Lögberg-Heimskringla - 24.09.1970, Blaðsíða 3

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 24. SEPTEMBER 1970
3
Heilum huga tek ég undir
þaer heillaóskir skógræktarfé-
^Sunum íslenzku til handa,
°g ég veit, að margir íslend-
lngar vestan hafs gera hið
Sarna. Um leið og ég, í nafni
^illiþinganefndar Þjóðrækn-
lsfélagsins í skógræktarmál-
lnu, þakka þeim hérna megin
^fsins, sem þegar hafa stutt
^að mál með fjárframlögum,
vd ég eindregið hvetja aðra til
tass að fara að dæmi þeirra.
^iilliþinganefndina skipa nú
ems og undanfarin ár: Mrs.
i^erdís Eiríksson, Gimli Man.,
Mra. Marja Björnsson, White
^°ck, B.C., og greinarhöfund-
Ur> sem er formaður nefndar-
lnnar. Geta menn sent tillög
Sln annað hvort til frú Her-
dísar (Box 10, Gimli) eða til
Dr. Riohard Beck (28 Marl-
borough Street, Victoria, B.C.)
Er Erlingur Davíðsson
komst svo að orði í grein sinni
um skógrækt á íslandi: „Skóg-
ræktarmenn eru flestum öðr-
um fjær því, að alheimta dag-
laun að kveldi“, hefir hann
vitanlega í huga fleyg orð
Stephans G. Stephanssonar.
Ég vil Ijúka þessu greinar-
korni mínu með því að vitna
beint til þ e i r r a markvissu
og sígildu áminningarorða
skáldsins:
Að hugsa ekki í árum en
öldum,
að alheimta ei daglaun að
kvöldum. —
— því svo lengist manns-
æfin mest.
Móses
Egyplskur prins, sem gerðisi uppreistarmaður
GÍSLI JÓNSSON ÞÝDDI
í'lestar þær frumþjóðir,
Sem vér lesum um í fornalda-
s°gu mannkynsins, eru nú
uðnar undir lok. Drefjar af
sUrnum þeirra hafa haldist
afram, en þeim hefir hnign-
að svo á leiðinni niður ald-
lrnar, að á meðal þeirra hefir
ekki risig Upp eitt einasta
stórmenni. Þó hafa þrjár þjóð-
lr ekki aðeins haldið áfram
að lifa heldur og haft stór-
^ostleg áhrif á menninguna
Segnum aldaraðir til vorra
h’ma.
f^essar þrjár þjóðir eru Kín-
Verjar, Indverpjar og Gyðing-
ar.
^egar vér leitumst við að
lnna ástæður fyrir áfram-
aaldi þessara þriggja þjóð-
erna, rekumst vér á eitt mjög
^erkilegt atriði, sem sé, að
^inverjar, Indverjar og Gyð-
l^Sar eru fyrstir meðal frum-
Pjóðanna, að koma auga á
^ja tegund af hetju eða mik-
‘menni, en það var spámað-
Urmn, vitringurinn, í stað her-
^eunsins, drottnarans, sem
a’lar aðrar þjóðir litu upp til
tilbiðu. Þegar fyrst fara
fógur af þessum þjóðum voru
v^r að vísu engu síður her-
.kaar, en aðrar nágrannaþjóð-
r þeirra. Lífs viðurværi var
skornum skamti í þá tíð,
Sv° allir urðu að berast af al-
6 * fyrir því. En áður langt
f1*1 leið lærðist þeim aukin
ramleiðsla og um leið að geta
hafa í heiðri þá menn sem
reymdi og boðuðu frið á jörð,
! e§ar aðrir hugsuðu enn um
n og sigurvinninga. Confús-
^ og Lao-tse í Kína, Buddha
mdlandi og Amos og Jesaja,
fjölda annara meðal Gyð-
^ ^a> eru mennirnir, sem
lVeiktu nýjan vilja í hjörtum
Joðanna—viljann til að lifa
^ láta aðra lifa.
l það er athyglisvert, að
s|ssar þjóðir, sem fæddu af
e r þessa spámenn friðarins,
u nálega þær einu frum-
þjóðir, sem lifað hafa og hald-
ið andlegum þroska niður til
vorra daga. Herskáu þjóðirn-
ar eyddu kröftum sínum og
liðu undir lok. Indverjar, Kín-
ar og Gyðingar spöruðu kraft-
ana og lifðu. Svo að jafnvel
nú á dögum hafa þær megn-
að að eignast heimsfræga
menn, svo sem Sun Yat Sen,
Bergson og Einstein, Gandhi
og Tagore.
Það mætti því virðast svo,
að til sé ákveðið sögulegt lög-
mál, sem stjórnar lífi og
dauða þjóðanna. Þetta lögmál
mætti draga saman í eina
setningu: Þær þjóðir sem lifa
lengst eru friðsömustu þjóðir
jarðarinnar—með öðrum orð-
um—þjóðirnar sem útskúfa
hervaldinu, og láta leiðast af
spámönnum sínum.
II
Einn hinn fyrsti og stærsti
spámaður veraldarinnar var
Móses. Hann tók lúkufylli af
hálf-ósiðuðum þrælalýð, gaf
þeim trúarbrögð, sem, eftir
því sem trúarbrögð gerast,
voru ekki sem verst á þeirri
tíð, og knýtti þá saman í lif-
andi þjóðfélag, sem staðist
hefir í gegnum þykt og þunt
í samfleytt þrjú þúsund ár, og
hefir alt útlit fyrir að endast
í önnur þrjú þúsund ár að
minsta kosti.
Til eru þeir menn, sem
neita að Móses hafi nokkurn
tíma verið til, alveg eins og
aðrir, sem neita að Homer eða
Kristur eða Shakespeare, sem
skáld, hafi verið til. Smá-
mennum heimsins gengur oft
erfitt að skilja mikilmennin,
svo þeir grípa til þess úrræðis
að láta sem þeir aldrei hafi
fæðst eða lifað. Ef Guð skap-
aði ekki Móses, þá bættu höf-
undar gamla testamentisins
upp f y r i r það glappaskot
hans, með því að búa hann
til sjálfir, því þessir fyrstu
Gyðingar þurftu á óvenjuleg-
um manni að halda til að
bræða þá saman í eina heild.
Og maðurinn, sem lánaðist að
gjöra það, var Móses, annað
hvort maður með holdi og
blóði, sem heima átti í Eg-
yptalandi, eða ímynduð þjóð-
hetja, sem lifir í hjörtum
fólks síns og leiðir þá aftur
og aftur yfir eyðimörk hörm-
unga og örvæntinga til nýrra
vona og nýrra afreksverka.
Móses sem þjóðsögn, ef
hann var þá það, hefir átt
engu minni þátt í því að móta
örlög þjóðar sinnar en þó
hann hefði verið lifandi mað-
ur. Látum oss því ganga út
frá því sem sjálfsögðu, að
hann hafi verið söguleg per-
sóna.
Samkvæmt frásögn Gamla
testamentisins var Móses af
Gyðingaættum, en alinn upp
sem sonur egyptskrar prins-
essu. Hún kvaðst hafa fundið
hann í reyrkörfu, sem flaut í
sefinu við bakka Nölfljótsins.
Þessi saga virðist næsta frá-
leit. Móses er ekki fyrsti mað-
urinn í sögu mannkynsins
sem svona þjóðsaga myndað-
ist um. Sargon I, konungur
Súmeríu eða Bablyoníu
manna, löngu fyrir daga Mós-
es átti að hafa fundist í örk,
sem flaut á fljótinu, og svo
er um fleiri í fornum sögum.
Það virðist hafa verið algengt,
þegar kóngsdætur áttu lausa-
leiksböm, að skýra tilveru
þeirra á þennan undraverða
hátt.
Sannleikurinn virðist vera
sá, að Móses hafi verið óskil-
getinn sonur dóttur Fraaós og
manns af Gyðinga kyni. Bæði
Egyptum og Gyðingum var
eðlilega jafn ant um, að dylja
sannleikann. Þessvegna var
þ e s s i barnalega skáldsaga
Gamla testamentisins búin til.
Alt er nú þetta samt bygt
á getgátum. Rétt ættfærsla
þýðir í rauninni minna. Gyð-
ingablóðið rann í æðum hans
og hann var alinn upp sem
egyptskur prins. Um þessi tvö
atriði sýnast menn almennt
s a m d ó m a. Nafnið var eg-
yptsks (Móses þýðir sonur,
eins og í Thut-Móses, Ra-
Móses—Sbr. Jóns-son) en
lundernið gyðinglegt.
Um æsku hans vita menn
fátt. Honum voru kend prest-
leg fræði, og hefir hann að
líkindum snemma á árum
komist í kynni við kenningar
Akhnatons, hins vitra Egypta-
konungs, sem hugkvæmdist
eingyðistúrin og var talinn
vitfirringur fyrir bragðið.
Þegar Móses þroskaðist gekk
hann á Guðfræðinga skóla í
Heliopolis (Borg s ólarinnar),
rakaði sig, tók þátt í knatt-
leikum, og kapphlaupum
stúdentanna, og var á góðum
vegi til að verða egyptskur
aðalsmaður í góðri stöðu og
Framhald á bls. 7.
Business and Professional Cards
ICELAND - CALIFORNIA C0.
Bryan (Brjann) Whipple
Import and Sale of lcclcndic
Woolens, Ceramic, Etc.
1090 Sansome, San Francisco CA94111
Wanted for cash: Older
lcelandic Stamps and Envelopes
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ÍSLENDINGA í VESTURHEIMI
Forseii: SKÚLI JÓHANNSSON
587 Minto Street, Winnipeg 10, Monitoba
Siyrkið félagiS með þrí að gorasi maSlimir.
Ársgjald — Einsiaklingar $3.00 — Hjón $5.00
Sandial iil fjármálarilara
MRS. KRISTIN R. JOHNSON
1059 Dominion St., Winnipag 3, Maniloba.
Fhomt 789-9971
Building Mechanics Ltd.
P.lntlnf - D.cerftlnf - Conrtructlon
Renovfltins - Ronl Kstnte
K. W. (BILL) JOHANNSON
Man ager
998 Ilflln Avflnua Wlnnlpe* 9
A. S. BARDAL LTD.
FUNERAL HOME
843 Sherbrook Steret
Selur likklstur og annast um
átfarlr. Allur utbúnatiur
sá bezti
Stoínafl 1804 SPruca 4-7474
Goodman and Kojima EJectrlc
■LtCTRICAL CONTRACTOR*
770 ILLICE AVE., WINNIPEG 10
774-5349
ARTHUR GOOOMAN M. KOJIMA
SP 2-9941 LI 9-4493
Ivenlnflt and Hollrfeyo
SPruoe 4-78*9
ESTIMATES FREE
J. M. Ingimundson
Ra roof, Aophalt Shlnglaa, Roof Rapalra,
Inatoll Venta, Inoulotion and
Eovettroughing.
774-7855
éS2 Slmeoe Wlnnlpo* 3, M«fi.
Selkirk Funeral Chapel Ltd.
Director: GARTH CLARY
Licensed Embalmer
Serving Selkirk and Intertake oreas
Ambulance Service
Coll Solkirk Phone 482-6284 Collect
209 Dufferin Ave. Selkirk, Manitobo
S. A. Thorarinson
Barrletev 4 tellett.r
lnd tioor, Crown Truet Bldg.
3*4 MAIN ÍTREET
OMie« WHIteholl 2-7051
Ra*ld«ie« HU 9-4488
Skúli Anderson
Custom Jewellery Engraver.
810 PARIS BLDG.
259 PORTAGE AVE.
Office: 942-5756
Home: 783-6688
Divlnsky, Blrnboim & Company
Chartared Aceeuntanti
707 Montreal Trust Bldg.
213 Notre Dame Ave.
Winnipeg 2,
Telephone: 943-0526
Bonjaminson Constructlon Co.
Ltd.
1425 Erin Street.
Winnipeg 3,
Ph: 786-7416
UNIRAL CONTRACTOR*
L REHJAMINSON, Mflnafler
Lennett Motor Service
Op*rot*d by MICKEY LENNETT
IMPERIAL ESSO PRODUCTS
Hargrav* & B«nn«tyno
WINNIPKG 2. MAN.
Phono 941-81ST
HALLDOR SIGURDSSON
AND SON LTD.
Lothing and Plostering
Contractors
H. Mel Sigurdson, Manager
Office and Warehouse:
1212 5t. Mary's Road, Winnipeg 8
Ph. 256-4648 Rcs. 452-3000
FRÁ VINI
TALUN, KR1STJANSS0N
PARKER & SMITH
Barristers & Solicitor*,
210 Osborne Street North,
WINNIPEG 1, MANITOBA,
Area Code 204,
Telephone No. 775-8171.
The Weitern Point Co. Ltd.
S21 HARORAVI *T. WINNIPM
"THE PAINTERS'
SUPPLY HOUSE"
SINCE 1908
WH 9-7991
J. JHIMNOWSKI, Pre,i*ent
A. H. COT*, Treeaurer
Minniat
BETEL
í •rfðaskróm y8ar
Asgeirson Paints & Wallpapers
Ltd.
BUILDING MATERIALS
696 Sargent Avenue
Winnlpeg 3. Manlloba
• Ali types of Plywood
• Pre-finish doors and
windows
• Aluminum combination
doors
• Sashless Units
• Formica
• Arborite
• Tile Boards
• Hard Boards etc.
• Table Legs
Phones
SU 35-967 SU 34 322
FREE DELIVERY
RICHARDSON & COMPANY
Barrietere and Solicitor*
274 Gorry Street, Winnipe* 1, Manitobo Telephone 942-7467
fi. RICHARDSON, Q.C.
C. R. HUBAND, LLB.
W. NOftRIE, B.A., LL.B.
fi. M. CRICKSON, B.A., LL.B.
J. F. B, TAYLOR, LL.B.
W. S. .YRIGHT, B.A., LL.B.
W. J. KIHI.8R, B.A., L.L.B.
i. C. BEAUDIN, B.A., L.L.B.
"GARTH M. ERICKSON of the firm ot RichordJon & Compony altendi ot ttie
Gimii Credlt Union Office, Gimll, 4:00 p.m. to 6:00 p.m. on the flrst ond thlrd
Wednesday of eoch month."