Lögberg-Heimskringla - 12.11.1970, Qupperneq 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 12. NÓVEMBER 1970
GUÐRÚN FRA LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
Skáldsaga
„Það held ég varla. Það er ekki gripið upp
fólk, sem hægt er að trúa fyrir svona löguðu. Ég
kom þar um daginn. Þau létu bara vel yfir því,
að þau myndu kunna við sig,“ sagði gesturinn.
„Þó það nú væri. Þau hafa víst ekki undan
neinu að kvarta, bíst ég við,“ sagði Hrólfur.
„Eru þetta dálítið bærilegar manneskjur?“
spurði Friðgerður.
„Hann er hraustlegur, karlinn. En hún er tals-
vert dauflegri,“ svaraði Þorkell.
„Er þá Bergljót gamla kominn í próventu-
hornið til þeirra spurði Hrólfur.
„Nei, nei. Þetta er engin próventa. Þau eru
bara í húsmennsku eða leiguliðar, hvað svo sem
verður með vorinu. Svo þakka ég kærlega fyrir
blessaðan matinn og nú skulum við fara að snúa
okkur að spilunum,“ sagði gesturinn.
Sigríður var kölluð inn fyrir til að vera fjórða
manneskjan í vistinni. Ráða þeytti rokkinn, svo
að ekki var hægt að grípa hana. Hún var því
sárreið yfir því að þurfa að sitja við spunarokk-
inn frammi í baðstofu og missa þar með af spila-
mennskunni. Hún lét geðvonzku sína bitna á
Simma, sem lá uppi í rúmi sínu, harðánægður
með að fá svefnfrið.
„Ekkert skil ég í þér að geta legið og sofið
hverja stund, sem þú ert inni. Það er meiri bölv-
aður ávaninn. Það hefði nær fyrir þig að hafa
þig inn fyrir til þess að spila, þá einu sinni að
gestur kemur,“ sagð hún.
„Það er'víst hægt að spila, þó að enginn gestur
komi,“ umlaði í Simma. „Ég var ekki kallaður og
fer því ekki að troðast inn fyrir. Þá er heldur
betra að hvíla sig."
„Hvíldu þig, hvíld er góð, segir sá lati. Ég
heyrði eitthvað í það að gesturinn var að segja,
að eitthvað nýtt fólk væri flutt að Grænumýri.
Þá þarf Jónanna skinnið ekki að sitja yfir karl-
inum,“ sagði Ráða.
„Þau eru nú ekki eins og dótið hérna, sem
lætur eins og því sé boðið blávatn, þó að það
geti fengið heila jörð og bústofn fyrir sama og
ekki neitt. Páll er búinn að bjóða mér jörðina til
ábúðar í næstu fardögum, og ég er að hugsa um
að taka því ágæta boði. Það gæti verið nógu
gaman að vera frjáls maður eitt ár,“ sagði
Simmi.
„Með hvaða ráðskonu ætlarðu að búa, því að
þá yrðirðu að taka Bergljótu gömlu og hugsa
almennilega um hana. Þú fengir að vita af því,
karl minn,“ sagði Ráða.
„Það er víst ekki mikill vandi að hugsa um
hana. Hún getur áreiðanlega eldað matinn ofan
í okkur,“ sagði Simmi.
„Þar komstu með það. Ég á nú engin orð yfir
vitleysuna í þér. Það verður lagleg þvæla utan
um þetta allt saman. Ég vil ráða þér heilt og
vera ekki að skipta þér neitt af þessu dóti, sem
enginn maður þekkir nema Páll,“ sagði Ráða.
Þá tísti hláturinn í hálsinum á Simma aldrei
þessu vant.
„Spurðu Sæju eftir því og vittu hvað hún
segir,“ sagði hann kankvíslega.
„Nú veit ég að þú ert að Ijúga laglega að mér.
En skrítið var það, að ég held að hún hafi staðið
á hleri við búrdyrnar áðan, meðan karlinn var að
segja fréttirnar yfir baunadiskinum. Hvað Skyldi
Páll ætla að hafa gott af þeim? Eitthvað er það
sjálfsagt. Hann er ekki allur þar sem hann er
séður, sá maður. Ég er víst sú eina, sem sé yfir
hverju hann býr,“ sagði Ráða.
„Það má nærri geta, annar eins mannþekkjari
og þú ert,“ sagði Simmi. „En það er bara það, að
Páll verður aldrei annað en ágætis náungi.“
Þá kom Sæja fram úr húsinu með bók í hendi.
„Ég ætlaði svo sem að Jesa þcssa sögu í kvöld,
en það hefur þá svo hátt yfir spilunum, að ég
get ekki fylgzt með efninu,“ sagði hún.
„Þú hefðir átt að koma svolítið fyrr fram fyrir
til þess að heyra það, sem Simmi var að segja
mér,“ sagði Ráða.
Simmi sletti í góm.
„Þú getur nú kannski ekki þagað lengi yfir
því, sem þú heyrir, skrafskjóðan þín,“ sagði hann.
„Það er nú sjálfsagt eitthvað, sem Sæju er ekki
ókunnugt um.“
„Hvað var það, sem þú varst að segja, Simmi
minn, sem gerir Ráðu svona skrítna á svipinn.
Þú ert þó ekki vanur að tala margt,“ sagði Sæja.
„Ég var bara að segja henni, hvaða fólk væri
flutt að Grænumýri. En ég býst við að þú vitir
það,“ svaraði Simmi hæglátlega.
Sæja roðnaði.
„Ég heyrði Þorkel vera að segja það frammi
í búrinu áðan. Er það virkilega satt?,“ sagði hún.
„Ég sá þau, þegar þau komu með skipinu. Mér
var sagt að það væru foreldrarnir hans Svein-
bjarnar, sem þér hefur verið eignaður að ein-
hverju leyti,“ sagði Simmi.
„Ég verð að komast út að Svelgsá fljótlega,“
sagði Sæja. „Þetta hefur Páli þótt betra en fara
eftir því, sem ég vildi. Reyndar var það pabbi,
sem eyðilagði það allt saman. En Pál þarf ég að
skamrna duglega fyrir þessa frammistöðu,“ sagði
Sæja með nokkurri þykkju.
„Hann ætti víst heldur skihð að fá ykkar,
heldur en hitt, fyrir að láta karlgarminn ekki
vera einan í kofunum og umhirðulausan. Ég skal
fylgja þér yfir hvenær sem þú vilt. En næsta ár
verð ég líklega búandi á Grænumýri,“ Sagði
Simmi og bylti sér á hliðina til áð fara að sofa.
46.
Næsta dag heimtaði Sæja að Simmi fylgdi sér
yfir ána. Hann sagðist ekki vita, hvort það væri
kominn það traustur ís á hana ennþá, að hann
væri fær. Hún hermdi þá upp á hann tilboðið,
sem hann hafði gert henni kvöldið áður. Hann
rausaði eitthvað um bölvaðan þráann í henni. Hún
yrði þó líklega að bíða, meðan hann gæfi morgun-
gjöfina. Það yrði þá að hafa það. Hún gekk um
gólf með vettlinga á höndum.
„Hvað er um að vera fyrir þér?“ spurði faðir
hennar.
„Ég ætla út að Svelgsá að lesa yfir Páli þakkir
mínar fyrir að vera búinn að fylla bæinn á
Grænumýri af fólki, sem á þar ekki að vera,“
sagði hún.
„Já, hvað finnst þér? Hann er svo sem ekki
að ráðgast við þig um það. Bara tekur til sinna
ráða, pilturinn,1' sagði faðir hennar stúrinn.
„Hann skal líka fá að heyra það,“ sagði hún.
Þá birtist Simmi í dyrunum.
Ingunn frænka tók á móti henni á hlaðinu
á Svelgsá.
„Mér finnst nokkuð langt síðan þú hefur kom-
ið, Sæja mín. Hefurðu ekki verið vel frísk?“ sagði
Ingunn.
„Jú, ég hef verið vel frísk, en það hefur dreg-
izt svona dag frá degi að heimsækja ykkur. Áin
hefur verið hálf keipótt undanfarið, alltaf á ó-
traustum ís. Svo sagði Simmi í gær, að loksins
væri ísinn orðinn það traustur, að hann væri fær
hestum. Hann hefð víst getað sagt það fyrri,“
sagði Sæja.
Svo kom Jónanna fram í bæjardyrnar, þegar
hún heyrði hver komin var, og svo fylgdust þær
allar að inn í baðstofuna. Þar sat Bergljót gamla
með prjóana sína. Hún tísti ánægjulega, þegar
hún sá hver gesturinn var. Hún talaði um, að sér
fyndist Sæja sín ekki vel glaðleg á svipinn og
spurði, hvort hún væri lasin.
„Ég hef verið stálhraust, en það er nú heldur
dauflegt heimilisfólkið á Bakka eins og þið vafa-
laust þekkð. En mikið er hún Fríða litla orðin
stór og falleg. Aldrei gæti ég látið hana líta svona
vel út,“ masaði Sæja.
„Hvað er nú að heyra til þín. Þú ert líklega
ekki ólíklegri en aðrar mæður til þess að ala upp
börn,“ sagði Bergljót gamla. „Reyndar var móður
þinni ákaílega lítið gefið um að hugsa um ykkur
fyrstu árin. Það var móðir hennar, sem gerði
það.“
„Þá sæki ég það náttúrlega til hennar. Mér
finnst ég tæplega geta tekið á nýfæddum krökk-
um,“ sagði Sæja.
„Er það nú konuefni,“ sagði Ingunn. „Það lítur
út fyrir að það hafi verið skipt ójafnt á milli
ykkar systranna. Jónanna á ekki bágt með að
snerta á þeim.“
„Hún er nú líka búin að læra það,“ sagði Sæja.
„En hvar eru karlmennirnir? Erindið var nú að
jagast við Pál.“
„Langaði þig meira til þess en að sjá barnið
þiít?“ spurði Ingunn dálítið stuttlega. „En hvar
heldurðu að karlmennirnir í sveitnni séu á þess-
um tíma dags nema við að hirða skepnurnar.
Voru þeir búnir við gegningarnar á Bakka?“
„Nei, það voru þeir ekki. Simmi flýtti sér að
gefa morgungjöfina áður en hann fór til að fylgja
mér yfir ána,“ sagði Sæja.
„Þú ert orðin eitthvað svo utangátta, Sæja
mín, að ég þekki þig varla fyrir sömu manneskju,“
sagði Bergljót. „Hvað hefurðu verið að gera, sem
gerir þig svona æsta, góða mín?“ bætti gamla
konan við.
„Ég var nú bara að spinna. Það eru öll mín
vinnubrögð," svaraði Sæja.
„Það er nú verk, sem róar skapsmunina, en
æsir þá ekki,“ sagði gamla konan.
„Mér sýnist þú yngjast alltaf í hvert sinn, sem
ég sé þig. Og svo ert þú farin að prjóna alveg
eins og meðan þú varst fullfrísk heima á Bakka,“
sagði Sæja.
„Ég er líka alltaf að styrkjast í hendinni. Nú
er ég að prjóna á fæturna á honum Júlla mínum
á Grænumýri. Hann er ráðsmaðurinn minn eða
að minnsta kosti fjármaður. Það má ekki minna
vera en hugsa um að hann hafi góð plögg á hend-
ur og fætur. Það er nú búið að sjá um, að hann
hafi nóg að borða. Auðvitað er hann mjólkurlaus
ennþá. En það lagast bráðlega. Ég fylgist með
búskapnum hjá honum. Það er líka það eina, sem
ég get gert,“ sagði gamla konan.
Sæja jankaði bara og beið þess með óþreyju
að Páll kæmi inn, svo að hún gæti jagast við
hann. Það leið heldur ekki langur tími, þangað
til Níels kom inn og hún heyrði til Páls frammi
í bæjargöngunum.
Þá rauk hún á dyr og fram í göngin. Þar sat
Páll á kassa og var að kveikja í pípunni sinni.
„Sæl vertu, Sæja mín. Þú ert að prísa góða
veðrið og gangfærið. Það er orðið þó nokkuð langt
þú hefur látið sjá þig hérna,“ sagði hann.
„Já, það hefur nú mest hindrað mig hvað áin
hefur verið óþjál. Alltaf þessi bloti, svo að hana
hefur ekki getað lagt almennilega,“ sagði hún.
Hann stóð upp og labbaði í hægðum sínum
inn í búrið. Hún fylgdist með honum. Hann sett-
ist á stoppaðan bekk við borðið og bauð henni
sæti. Hún hefði helzt kosið að sitja við hlið hans,
en henni var eitthvað svo gramt í geði, að hún
seítist sem lengst frá honum. Hún var allt í einu
búin að gleyma mest öllum ásökununum, sem
faðir hennar hafði verið búin að ráðleggja henni
að demba yfir hann. Það var þá hann, sem byrjaði
samtalið.
„Er ekki heilsan að lagast?“ spurði hann.
„Jú, það má víst heita svo. Ég er farin að
sofa inni fyrir löngu og líður vel,“ sagði hún.
„Það er ágætt,“ sagði hann.
Þá kom Jónanna fram og setti bollapör á borð-
ið. Kaffikannan stóð á eldavélinni.
„Þú færð þér kaffi með Páli, Sæja mín. Hann
fær sér alltaf sopa, þegar hann kemur heim úr
húsunum,“ sagði Jónanna og hellti í bollana.
„Eruð þið farin að búa sér?“ spurði Sæja.
„Já, svona að miklu leyti,“ sagði Jónanna. Svo
fór hún fram fyrir aftur.
Þá hugsaði Sæja með sér, að nú yrði hún að
fara að tala, meðan þau væru ein.
„Ég heyri sagt að þú sért búinn að fá búanda
á Grænumýrina?“ sagði hún.
„Já, það er komið fólk þangað, en það er ekki
ábúendur, heldur húsmennskufólk. Það kann á-
gætlega við sig,“ sagði hann sýnilega áhugalaust.