel, svo að ég
sjái hann ekki fyrst um sinn“.
„Fyrir þetta skaltu fá
marga kossa, en samt ekki
núna — það er svo margt,
sem ég þarf að snúast í“,
sagði Ásta og hljóp til Bleiks
og losaði hann við beizlið.
Svo talaði hún til Bjössa. „Þú
átt að fara með austur á Sel.
Ég er búin að taka af honum
helgrímuna“, sagði hún bros-
andi með tárvot augun.
„Á hann að fá að lifa?“
spurði Bjössi hressari.
„Já, já, hann á að fá að
lifa, aumingja _klárinn“.
Sigurfljóð var horfin úr
bæjardyrunum, þegar Ásta
kom inn aftur:
Það er nú regluleg hefndar-
gjöf-
* * *
Það, sem verður að vera,
viljugur skal hver bera.
# * *
Það skipast margt á skemri
tíma.