Frækorn - 04.11.1902, Qupperneq 3

FRÆKORN.
Guðrækilega samvizkan
o*
pólitíska^varðgæzlan
Eftir
Björnstjerne Björnsson,
—o—
[Út af því, að merkitm norskum skólamanni
dr. Georg Fasting, nýlega er vikið frá em-
bætti sínu vegna frjálsra trúarskoðana sinna,
hefur Björnstjerne Björnsson tekið til niáls í
norska blaðinu „Dagbladet" til varnar
doktornum; og þar sem þess' ritgerð Björn-
sons þykir bæði einkar-fróðleg og ekki síður
merkiieg vegna þeirrar sannleiksástar og hrein-
skilni, sem einkennir hana, höfum vér afráðið
að birta hana í heild Sinrii hér í blaði voru,
enda þótt vér í sumum verulegum atriðum alls
ekki séuni honum samdóma, og munttm vér
um sumt það, cr oss þykir mestu . skifta, gera
ýmsar athugasemdir. Ritstj.j
I.
Dr. Georg Fasting, skólastjóri Hólmastrandar
guðfræðislegakennaraskólans, hefttr gefiðút þrjár
bækur: „Heilaga lífið", (1895), „Um samvizk-
una" (1898) og „Vaknandi hugsanir" (1900). Á1
rásirnar gegn þeim hafa verið rnargar og að
nokkru leyti fremur prestlega-ógeðslegar. Eg
á hér við rithátt hinna „velæruverðugu", sent
ganga hér á nteðal vor, með hinn eilífa sann-
leika í vestisvösunum.
Prestarnir halda því fram, að Dr. Fasting
riti í þessum bókum sínum á móti heilagri
ritningu og hinni lútersku trúarjátningu. Dr.
Fasting viðurkennir, að hann aðhyllist ekki þá
guðfræði, sem verið hefur einvöld innan hins
lúterska kirkjufélags og kölluð er „trúarjátning";
en hann heldttr því hinsvegar frarn, að hann
víki ekki í nokkru atriði frá kenningti biblíunn-
ar um gttðdóminn.
Þetta er að miklu leyti samskonar ágrein-
ingur, eins og nú á sér stað milii Heuchs og
Klaveness, þar sem hinn fyrnefndi heldur því
fram, að trúarjátningin í heild sinni og ein-
stökum atriðum eigi að vera grundvöllur trú-
* 3 1
arinnar, en hinn síðarnefndi neitar því, að
trúarjátningin geti verið það lengur, fyrir menn
vorrar aldar. En hér er meira á seiði, því Dr.
Fasting leggur nýja þýðingtt í þau óbreytt orð
sjálfrar ritningarinnar, er sérstaklega hljóða ttm
guðdóminn. Nýja þýðingu án tillits til trúar-
játningarinnar og hinnar venjulegu biblíttskýr-
ingar. Eg skal benda á orð lians um Jesúm
sem friðþægjara, ttm Jesúm sent guð og tnann,
ttm Jesúm hinn upprisna og um andann. I
öllum þessttm atriðum er hin skýra og eðlilega
framsetning snildarverk í mínum augitm. Hin
nýja jrýðing alþekktu setninganna gömíu, endttr-
hljómar fagttrlega í strengjum göfugrar sálar,
án þess þó að víkja hið minnsta frá orðitnum
eða að bregðast óskum jtess, er leitar sannleik-
ans.
Tilfærum dæmi.
Hvernig frelsaði Jestis fólk sitt? Með því að
berjast gegn syndinni, sem það lifði í. Hann
kallaði mentiina aflttr til gttðs, aftur til góð-
semi, ' hreirileika, miskunsemi. Aftur frá dramb-
læti til auðmýktar og bænar unt fyrirgefningu
syndanna (Faríseinn og tollheimtumaðitrinn),
aftur frá því, að láta sér vel nægja útvortis
ráðvendni, til trúar á gttðs náð (hinn tapaði
sonttr). Þessum stárfa var starfsþol hatts lielg-
að, og í sannleika fórnaði hann lífi sínu fyrir
hann. Sjálfttr gaf hann ekkert tilefni til þess
að verða tekirin af lífi; það kom (alveg ógttð-
fræðislega!) af sjálfu sér.
Það var líf og kraftitr í orðtint Krísts og
verkum. Fyrir lifandi kraft anda sins hóf hann
manninn upp. Og í þessum lifandi anda var
frelsunin fólgin. Sjálfttr fór hann burt; en
andinn var kyr. Andinn kom, eins og hann
hafði boðið, í hans stað, til þess að halda
frelsunarstarfinu áfram.
Er það ekki vel til ftmdið nafn, spyr hann,
á þeim, sem lifir eins og mennirnir ættu að
lifa og tekur á sig þjáningamar, erþví fylgja, —
er jrað ekki vel tjl fttndið, að nefna hann stað-
göngumann? F.ða frelsara, endurlausnara, frið-
þægjara? Hann frelsar oss frá glötun, hann