Fréttir

Issue

Fréttir - 27.07.1918, Page 6

Fréttir - 27.07.1918, Page 6
FRETTIR firði útibú frá Landsbanka ís- lands. 4 Þingsál. um kolanám í Gunn- arsstaðagróf í Drangsness- landi. 5. Þingsál. ura að skora á lands- stjórnina að hlutast til um, að sett verði á stotn í Vest- mannaeyjurn útbú frá Lands- banka íslands. 6. Þingsál. um aukinn styrk og lánsheimild til flóabáta. 7. Þingsál. um útsæði. 8. Þingsál. um bátaferðir á Faxa- flóa. 9. Þingsál. um reglugerð fyrir sparisjóði. 10. Þingsál. um heimild fyrir lands- stjórnina til að greiða Gfsla Guðmundssyni meiri laun en heimilað er í fjárlögunum. 11. Þingsál. um námsstyrk til há- skólasveina. 12. Þingsál. um fjárveiting til þess að fá Röntgenstofnuninni ný áhöld. 13. Þingsál. um rannsókn síma- leiða. 14. Þingsál. um heimild fyrir lands- stjórnina til þess að veita styrk til að kaupa björgunarbát. 15. Þingsál. um uppgjöf á eftir- stöðvum af láni úr landssjóði til Fiskifélags íslands til stein- olíukaupa. 16. Þingsál. um þóknun handa Jó- hannesi pósti Þórðarsyni á ísafirði. 17. Þingsál. um lán handa Suður- fjarðahreppi. 18. Þingsál. um efnivið til opinna róðrabáta. 19. Þingsál. um erfðaábúð á þjóð- jörðum og kirkjujörðum. 20. Þingsál. um rannsókn mómýra. 21. Þingsál. um raflýsingu a Luuga- nessþftala. 22. Þingsál. um hinn almenna mentaskóla. 23. Þmgsál. um styrk til aimenn- ingseldhúss f Reykjavík. 24. Þingsál. um hækkun á styrk til ská'da og listamanna. 25. Þingsál. um lán handa klæða- verksmiðjunni á Álafossi. 26. Þingsál. um síldarkaup, sfldar- forða og ásetning búpenings. 27. Þingsál. um bráðabirgðalauna- viðbót handa starfsmönnum landssfmans. 9 þingsál tiliögur voru samþykt- ar um skipun nefnda. Hreinsunareldur. Grein eftir Gunnar ritstj. Björnsson, þýdd af séra Jakob Kristinssyni. (Nl.) ----- Um víða veröld er milljónum manna árlega fórnað á altari á- sælni og græðgi. Öldum saman hefur sjálfselskan, klædd í kápu veruleikans, haft æðstu völdin. En munið »að fyrir alt þetta mun guð draga yður fyrir dóm«. Drottinn mannanna hefur vegið þjóðir heimsins og fundið þær éttvægar. Da hvert af Landene selvstændig meddeler Stats- borgerret (Indfödsret), der tillige faar Virkning i det andet Land — hvilken Ordning er i Samklang med den i Kommissions-Forslaget af 1908 inde- holdte — gaar man ud fra, at Reglerne for Stats- borgerrets Erhvervelse og Fortabelse vedbliver at være indbyrdes overensstemmende mellem de to Lande. Hvad særlig angaar den gensidige Ret til Fiskeri paa Söomraadet, er det fra islandsk Side blevet fremhævet, at de faktiske Forhold gör denne Gen- sidighed mere værdifuld for de Danske end for Is- lænderne. Man har derfor fremsat et Önske om, at der aabnes Island Adgang til Fiskeri paa Grönlands Söomraade. Dette lader sig under Grönlands nu- værende StjTesæt ikke virkeliggöre, men det er en Selvfölge, at hvis der i större eller mindre Udstrækning gives Adgang for danske Statsborgere til Fiskeri paa Grönlands Omraade, vil den sam- me Ret tilkomme ogsaa islandske Statsborgere. Til § 7. Medens det danske Udenrigsstyre, der paa Is- lands Vegne tillige varetager dettes Udenrigsan- liggender, maa være en Enhed, hvis Ledelse er samlet saaledes, at Mulighed for indbyrdes mod- stridende Beslutninger og Handlinger er udelukket, er der indsat Bestemmelser til Betryggelse af, at Udenrigsstyret ved Behandlingen af islandske Sager kan raade over den fornödne Sagkundskab saavel i Udenrigsministeriet som ved Gesandtskaberne og Konsulaterne. For at disse Bestemmelser kan blive fuldt virksomme, maa det forventes, at Islændinge i större Omfang, end Tilfældet har været i de senere Aar, söger og opnaar Ansættelse i Udenrigs- ministeriet for at tilegnesigden fornödne Uddannelse. Naar det i Forslaget udtales, at den islandske Regering efter nærmere Aftale med Udenrigs- ministeren kan udsende Delegerede til at forhandle om særlige islandske Forhold, er denne Bestem- melse ikke til Hinder for, at den islandske Be- gering under særlig paatrængende Forhold, hvor en nærmere Aftale ikke altid forud vil kunne fore- ligge, kan blive nödsaget til at handle, uden at en saadan er truffen, saaledes som Tilfældet allerede nu har været under Verdenskrigen. Det maa forud- sættes, at Udenrigsministeren snarest mulig sættes i Kundskab om ethvert saaledes foretaget Skridt. Landenes Selvstændighed medförer, at der ikke kan afsluttes nogen for Island forpligtende Traktat uden de vedkommende islandske Myndigheders Samtykke, hvilket Samtykke efter Omstændig- hederne kan blive meddelt enten för eller efter Traktatens Afslutning. Til § 8. Den at Danmark udövede Fiskeriinspektion sker paa dansk Bekostning. Danmark er uden Forplig- telse til at udvide dens hidtidige Omfang. Tii § 10. Saalænge Höjesteret udöver den höjeste Doms- myndighed i islandske Sager, bliver en af Dom- merpladserne at besætte med en Islænding, der foruden at være kyndig i islandsk Ret og kendt med islandske Forhold, ogsaa maa fyldestgöre de almindelige Betingelser for at kunne tage Sæde i Höjesteret. Det kan i saa Henseende blive nödven- digt at foretage en Ændring i den danske Lov om Rettens Pleje § 43. Til § 12. Blandt Spörgsmaal vedrörende Retsplejen, hvor- om det vil være önskeligt at træffe nærmere Over- enskomst, har man fra islandsk Side blandt andet fremhævet Ordningen af Dommes Exigibilitet. Til §§ 13 og 14. Man er enig om, at ethvert i sin Oprindelse om- Með því að hvort landið fyrir sig veitir ríkis- borgararjett (fæðingjarjett), sem einnig heíir verk- anir í hinu landinu — en sú skipun er svipuð því, sem nefndarfrumvarpið frá 1908 kveður á um í því efni — er gert ráð fyrir, að fyrirmælin um það, hvernig menn öðlast og missa ríkisborgara- rjett verði sem áður innbyrðis samræm i báðum löndunum. Að því er sjerstaklega snertir hinn gagnkvæma rjett til fiskiveiða í landhelgi, heíir því verið hald- ið fram af hálfu íslendinga, að eins og ástatt er, sje þessi rjetfur meira virði fyrir Dani en Islend- inga. Það heíir því komið fram ósk um, að ís- lendingum veitist kostur á að stunda fiskiveiðar í landhelgi Grænlands. Þetta getur ekki orðið með- an stjórn Grænlands er með þeim hætti sem nú, en það er einsætt, að ef dönskum rikisborgurum verður að meira eða minna leyli veittur kostur á að stunda fiskiveiðar í landhelgi Grænlands, þá munu íslenskir ríkisborgar einnig verða sama rjett- ar aðnjótandi. Um 7. gr. Fnda þótt danska utanrikisstjórnin, sem fer með utanríkismál íslands í þess umboði, hljóti að vera ein, undir einni yfirstjórn, til þess að girða fyrir gagnstæðar ályktanir og framkvæmdir, hafa þó verið sett ákvæði til þess að tryggja það, að utan- ríkisstjórnin eigi við meðferð íslenskra mála kost á nægilegri sjerþekkingu bæði í utanríkisstjórnaráðinu og við sendisveitirnar og ræðismannaembættin. Til þess að þessi ákvæði geti komist í fulla fram- kvæmd er þess að vænta, að íslendingar, frekar en verið heíir að undanförnu, sæki um og fái stöður í utanríkisstjórnarráðinu til þess að afla sjer þeirrar fullkomnunar, sem þörf er á. Þar sem i frumvarpinu segir, að íslenska stjórn- in geti eftir nánara samkomulagi við utanríkisráð- herrann sent sendimenn úr landi til þess að semja um málefni, sem sjerstaklega varða ísland, er þetta ákvæði, ekki því til fyrirstöðu, að þegar sjerstaklega brýna nauðsyn ber til, og ekki æfinlega er unt að ná til utanríkisráðherrans áður, geti íslenska stjórnin eigi að síður neyðst til að gera ráðstafanir, eins og þegar hefir átt sjer stað á tímum heims- styrjaldarinnar. Það er gengið að því visu, að ut- anríkisráðherranum verði skýrt frá hverri slíkri ráðstöfun svo fljótt sem því verður við komið. Það leiðir af sjálfstæði landanna, að ekki verður gerður nokkur samuingur, er skuldbindi ísland, nema samþykki rjettra íslenskra sljórnvalda konai til, og má eftir ástæðum veita það samþykki ann- aðhvort áður eða eftir að samningurinn er gerður. Um 8. gr. Danmörk ber kostnaðinn at þeirri íisftiveiða- gæslu, sem hún hefir á hendi. Danmörku ber eigi skylda til að auka hana frá því, sem verið hefir. Um 10. gr. Á meðan hæstirjettur hefir á hendi æðsta dóms- vald í íslenskum málum, skal skipa í eitt dómara- sæti íslending með sjerþekkingu á íslenskum lög- um og kunnan íslenskum högum, sem auk þess verður að fullnægja hinum almennu skilyrðum til þess að geta orðið dómari í hæstarjetti. Það getur því orðið þörf á að breyta 43. gr. í hinum dönskU lögum um dómgæslu. Um 12. gr. Meðal þeirra málefna, er við koma dómgsesl- unni og æskilegt væri að gera nánari samningí um, hefir af hálfu íslendinga meðal annars verft bent á aðfararhæíi dóma. Um 13. og 14. gr. Samkomulag er um það, að öll skuldaskifb

x

Fréttir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttir
https://timarit.is/publication/179

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.