Alþýðublaðið - 28.11.1962, Qupperneq 13

RAUNASAGA FRÉTTAMANNSM/nc,ar/.e9/.
félagsheimiH
Framh. úr opnu
stöðu sagði ritstjórinn aftur —
fyrst þeir eru svona lengi.
Loksins skeiðaði fréttastjórinn
niður tröppurnar og sté upp í bíl-
inn. Þeir höfðu. þá verið svona
lengi af því að engin niðurstaða
hafði fengizt. Sennilega var þetta
eftirmynd, sem Eyjólfur Illuga-
son hafði gert eftir frumdrætti
Sigurðar Guðmundssonar árið
1922. Þó var það ekki víst, við
livern gátum við n’í talað? Séra
Jón Auðuns! Hanr vissi mikið
lim Sigurð Guðmundsson málara.
Kannski gæti hann gefið einhverja
skýringu á þessari „cftiröpun"
eða „frummynd".
Ég beið úti í bíl meðan
þeir gengu á fund prests. Taugam-
ar voru að bila af eftirvæntingu, og
ekki batnaði þolinmæðin, þegar ég
sá þá setjast í stofunni og hagræða
sér í djúpum stólum. Þarna yrðu
þeir áreiðanlega í klukkutíma.
Sem betur fór komu þeir von bráð
ar og höfðu þá fengið þær upp-
lýsingar sjá séra Jóni að Eyjólí-
ur Illugason hefði verið Hafnfirð
ingur að ætt og lagt stund á mál
aralist ásamt fleiru. Samt var ekki
sannað, að myndin í hænsnakofan
um væru fölsuð. Þarna gat ennþá
leynzt hið mikla listaverk og það
skyldi síðast af öllu henda rit-
stjóra Alþýðublaðsins, að láta svo
gullið tækifæri renna sér úr greip
um án þess að gera nokkuð. Rit-
stjórfnn var búinn að lofa að spila
„bridge“ með kunningjum sínum
um kvöldið, fréttastjórinn var bak
veikur, ég var orðinn taugabilaður
veslingur í aftursætinu. Samt var
bílstjóranum skipað að aka í
skyndi íil Gunnarshólma.
Við vorum allir í nýburstuðum
skóm.
Það var hvergi mannveru að sjá,
þegar við komum heim að bænum.
Ég hljóp út og allt um kring og
kikti á alla glugga, en sá engar
aðrar lifandi verur en hænurnar í
kofanum sæla. En tíminn var dýr-
mætur og þess vegna réðst halaróf
an til inngöngu í kofann án þess
að gera boð á undan sér.
Ritstjóranum létti þegar við
komum inn. Annað- livort hefur
hann átt von á því að varðhanar
stæðu vörð um „listaverkið“ eða
verið hræddur um að sökkva upp
að hnjám í hænsnadriti. En hvor-
ugt var. Liklega eru hænsni ekki
það listrænir fuglar, að þau hafi
vit á því að vernda híbýlaprýði
sína fyrir merkilegum ritstjórum
á blankskóm, og blaðamönnum, en
hitt var auðséð, að þama var til-
tölulega vel umgengið eftir því
sem gerzt getur með hænsnakofa.
— Þetta er augljós eftirmynd,
sagði ritstjórinn og rýndi á verkið
Hann ætlaði að spila bridge um
kvöldið. — Það þarf ekki að eyða
meiri tíma í þetta.
Allar búðir og kennileiti á Þing
velli voru merkt inn á myndina
með prentstöfum.
— Þetta er eklci líkt skriftinni
hans Sigurðar, sagði fréttastjórinn,
— hann skrifaði illa. Svo rýndu
þeir báðir á myndina, báru saman
stafi, ráku puttana inn fyrir gler-
ið, þefuðu af myglunni. Smám
saman færðist yfir andlit þeirra
vissan að þarna var um eftirlík-
ingu að ræða.
Mér leið herfilega. Ég hafði e.vtt
fleiri liundruð krónum í leigubif-
reiðir til einskis, stolið rúbertu af tilraun getur alveg eins heppnast.
ritstjóranum og hrakið fróttastjór-'
ann út á hálan ís heilsufarslega
séð. Mér var ekki við bjargandi.
Sennilega væri bezt að ég byði
þeim ókeypis skóburstun ....
— Þetta er tvímælalaust eftir-
líking, sagði fréttastjórinn og þá
voru þeir báðir orðnir sammála.
Framtíðarhallir mínar hrundu í
einu vetfangi. Ég bjóst við því að
ritstjórinn myndi hella sér yfir mig
og jafnvel reka mig fjrrir öll þessi
afglöp. En hann stakk aðeins upp
í sig pípunni og benti hissa á efri
karminn á „eftirmyndinni" þar
sem hænsnadritið skartaði: Skrítið,
hvernig hænurn ((: hafa komizt
þarna upp!
Síðan var haldið heim á leið.
Þeim þótti allskítt að fá ekkert
fyi-ir snúð sinn, ritstjórunum, svo
að þeir ákváðu að láta mig skrifa
skýringu með myndinni, út frá
þeim aðalpunkti að þarna í hænsna
kofanum hefði fundist mynd gerð
eftir ennþá frægari mynd, gerð af
frægum stað eftir frægan málara.
Ég fann að ég var búinn að missa
gjörsamlega allan áhuga á þessu
efni, en ég gat ekki verið þekktur
fyrir að neita, svo ég sagði já |
þrátt fyrir það að klukkan væri
orðin tiu,' og andinn hefði orðið
eftir f hænsnakofanum.
Fréttastjórinn fór úr bílnum i
Vogunum, en við héldum áfram
í Kónavoginn til ritstjórans. Þegar
við vorum á beygjunni frá Lang-
holtsvegi inn á Suðurlandsbraut
leit hann aftur til mín og sagði:
— Jæja vinur minn. Þú
varðst hvorki ríkur né frægur af
þessu.
Þá fann ég að hann hafði lesið
hugsanir mínar, og ég skammaðist
mín fyrir að hugsa eins og lítið
barn.
En hann bætti úr því og sagði:
Þannig er blaðamennskan. Þar
skiotast á skin og skúrir. Hið ótrú
legasta getur alltaf gerzt, og hið
trúlegasta gerist aldrei þegar mað
ur á von á því. Þess vegna fer það
eftir höpnum og glöppum, hvort
menn verða frægir eða ríkir á því
að vera blaðamenn. En þó að
þessi tilraun hafi mistekizt, þá get
ur hún kennt þér margt. Næsta
I Alþýðublaðinu- birtist á for-
síðu daginn eftir þriggja dálka
mynd, sem þetta var skrifað yfir:
GERÐ EFTIR FRÆGRI MYND
- GEYMD í HÆNSNAKOFA.
„Myndin er af teikningu, sem
Eyjólfur Illugason hefur sennilega
gert árið 1922 eftir uppdrætti Sig
urðar Guðmundssonar málara af
Alþingi við Öxará, eins og hann
hélt það líta út til forna. Eyjólfur
Illugason, sem virðist hafa gert
þessa mynd eftir teikningu Sigurð
ar, eða mynd af henni í bókinni
„Alþing hið forna“ eftir Sigurð, dó
árið 1927, en hann hafði málað tölu
vert, meðal annars íeiktjöid og
fengist við málun, svo vel er trúlegt
að hann hafi gert myndina. Mynd
in hangir í hænsnakofa á hænum
Gunnarshólma skammt frá Reykja
vík, og liggur undir stórskemmdum
vegna þess að glerið er brotið og
my/gla farin að teygja sig yfir
myndflötinn. Frummyndin er tal-!
in týnd, og ef svo er, þá er þessi
eftirmynd hennar allmerkileg, því
að í aðalatriðum virðist hún vera
nákvæm. Myndin, sem hangir
hæsnakofanum virðist vera mál-
i uð með vatnslitum á óvandaðan
pappa og það væri æskilegt að við-
komandi aðilar björguðu henni áð
ur en hún cyðileggst alveg. Og ef
einhverjir gætu gefið frekari upp
lýsingar um hvar frummyndin er
niðurkomin, þá væri það með þökk
um þegið.“
Sennilega hefur engan grunað,
sem las þessa stuttu og illa skrif
uðu grein hvað að baki hennar bjó,
en hérna er sagan um það. Og til
gamans má geta þess, að síðan
þetta gerðist, hefur lítið verið rætt
um myndlist yfir matborðinu á
Vesturgötunni, og ennþá minna á
ritstjórnarskrifstofum Alþýðu-
blaðsins. Nema það, að í fyrradag
kom ritstjórinn að máli við mig og
sagði kumpánlega:
— Þú ættir að skrifa í opnuna
fyrir mig um það, þegar þú fannst
„málverkið" mikla um dagana. Og
VERIÐ cr að reisa myndarlegt fé-1 hefur borið fram tillögu á alþingl
lagsheimili á Skagaströnd, og er Um það. Eftir því sem fróðir
það nú orðið fokhelt. Eftir því sem I menn telja, ættu ekki að vera
Björgvin Brynjólfsson formaður
verkalýðsféiagsins á Skagaströnd,
hefur skýrt blaðinu frá í viðtali,
þá er ætlunin að reyna að koma
því svo vel áfram á næsta ári, að
það verði að mestu leyti nothæft
í árslok 1963. Björgvin er formað-
ur bygginganefndarinnar.
Eigandi félagsheimilisins er sam
eignarfélag, myndað af Höfða-
hreppi, verkalýðsfélaginu, ung-
mennafélaginu og kvenfélaginu á
staðnum. Byrjað var á bygging-
unni í júní 1961 og það var orðið
nein tæknileg vandkvæði á slíkri
notkun verksmiðjunnar. Er talið
að aðeins þurfi að breyta lítillega
inntaki í þurrkarann, og unnt
muni vera að skipta frá síldar-
bræðslu yfir í heyþurrkun á 5 klst.
i næsta nágrenni þorpsins er fram
ræst land að stærð 200 hektarar,
og mætti gera ráð fyrír, að af því
fengist svo mikið hey, að það yrðí
verkefni fyrir verksmiðjuna 1 43
sólarhringa. Það kæmi á tímabil-
inu frá 15. júní til 15. september.
Björgvin sagði, að allmiklar
byggingar væru á Skagaströnd,
aðrar en bygging félagsheimilis-
ins. Sex ibúðarliús væru í smíð-
um og unnið hefði verið i sumar
að endurbótum á hafnarmannvirkj
um. íbúar á Skagaströnd eru nú
630.
Sjö þilfarsbátar eru gerðir út
frá Skagaströnd, 3 frá 40—75 tonn
að stærð en fjórir minni. Tvö
frystihús eru þar og tvær síldar-
söltunarstöðvar.
Björgvin Brynjólfsson.
fokhelt i október sl. Bygglnga-
meistari er Guðmundur Lárusson,
en teikningar hefur gert Gisli Hall
dórsson arkitekt. Eftir því sem
næst verður komizt er kostnaður
við húsið fokhellt um 2 milljónir
króna.
Fimmtugur
Framhald af 4 si8u
lokið og sagan af lausn þess hefur
því ekki verið öll sögð. Hins vegar
mun óhætt að fullyrða á þessu
stiði að Bjarni Pau’sun átti far-
sælan þátt í þessu máli sem mörg-
um öðrum. Þegar vináttá milli
þjóða styrkist og gömul deilumál
leysast þannig, að báðir aðilar una
vel við, hafa störf þeirra manna,
sem hin opinberu samskipti þjóð-
anna hvíla á, vissulega gengið sam-
kvæmt fremstu óskum.
Bjarne Paulson hefur ekki lát-
ið sér nægja hin opinberu störf í
höfuðborginni, lieldur hefur hann
gert sér far um að kynnast lifsbar-
áttu islenzku þjóðarinnar og mál-
Björgvin skýrði og frá því, að
það er vegna þess sem þú kannt ffrePPsncfndin hefði mikinn hug efnum hinna ýmsu atvinnustétta.
sögu „málverksins“ í hænsnakof ** að gerð verði rækileg athugun Á hinu myndarlega heimii sínu
anum hér eftir, lesandi góður. ^ Því að vinna heymjöl í síldar- hafa þau hjónin sýnt mikla gest-
Br. verksmiðjunni á Skagaströnd. En risni, og í starfi reynt að greiða
■«Jón Þorsteinsson alþingismaður hvers manns götu.
Paulson hefur reynzt ágætur
fulltrúi þjóðar sinnar, og íslend-
ingar senda honum beztu árnaðar-
óskir á þeim tímamótum í ævi
hans, sem hann upplifir hér á
landi. — B. G.
Selur:
Austin Gipsy, 62, benzín.
Austin Gipsy, 62, disel, með spilL
Báðir sem nýir.
Opel Carvan, ‘61 og ‘62
Opel Reckord ’60 — ’61 og '62.
Consul ’62, 2ja og 4ra dyra.
Bíía- &
búvéiasalan
Hið myndarlega féiagsheimili, sem er að rísa á Skagaströnd.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 28. nóv .1962 13