Frækorn - 01.04.1909, Blaðsíða 3

FRÆKOKN
51
að neyta kjöts í því skyni að
verða ef til vill stærri og sterk-
ari; en þeim hefir gefist það illa
og flestir hætt við það aftur.
,, Það er algengt í Japan, eins
og víðar í Austurlöndum, að
: menn eru látnir beita sér fyrir
tvfhjólaðar kerrur, sem kallaðar
eru >Rickscha«,: og er aðdáunar-
vert að sjá, hversu þolgóðir þeir
eru að hlaupa upp og niður fjöll-
og hálsa liðlangan daginn með
þunga menn eða byrðar í, eftir-
dragi. Fæðan, sem þessir menn
lifa á, er oftast nær engöngu
jurtafæða, ipestmegnis hrísgrjón
soðin í vatni og krydduð ýrnsum
kryddum. Dæmi eru til þess,
að svona karlar geta dregið full-
orðinn manti 17 danskar mílur á
14 klukkustundum. Læknir einn,
Baeltz að nafni, gerði þá tilraun
á ökumanni sínum, að láta hann
fá töluvert af kjöti til eldis í stað
hrísgrjóna og bjóst við, að hann
yrði enn þolbetri að hlaupa fyr-
" ir bragðið. En raunin varð öll
• ‘‘íönnur. Hann melti reyndar kjöt-
ið vel, en hann varð fyr lúinn
! en áður og honum fanst kraft-
arnir linast. Svipaðar tilraunir
#í gerði hann á fleiri ökumönnum
Og urðu úrslitin hin sömu.
Hindhede tilfærir nú mjög
mörg dæmi lík þessum. í öllum
iöndutu Evrópu er líka ntikill
flokkur manna, sem lifir eingöngu
jurtafæðu (Vegetarianere), og
ber þeint flestum saman um, að
öll líðan sín hafi breyzt til batn-
^ðar, þegar þeir hættu við kjöt-
átið. Þetta kemur nú ekki til af
Því, að kjötið sé neitt eitur, held-
Ur einungis af því, að í kjötinu
er meira af eggjahvítuefni en í
n°kkurum öðrum matvælumjog
8a> sem etur saðning sinn í kjöti,
fær langtum meira afeggjahvítu-
efnum í einu en líkaminn hefir
þörf fyrir. Sá, sem neytir jurta-
fæðu, fær hins vegar eggjahvítu-
efnin af skornari skamti, en
nægilega mikið til þessaðlíkam-
inn fái sitt.
Svo sem flestum mun kunn-
ugt, er mannleg fæða hvortsem
hún stafar frá dýraríkinu eða
jurtaríkinu, eða frá báðum, sam-
sett af: eggjahvítuefnum, fitu
og kolvetni (þ. e. sykri og
stívelsi).
Að líkamanum veiti örðugra
að hagnýta sér eggjahvítuefnin
heldur en fituna og kolvetnin.
virðist mjög eðlilegt. Rví að
bæði fita, stívelsi og sykurbrenna
í líkamanum nær því einsvél og
þegar vér kveikjum í þeim utan
líkamans, og verða að kolsýru,
sém vér öndum frá oss, og vatni,
sem fer burt með þvagi og út-
göfun. Eggjahvítuefnin brenna
hins vegar illa og láta eftir sig
mikla ösku, sem ekki getur brunn-
ið, og líkaminn veröur að losna
við þau, einkum gegnum lifrina
og nýrun, með gallinu og^efn-
um í þvaginu, sem kölluð eru
þvagefni, þvagsýra, kreátfnía,
púrínefni o. fl. Pegar líkaminn
ofhleðst af þessum efnum, setjast
þau að í blóðinu, í vöðvunum
og liðamótum og geta valdið
ýmsum lasleika. Einkum Vírðist
gigtin, bæði fótaveikin (podagra),
sem er tíð í útlöndum, ogfjöld-
inn allur af þeim ónotakvillum,
sem ásækja roskið fólk og vant
er að nefna gigt, eiga upptök
sín aö rekja til þessara efna.
Steinsótt í nýrum og blöðru,
taugagigt, höfuðverkur, þung-
lyndi, margs konar hörundskvill-
ar o. m. fl. sjúkdóinar eru af
sama toga spunnir.
Það er gömul reynsla allra
lækna, að allfiestum sjúklingum
sé óholt að borða mikið afkjöti
og annari eggjahvíturíkri fæðu.
Sjúklingar með hitaveiki þola
ekki kröftuga fæðu og flestir
læknar banna þeim kjöt, og sama
er gert við ótal aðra sjúkdóma,
af því að reynslan hefir kent oss
að það sé hollast.
»Er það nú ekki sennilegt«,
spyr Hindhede, »að það mata-
ræði, sem getur læknað sjúkdóma,
sé jafnvel enn þá hæfara til þess
að geta afstýrt sömu sjúkdóm-
unum?«
Flestir munu hafa veitt því
eftirtekt, að þeim veitir örðugra
að melta kjöt en annan mat.
Oss hættir við að leggjast á
meltuna, eins og rándýrum, þeg-
ar vér höfum neytt mikils kjöts.
Margir hafa tilhneigingu til að fá
sér dúr eftir miðdegisverð, ein-
mitt þá máltíðina, þegar kjöt og
fiskur eru aðalréttirnir. Eftir
morgunverð og kvöldverð, þeg-
ar jurtafæða er aðalmaturinn, eru
flestir léttir á sér og finna eigi
löngun til að leggja sig út af.
Kjötið virðist gera oss linari.
Fað dvelur lengur í maganum
en flesti önnur matvæli, afþvíað
meltíngarvökvarnir eru svo lengi
að vinna á því, Og eins og áð-
ur er getið, brenna eggjahvítu-
efnin seinna og ver en önnur
efni fæðunnar. Til þess að melta
kjötið eyðir því líkaminn meiri
kröftum en til þess að melta
aðra fæðu, og þess vegna lin-
ast líkaminn fremur. Dýra-
fræðingar eru vanir að lesafi af
tannbyggingu dýranna, á hverju
þau nærast. Tannbyggingmanns-