Alþýðublaðið - 07.03.1962, Blaðsíða 4

HVERJÍR eru foringjar Rauð'a-
Kína? Hvers konar menu eru
það, sem drottna yfir hinu víð-
áttumikla meginlandi Kína, og
hafa í hótunum við Bandaríkin og
hinn frjálsa heim?
SV3AO :
er liöfuðpaurinn. Hann er
formaður miðstjórnar Kommún-
istaflokks Kína, sem er allsráð-
andi. Hann hefur haft stjórn
flokksins með höndum síðan
1935, og verður ekki betur séð,
en hann sé ennþá traustur í sessi.
Hann var ,formaður‘ (forseti) lýð
veldisins til ársins 1958 er hann
ákvað að láta af störfum ríkis-
stjórnarleiðtoga.
Mao, sem er af smábænda-
ættum, fæddist fyrir 68 árum,
(9. nóvember 1893) í Hunan-hér-
aði. Hann lifir enn fábrotnu lífi,
sneiðir hjá hátíðlegum athöfnum,
og eyðir töluverðum tíma til að
ræða við smábændurna.
Hann er skáld gott, og rit
hans um kommúnisma eru höfð
í hávegum meðal kommúnista,
svo og rit hans um önnur efni og
margvísleg, allt frá skæruliða-
hernaði til réttrar notkunar á-
burðar.
M a o s verður minnzt sem
mannsins, sem kom fram ein-
ingu milli hinna ýmsu sundruðu
hópa á meginlandi Kina. En fyrst
og fremst verður hans minnzt
fyrir kommúnurnar, sem eru
hans eftirlætisáiorm og uppgötv-
un í leit að „sönnum“ kommún-
isma.
MAO TSE-TUNG
M
UPPGÖTVUN atómorkunnar
þýðir ekki, að heimurinn sé kom
inn á leiðarenda að því er varðar
aukningu þekkingar og vísinda.
Vísindin standa á þröskuldi æ
nýrra landvinninga — heyjun
þekkingar gengur stöðugt hraðar
og í dag þekkjum við t.d. hina
•efnafræðilegu samsetningu þess,
sem kallast líf.
Skelfilegasta hugsunin í dag
j er sú að einhver brjálæðingur
þrýsti á hnappinn og hleypi af
stað atómstríði, sagði hinn heims
. frægi brezki líffræðingur og rit
höfundur Sir Julian Huxley í
viðtali í norska ríkisútvarpinu í
fyrri viku. Það mundi þýða enda
lok menningarinnar, eins og við
þekkjum hana, og þannig getur
farið, ef mönnunum tekst ekki
að halda i hemilinn á þekkingu
sinni um atómsprengingar. Menn
^ irnir munu þá neyðast til að
. byrja að nýju með fjölda stökk
breytinga, sem verða arfbundnar
vegna geislavirkninnar. En ég
held ekki að iii atómstríðs komi,
f.sagði Sir Julian.
Huxley, sem var fyrsti fram-
kvæmdarstjóri Menningar- og
vísindastofnunar Sameinuðu þjóð
anna (UNESCO), hefur einkum
haft, áhuga á dreifingu. og út:,
breiðslu þekkingar. Framfarir
byggjasf á þekkingu, eða dreif-'
ingu gamallar þekkingar, sem
skipulögð er eins og þarf. Hux-
ley kvað þetta vera tæknilegt
verkefni og einn möguleikinn
til að dreifa þekkingu væri sá að
gefa út uppsláttarbækur, skrifa
greinar og halda fyrirlestra. ■
UNESCO fæst aðallega við und
irstöðufræðslu — fólk verður að
læra að lesa og skrifa. Það verður
að læra betri matarvenjur og
hreinlæti.
En það er einkum eitt knýjandi
vandamál, sem heimurinn stend
ur frammi fyrir í dag: Aukning
fóiksfjöldans. Hættan af kjarn-
orkustyrjöld liggur vafalaust
mest í augum uppi, en það er
skoðun Huxleys, að hættan á of
mörgu fólki í heiminum sé stærst
Þar stöndum við frammi fyrir
atriði, sem snertir mannlega
náttúru, mannlegt eðli. Áður var
það svo, að löndin töldu, að því
4 7. marz 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
<
UtU SHAO-CHI:
er annar valdamesti maður-
inn í Rauða-Kína. Þessi kuldalegi
maður, sem er með mjög sting-
andi augnaráð, tók við af Mao,
sem „formaður" (forseti) lýðveld-
isins, árið 1958. Hann er einn
helzti „kennimaður“ flokksins,
lærði í Moskvu og kann rúss-
nesku.
Liu er fæddur í Hunan-
héraði, eins og Mao. Hann er nú
64 ára að aldri, og hefur lengi
verið nátengdur Mao. Talið er,
að þeir séu sammála um „hörðu
linuna“, sem Mao heldur til
streitu í „hugsjónastriðinu" við
Rússa. Liu var um árabil starf-
andi meðal verkamanna sem æs-
ingamaður og lýðskrumari. Hann
var einnig lengi starfandi í neð-
anjarðarhreyfingu kommúnista.
CHOU EN-LAI :
var einn samstarfsmanna
hans í neðanjarðarhreyfingunni
og í verkalýðshreyfingu kommún-
ista var C h o u E n - Lai, er for
sætisráðherra Kína i dag.
C h o u hefur um langt skeið
verið valdamesti maðurinn í
stjórninni. Hann hefur stundum
verið kallaður „séntilmaður"
stjórnarinnar, og hefur ferðazt
meira en nokkur annar t o p p -
k o m m i í Kína.
Hann er fæddur í Kiangí.u-
héraði árið 1898. Hann lærði í
Japan, Frakklandi og Þýzkalantíi.
Hann hefur einnig nokkrum sinn-
meiri sem fólksfjöldinn væri því
betra. Þjóðar-ástæður voru sterk
ari en liinar trúarlegu. Nú hefur
smám saman orðið til skilningur
á því, hve mikil þessi hætta er.
Fólk er dæmt til vonbrigða,
sultar, sjúkdóma, stríðs og bylt-
inga, ef ekki verður gert eitthvað
róttækt. Huxley benti á að íbúa-
tala heimsins ykist nú um 60
milljónir á ári — eða 140.000
manns á sólarhring. Árleg fólks
fjölgun í Kína er t.d. jafnmikil
og öll íbúatala Noregs. Það er
ekki aðeins um að ræða tölulega
aukningu, heldur eykst hraði
aukningarinnar líka stöðugt. Ein
björgunarleið er að auka mat-
vælaframléiðsluna, en það mun
ekki nægja, er til lengdar lætur,
Hið eina, senr gagn er að, er að
taka upp ákveðna stefnu í fólks
fjölgunarmálum, er nái um allan
heim.
1 Bretlandi telur Huxley, að
fólksfjöldinn sé að verða of mik
111. Menn missa tengslin við nátt
úruna, hús breiðast út um allt,
og það gengur síðan út yfir lífs
nautnina og menn reyna að bæta
sér upp það, sem þeir hafa misst
Sem betur fer eru fordómarnir
gagnvart getnaðarverjum að
hverfa, segir Huxley og bendir
á, að liann fékk áminningu fyrir
að nóta þetta orð í útvarpsfyrir
lestri árið 1928, en slíkt gerist
ekki lengur.
gegnir ýmsum öðrum háum cm-
bættum í flokki og stjórn. Ilann
er einn hinna „í jóru stóru“ topp-
komma Kína í dag. Sennilega er
hann hærra settur í valdaklíku
flokksins, en er ekki eins áber-
andi áhrifamaður og Chou.
Chu Teh er fæddur árið 1886
í Szeehwan-héraði. Ferill hans
er að mestu leyti hernaðarlegur.
Hann hóf feril sinn sem skæru-
liði á undan Mao, en hann var
ekki orðinn kommúnisti þá. Hann
gekk í lið með kommúnistum, er
hann hafði orðið að lúta í lægra
haldi í Yunnan héraði, þar sem
hann var lögreglustjóri og nokk-
urs konar herstjóri. sem öllu
réði. Að loknu tveggja ára námi
í Þýzkalandi gekk hann í Komm-
únistaflokkinn í Berlín, var hand-
tekinn og sendur aftur til Kína,
þar sem hans beið nýr ferill í
Kommúnistaflokknum kínverska.
Chu er æðstur 10 marská'ka,
sem „Alþýðuþingið" skipaði ár-
LIU SHAO-CHI
ið 1955.
★
um ferðazt til Moskva. Chou var
sá maður, sem bandarísk’r erind-
rekar áttu mest samau við að
sælda í samningaumleitunum
í heimsstyrjöldinni síðari, en við-
ræður þessar miðuðu að ];-v?, að
koma á sættum milli þjóöernis-
sinna og kommúnista.
CHU TEH :
er formaður fastanefud; r
„Alþýðuþingsins“, sem einnig
Fjórmenningar þessir, sem
hér hefur verið sagt frá, og aðrir
toppkommar í Kína hafa ha£t
með sér nána samvinnu og ein-
læga um árabil og ekkert
bendir til þess, að upp hafi risið
nokkur alvarleg misklíðarefni
þeirra á milli. Ekki er heldur bú-
izt við því, að upp rísi deilur með
þeim í fyrirsjáanlegri fram-
tíð, þó að mjög sennilegt sé, að
yngri flokksfélagar eigi eftir að
ógnaveldi þeirra í framtíðinni ★
Skipulagsmál

„M ÝRARHVERFI“
hljóta þá að vera vel skipu-
lögð, úr því að þeim hefur
verið dritað niður um allar
óbyggðir og mýrarfláka í
næsta nágrenni borgarinnar,
— eða hvað? — Hætt er nú
við, að öllum, sem þar búa,
finnist ekki mikið til um „frá-
bærleika" skipulagsins.
Eftir því sem næst verður
komizt að dæma um götu-
breidd í hverfum, þar sem
engar gangstéttir eru til, og
menn verða helzt að ganga
uppi á girðingum til að forð-
ast aurslettur bíla í rigningu,
en verða að ganga afturábak,
ef hreyfir vind í þurrviðri, þá
virðast þær yfirleitt alltof
mjóar. Þá skyldi maður ætla,
að menn hafi verið Iátnir hafa
ríflegar lóðir i staðinn, en
það verður nú varla sagt með
nokkurri sanngirni.
Við skulum athuga Soga-
mýrina eða næsta nágrenni
hennar, hið svokallaða Smá-
íbúðarhverfi. Þar eru lóðirnar
svo litiar, og húsin staðsett
svo þétt, að almennt er talið,
að betur licyrist milli húsa
þar, en á milli íbúða í venju-
legu fjölbýlishúsi. Það var nú
öll dýrðin og „prívatið".
Það var raunar sagt á sín-
um tíma, að kostnaður vegna
mælinga, allra léiðslna og
þeirra gatnamynda, sem gerð-
ar hafa verið þarna, hafi ver-
ið svo mikill, að það mundi
hafa borgað sig fyrir bæjarfé-
lagið, að taka eignarnámi
nokkrar lóðir, t. d. í Þingholt-
unum, byggja þar fjögurra
hæða hússkrokk með fjögurra
herbergja íbúðum og gefa
þeim þær íbúðir fokheldar,
sem lóðir fengu í Smáíbúðar-
hverfinu. og þá er ekki talað
neitt um hinn geysilega kostn-
að af strætisvagnaferðum
þarna inn eftir, bæði fyrir
íbúana og bæjarfélagið.