Alþýðublaðið - 11.01.1961, Qupperneq 2

íSBWíJér*!; GlaU 3. Astþóraaan (áb.) og Benedlit GrPndaL — rulltrúar rl»-
Mtaaaz: SlgvalcU Hjáliaarsson og Indriðl G. Þúrsteinsson. — Fréttastjón.
Wðrgvin Guðmundsson. — Símar: 14 300 — 14 902 — 14 903. Auglýsingaslm.
-JÍMt. — Aðsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðslns. Hveríia-
jBta 8—10. — Áskriítarglald: kr. 45,00 á mánuðl. í lausasðlu kr. 3,00 eint
Jtaafasdl: AiþýBuiiokkurlnn. — Framkvarmdaatióri: Sverrir Kjartanaaon
VERTÍÐIN
] VETRARVERTÍÐIN er nú að hefjast. Eru bátar
. þegar byrjaðir róðra frá Keflavík, Sandgerði og
i Grindavík. Annars staðar er undirbúningur í full-
i um gangi, en óvissa um kjarasamninga veldur
t því, að ekki er alls staðar farið að róa enn. Fyrstu
i aflafréttirnar benda til þess, að afli gæti orðið
góður þegar í janúar og yrði það því mikill skaði
Í fyrir þjóðarbúið, ef dráttur yrði á því, að róðrar
i hæfust almennt.
Vitað er, að útgerðin hefur átt í nokkrum örð-
j ugleikum undanfarið vegna aflatregðu á sl. ári,
j og verðfalls á lýsf og mjöli á erlendum markaði.
Hefur ríkisstjórnin gert sitt ýtrasta til þess að
stuðla að laúsn vandamála útvegsins án þess að
l taka upp uppbóta- og styrkjakerfi á ný. Hefur
ríkisstjórnin nú gert tvennt, sem gerbreyta á allri
; aðstöðu útvegsins. í fyrsta lagi hafa verið gefin
út bráðabirgðalög um það, að útvega útgerðinni
j lán til langs tíma, samtals að upphæð 300 millj.
kr. Eiga lán þessi að gera útgerðinni kleift að losa
sig við lán til skamms tíma, sem ha'fa verið að
- sliga útgerðina. Og í öðru lagi hafa almennir út-
lánsvextir bankanna verið lækkaðir um 2% og
mun það koma útgerðinni til góða eins og öðrum,
er þurfa á lánsfé að halda. Þess er að vænta, að
þessar ráðstafanir ríkisstjórnarinnar í þágu út-
gerðarinnar verðil til þess að gera útvegsmönnum
auðveldara að semja við sjómenn um einhverjar
kjarabætur. Munu útgerðarmenn almennt hafa
reiknað með því að þeir yrðu að veita sjómönn-
um kjarabætur.
Á Suðurnesjum hafa samninganefndir útvegs-
1 manna og sjómanna náð samkomulagi um nýjan
bátakjarasamning. Gerir sá samningur ráð fyrir
talsverðum kjarabótum fyrir sjómenn og munu
báðir aðilar eftir atvikum ánægðir með samkomu-
■ lagið. Eftir er hins vegar að bera samkomulagið
upp á fundi sjómanna og verður beðið með það
þar til úr því hefur fengizt skorið hvort samn-
inganefnd sjómannasamtakanna innan ASÍ tekst
að semja um enn meiri kjarabætur fyrir bátasjó-
! menn. Takist að semja um rneiri kjarabætur fyrir
sjómenn á þann hátt, að útgerðin taki á sig að
’■ greiða þær, en þær verði ekki greidd'ar af al-
* mannafé, mun Alþýðublaðið fagna því. Hins veg-
ar héfur Alþýðublaðið margoft lýst yfir því, að
það telur þær kjarabætur gagnslausar, sem velt
er yfir á almenning aftur annaðhvort í hækkuðu
' vöruverði eða hækkuðum sköttum. Þessi stefna
: Alþýðuflokksins er skýr og hún gengur í berhögg
! við þá stefnu kommúnista að reyna að espa til
í verkfalla og kauphækkana alveg án tillits til þess
! hvort atvinnuvegirnilr beri þær kauphækkanir
sjálfir eða ekki.
VARLA líður svo vika, að
Tíminn hafi ekki einhver ný
hörmungartíðindi að færa af
Akranesi, Ef trúa má frásögn-
um blaðsins, er allt í kalda
koli hjá bæjarstjórninni, ó-
reiða og sukk hvarvetna, út-
gerðin í upplausn og fjár-
dráttur lijá bæjarsjóði. Það er
j>ví von að menn spyrji: Hvað
er að gerast á Akranesi?
Það er að vísu alltaf eitt-
hvað að gerast á Skaga, en
höfuðatriði málsins cr það, að
Daníel Ágústínusson, fyrrver-
andi bæjarstjóri, er haldinn
sjúklegu hatri á pólitískum
andstæðingum sínum og stend
ur á bak við öll þessi skrif í
Tímanum. Þau bera með sér,
að allt er þetta Hálfdáni
Sveinssyni bæjarstjóra að
kenna. Ef jarðskjájfti gengi yf
ir og Akrancs hryndi í rúst,
má ganga út frá því sem vísu,
að Daníel mundi skrifa grein
í Tímann og segja, að það væri
Hálfdáni að kenna, Svo langt
hefur Daníel þegar gengið, að
um jólin sat liann við að skrifa
skammargrein um þau jóla-
kort, sem Hálfdán sendi vin-
um sínum!
Um þau efnisatriði, sem
fram hafa komið innan um
svívirðingarnar í Tímanum
er rétt að taka þetta fram:
1) Það hefur komizt upp,
að innheimtumaður hjá Akra-
nesbæ, sem er meðal fovustu-
manna FUJ á Akranesi, hefur
dregið sér fé. Tíminn segir frá
þessu mcð þeirri viðbót, að
Hálfdán Sveinsson hafi barizt
fyrir því, að þessi ungi maður
fengi kauphækkun, og leynir
sér ekki sá tilgangur blaðsins,
að sverta Hálfdán fyrir mál
þetta. Hins vegar skýrir Tím-
inn ekki frá því, að upp komst
nokkurt misferli hjá sama
manni fyrr á árinu. Þá sagði
Daníel ekki orð og skrifaði
enga grein í Tímann, en veitti
liinum unga manni launaupp-
bót. Annars er mál þetta enn
á rannsóknarstigi.
2) Tíminn dylgjar óspart um
það, að rekstur bæjarins sé
í óreiðu og f jármál í vandræð-
um. Þetta er hrein fjarstæða,
því rekstur bæjarins hefur
gengið vel, og ráðizt hefur ver
ið í miklar gatnaframkvæmd-
ir, þótt hinn nýi bæjarstjóri
hafi aðeins setið f jóra mánuði.
Það hefur komið í ljós, að
fjármálastjórn Daníels var
engan véginn eins glæsileg
og hann vildi vera láta. Hann
skildi éftir sig skuldir í ó-
reiðu hjá ýmsum aðilum, og
fór frá galtómum bæjarsjóði.
Hins vegar liefur tekizt að
standa í skilum og fjármál
bæjarins eru í föstum skorð-
um.
3) Tíminn gerir mikið úr
því, að fiárhagsáætlun bæjar-
ins hafi enn ekki verið af-
greidd, Að vísu hafa aðeins
tvcir kaupstaðir á landinu af-
greitt sínar áætlanir fyrir ár.a-
mót, og Akranes væri í þeim
hópi, ef ekki hefði verið talið
nauðsynlegt að fá heildarupp-
gjör á fjárreiðum bæjarins
fyrst, vegna viðskilnaðar fyrr-
verandi bæjarstjóra í haust.
4) Bæjarútgerð Akraness á
í miklum erfiðleikum, það er
rétt. Svo er að vísu um alla
togaraútgerð í landinu, og eru
mörg fleiri skip bundin en
Bjarni Olafsson og Akurey.
Hinir sérstöku erfiðleikar tog
araútgerðarinnar á Akranesi
eru ekki nýtt mál, og hefur
breyting á meirihluía í bæjar
stjórn í haust engu breytt um
það mál.
Meðan Daníel var bæjar-
stjóri, fannst Tímanum allt
leika í lyndi og vera til fyr-
irmyndar á Akranesi. Eftir að
h’ann fór frá, og aðrir tóku við
stjórn, finnst sama blaði allt
í ka'da koli. Trúi hver slikum
málflutningi, ssm vill.
H a n n es
á h o r n i n u
Um Tómas sextugan.
☆ Og það, sem sagt hef-
ur verið um hann.
ýV Leit að æsku og
fegurð.
'yV Draumar og draum-
sýnir.
SEXTUGSAFMÆLI Tómas.
ar Guðmundssonar skálds er af-
staðið. Ríkisútvarpið og blöðin
hafa hyllt hann og fjölmargir
hafa tekið til máls. Skáldið er
víðs fjarri. Það er í Skotlandi og
fBr til Spánar og þar ætlar það
að dvelja um sinn. Tvær bækur
hafa komið út af tilefni afmæl-
iílins: Ljóðasafn, heildarútgáfa
með fonnála eftir, Kristján
Karlsson — og Svo kvað Tóm-
as, nokkurskonar viðtalsbók
Matthíasar Jóhannessens, rit.
stjóra.
ÉG HEF IIITT Tómas þúsund
sinnum í Miðbænum. Við höf-
um mætzt þar á góðum dögum
í leit að æsku, liðinni tíð, og það
hefur allt'af farið'vel á með okk.
ur. Lengi setti hann upp grænan
hatt snemma á vorin, eiginlega
fyrsta vordaginn og hélt á gul-
um liönzkum, st’undum fannst
mér þetta fyrsti vorboðinn og
það birti jafnvel í borginni við
það. Nú hefur hann lagt hvort'
tveggja niður fyrir löngu. Samt
er hann onn ungur — og alltaf
í leit að æsku sinni, en sú leit
er ætíð leit að fegurð.
. EINIIVERN VEGINN finn ég
ekki Tómas í því sem aðrir segja
um hann. Ég kveinka mér þegar
ég les bók Matthíasar — og veit
þó varla hvers vegna ég geri það.
í hvert sinn, sem Matt'hías tekur
til máls birtist mér tónn, sem ég
kannast ekki við — og þessi til.
finning verður sterkar; þegar ég
hnýt um fingraförin á bókinni.
Ég get ekki gefið myndunum
annað nafn.
ÞESSAR MYNDIR eiga alla
ekki heima í bók þar sem Tómas
Guðmundsson leggur fram meg_
inhluta efnisins. Hefðu hinar tár
hreinu myndir Jóhanns Briems
úr Fornum dönsum, eða álíka
myndir, prýHt þessa bók, þá
hefði verið öðru máli að gegna.
Eins mundu myndir eins og þær
sem Jón Engilberts samdi viS
viðhafnarútgáfu Helgafells af
Jónasi Hallgrímssyni, eða sami
stíll, hafa hæft vel bók um Tóm.
as.
KRISTJÁN KARLSSON skrij
ar af mikilli vandvirkni um ljó5
Tómasar. En mig grípur sama
tilfinning við lestur ritgerðar-
innar og við kynni af bók Matt_
híasar og þó.er hún alls ckki
eins sterk. Þessar kenningar,
rannsóknir og niðurstöður Krist.
jáns eru eins og útreikningar.
Tómas Guðmundsscin er í öllu
eðli sínu eins og draumur, Ég
get ekki fellt mig við þá skoðun,
að Tómas semji ljóð sín á reikní
vél, reikni út myndir og líking-
ar, orð og setningar.
ALLAR HANS MYNDIR, bll
hans orð, allar sýnir eru draum-
ar hans, draumsýnir. Hann er
þannig sjálfur — og þannig eru
ljóð hans. Kristján segir á ein-
um stað: „Tækni og formsnilld
Tómasar er svo þjálfuð og frum_
Framh. á 14. síðu ,
2 jan. 1961 — Alþýðublaðið