Frækorn - 05.11.1903, Blaðsíða 5

FRÆKOR N.
149
H Angell,
Herra Angell hefur sýnt sérstakan góðvilja
óg vináttu til okkar íslendinga í öllu, bókum
þessum viðvíkjaridi, og er mér það því mikil
gleði að skrifa fáein orð um hann til þess að
kynna hann löndum mínum.
Kapteinn H. Angell er fæddur árið 1861
innst inni í Sygnafirði (Sogni) í Noregi. Faðir
hans var herforingi. Ætt sína á hann að rekja
til Þrænda, en upphaflega er hún flutt til Nor-
egs frá Suður-Jótlandi. Til þess að verða eigi
of langorður ætla eg að láta liann sjálfan segja
æfiágrip sitt; það er stutt og laggott, skírt og
skorinort. í bréfi til niín skrifar hann meðal
annars: — —
„----þarna inni í Sogni tók eg ástfóstri við
hið gamla sveitamál vort; sognamálið kvað
ennþá líkjast mjög íslenzkunni.
----Um menntun mína og uppfræðslu er það
að segja, að eg hef gengið á alla þá hernaðar-
og herfræðisskóla, sem eg hef getað. Nýlega
var eg í herstjórnarráðaneytinu. Auk þess hef
eg einkanlega safnað mér manngiidislegrar
menntunar og uppfræðslu á þjóðbrautinni og
sveitavegum á fjöllum og fjörðum. Hef ferð-
ast gegnum fleslallar sveitir í Noregi. Árið
1887 fór eg á hjólhesti niður yfir Norðurálfu;
kom þá líka talsvert langt suður í Afríku.
Staðnæmdist í fyrsta sinn um stundarsakir á
Suður-Jótlandi til þess að læra, hvernig lítil
þjóð einungis með móðurmáli sínu og sið-
menningu sinni er í færum til að sigra í stríði
gegn öðru eins stórveldi og Þjóðverjalandi, sem
með útlegðum sínum og ofsóknum hefur eigi
getað beygt sigurríka mótstöðu Suður-Jóta. S.-
Jótar eru hin hraustasta bændaþjóð í Norður-
Európu. Qjarnan vildi eg búa á tneðal S.-
Jóta og Svartfjallabúa. „Allt fyrir fóstur-
landið" virtist vera hreystiyrði þeirra. Síðan
hef eg heimsótt Suður-Jótland til að heilsa kær-
um vinum, en mest til þess að styrkjast sjálfur
í trú minni á lífskrafti smáþjóðanna. Eg hef
líka oft verið í Elsas-Lotringen til að kynna
mér kringumstæðurnar þar. Rakst þar á það
sama og á Suðurjótlandi. Á meðan þjóð ein
heldur fast við siði, tungu og sögu feðranna,
eða með öðrum orðum: „heiðrar föður sinn
og móður, svo fær hún lengi að lifa í land-
inu." — — Eg hef líka verið á Póllandi. Pól-
verjar hafa einungis móðurmál sitt og ættjarð-
arást eftir, - en það virðist líka nóg til þess
að halda hita í þeim; meðan á Balkanófriðin-
um stóð, 1876 — 78, heyrði eg mikið talað um
Svartfjallabúana. Norskur herforingi, sem sjálf-
ur hafði verið þar syðra, sagði mér frá hreysti
þeirra og hinuin mörgu dýrðlegu eiginleikuin
þeirra, og svo fór eg þangað veturinn 1893.
Allt, sem eg hafði heyrt og lesið, var sann-
Ieikúr. Svo skrifaði eg bækurnar mínar til
þess að mintia æskulýð Noregs um það, að
Noregur er nógu ríkur, nógu sterkur, nógu
góður, ef vér Norðmenn sjálfir einungis erum
nógu góðir.
Hinir gömlu Norðmenn voru íþróttamenn
miklir eins og Forn-Grikkir og Rómverjar. Þá
vorum vér í hávegum, enginndró seglið hærra
í hún; enginn sigldi framhjá oss. Þessvegna
hef eg unnið að útbreiðslu íþrótta. — Árið
1893, þegar eg var í Montenegró, sá eg íþrótta-
þjóð eins og feður vora. Varð að ganga á
skíðum. Skíði ókunn í „heiminum", þangað
til Þelamerkingar komu til Kristjam'u 1879 og
kenndu Kristjauíustrákunum listina. Nú eru
skíði yfir allan heim alveg suður á Ástralíu. —
Eg kenndi Svartfjallabúum mínum skíðalistina.
Hef meðal annars verið kennari hinnar núver-
andi drottningar á Ítalíu og hins núverandi
konungs í Serbíu (Peter Karageorgiwitsch).
Bæði framúrskarandi íþróttamenn. (Sjá kaflann
um „Montenegró" í „Svartfjallasynir".) Árið
1897 var eg sendur sem styrkþegi þjóðarinnar
suður í grísk-tyrkneska stríðið. Var einn vet-
ur með öðrum norskum herforingja á Frakk-
landi til að kenna hinum frönsku fjallaliðum