Alþýðublaðið - 09.11.1960, Blaðsíða 14

Leikdómur
Framhald taf 7. síðu.
ur og óborgsnlegur í Harlek-
m-Uutverki þjónsins Lubins
tgáman væri að sjá hann sem
Scapin), og Eriingur Gíslason
er líka skemmtilegur í hlut-
verki h.ins þjónsins, Colins.
afskaplega syfjaður. Arndísi
Björnsdóttur hefur hins vegar
oft tekizt hetur en í hlut-
verki frú de Sotenvilie, og
Rósu Sigurðardóttur tókst m.
a af tæknilegri vankunnáttu
ekki að ráða til fulls við hlut-
verk Caudine, en mér virtist
hún hafa hið rétta soubrettu-
skap.
Það er ólíkt erfiðara að snúa
á íslenzku klassiskum leikrit-
um en nútímaverkum og það
má fcannski deila um ýmis aír
iðr í þýðingu Emils H. Eyj-
ólfssonar_ en vel er sú þýðing
unnin og margur vandinn
snjallt leystur. Leiktjöld Lár-
usar Ingólfssonar eru ágæt.
Hans Dahlin hefur átt hing-
að ágætt erindi. Sýningin ber
vitni sjóngáfu hans, 'hug-
myndaflugi, stíltilfinningu, —
smekk. Helzt þótti mér skorta
hraða á stöku stað. Sýningin
vekur kannski ekki alltaf
þann hressilega hlátur, sem
Sigfús Daðason talar um í leik
skrá að hafi vakað fyrir Moli-
ére fyrst og fremst, en hún
skilur eftir annað, sem er ljúf-
fengara og langæara en stund-
ar hlátur. Það var reyndar
íjóst á frumsýningu að ekki
vóru allir undir það búnir að
rneðtaka hana og fyrir öðriun
tefði realisminn spillt
upprunalegri leiknautn. En
o)dcur hinum, sem höfum af
henni óblandaða ánægju. verð
ur ‘hún skemmtileg endur-
m’nning meðan við bíðum eft-
ir Don Juan, Tartuffe og Le
Misanthrope.
Sveinn Einarsson.
Bragi
kosru, Helgu Jónsdóttir. Eiga
þau hjón margt mannvæn-
It'gra barna, og hafa fengið á-
jýrötfanlega að reyna það hvað
líiabaráttan er. En heimili
þeirra er hlýlegt og fagurt og
ber vitni smekkvísi húsráð-
enda, og gott er jafnan að
k ;ma til þeirra hjóna.
Gg nú er Bragi fimmtugur.
Þegar ég hvarfla huganum til
-þsss, er hann var skólasveinn,
og síðar er við tókum að vinna
saman að félagsmálum, virð-
ist mér tíminn hafa verið
undrafljótur að líða. En þetta
er alltaf sama sagan. Tíminn
flýgur áfram, og áður en var-
ir gerast menn gamlir, allir,
nema þeir, sem alltaf eiga
fangið fullt af hugðarefnum
og áhugamálum. Bragi Sigur-
jónsson er einn þeirra manna.
Þess vegna gerir tíúiinn hon-
um ekkert. Enn er hann ung-
ur að kalla má. Og ég á ekki
von á, að hann eldist næstu
áratugina. Starfið kallar á
hann, og ihann hlýðir kalli
þess. Og þegar argsamt verð-
ur á vetvangi stjórnmálanna,
leitar hann sér hvíldar hjá
Ijóðadís sinni, sem aldrei hef-
ur leikið við hann eins og nú
síðustu árin_
Að endingum flyt ég Braga
innilegar heillaóskir í tilefní
þessara tímamóta ,og veit að
ég mæli þar fyrir munn
margra, samstarfsmanna og
kunningja.
Steindór Steindórsson
frá .Hlöðum.
Við sfjórnum
Framhald af i. síðu.
eh slík kraftaverk gerast þó
stundum í stjórnmálum.
„Fylgizt með tímanum,“ er
aðalslagorð þýzkra jafnaðar-
manna þessa daga. En að sjálf
sögðu eru aðrar pólitískar á-
stæður fyrir þeirri miklu
breytingu, sem orðið hefur á
viðhorfi þeirra og stefnu. Hin
langa stjórnarandstaða í
landsmálum hefur gert hættu
legan þann áróður andstæð-
inga, að jafnaðarmenn séu í
rauninni andstæðir lýðveldis
skipulaginu (sem er í Þýzka-
landi aðeins um áratugs gam-
alt) og því ekki treystandi
fyrir stjórnartaumum, svo og
að þeir séu vegna utanríkis-
stefnu sinnar hljmntir kom-
múnistum. Hvort tveggja
þetta eru jafnaðarmenn nú
að afsanna, og kristdemókröt-
um er meinilla við að missa
þar með spjót úr vopnabúri
sínu. Þá skiptast Þjóðverjar í
trúmálum í kaþólska og mót-
mælendur, og hefur fylgi jafn
aSarmanna meðal kaþólskra
verið lítið, enda þeir stimpl-
aðir sem flokkur trúleysingja
og hefur verið unnið gegn
þeim á hættulega vísu á því
sviði. Með því áð viðurkenna
í nýju stefnuskránni, að
kirkján hafi mikilsverðu þjóð
félagshlutverki að gegna eru
jafnaðarmenn að bæta stór-
Hjartkær móðir okkar tendamóðir og amma,
RÓSA ÁRNADÓTTIR
frá Einarsstöðum í Reykjahverfi er andaðist 3. þ. m. verður
-jarðsett 10. þ. m. kl. 13,30 frá Fossvogskirkju.
Fjóla Jónsdóttir Jón Jónsson
Bjarnheiður Ingimundardóttir
Ingimundur Þ. Jónsson Jón G. Jónsson.
lega pólitíska aðstöðu sína
um leið og þeir leiðrétta gaml
an misskilning. Heilbrigt
kirkjustarf innan ramma al-
gers trúfrelsis getur vel átt
samleið með nútíma endur-
skoðunar-jafnaðarstefnu, en
trúleysi og kirkjufjandskapur
kommúnista á þar ekki heima.
Af þessu er ljóst, að þýzkir
jafnaðarmenn eru, um leið og
þeir samlaga stefnu og starf
nýjum aðstæðum, að skapa
sér jafna aðstöðu og kristde-
mókratar Adenauers hafa til
eðlilegrar samkeppni um
landsstjórnina. Með því að
losna við gamla og úrelta
hleypidóma úr þýzkum stjórn
málum gera þeir kjósendum
auðveldara málefnalegt og
persónulegt val milli höfuð-
flokka. Af þessum sökum má,
að öðru iöfnu, telja það líklegt
að jafnaðarmenn komi til
valda í Vestur-Þýzkalandi, ef
ekki 1961 þá 1965.
Vinsfri stjórnin
bauð samninga
s
s
s
s
s
s
s
s
(Framhald.) ^
sem ekki hafa orðið fyrir^
geislum. Árið 1956 var lok-\
ið við skýrslu um erfðir,\
eftir nákvæma vísindalegaS
rannsókn á 70 þús. fjöl-\
skyldum. Dr. Darling erS
fullur aðdáunar á íbúumS
Hirosima, bæði vegna þessS
hve vel þeir hafa borið ó-^
gæfu sína og hversu fúsirS
þeir hafa verið til að taka^
þátt í þeim umfangsmikluS
rannsóknum, sem fariðS
hafa fram á íbúunum. —
Þannig haf þeir gefið mannS
kyninu stórmerkilegar upp
lýsingar sem geta orðið því^
öllu að notum. Hvergi
heiminum er sama-n komin^
jafnmikil þékking um á-(
hrif geislaverkana á mann- ^
kynið og í hinum geysi-\
löngu og mörgu hillum í\
rannsóknarstöðinni í Hiro-S
sima. Þar er sérstök mappa S
um hvert einasta tilfelliS
sem fundist hefur. j
Dr. Darling hefur látið S
svo um mælt, að rannsókn-1)
irnar sýni að konur, sem)
voru barnshafandi fyrir
S
sprenginguna hafi oftar al-^
ið vansköpuð börn en aðr-\
ar konur. Hins vegar virð-\
ast konur, Sem lifðu afS
sprenginguna og hafa áttS
börn síðan, ékki fæða oftarS
vansköpuð börn en eðlilegtS
má teljast. Hvað ýmsa sjúkS
dóma snertir, virðist mega^
sjá aukningu á blóðkrabba-^
meini (leukemi) meðal-
þeirra, sem orðið hafa fyr-í
ir geislaverkunum. Á und-^
anförnum 15 árum hafa^
komið fram rúmlega 100 ^
tilfelli í Hiroshima. Hann\
biður guð að forða okkur\
frá því að kringumstæðurn\
ar verði nokkru sinni slíkarS
aftur, að grípa verði til\
kjarnorkuvopna. S
Framhald af 3. síðu-
sem hann sjálfur bauð upp á
samkomulag í landhelgismál-
inu EFTIR að reglugerðin um
12 mílurnar var gefin út.
Það, sem ríkisstiórnin er að
gera og hefur gert, er ekkert
annað en fylgja þeirri stefnu,
sem mörkuð var með setningu
landgrunnslaganna 1948, —
þeirri stefnu, sem dyggilega
hefur verið fylgt alla tíð síð-
an, sagði ráðlierrann.
Hann kvað sig ekki furða svo
mjög á því, hvers vegna
; flokkur Finnboga Rúts hefði
skipt um skoðun frá því 1948.
Þá hefðu ALLIR flokkar verið
sammála um að halda þannig
á landhelgismálinu, að sam-
staða og viðurkenning ann-
arra þjóða næðist um út-
færslu fiskveiðitakmarkanna,
en þá var NATO ekki til, sagði
G. í. G. Eftir stofnun þess
virtist áhugi kommúnista
annar, þ. e. stofna til illdeilna
og árekstra við bandalags-
þjóðir okkar.
Utanríkisráðherra kvað af-
stöðu Hermanns Jónassonar
undarlegri, enda vildi hann allt
annað utan stjórnar en þegar
hann væri í ríkisstjórn. Nú
teldi hann ganga glæpi næst
að framkvæmd sé sama stefna
og hann fór eftir sjálfur með-
an hann var forsætisráðherra.
Var það virkilega svo, að Her-
mann hafi gert tilboðið 1958
méð það í huga, að við yrðum
bundnir af því og gætum ekki
hreyft okkur framar í land-
helgismálinu, spurði ráðherr-
ann. Nú heldur hann því fram,
að slík hætta stafaði af samn-
ingum. Hver er munurinn nú
og 1958?
Ein höfuðröksemd Her-
manns að eigin dómi er sú, að
við séum búnir að sigra í land
helgismálinu og Bretar séu að
gefast upp. Ja, betur að satt
væri, sagði ráðherrann, en því
miður væri svo ekki. Að vísu
hefði orðið hlé á ofbeldi Breta
meðan Genfarráðstefnan stóð
yfir og aftur meðan viðræð-
urnar fóru fram, en nú blasti
við sama ástand, ef deilunni
yrði ekki eytt. Hermann sagði
hér í gær, að óþarfi væri að
ræða við Breta, því að þeir
væru að gefast upp, lýsti því
yfir fyrir skömmu í utanríkis-
málanefnd, að þeir væru að
færa sig upp á skaftið og spurði
ríkisstjórnina, hvaða ráðstaf-
anir hún hefði í huga umfram
venjuleg mótmæli. Sami mað-
ur sagði £ gær, við hefðum unn-
ið deiluna, en sagði nýlega að
deilan væri svo hörð, að við
yrðum að leita til varnarliðs-
ins um aðstoð. Mig furðar á
því, sagði utanríkisráðherra,
hvernig þingmaðurinn getur
talað, hvernig unnt er að segja
eitt í dag og annað á morgun.
alveg eftir því hvað hentar í
hvert skipti.
Ríkisstjórnin hefur kannað
möguleikana á því að eyða
deilunni, sagði ráðherrann. I
þeim umræðum Hggur Ijóst
fyrir, að um samkomulag er
ekki að ræða, nema fyrir liggi
óafturkallanleg viðurkenning á
12 mílunum. Ef það fæst gegn
viðunandi skilyrðum, verður
málið lagt fyrir alþingi til á-
kvörðunar. Það er beinlínis
skylda ríkisstjórnarinnar að
láta einskis ófreistað til að
reyna að leysa málið, eins og
vinstri stjórnin reyndi það,
sagði ráðherrann.
Síðarx rakti utanríkisráð-
herra gang landhelgismálsins
í stórum dráttum, allt frá 1948
og sýndi fram á þann mikla
árangur, sem náðst hefur á
skömmum tíma. Hann kvað
veg okkar út á 'við því aðeins
vaxa, að við sýnum fram á að
við séum aðeins að verja lífs-
hagsmuni okkar, en höldum
þannig á þeim málum, að við
förum að lögum. Hann kvað
það von sína, að viðræðurnar
verði til þess að deilan leys-
ist, en þó að það tækist ekki,
væri betur farið en heima set-
ið, því að sýnt væri að íslend
ingar vildu ræða deilumál sín
við aðrar þjóðir, en ekki berja
höfðinu við steininn.
Næsti ræðumaður var Sigur-
vin Einarsson, 4. þingm. Vest-
firðinga. Hann sagði m. a. að
ýmislegt hefði betur farið, af
landhelgin hefði verið ákveðin
með lögum en ekki reglugerð,
þá hefði ríkisstjórnin ekld
byrjað samninga við Breta. —•
Ræðumaður sakaði ríkisstjórn-
ina um að hafa rofið einhug
þjóðarinnar í landhelgismálinu.
Um ekkert væri við Breta að
semja, nema viðurkenningu
landgrunnsins alls. Lýsti hann
landhelgismálinu svo, að það
væri ekki deila, heldur hefðu
Bretar ráðizt inn í landhelgi
íslands með herskip og veiði-
þjófnað og hótað manndráp-
um, ef þeir fengju sínu ekki
framgengt. Tók hann dæmi:
Ef innbrotsþjófur brýzt inn í
banka í Lundúnum, er þá risin
deila milli hans og bankastjór
ans? Sigurvin sagði, að við
ættum ekki að hlaupa undir
bagga og hjálpa Bretum til að
bjarga áliti sínu og færa með
því fórnir, sem við getum ekki
á okkur lagt. Hann kvaðst
hafa heyrt, að Bretar mundu
lofa að veiða ekki á ákveðnunx
svæðum utan 12 mílnanna
gegn hlunnindum innan þeirra.
Taldi hann slíkt loforð lítils
virði, því að aðrar þjóðir mundu
bara veiða meira á þeim
svæðum, er Bretar lofuðu að
láta vera. Þingmaðurinn líkti
viðræðunum við Breta þannig,
að þeir reyndu nú að kúga ís-
lendinga, eins og aðrir gerðu
1262 og 1662. Aðferðirnar
væru svipaðar, sagði Sigurvin,
og gaf þingheimi síðan yfirlit
yfir ýmsa þætti íslands sög-
unnar.
Að máli 'Sigurvins Einars-
sonar loknu, var umræðunni
frestar og málið tekið út af
dagskrá.
fj| 9- nóv- 1960—~ Alþýðublaðið