Fréttir - 15.10.1918, Side 3

FRETTIR
3
Fréttir.
Rosta 5 anra elntakið i lausasölu.
Fyrir fasta kaupendur 1 kr. á mánnði.
Aufílýwiiifrnverð: 50 aura
hver centimeter i dálki, miöað við
fjórdálka blaðsíður.
Algreiðtnla í Aiistui'-
stræti VY, stmi 831.
Við anglýsingrnm er tekið á af-
greiðslnnni og í prentsm. ttutenberg.
Útgefandi:
Félag í Beykjavík.
Ritstjóri:
Guðm. Guðinundsson,
skáld.
Sími 448. Pósthólf 286.
Viðtalstími venjulega kl. 4—5 virka
daga á Óðinsg. 8 B uppi á lofti.
(Frh. af 1. síðu.)
Amerískir blaðamenn eru nú á ferð í Englandi og
fengu áheyrn hjá Georg konungi í Sandringham i
gærdag.
Annar Bandarikjaherinn hófst handa á laugardag-
inn undir forustu Robert Builard hershöfðingja. Pershing
verður há-yfirhershöfðingi alls Bandaríkjahers, en við
forustu fyrsta hers þeirra tekur í hansst að Hunter Legget
hershöfðingi.
Italir eru nú fimtán enskar mílur frá Durazzo, og
bandamenn eru í suð-austurhluta Montenegro.
Paye, sendiherra Bandaríkjanna í Bretlandi er ný-
kominn til New-York alvarlega sjúkur.
Jökulhlaup
af
Kötlug’osum.
(Nl.)
Við gosið 1660 kom um hátta-
tíma 3. nóv. jökulhlaup niður að
Höfðabrekku, »með ofurmáta mikl-
um vatnsþunga«, féll það út í
Kerlingadalsá og gekk um 90 metr-
um hærra upp í það »takmark er
kallast Múli, fyrir austan bæinn á
Höfðabrekku«, heldur en hin næstu
tvö þar á undan. Hélst vatns-
renslið »með misþungum straumi«
þar niður, til þess um morguninn
hinn 5. nóv., en svo komu ný hlaup
hinn 7. og 8. og þá hljóp á bæinn
á Höfðabrekku, sem þá stóð undir
fjallinu og braut kirkjuna, en degi
siðar sópaðist burl kirkjan og því
nær allur bærinn, svo að varla
sást steinn yflr steini. Síðan var
Höfðabrekkubærinn bygður uppi
á Qallinu 480 fet yfir sjó. Hlaupin
héldust fram yfir þ. 12. s. mán.
Gengu þau eínnig yflr Álftaver og
4 jarðir eyddust þar nærri að tún-
um og engjum. Þessi jökulhlaup
báru fram kynstur af sandi og
grjóti. Það er sagt að eftir hlaup-
in hafi verið þur fjörusandur suður
af Höfðabrekkuhálsi, þar sem fiski-
skip sátu áður við færi á 40 metra
dýpi. Þá tók af útræði við Skíp-
helli og ströndin jóksf alstaðar
mjög á þessu svæði.
Jökulhlaupin 11.—12. maí 1721
eru ein hin mestu, er menn hafa
sögur af. Hinn 11. maí tók Katla
að gjósa kl. 1 e. h., en stundu
síðar hljóp jökullinn yfir mest-
allan Mýrdalssand; hlaupið klaufst
um Hafursey, en aðal-magn þess
rann milli hennar og Höfðabrekku-
heiðar. Kl. 3 kom annað hlaup
miklu meira og bar það svo marga
jaka á sjó út, að ekki sást út fyrir
isinn af hæstu fjöllum. Síðan losn-
aði ísinn sundur og barst vestur
með landi alt í Reykjanesröst. —
Margir jakar stóðu grunn 3 vikur
sjávar frá landi á 140 til 200 metra
dýpi, þar til er brimið braut þá.
f'egar þessi mikli jökull rann fram
gekk sjór á land með allri suður-
ströndu alt í Grindavík, og tók
sumstaðar skip og hjalla, en jakar
II. JEíerlíii 14. október.
Berlin: Svar Pjóðverja til Wilsons féll bandamönnum
þeirra vel í geð.
London: French lávarður skýrði frá því, að af 790
manns á »Leinster« hafi 193 verið bjargað.
Eftir skýrslu ílotamálastjórnarinnar vantar 335 menn
af hinu vopnaða kaupfari »Otranto«, er flutti Banda-
rikjaher, og menn hræddir um að þeir hafi farist. Eim-
skipið »Kashmir«, er rakst á »Otranto«, er komið í
skozka höfn og hersveitum þeim er á því voru skipað
á land heilum á húfi.
III. If*a,rís, 14. októbgr kl. 15.
Fótgönguliðsorrustur á vesturvígstöðvunum. Sunnan
Cateau hafa Frakkar hrakið á norðurbakka skurðsins
síðustu leifar óvinanna, er enn veittu viðnám.
Spánverjar leggja hald á þýzk skip í spánskum
höfnum.
Algeymings fögnuð vekur það í blöðunum að Frakk-
ar hafa tekið Laon og liásléttuna þar, — þykir sá sigur
hinn þýðingarmesti. Mikið er og af því sagt, hve fögn-
uður borgarbúa hafi verið mikill, er Frakkar frelsuðu
þá úr höndum Þjóðverja.
Talsverðar lofttruflanir urðu af nýju í gær kl. 2, og
eru því skeyti frá Berlín og París stutt og ógreinileg
nokkuð, _ enda er þetta aðeins ágrip af þeim. — Nú
birtast hrezk loftskeyti fyrsta sinni — frá Korsea.
IY. Kerlín 14. október.
í fám orðum sagt skýra skeyti Pjóðverja frá færslu
þeirra á stöðvum sínum milli Oise og Aisne aftur á bak,
og segja alt vel ganga, þrátt fyrir nokkur áhlaup á með-
an af bandamanna hálfu.
Blöð Svissa segja að nú fái að sjást, hvort Wilson
sé alvara með að semja frið samkvæmt yfirlýsingum
sínum, eða hann búi yfir hrekkjum og landvinninga-
ætlunum.
»Times« hefur það eftir Balfour, að eigi sé ólíklegt,
að unt verði að lúka nú ófriðinum með sæmd.
»Manchester Guardian« segir 3/i neðri málstofunnar
vilja eindregið frið semja á grundvelli Wilsons.
Parísar-blöðin eru eigi jafn friðsamleg sem hin
brezku.
íhalds-flokksbrotið í prússneska þinginu felst í einu
Melodier fra alle Lande.
Norges Melodier.
Danmarks Melodier.
Hjeramets Bog.
Alnæs Harmoniumalbum.
Harmoniumspiilerens Under-
holdningsbog.
Hver Mands Eje.
Grieg Harmoninraalbnm Dnr &
Moll.
Fæst nú alt heilt og samstætt
i ^ljéSjxrahnsinu.
komust 60 melra á land upp í
Vestmanneyjum af sjávarganginum.
Jökulhlaupið gekk jafn-hátt Höfða-
brekkufjalli óg hefur þá verið 200
—250 metra á þykt eða dýpt. Rað
tók af grasbrekkur allar í fjallinu
upp undir hamra og flutti roeð sér
5 stór björg úr fjalls-öxlinni fyrir
ofan bæinn. Hlaupið tók af bæinn
Hjörleifshöfða, sem síðar var bygð-
ur uppi á höfðanum, flutti burt
Drang sem þar var, nærri tvitugan
á hæð og annað eins ummáls og
sópaði burtu grasi-vöxnum hálsi
milli Seldals og Léreftshöfuðs, sem
tók yíir 5 kýrfóðursvelli. Fá íylti
hlaupið Skiphelli og stíflaði Kerl-
ingardalsá. Daginn eftir um morg-
uninn kl. 7 kom stórt vatnshlaup
með ishrafli yfir hinn háa jökul-
skafl er aðal-hlaupið hafði kastað
fram og gerði í hann djúpa far-
vegi.
Kvöldið hinn 17. október 1755
og nóttina eftir hljóp Kötlujökull
ákaflega og kvísluðust hlaupin í
ýmsar áttir. Aðalhlaupið fór niður
milli Hafurseyjar og Höfðabrekku
beint á Hjörleifshöfða og klaufst
um hann og svo út á sjó. Stóðu
jöklarnir á 80 metra dýpi og þar
myndaðist nes út í sjóinn af jökl-
um, grjóti, sandi og aur. Á einum
jöklanna var klettur eins hár og
wstærsta kirkjan í Mýrdal þótt hún
stæði upp á endann.«
Árið 1823 hinn 26. júní gaus
Katla og jökullinn hljóp. Aðal-
hlaupið fór venjulegan veg milli
Höfðabrekku og Hafurseyjar, en
önnur flóð með jakaburði flæddu
yfir Mýrdalssand beggja megin við
Álftaver. Mj'rdalssandur breyttist
töluvert, hækkaði, og jökulkvíslar
og farvegir urðu aðrir en fyr. í
Álftaveri urðu allmiklar skemdir
og bærinn Bólhraun lagðist í eyði.
Við seinasta Kötlugos 1860 hinn
8. mai voru hlaupin í minna lagi.
Fyrsta hlaupið skiftist um Hafurs-
ey, rann nokkuð af því niður far-
veg Múlakvíslar, en nokkuð fór
austur í Skálm. Miðhluti Mýrdals-
sands var auður; siðar fóru þó
önnur smáhlaup yfir sandinn miðj-
an. 1 hlaupum þessum jókst sand-
urinn milli Kerlingardalsár og
Hjörleifshöfða sumstaðar nær 800
metra út á við; hlaupin tóku gras-
brekkur austan undir Höfðabrekku-
fjalli og skemdu engjar og haga á
nokkrum bæjum í Álftaveri.