Alþýðublaðið - 03.11.1960, Blaðsíða 4

#WWWW*WWWWWWWWWVWWmWWWWWWHWWWWWWWHWWWWW
%
0*
<£
<*■»
I
-I
•íj
<jÞ
I
I
%
í
‘a*
i*
i
$
:<*
<í>
I
<í<
i
s
%
I
íS
I
I
\vÞ
M)Þ
*i>
|
|
I
SS
i
I
s
I
<Ö>
á
$
f
J
;I
«*
i
s
I
1§
t
<9
<9
<*>
<*
%
I
.<*
|
-<<•
5
5
i
I
Aðeins viku fyrir forsefa-
kosningarnar í Bandaríkjun-
um eru úrslitin óviss, Um
jjetta deila þeir. Aldrei fyrr i
sögu ríkjanna hafa kosningar
verið jafn tvísýnar, enginn
treystir sér til jþess að spá
nokkru með vissu um sig-
urvegara og fjöldi þeirra, er
ekki vilja láta uppi \ið skoð
anakannara hvorn frambjóð
enda þeir ætia að kjósa, hef-
ur aldri verið meiri. Ðr. Gal
lup, forstöðumaður hinnar
heimsþekktu Gailupskoðana-
könnunar, segist ekki geta
sagt fyrir uin úrslitin nema
með 4 prósent hugsanlegri
f kekkju á annan hvorn veg-
inn. en hingað til hefur hann
talið, að ekki þurfi að skakka
nema 1,7 prósenti í spádóm
um sínum. Samkvæmt síð-
ustu skoðanakönnun Gallups
iýstu 49 prósent aðspurðra
stuðningi við Kennedy, fram
hjóðanda Demókrata, en 46
prósent kváðust niundu
kiósa Nixon, frambjóðanda
Ecpúblíkana, En Gallup
kvað iaf ýmsum ástæðuni
vjarlegt að treysta þessum
tölum um of,
Síðustu daga bendir margt
txi að Kennedy sé öllu sterk-
arj og spá margir sigri hans.
Trúarbrögðin hafa verið
og eru sá þáttur kosninga-
haráttunnar, sem erfiðast er
að reikna út. Frambjóðc-nd-
urnir sömdu um. lað minnast
ekki á þau mál í deilum
sínum, en aðrir aðilar hafa
ekki látið hjá jíða að noiíæra
sér trúmálin út í yztu æsar.
Olíumiljónari í Texas, Hunt
að nafni, kostaði útgáfu bæk
lings seni dreift hefur verið
á þúsundir bandarískra heinr
ila, og er þar ráðizt á Kenne-
dy vegna kaþólksrar trúar
hans. Síðastliðinn sunnudag
hófu fjölmörg kirkjufélög
mótmælenda opinbera bar-
átíu gegn Kehnedy á þeim
forsendum að hætíulegt
væri iað kjósa kaþólskan
mann í forsetaembættið,
enda jafngilti það að veita
páfanum í Kóm öil vöíd í
Bandaríkjuuum. Eginn get-
ur gizkað á hve áhrifamiklar
prédikanir mótmælenda-
klerkanna 36. okótber hafa
orðið, en tiltölulega fáir
sinntu fyrirmælum um að
ráðast á trúarbrögðKennedy,
Ekki er víst um áhrif þessa á
úrslitin, en á það bent, að
í þeim fylkjmn. sem mótmæl
endur eru öflugastir, Suður-
ríkjunum og Miðríkjunum,
breytir það ekki miklu fyrir
frambjóðanda Demókraía
þótt ýmsir snúist gegn hon-
um af trúarástæðum. í Suð-
urríkjunum eru Demókratar
í miklum meirihluta og Lyn
don Jölmson, varaforsetaefni
Demókrata, hefur gert þar
kraftaverk við að safna óá-
nægðum flokksmönnum und
ir fána sinn og öldungadeild
armannsins frá Massachus-
etts, I Miðríkjunum og ýms-
um Vesturríkjunum eru Re-
públíkanar vissir með sigur
hvort. eð er, Þá óttast ýmsir
Repúblíkanar í Norðurríkj-
unum, að barátta mótmæl-
enda hafi þveröfug áhrif þar
og telja að Kennedy græði
frekar á henni en hitt.
Helzta áróðursatriði Nix-
ons er reynsla hans í alþjóða
málum og hamrar hann
síöðugt á henni. Þá ræðst
hann þá þá skoðun Kenne-
dys, að álit Bandaríkjanna
út á við hafi stórum hrakað
í valdatíð Repúblíkana og
segir, að virðing þeirra með-
al erlendra þjóða hafi aldr-
ei verið meiri en nú. Þessi
deila um álit Bandaríkjanna
út á við hefur orðið helzta
mál kosninganna og hafa
önnur mál algerlega fallið í
skugga þess. Hið eina, sem
raunverulega skilur á milli
ijranxbjáðen'danna. afstaðan
til efnahagslegrar útþenslu,
lieyrist ekki nefnt frekar en
þeir væru sammála um öll
efnahagsmál. " Bandaríska
auðvaldið, sem stendur hak
við Nixon, leggur höfuðá-
herzlu á, að þagað sé um
ýmsa krenpuboða og stöðvun
í bandarísku efnahagslífi og
Nixon lét sig iiafa það, að
halda því fram fullum fetum,
aðKennedy liefði valdið verð
hækkunum á gulli á Lund-
Framhald á 14. síðu.
Kennedy, Spelmann kardínáli og Nixon.
8. NOVEMBER fara fram
forsetakosningar í Banda-
ríkjunum. En kjósendur
gera ekki einfaldlega kross
við nafn Nixons eða Kenne-
dys eins og við mætti búast.
heldur kjósa þeir svekallaða
kjörmenn, sem síðar í vetur
kjósa forsetann. Kjörmenn-
irnir eru tilnefndir af flokk-
unum og kjósa þeir síðan
forsetaefni flokksins, Að
vísu eru þeir ekki skyldir til
þess lögum samkvæmt, en
siðferðileg skylda býður
þeim að kjósa frambjóðanda
síns flokks. Ríkin 50 kjósa
kjörmennina og fer fjöldi
þeirra í hverju ríki eftir
mannfjölda þar, Langflestir
kjörmenn eru í New York
ííki, 45 talsins. Kalifornía
og Pennsylvanía hafa 32, II-
í framboöi vestra
Búizt hafði verið við, að
prestar mótmælenda mundu
almennt ráðast gegn Kenne-
dy, frambjóðanda Demókra-
ta, í ræðum sínum 30. okt.,
á þeim forsendum, að hann
værj kaþólskur. 30, október
er minningardagur siða-
skipta Lúthers,
En klerkarnir létu ekki
hafa sig þetta þegar til
kom, sumir prédikuðu að
linois 25, Ohio 27, Texas 24
og svo framvegis. Nokkur
ríki hafa aðeins 3 kjörmenn,
en ekkert færra. Það skiptir
því miklu máli fyrir fram-
bjóðendur og vinna bin
stærri ríkin, enda er harð-
ast barizt um fylgið þar.
Sagt er að enginn geti unnið
forsetakosningar nema að
vinna a. m. k. helming hinna
fjölmennu ríkja, sem hér
voru talin, Og um Repúblík-
ana er sagt, að þeir verði að
vinna New York til þess að
vinna kosningarnar,
En samtímis forsetakosn-
ingunum verða borgarar
Bandaríkjahna að kjósa f jöl-
marga menn aðra í margvís-
legar frúnaðarstöður. Nú á
lað kjósa 33 öldungadeildar-
menn, alla meðlimi fulltrúa-
deildarinnar, 437 að tölu, 26
ríkisstjóra og heilan her-
skara af embættismönnum
og dpmurum. Hver kjósandi
fær aðeins einn atkvæðaseð-
il í hendurnar þar sem á er
allur skarinn, sem kjósa á-
um, efst kjörmenn forseta-
kosningannna og síðan allir
hinir neðan undir. í nokkr-
um ríkjum eru kosningavél-
lar, scm auðvelda mjög starf
kjósandans, þar eð þá nægir
að taka í nokkrar sveifar til
að kjósa. En í mörgum ríkj-
um er enn krossað með blý-
anti og tekur þá langan tíma
að telja atkvæðin.
Hver kjósandi verður að
láta skrá sig á kjörskrá, í
flestum ríkjunum er farið
eftir manntalinu og þeir,
sem einu sinni komast á
kjörskrá. eru þar meðan þeir
búa í ríkinu, en eru strik-
aðir út ef þeir flytja brott
eða missa kosningarrétt með
dómi, í sumum ríkjum er
gerð kjörskrá fyrir hverjar
vísu gegn Kennedy, aðrir
réðust á hræsni og tvöfeldni,
en samkvæmt fréttum frá
flestum ríkjum Bandaríkj-
anna minnlust flestir prédik
arar ekki einu orði á stjórn
mál eða forsetakosningar.
Ýmsir framámenn meðal
mómælenda höfðu unnið að
því að fá presta til þess að
prédika gegn Kennedy af
stólnum og leggja áherzluna
á að telja yrði fólki trú um,
að yrði hann kjói-inn mundi
páfinn fá lykilvöld í Banda-
ríkjunum.
Prestarnir Jétu langflestir
þessi mál eins og vind um
eyrun þjótta og margiv for-
dæmdu hina landkaþólsku
herferð.
Undanfarna daga hefur
„hatursáróður“ í forrni bæk
liga og bréfa storaukizt í
Bandaríkjunum og beinist
gegn báðuin frambjóðendun ■
um. Fyrst í sta ðbar mest á
andkabóLskum áróðri, en nú
hefur Nixon orðið fyrir orsa-
legum árásuni í margs konar
dreifibréfum.
kosningar og kostar margs
konar mas að komast á hana.
í sumum ríkjum nægir að
láta skrá sig daginn fyrir
kjördag, en annars staðar
verður að srera það hálfum
öðrum máuði áður.
Það er í flestum tilí’ellum
einfalt að komast á kjörskrá.
Menn þurfa að vera banda-
rískiv ríkisborgarar. kunna
málið ,og eiga lögheimili í
viðkomandi ríki. Sums stað-
ar er þetta al't flóknar. Þ;ar
verða menn að hafa greitt
skatta sína og lannars staðar
verða menn að ganga undir
eins konar nróf, verða að
Framhald á 14. síðu.
^ 3. nóv. 1960 — Alþýðublaðið