Frækorn - 01.04.1909, Blaðsíða 2

50
FRÆKORN
Kenningar dr. Hindhede um ofát.
Um það efni er löng, en
skemtileg og fróðleg ritgerð í
síðasta hefti Skírnis eftir Steingr.
læknir Matthíasson.
Par er gerð grein fyrir stefnu
Hindhede þessu viðvíkjandi.
Vér prentum hér upp svolít-
ið áf því, sem þar er sagt, af
því að Skírnir hefir tiltölulega
fáa kaupendur, og fleiri hafa
gagn af að lesa þetta mál.
Skoðun Hindhede er þessi:
O/ mikið aj kjöti og annari
eggjahvlturikri fœðu er ekki ein-
ungis óþarjt likamanum, heldur
óholt, og miðar einungis til þess
að draga úr þrótt og þoígæði
likamans.
Hindhede ólst upp hjá fátækum
foreldrum, þar til er hann var
16 ára gamall. Hann fekksjald-
an kjöt, en nærðist mestmegnis
á smurðu brauði, grautum og
mjólk, kartöflum og kálmeti.
Hann preifst vel á þessu og
honum leið ágætlega. Seinna,
þegar hann var orðinn stúdent
og síðar læknir, fór hann að
borða fjölbreyttari fæðu, betri
mat sem kallað er, og langtum
meira af kjöti en áður. A því
þreifst hann ver og leið að ýmsu
leyti lakara en fyr. Hann tók
sig því til og breytti aftur um
mataræði og fór aftur að lifa á
smurðu brauði, litlu af kjöti, en
kartöflum, grautum ogávöxtum.
Pá fór honum að Iíða betur,
starfsþolið óx, kraftarnir jukust
og hann varð ánægðari með degi
, hverjurn. Sömu athugun gjörði
hann á börnum sínum. Hann á
t. d. tvær dætur um fermingu.
Hvorug þeirra hefir bragðað kjöt
eða fisk, svo teljandi sé, en þrif-
ist ágætlega á sams konar fæðu
og faðir þeirra.
Fjöldamargir menn í Danmörku
hafa á seinni árum farið að lifa
að dæmi Hindhede og hafa sann-
færst um, að hann hefir á réttu
að standa. Flestir hafa byrjað á
því í þeim tilgangi að spara með
því fé, með því að matarræði
eins og Hindhede kennir er ó-
líkt ódýrara en það, sem víðast
tíðkast. Þannig hefir nú Hind-
hede fengið flokk mikinn, sem
betur og betur hefir styrkt hann
ítrúnni, ogreynslaþessara mörgu
manna hefir borið saman við
reynslu hans sjálfs.
Hjndhede fullyrðir, að hver
meðalmaður þurfi eigi nema
helminginn og ef til vill nægi
þriðjungur af þeim eggjahvítu-
efnum, sem hingað til hefir ver-
ið álitið nauðsynlegt til mann-
eldis.
Læknavísindin og sérstaklega
lífeðlisfræðingarnir hafa fyrir
mörgum árum þózt fá fulla vissu
um það með rannsóknum á fæði
manna, að hver meðalmaður, er
ynni skaplega vinnu, þyrfti dag-
lega 120 grömm af eggjahvítu-
efnum í fæðunni til þessaðþríf-
ast vel og halda kröftum. Til
þess að íá alla þessa eggjahvítu
(albúmín), yrði því kjarninn í
fæðunni að vera kjöt, fiskur, egg,
ostur eða jurtafæða með miklum
albúmínefnum, éins og t. d.
baunir.
Pessu hafa allir trúað og eftir
j þessum grundvelli hefir verið
farið, þegar matarhæfi hefir verið
ákveðiðhandahermönnum.vinnu-
fólki o. s. frv.
Hindhede hefir með mikilli
skarpskygni og víðlesnum fróð-
leik sýnt fram á, að tilraunirþær,
sem þessi grundvöllur byggist á,
séu ónákvæmar og villandi, og
að sannleikurinn sé sá að hver
meðalmaður geti látið sér nœgja
60 grömm af eggjahvítuefnum,
og ej til vill séu 40 grömm
nœgileg til að halda fullum
þroska.
Enn fremur heldur hann því
fram, að eggjahvítuefnin í jurta-
fæðu séu fyllilega eins auðmelt
og dýraeggjahvítan. En þetta
atriði ríður einnig bág viðskoð-
anir, er hingað til hafa drotnað
með vísindamönnum.
Allar þær matartegundir, sem
eru auðugar af eggjahvítuefnum,
hafa hingað til verið álitnar und-
irstöðubeztar og mesta kraftfóðr-
ið, sem hægt sé að fá, eins og
t. d. kjöt, fiskur, egg, mjólk,
ostur o. fl. Pess vegna hefir
þessi matur orðið allra dýrast-
ur.
Ódýrasti maturinn, eins og t.
d. brauð, grautur, kartöflur o. fl.,
segir Hindhede, að sé bezti mat-
urinn, því að í honum séu fólg-
in nægileg eggjahvítuefni handa
oss, og hafi það einmitt sér til
ágætis, að í honum sé ekki of
mikið af þessum efnum.
Einhver bezta sönnunin, sem
Hindhede færir máli sínutil stuðn-
ings, er sú, að bæði Kínverjar
og Japanar hafi öld eftir öld
þrifist ágætlega á mjög tilbreyt-
ingarlausri fæðu, aðallega hrís-
grjónum. Nú nýlega hafa Ja-
panar sýnt í viðureign sinni við
Rússa, að þeir eru karlar í krap-
inu, þó að þeir bragði sjaldan
kjöt, eða aðra kraftfæðu, sem
vér köllum.
Japanar hafa reyndar á seinni
árum farið að semja sig að sið-
um Evrópumanna í því sem öðru,