Alþýðublaðið - 05.04.1962, Síða 13

sigur"
New York í apríl. (UPI). —
John Gunther kallar múrinn,
sem kommúnistar reistu í Berl-
ín í ágúst í fyrra, „raunveruleg-
an sigur — en ef til vill bráða-
birgða sigur“ kommúnista.
í endurskoðaðri útgáfu af ,,In-
side Europe Today" styður
Gunther þessa skoðun sína iríeð
þessum rökum:
★ „Rússar rufu opinberlega
hið óbreytta ástand í Berlín og
þeim helzt það uppi.
★ Vestur-Berlín er enn ein-
angruð frá Vestur-Þýzkalandi og
nú slitin úr sambandi við Aust-
ur-Berlín. Borgin kann að
hrörna í vaxandi mæli.
★ Það er næstum því víst, að
gert hefur verið út um vonina
um sameiningu hinna tveggja
þýzku ríkja í framtíðinni.
★ Flóttalúgu flóttamanna frá
Austur-Þýzkalandi var skellt
aftur."
Múrinn sjálfur, 'segir Gunth-
er, „markar áhrifamikinn á-
fanga í sögu kalda stríðsins —
ef til vill hinn áhrifamesta síð-
an á tímum loftbrúarinnar miklu
árið 1948.“
Gunther telur, að með múrn-
um hafi Berlínarmálinu verið
„skotið á frest," með nokkrum
undantekningum þó, í næstu
framtíð. Hann tekur undir þau
orð Willy Brandts borgarstjóra,
að sérstakur friðarsamningur
Rússa og Austur-Þjóðverja sé
ekki yfirvofandi, og ef það gerð-
ist, mundi bað ekki breyta á-
standinu mikið.
„Það eina. sem Krústjev
mundi gera. væri að kvænast
sjálfum sér,“ hefur Gunther eft-
ir . Brandt.
Um Brandt sjálfan segir Gun-
ther, að hann sé „viðfeldnasti
maður, sem ég hefi hitt í opin-
beru lífi. Hann er vingjarnleg-
•ur maður, alúðlegur og hefur
trú á sjálfum sér, og er gersam-
lega laus við alla uppgerð, sem
er böl flestra manna, er hafa
stjórnmál að atvinnu."
Úm Þýzkaland sjálft segir
Gunlher: „. ... það verða senni-
lega tvö þýzk ríki um alllangt
skeið, hversu sorglegt sem þatð
kann að virðast .... þetta er
það, sem Þjóðverjar verða fyrst
og fremst að gjaldli fyrir að hafa
átt upptökin að 'heimsstyrjöld-
inni síðari og tapað henni. —
Klofningur er það sem Hitler
kostaði þá, og þeir munu greiða
honum þennan ömurlega skatt
um mörg ókomin ár.“
Svana Einarsdóttir (vinnukona) og Margrét Magnúsdóttir (ungfrú Skillon).
KLERKAR I KLIPU, gamanleik-
ur eftir Philip King.
Leikfélag Hafnarfjarðar.
Leikstjóri: Steindór Hjörleifsson.
ÞAÐ er ekki oft að tveir leikir
eru sýndir samtímis í höfuðborg
inni og nágrenni hennar, sem
rekja má til sama höfundar. Það
hefur þó gerst nú, þar sem eru
leikirnir Taugastríð tengda
mömmu og Klerkar í klípu. Bend
ir þetta óneitanlega til þess, að
leikfélögum þyki nokkur akkur í
verkum höfundarins.
Sá akkur mun þó fyrst og
fremst vera fjárhagslegur en
ekki menningarlegur og er að
sjálfsögðu ekkert við því að segja
því leikfélög þurfa mikið fé til
starfsemi sinnar og er erfitt að
sjá hvernig þau eiga að geta^
gegnt menningarhlutverki sínu í
svo smáu þjóðfélagi, án þess að
hressa við og við upp á fjárhag
inn, með sýningum, sem víst má
telja öruggar til gróða.
Hitt er svo matsatrði, hvort
Philip King er heppilegastur
manna til að styrkja budduna, þó
vinsæll sé að vísu. Að mínum
dómi eru leikir hans, þeir sein
hér hafa verið sýndir einum um
of hráir og öfgakenndir.
Höfundurinn fetar að mestu
troðnar slóðir í úrvinnslu efnis-
ins, notar öfgafullan hraða, elt
ingaleiki, skyndihvörf og skápa-
feluleiki, en er þó sjálfum sér
samkvæmur til loka og byggir
upp af nokkurri rökvísi, hófsemi
verður hann varla vændur um að
þessu sinni.
Slíkir leikir eru erfiðir.í með
förum fyrir áhugaleikara og sú
hætta nærtæk, að gamanið fari
algjörlega úr böndum og verði
ómenguð skrípalæti flestum til
leiðinda. Þeim skerjum hefur ver
ið sæmilega hjá stýrt að þessu
sinni, bæði er það, að Leikfélag
Hafnarfjarðar hefur mörgum á-
gætum kröftum á að skipa, sem
taka hlutverk sitt alvarlega og
hins er ekki síður að geta, að
leikendurnir hafa fengið í lið
með sér mann, sem reynzt hefur
traustur leiðbeinandi, sem vænta
mátti — Steindór Hjörleifsson.
Steindóri hefur tekizt að gæða
leikinn nokkurri hófsemi og
öll uppsetning hans ber vitni
smekkvísi og glöggum skilningi
á vandanum. Steindór hefur þó
ekki látið við það eitt sitja að
leiðbeina Hafnfirðingum, heldur
hefur hann tekið að sér eitt hlut
verk leiksins, lilutverk séra
Toops, sem á köflum er eitt hið
öfgafyllsta. Steindór fer vel með
hlutverk sitt, en er þó varla hinn
rétti séra Toop, að mínu áliti.
í annan stað ber að nefna reyk
vísku leikkonuna Margréti Magn
úsdóttur, sem leikur ungfrú
Skillon, dyggðaljósið og pipar-
jómfrúna, sem gefur leiknum
nýja dýpt með því að lenda á her
legu fylliríi, sem endist henni
allt til loka leiksins. Túlkun Mar
grétar var furðulega eðlileg, —
fyrst í hlutverki vandlætarai>s,
síðar í hlutverki hinnar föllnu
drykkjumanneskju. Drykkjulæti
hennar voru óhugnanlega sann-
færandi og eftirköstin ekki siðri.
Henni á Leikfélag Hafnarfjarð
ar mikið að þakka að þessu sinni.
Frú Toop, leikur Auður Guð-
mundsdóttir af miklu fjöri og
leikgleði. Hún hefur góða rödd
og framkoma hennar á sviði ó-
þvinguð.
Svana Einarsdóttir leikur Idu
vinnukonu mjög skemmtilega og
fjörlega, þrátt fyrir eilítinn við
vaningsbrag stöku sinnum.
Ragnar Magnússon fer með
hlutverk gamals vinar frú Toop.
Ragnar gerði margt forláta vel,
og skemmti áheyrendum með
mörgum hnyttnum setningum, en
var ef til vill full þvingaður
stundum og svipur hans of stein
runninn.
Sverrir Guðraundsson fer með
hlutverk þýzks str-okufanga, lítið
hlutverk en mikilvægt. Sverrir
var fjári liörkulegur og illmann
legur, en mannvonzkan náði ekki
nándar nærri nógu djúpt, úr því
að sú leið var valin, að gefa hon
um þetta yfirbragð, sem reyndar
er mjög vafasamt.
Sigurður Kristinsson leikur
biskupinn, frænda frúarinnar.
Biskupinn hefur verið gerður hálf
ankarjalegur, en Sigurður fór
þó með hlutverk hans af smekk
visi, en engum þrótti.
Lítið hlutverk liðþjálfa er í
höndum Gunnlaugs Magnússonar
Gunnlaugur er algjör nýliði á
sviði og gætti þess mjög.
Loks kem ég svo að Valgeir
Óla Gíslasyni, sem ef til vill sýndi
eina athyglisverðustu persónu
sköpun kvöldsins, ásamt Mar
gréti Magnúsdóttur.
Valgeir leikur séra Humphrey
aðkomuprest, sem að óvörum og
nauðugur verður þátttakandi í
flókinni atburðarás, einföld og
sauðmeinlaus mannskepna. Túlk
un Valgeirs var mjög eftirminni
leg í öllu sínu umkomuleysi, radd
beiting og fas allt með ágætum.
Bjarni Jónsson hefur unnið
leiktjöldin af smekkvísi og natni.
Högni Egilsson
Duglegur sendisveinn óskast
Vinnutími fyrir hádcgi. Þarf að hafa reið-
hjól.
Afgreiðsla Alþýðuhlaðsins. — Sími 14 900.
son, þingmaður Framsóknar-
flokksins, hefur barizt skel-
egglega gegn því á alþingi, að
Seðlabankinn fengi vaid til
þess að ákveða gengisbreyt-
ingar framvegis, þó það eigi
að gerast í samráði við ríkis-
stjórnir á hverjum tíma. Hon-
um hefur verið bent á, að I
nágrannalöndum okkar hafi
rikisbankarnir nú slíkt vald.
Honum hcfur einnig verið
bent á, að Seðlabanki íslands
sé nú sjálfstæð stofnun, sem
fulla heimild hafi til þess að
lýsa fyrir alþjóð sérskoðunum
sinum, komi til ágreinings við
ríkisvaldið. Ólafur sagði að-
eins, er hann heyrði þessar á-
bendingar: Seðlabanki íslands
er ekki annað en „afgreiðslu-
skrifstofa" ríkisstjórnarinnar.
Ólafur virðist samkvæmt þessu
telja Vilhjálm Þór og aðra
bankastjóra Seðlabankans eins
konar afgreiðslumenn hjá rík-
isstjórninni, sem stjórnin geti
skipað algerlega fyrir verk-
um. Ekki virðist Ólafur hafa
mikla trú á sjálfstæði flokks-
bróður síns, Vilhjálms Þórs!
Björn Pálsson, fyrrum kaup-
félagsstjóri og nú þingmaður
Framsóknarflokksins, er orð-
inn frægur á alþingi fyrir að
segja skemmtilega hluti og
kemur hann oft skemmtilega
á óvart í ræðum sínum. Virð-
ist Björn ófeiminn við það, að
segja hluti, sem ganga jafn-
vel fram af Framsóknarmönn-
um sjálfum. Á mánudag talaði
Þórarinn Þórarinsson (F) um
nauðsyn þess, að koma togara-
flotanum á flot. Björn stóð j
upp nokkru síðar og kvaðst
hér algerlega ósammála flokks j
bróður sínum. Það Iægi ekkert '
á að koina togurunum á flot.
Það væri bara gott að þeir
fengju að hvíla sig til vertíðar-
loka. Vildi Björn meina að
ella mundu togararnir aðeins
spilla veiði bátanna.
Stjórnarandstaðan hefur
gagnrýnt ríkisstjórnina fyrir
að hafa ekki haft samráð við
lögfróða menn um útgáfn
bráðabirgðalaganna um að
Seðlabankinn skyldi annazt
gengisskráninguna. Ólafur Jó-
hannesson lagaprófessor leyfði
sér í þessu sambandi að halda
því fram, að útgáfa bráða-
birgðalaganna hefði verið
stjórnarskrárbrot. Gylfi Þ.
Gíslason viðskiptamálaráð-
herra benti Ólafi á, að menn
virtust gleyma því, í þessu
sambandi, að 3 lögfræðingar
ættu sæti í ríkisstjórninni,
Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur í. Guðmundsson og
Gunnar Thoroddsen. Tveir
þessara manna, þeir Bjarni
og Gunnar eru fyrrverandi laga-
prófessorar. Sagði Gylfi, að allir
þessir menn hefðu að sjálfsögðu
athugað útgáfu bráðabirgða-
laganna með tilliti til stjórn-
arskrárinnar, en ekki talið út-
gáfu laganna brjóta gegn
stjórnarskránni á nokkurn
liátt.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 5. apríl 1962 J,3