Alþýðublaðið - 09.10.1960, Side 4

Guðniundur Jónsson:
Hanxt lt>ar hana inn í bæinn.
Pfsm Lciftur 1960.
HÖFUInDUR þessarar bók-
er er garðyrkjumaður. Hanu
eendi -frá sér bókina Heyrt og'
céð eriendis 1956. Kom hún út
á Akureyri hjá Bókaforlagi
Gdds Biornssonar. Eru það eins
og naih; > bendir til frásagnir
frá veru Guðmundar erlendis.
En hann dvaldist 28 ár í Dan-
mörku fyrst við garðyrkjunám
og síúím sem sjálfstæður garð-
yrkjuniaður. Hann fluttist
aftur fif. íslands árið 1946.
Hann befur unnið garðyrkju-
störf víða norðan lands. „Hann
hefur á síðari árum einkum
beitt Jiév fyrir stofnun minn-
úxgariunda, svo sem Hjálmars-
liínds í Bólu og Elínargarðs við
Kvennaskólans á Blönduósi, en
Efærsí, þessara framkvæmda.
«ím kairn hefur átt frumkvæði
að, er minningarlundur og'
myndasfytta Jóns biskups Ara-
sonar á Munkaþverá.“ Þann-

If§r§ariw
i»augaveg 59.
tklls iconar karlmannafatnaB
ar. — Afgrreiðnm íöt eftir
náli eða eftir númerj með
■rnttum fyrirvara.
Hltima
ig kynnir P.'V.G. Kolka fyrr-
verandi héraðslæknir Guð-
mund í formála, er hann ritar
við bókina. Þetta sýnir, að
Guðmundur er hugsjónamað-
ur, sem lætur ekki sitja við
orðin tóm, heldur hefur dug
og framkvæmd til að koma
hlutunum í verk. Sögur hans
i þessari bók bera vitni þess,
að hann er talsvert kunnugur
í sveitum norðan lands, og
kæmi mér ekki á óvart, að
kuiinu^ jf' ;murji kannast \f ð
fyrirmyndir að þeim sumum.
Flestar sögurnar í Hann bar
hana inn í bæinn, eru ástar-
sögur. Þær eru yfirleitt vel
sagðar, en ekki gætir hjá höf-
undinum neinna sérstakra stíl
brigða. En sögurnar eru lát-
iausar í búningi öllum og frem-
ur ánægjulegt að lesa þær.
Sum atvikin í sögum hans eru
óvenjuleg, á stundum ekki
laus við nokkurn gráleik í at-
burðum og rás. Vegir ástarinn-
ar í sögum Guðmundar eru ó-
venjulegir, en eru kunnir ást-
um í sveitum landsins á öðrum
og þriðja fjórðungi þessarar
aldar. Sagan, sem bókin ber
heiti af: Hann bar hana inn í
feæinn, er um ríkan bónda bú-
andi á ættaróðali, konulausan.
Hann fær þýzka kaupaltonu.
Honum lízt að vísu vel á hana,
en ástin milli þeirra rennur
ekki þann venjulega farveg,
sem lesandinn býst við við lest
ur /sögunnar. Endir hennar
verður því óvænn og er það
kostur. Ánnars verð ég að geta
þess, að mér finnst Guðmundi
ekki takast nógu vel upp, þeg-
ar hann vill vera fyndinn. —
Kímni hans er bragðlítil og ber
vott þess, að hann .hefur ekki
næg tök á að móta hana eftir
þeim efnum, sem hann bregð-
ur til nota. En þrátt fyrir það
eru á stundum góð skil í kímni
hans, sem lesandi hefur á-
nægju af.
Ég veit, að bókmenntafræð-
ingar okkar munu ekki gera
um of mikið úr þessum smá-
sögum Guðmundar, né telja
þær neinn bókmenntaviðburð.
Til feess eru þær of alþýðleg-
ar og léttar í formi, of líkar
því, sem alþýðan siálf segir
sögur á góðri stund. En ég tel
einmitt alþýðleik þeirra og lát
lausa frásögn kost, sem ég vil
að haldið sé til haga. Eg tel því
hispurslaust, að þessar smá- ÞESSI unga dama er að sýna þarna nýja gerð af eins manns
sögur Guðmundar muni falla gúmbátlum, sem flugflotinn brezki er farinn að nota. Þessi gúm-
vel í geð íslenzku alþýðufólki. bátur yr talinn bezta trygging fyrir því að flugmenn geti bjarg-
Jón Gísluson. azt, þótt þeir þurfi að nauðlenda á sjó.
hans á bandarískri grund. í
flestum tUfellum er um aö
ræða eðlilega, rnannlega og
réttláta gremju í garð þeirra
manna, sem svipt hafa þýóð
ir raunverulega pólitísku
frelsi og neitt fjölda manna
til þess að leita til annarra
landa þar eð ólíft var fyrir
þá í þjóöafangelsinu austan
járntjaldsins, sern Stalin lét
falla frá Stettin til Trieste,
Þetta fólk á varla nokkra
von um að komast aftur til
ættlanda sinna., það finnur
til þess að það er gleymt og
fjöldinn man varla lengur
örlög Eistrasaltsríkjanna. eða
Úkraínu og þaðan af síður
örlög ýmissa þjóða í Asíu.
Fólk er svo, ólýsanlega fljótt
að gleyma. Meira að segja
hafa nú flestir gleymt er
Sovétríkin réðust með landa
kröfum á Finnland fyrir 21
vandamálið og flóttafólk
víða ar.nars staðar í heim
inum, en obbinn af þessu
fólki á ekki annan vettvang
fyrir gremju sína og von
Ibrigði en að labba fram hjá
fbústöðum þeirra, sem kúgað
hafa þjóðir þeirra og skrifa
um þá skæting á spjöld.
Það hefur vakið milda at
hygli í New York að Nasser,
forseti arabiska samtoandlýð
vieldisins og helzti andstæð-
ingur Gyðinga, þeirra
manna, sem nú ráða nokkru
í veröldinni, hefur að mestu
verið látinn í friði af hinum
fjölmenna hópi manna af
gyðingaættum í New York.
Ástæðan er sú, að forustu
menn gyðingasamtaka báðu
meðlimi sína, að fara með
hægð og forðast eftir mætíi
alla árekstra við Araba. En
aftur á móti var Nasser sett
ur í hótel, sem er beint á
móti stærstu sýnagógu New
Yorkborgar, og gat Araba-
höfðinginn því horft á hina
rétttrúuðu ganga til guðs
þjónustu á sabbatsdögum.
Enda þótt flestar mótmæla
göngurnar, sem stefnt var
gegn Krústjov hafi verið
nokkuð hávaðasamar og ekki
farið fram með spekt, eru
þó margar undantekningar.
Fréttaritari enska blaðsins
Sunday Tinnes segir eftirfar
andi sögu: Morgunin, sem
Krústjov kom til New York
safnaðist mannfjöldi saman
með árituðum köpuryrðum
og klára skömmum Skyndi-
lega kom þéttvaxum maður
ganganti. Hann var í síðum
frakka með mörgum spælum,
auðsjáanlega Mið-Evrópumað
ur. Iiann límdi smámiða á
ljósastaui’ og gekk burt. Mið
inn var varla stæri en frí
merki og þar stóð vélritað:
Krústjov ekki velkominn“.
Þessi hljóðláta mótmæla-
ganga mannsins frá Mið-Ev
rópu segir kafla úr ömurleg
ustu sögu Evrópu.
H. Ó.
ári og íslenzkur rithöfundur
átti ekki nógu sterk orð .
þess að lýsa réttmæti þeirra
krafna og hve sú styrjöld er
kommúnistaveldið hóf í því
sambandi.
Flóttamenn austan já.rn
tjalds eru að vísu

FÍ.NU mennirnir á Allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna
-Siaí'a atsrklega mótmælt kröfu
göngmo. ýmissa aðUa t sam-
banúj yið dvöl þeirra í New
York. Einkum hafa flótta-
rnenr; frá austanjárntjaldslönd
unum sýat hug sinn tjil Krúst-
joys, Títós, Kadars og annarra
kommunistaleiðtoga á þar.n
eina h.átt, sem þeim er það
. færtl aefnilega með því að
lábtoa fyrir framan bústaði
þeirra eða Aðalstöðvar Sam-
einuðu þjóðanna með spjöld
hvar í er ritaður skætingur
um jþessa karla. Eiimig hafa
viss öfl staðið íyrir mótmæla-
göngum gegn Fidel CasUro.
En það eru ekki einungis
þessú- iiðkvæmu kommúnista
foringar, sem þessi kröfugöngu
farakiiir kemur ilia við, held-
ur -eru ýnisir Bandaríkjamenn
uggandi vegna þessarar ástríðu
ýmissa manna. En samkvæmt
bandarískum lögum er ekki
ihægf. að banna þetta fargan og
liggja fyrir því margir úx'-
Ekurðir hæstaréttar. Takmörk-
in eru talin liggja þar sem
liandalögmál og aðrar „verk
Iagar aðg'erðir" taka við.
Yerkalýðsfélögin nota kröfu
.gönguréttinn til að setja upp
verkfallsvörð, og ýmis félaga
samtök nota hann til stuðn
ings áhugamálum sínum.
Þess er skemmst að minnast,
að fyrir nokkru tóku nokkr
ír menn í Washington sig
til Ojj settu hóp manna á
vörð við leikhús í borginni,
sem - neltaði negrum um að
gang'. Stóðu mer/nirnir hljóð
ir við leikhúsið og yrtu
ekki á nokkurn mann. Að-
gerðir þessar náðu tilgangi
sínum, aðsókn að leikhúsinu
minnkaði svo, að tigandhm
sá: sig tilneiddan til að selja,
Og hýi eigandvnn opnaði hús
.ið strax fyrir blökkumönn-
um.
Eins og fyrr segir eru það
fyrst og fnemst- flóttamenn
frá leppríkjum Rússa í Aust
ur-Evrópu sem hafa látið á
sér kveða við að mótmæla
dvöl Krústjövs og skósveina

9. okt. 1960 — Alþýðoblaðið