Alþýðublaðið - 20.07.1963, Qupperneq 5

Þó að allar áætlanir um íbúða-
þörfina hljóti að vera ótryggar,
verður að álíta að auka verði mjög
íbúðabyggingar á yfirstandandi
áratug, ef unnt á að vera að full-
nægja sennilegri aukningu á eftir
spurn og hóflegum kröfum um
húsnæði handa almenningi. Það
virðist hófleg og um leið raunhæf
byggingaáætlun að gera ráð fyrir,
að lokið verði srníði ó ca. 14-15000
ibúðum á árunum 1961-1970, en
þessa áætlun er tæplega hægt áð
framkvæma nema takmörkuð yrði
nokkuð meðalfjárfesting á hverja
íbúð.
Ef gert er ráð fyrir talsvert hag-
kvæmari byggingarframkvæmdum
ætti þessi áætlun að geta staðizt,
þó að hlutur íbúðafjárfestingarinn
ar lækkaði nokkuð smám saman.
★ ÍBÚÐABANKI
RÍKISINS.
Til að leysa af hólmi þá starf-
semi, sem hið opinbera hefur nú
ísland leggur
mestan hlut
þjóðartekna
til íbúða
í skýrslu sinni segir Johan
Hoffmatn, að fjáríestiþg í
íbúðum á íslandi sé áber-
andi mikil í hlutfalli við
brúttó þjóðarframleiðslu og
meiri en í nágrannalöndum
Tölurnar eru þessar.
ísl'and 8,2%
Sviss 7,0%
Ítalía 5,5%
Finnland 5,4%
V estur-Þýzkaland 5,3%
Svíþjóð 5,0%
Bandaríkin 5,0%
Frakkland 4,9%
Holland 4,8%
Belffía 4,7%
Noregur 3,9%
Bretland 3,2%
Danmörk 3,0%
ars veðréttar lánum með ábyrgð
íbúðabankans.
Ríkisstjórnin, með umboði Al-
þingis, verður að kveða á um,
hversu mikil útlán íbúðabankans
og ábyrgðir skuli vera. Þetta verð
ur að ákveða til lengri tíma, t.d.
til eins árs i senn. Innan þessa
ramma verður íbúðabankinn að
velja úr lánaumsóknunum eftir
þeim reglum, sem ákveðast af
fjárhagslegum aðstæðum og stefn
unni í byggingamálum og þess
sé gætt, að lánunum sé af sann-
girni skipt milli héraðanna.
★ VEXTIR LÆKKI
SMÁM SAMAN.
Smám saman verður að lækka
úti'ánsvexti verulega, og þá er
gengið út frá því, að verðgildi
peninga haldist að mestu stöðugt.
Vextir af útlánum íbúðabankans
verða að vera óháðir skammvinn-
um sveiflum á hinum almenna
lánamarkaði. Ef nauðsyn krefur
verður ríkið — a.m.k. um skemmri
tíma, að greiða mismuninn á hærri
innlánsvöxtum og lægri útl'áns-
vöxtum.
íbúðabankinn verður að gera
þann fyrirvara að hækka megi
vextina eftir ákveðnum reglum,
éf verðgildi peninganna lækkar að
tilteknu marki. Þennan fyrirvara
mætti tengja breytingum á launa-
vísitölu eða vísitölu byggingakostn
aðar. Draga mætti úr þörfinni
fyrir „undirvexti“ með því að
koma á, eftir því, sem þurfa þyk-
ir, aðstoð fyrir sérstaka hópa íbú-
anna, t.d. barnmargar fjölskyldur
og gamalmenni. Slíkt aðstoðar-
fyrikomulag á félagslegum grund
velli er alla vega æskileg fram-
kvæmd á sviði byggingamála.
★ LÁN TIL
LANGS TÍMA.
inn ætti að hafa samráð við bæjar-
og sveitastjórnir um skiptingu og
val á lánaumsóknum eftir héruð-
um að öðru leyti. Auk þess ætti
bankinn að hafa trúnaðarmenn
á staðnum eða eigin starfsmenn,
, ,, , , . , _ . „ i sem kunnugir eru staðháttum í
íbúðabankinn verður að beita hverju einstöku héraði
sér fyrir því að takmarka bygg- I Bankinn ætti sjólfur að ákveða
ingakostnað íbuðanna, en til þess lánsupphæðiri eftir eigin mati, en
þarf eftirlit með gerð hussins, ekki veita ián eftir kostnaði íbúð.
byggingaraðferðum, nytingu loð- arinnar f hverju tilfelli rUmmáli
ar, kostnaðaráætlun og auk þess
með flatarmáli íbúðanna, rúm-
móli og skipulagningu.
íbúðabankinn verður að synja
um lán, þegar framkvæmdaáætl-
un fullnægir ekki kröfum um hag
kvæma skipulagningu.
Ekki má veita lán til bygging-
ar, sem hafin er smíði á áður en
loforð um lán er fyrir hendi. Ein
lánaumsókn. verður að vera með
heildarkostnaðaráætlun og fjár-
öflunaráætlun fyrir hvert hús eða
byggingaframkvæmd. Aðeins má
veita eitt lán til hvers húss eða
framkvæmdar. Þó getur bygginga-
félag ef það æskir þess skipt nið-
ur láni íbúðabankans á hvern
íbúðareiganda, en félagið verður
að bera ábyrgð á öllu láninu. Þá
ætti að mega veita annars veðrétt
ar lán hverjum einstökum íbúðar-
eiganda.
★ SAMSTARF VIÐ
A»RA AÐILA.
Hagkvæmast væri að útvega
byggingalán á þann hátt, að bank-
ar á staðnum og sparisjóðir veiti
byggingál án> að fengnu loforði
íbúðabankans um lán. íbúðabank-
eða flatarmáli. Mati á lánveiting-
HÚSNÆSISMALASTJÓRN birti
í gær skýrslu norska banka-
stjórans, Johans Hoffman um
íbúSabyggingar og fjárfram-
iög til þeirra á íslandi. Er
þetta ítarleg og stórfróðleg
skýrsla. Hér bírtast niðurstöð-
ur skýrslunnar, þar sem fram
koma þær tiNögur, sem Hoff-
man gerir um breytingu á þess-
um málum liér á landi.
um verður að beita til þess að
hafa áhrif á íbúðabyggingar eftir
því, sem hagkvæmt þykir að móta
stefnuna í húsnæðismálum.
★ LÁN ÁÐUR EN
BYGGING HEFST.
Eftir tiltekinn dag verða aðeins
veitt lán samkvæmt hinum nýju
lánskjörum tii bygginga, sem ekki
hefur verið byrjað ó og ekki verð-
„Ég hlakka til
sininudagsms"
með höndum á sviði fjáröflunar
til íbúða, ætti að setja á stofn í-
búðabanka ríkisins, cr veiti fyrsta
veðréttar lán til verulegs hluta
þeirra íbúða, sem byggðar eru
við hófl'egu verði.
Fé ætti að útvega með aðstoð
ríkisins eða með ríkisábyrgð af
sparifé opinberra og einkaaðila,
það er að segja með sköttum.og á-
lögum og með lánum gegn veði
hjá bönkum, sparisjóðum, lífeyr-
issjóðum o.s.frv.
I þessari fjóröfluparskipan
hljóta fyrstv* veðréttmflánin að
vera aðalatriði. Gengið er út :frá
því að iagt sé fram töluvert eigið
fé, en kröfuna um framlag af eig
in fé verður að iækka frá því sem
nú er. Skylda verður lífeyrissjóð-
ina til þess að koma verulegum
hluta af tiltæku fé sínu — t.d.
2/3 fyrir í ríkisiánum eða lánum
með ríkisábyrgð, en að lífeyris-
sjóðirnir geti ráðstafað afgangsfé
sínu sem beinum íbúðalánum til
félagsmanna sinna, m.a. sem ann-
MEÐAL BOÐSGESTA við
vígslu Skálholtskirkju er frú
Bodil Begtrup ambassador.
Frúin var ambassador Dana
hér á landi í sjö ár, starfaði
síðan þrjú ár í utanríkis-
ráðuneytinu danska, en hefur
undanfarin fjögur ár verið
ambassador í Sviss.
Blaðið náði tali af frú Beg
trup í gær á heimili frú Önnu
Guðmundsdóttur, Hólavaila-
götu 7.
— Ég er ákaflega þakklát
biskupunum á íslandi fyrir
að bjóða mér að vera við-
stödd vígslu Skálholtsdóm-
kirkju, og að fá jafnframt
tækifæri til þess að hitta fjöl
marga vini, sem ég cignaöisí
hér á landi, er ég var hér am-
bassador, sagði frú Begtrup.
— Ég var í gær að koma of-
an úr landmannalaugum, var
þar í þrjá dýrðlega daga með
frú Önnu Guðmundsdóttur
og Ragnari Jónssyni og frú
lians. Við vorum heppin með
veöur og höfðum það mjög
gott.
— Danir virðast hafa
fylgzt vel með endurreisn
Skálholts og gefið kirkjunni
stórgjafir.
— Já, ég hef heyrt það.
Danir hafa lengi haft áhuga
á Skálholti. Sérstaklega
hlakka ég til að sjá hið nýja
orgel, sem gefið hefur verið.
— Er ekki mikill munur
að vera í Sviss eða hér?
— Jú, vissulega, Sviss er
í hjarta Evrópu, þar sem auö-
velt er að fylgjast með sam-
einingaviðleitni Vestur-
Evrópu. Sviss er í EFTA eins
og Danmörk og verzbmarvið-
skipti landanna eru mikil.
Menningarsamskipti eru einu
ig töluverð.
Starfslið danska séndi-
ráðsins í Bern er nokkru
fleira en í sendiráöinu hér,
þar er t. d. verzlunarfulltrúi.
Það er gott að vera í Sviss,
cn mér leið líka ákaflega vel
hér og þótti leiðinlcgt að
fara á sínum tíma. Ég vil
nota þetta tækifæri til þess
áð tjá hlutaðeigandi ennþá
einu sinni þakkir mínar fyr-
ir að bjóða mér hingað ti\
vígslunnar. Ég var á Skál-
holtshátíðinni 1956 og var
mjög hrifin, og ég hlakka iil
þess að vera viðstödd vígsl-
una á sunnudaginn.
ur hafin smíði á, fyrr en ioforð
eru fyrir hendi um lán. Lán sam-
kvæmt hinum eldri kjörum séu aðv
eins veitt til bygginga, sem þegai’.
var byrjað á, fyrir þennan tiltekna
dag.
Leitast verði við að takmarka
lán samkvæmt eldri kjörunum og
þvi sett takmörk, hve lengi sú.
skipan gildir. Leitast verði við að“
breyta stuttum lánum í löng lárr
í sparisjóðum, lífeyrissjóðum o.s.
fr\'. Jafnframt verði reynt að ík
bankana til þess að taka að séi-
byggingalán í samræmi við ioforði-
um breytingu á lánum.
★ BANKI MEÐ
EIGIN STJÓRN.
íbúðabankinn taki við starfi Hútv
næðismálastofnunar rikisins.
stjórnar Byggingasjóðs verka-
manna svo og fjármálaráðuneytis-
ins að því, er snertir ábyrgð á ann.
ars veðréttarlánum. Að líkindum
væri réttast að Stofnlánadeilúf
landbúnaðarins starfaði áfram sera
sérstök stofnun, en til greina ættii
að koma að breyta lánskjörum og
öðrum starfsháttum í samræmi
við það, sem verður í íbúðabankar.-
um.
Bankinn verður að liafa eigim
stjórn, sem ber ábýrgð á reksti*,.
bankans innan þess ramma, sem
markast af lögunum, þeirri stefnu,;
sem Alþingi og ríkisstjórn ákveo-
ur og þeim útlánareglum, sem
gilda á hverjum tíma. Nærtæk
lausn virðist vera að ertdurskipu-
leggja Veðdeild Landsbankans, en'
þannig, að hún verði sjálfstæ&'
stofnun með eigin stjórn.
MntUHMMUtWMMMMMMMMtMMMHMWUMUUHMMmtV
íi
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 20. jú!f 1963 §