Frækorn - 04.11.1902, Blaðsíða 5

133
FRÆKORN.
prestarnir seinna meir segi sögnna eins og hún
er, þá verðtir þeint ekkert gjört fyrir það. En
gjöri guðfræðiskennari við kennaraskóla itið
santa, þá er Itann settur frá. 1 þjóðskólttm
landsins á nefnilega að halda áfrant að kenna
það, setn enginn fræðimaður leggttr nú framar
nokkttni trúnað á.
Ó, - sú gttðfræðislega samvizkuiaitsa ringtil-
reið!
Hugsið ekki, að eg hafi valið þetta dæmi
tint gildi trúarjátningarinnar af því, að þar
var garðtirinn iægstur og hverjnm manni fær.
Nei, syndafaliið eðaimtniimælasagan umeplið,
sem er öldttin eldra en hin sögttlega tíð og
gagnstætt því sent vér nú vitum, bæði unt
„sköpuit" og vöxt, það er höfuðatnðið og ltorn-
steiuninn iindir kenningu kirkjttnnar, og ttndir
sjálfri „tniarjátningunni". Og á homtm hvtlir
kenningin ttnt friðþægingttna, sem hyggjuyit
vorrar aldar álítnr öfgar einar og óliæftt.
Oetta er svo alvarlegt efni, að t. d. hinn
hugdjarfi hr. Klaveness, sóknarprestur, þorir
ekki að ltreifa við afleiðingmiiun neina að háiftt
leyti.
Eg meina þær afleiðingar, sem ltinn trúáði
rekttr sig á, þegar liatin, örttggur í afstöðn sinni
til gttðs, lætur sína ttppfræddu samvizktt leita
þekkittgarinnar á gttði í biblíttnni.
Dr. Fasting hefttr httg til þess. Og þó nú
þetta sé áræði, er það þó ekki enn rneiri
dirfska að víkja hontini úr embætti fyrir það?
Þegar kennsla hans er óaðfinnanleg, - að setja
hann af embætti fyrir trú sína? Og það tindir
svo almenmt uppnámi, sem hin lúterska trúar-
játning mt liefttr valdið á meðal vor?
Eg set nú svo, að eg væri í sporum þeirra
presta, er á pappírmtm heinita hlýðni við trúar-
játninguna. Eg íitunJi fyrst reyna að komast
fyrir það, hvernig trúarbragðakennarinn kenndi.
Hvort hann gerði það eftir fyrirskiptiðum reglttm.
Oerði hann það, sem eg er sannfærður ttin, að
Fasting gerir, þá inttndi eg, með tilliti til lians
sérlega skilnings á visstim úreltuin trúarsetti-
ingum, seni haiin audvitað heldtir elcki leynir,
haga gjörðum míntim þannig: Eg mttndi
rannsaka, hvort hann væri alvörtigefinn maður
og einlægur. Hvort þessi alvara væri af kristi-
legunt rótuni rtinnin. Hvort lærisveinarnir
tækju framförum og yrðtt kristilega hrifnir af
hottum.
Væri þetta svo, þá þyrði eg ekki að fara
lengra í sakirnar. Allar frekari aðgjörðir mtindi
eg leggja í vald lærisveinanna og þeirra safn-
aða, er kystt þá fyrir fræðara.
Að míntt áliti er alvara kennarans hið eina,
sem hér verðttr dæmt eftir; þegar kennslan hríf-
ttr og .veitir svo mikla þekkingtt, sem til er
ætlað, þá segi eg fyrir niitt leyti (og eg er þó
dálítið brot af ntannþekkjara), að eg hefði gatn-
ait af að horfast í attgtt við þann mann, er
þættist rækja skyldttverk sin nteð meiri kristi-
legri alvörugefni og samvizkitsenti, en Oeorg
Fasting.
Sannleikurinit er því sá, að fyrir sína kristi-
legtt alvörugefni er hann nefndtir til afselning-
ar og - hontint vikið frá.
Hann hefttr hlustað á rödd samvizkunnar í
hintim kristilega kórsöng og fttndið, að þar
syngtrr vanalega við annan tón, en í forsöng
prestanna. Svo hefttr hann heimtað, að sant-
vizkunni væri gaumitr gefinn. Haun vill, að
allir reyni þatt ráð, er samvizkan gefur, svo að
það geti orðið að ávaxtarsömum sannleika fyrir
þá sjálfa. Þesstt hefur ltann hagrætt þannig
fyrir lesendurna, að þeir Itefðtt fríar Iteudur og
mögulegleika til að færa sér það í tiyt. Þannig,
að seinna gætu þeir leiðbeint öðrum á sama
veg. A þesstt ltefitr liaiin, gagnvart óánægjtt
prestanna, grundvallað stöðu sína. Ogá þesstt
hefttr hanit misst hana. Frantnii fyrir lærisvein-
ttnt síiium. Framnti fyrir fjölskyldu sinni og
viuttm. Frammi fvrir hinuni norska söfnuði,
þar setn kemurarnir með trúarærslum kepptust
nýlega tim að óvirða hann.
Nú getur hræsniu náð sínu hámarki!
En Dr. Fasting liefur aftur á móti áunnið
sér virðingtt allra þeirra, sem vita, hverstt dýr-
mætur fjársjóður samvizkuiinar frelsandi kraftur