Alþýðublaðið - 20.07.1963, Blaðsíða 8

::r:
!!*K
m
■ u|á
?!■"
SAMKOMULAG náðist í sið-
ustu viku í London um stofnun
sambandsrikisins Malaysia.
Fuiitrúar Malayay Siingapore,
Norður-Borneo og Sarawak
und.rrituðu samninginn, en
Brunei neiíaöi ao ganga í sam-
banusrikió á síðustu stundu.
Sambandríkið verður í'orniiega
seít á fót 31. ágúst n.k.
Malaya hefur verið sjálfstætt
ríki í brezka samveldinu síðan
1957, en Singapore er sjál'fs-
stjórnarnýienda. Norður-Born-
eó og Saravvak eru brezkar ný-
lendur. Brunei er aftur á móti
brezkt verndarríki og undir
stjórn soldáns.
Senniiegt er talið, að Brunei
muni ganga í sambandsríkið
seinna. Ástæðan til þess, að
Brunei skarst skyndilega ur
leik mun vera ágreiningur um
fjármál, en Brunei hefur
geysimikiar tekjur af olíu. Þá
mun hafa verið ágreiningur
um stöðu soldánsins innan
hins nýja sambamdsríkis.
herzla hefur verið lögð á að
láta stofnun Malaysia ekki drag
ast, en langt er síðan dagur
stofnunarinnar var ákveðinn.
Hið nýja sambandsríki verð-
ur í brezka samveldinu. Her-
stöðvar, sem Bretar fá þar tií
þess að tryggja landvarnir sam-
veldisins og friðinn í Suðaustur
Asíu, eins og segir í samningn
um, munu spara mikil útgjöld
til landvarna, sem t.d. eru að
sliga nágrannaríkið Indónesíu.
Talið er, að Bretar vilji hvorki
né geti notað herstöðvar í
Malaysia gegn vilja íbúanna eða
stjórnarinnar þar.
xlr ÖLÍKAR ÞJÓÐIR.
★ NÝJAR ÁRÁSIR.
SUKARNO —
aðalandstæðingurinn.
Samkvæmt samningnum
munu Bretar halda herstöð
sinni í Singapore. Indónesar
hafa verið mjög andvígir stofn-
un Malaysia svo og Fil.ppseying
ar. Þeir hafa nú endurnýjað
árásir sínar á sambandsríkið.
Hlé varð á þessum árásum eft-
ir utanríkisráðherrafund Mal-
ala, Filippseyja og Indónesíu í
Manila i síðasta mánuði.
Á þessum fundi l'ýstu utanrík
isráðherrarn.r því yfir, að þeir
væru samþykkir stofnun Malay
sia ef Sþ gengu úr skugga um.
að íbúar landssvæðanna á Born
eó væru fylgjandi hugmyndinni
Nú hafa Sþ tilkynnt Indónesíu,
að ekki gefist tími til þess aö
ganga úr skugga um vilja í-
búanna með víðtækri skoðana
könnun fyrir stofnun Malaysia
fyrir 31. ágúst n.k. Nú sakar
Sukarno Indónesíuforseti
Tunku Abdu) Rahman, forsæt
isráðherra Malaya, um að hafa
gengið á bak orða sinna.
Tunku Abduf Rahman hefur
verið aðalhvatamaðurinn að
stofnun sambandsríkisins auk
Lee Kuan Yew, forsætisráð-
herra Singapore. Þeir eiga
heiðurinn af samkomulaginu,
sem náðist í siðustu viku eftir
samsiingaviðræður, sem hafa
staðið í rúm tvö ár. Mikil á-
í hinu nýja sambandsríki
verða mjög dreifð og ólík lands-
svæði og ólíkir kynþættir, líkt
og í nágrannaríkinu Indónesíu.
Singapore og Malaya eru mjög
vel stæð ríki. Lífskjör almenn
ings eru betri þar en víðast
hvar annars staðar í Suðaustur-
Asíu. Hins vegar eru Sarawak
og Norður-Borneó vanþróuð
landssvæði og íbúarnir þar lifa
frumstæðu lífi.
íbúar Malaysia verða 10 millj
ónir, og þar af eru 80% Mal-
ayar og Kínverjar, en aðrir i-
búar eru halffrumstæðir ætt-
bálkar og Indverjar. Kínverjar
láta mikið til sín taka í verzlun
Mal'ayar í stjórnmálum.
★ Um 75% íbúa Singapore,
sem eru 1.687.000 talsins, eru
Kínverjar. Þar er mikið verzl-
að með olíu og gúm, sem kem
ur frá Súmatra og Malaya. Efna
hagurinn er góður. Stjórnin í
Singapore er vinstrisinnuð en
eindregið andvíg kommúnistum
★ Efnahagur Malaya er sömu
leiðis góður, en hann byggist
á tini og gúmmí. íbúar lands-
ins eru 7.137.000, þar af 50%
Malaya* o(S 37% Kínverjar.
13% íbúanna eru Indverjar.
★ íbúar Sarawak eru 760 þús.
og búa þeir á víð og dreif á
strandlengjunni eða í frumskóg
inum inni í l'andi. 55% íbú-
anna eru af Iban- eða Dyakætt
flokknum. Lifnaðarhættir þess
ara ættflokka eru að mestu leyti
þeir sömu og fyrir fimm öldum
30% íbúanna eru Kínverjar,
sem fást vð kaupsýslu og banka-
störf. Aðeins 15% íbúanna í
Sarawak eru Madayar.
★ íbúar Norður-Borneó, sem
þakið er frumskógum og fjöll-
um, eru a'ðeins 360 þús. 65%
eru Dúsúnar eða Kadazanar,
hvort tveggja frumstæðir ætt-
flokkar. 10% íbúanna eru Mal-
ayar og 25% Kínverjar. Þar
eins og í Sarawak og víðar í
Suðaustur-Asíu láta Kínverjar
mikið að sér kveða í verzlun.
Meðal afurða nýlendunnar eru
timbur, gúm, kókó og pálma-
olía.
Malaysia í Borneó-héruðunum
Þvert á móti hefði hann komazt
að raun um, aö melrihl'uti fólks
ins fagnaði stofnun Malaysia og
teldi sambandsríkið beztu von
sína um öryggi og sjálfstæði.
Dinesh Singh, varautanríkis-
ráðherra Indlands, sagði blaða-
mönnum í Kuala Lumpur, að
tvær megin ástæður væru til
þess, að Indland styddi Malay-
sia. í fyrsta l'agi mundi Malay-
sia færa nokkrum löndum sjálf
stæði, sem enn byggju við ný-
lendustjórn. í öðru lagi vildi
fólkið í landssvæðunum, sem
hlut e'ga að máli, sameinast.
Hann bætti því við, að hann
skii'di ekki hugtakið „Nýlendu-
stefna í nýrri mynd“ og hvern
ig það hefði verið sett í sam-
band við þetta mál.
★ ENDALOK
NÝLENDUSTEFNU.
★ ÞJOÐIRNAR VILJA
SAMEINAST.
Hið nýja sambandsríki, Brunei og indónesíska Borneó.
Andstæðingar Malayasiu hafa
haldið því fram í marga mán-
úði, að þjóðirnar, sem byggja
sambandsríkið, hafa ekki fengið
að láta í ljós ái'it sitt á hug-
myndinni. En hins vegar hafa
þjóðir Malaysia sýnt vilja á
því í kosningum og þjóðarat-
kvæðagreiðslum að verða hluti
af hinu nýja ríki.
C. V. Narasimhan, varafram-
kvæmdastjóri Sþ, sagði aö af-
lokinni ferð um landssvæðin á
vegum Sþ, að hann hefði ekki
orðið var við andstöðu gegn
Þetta hefur verið ein höfuð-
röksemd andstæðinga Malay-
sia, ekki síst kommúnista.
Kommúnistar virðast segja, að
Malaysia sé nýlendustefna í
nýrri mynd þar eð sjálfstæði
verður náð án átaka eða blóðs-
úthelíinga. En Indi'and, Burma
og fleiri ríki öðluðust sjálf-
stæði með friðsamlegu móti og
þá mætti halda því fram, að
Nehru og NeWin væru „nýkól-
oaistar.“
Fyl'gismenn Malaysia telja,
að með stofnun hins nýja sam-
bandsríkis verði livers konar ný
lendustefnu útrýmt. Þjóðhöfð-
íngi Malaya, Yang di Pertua
Agong sagði í ræðu 22. maí sl.
að Malaya hyggðist hafa sam-
vinnu við allar vinveittar þjóðír
til þess að ná þcssu marki með
friffsamlegu móti.
Ilann kvað þetta viðhorf bera
vott um þroska, það væri ekki
sprottiö af beiskju eða hcfni-
girni. Það er markmið okkar að
fl’ýta fvr'r bjóðlegu sjálfstæöi
með friðsamlegri þróun, sagði
hann. Hann bætti við: Við telj-
VIGSLUIIATIÐIN í Skálholti !
verður margbrotin og vafalaust ■
mjög tilkomumikil. Blaðinu barst
í gær dagskráin, og þar má sjá,
að sjálf vígslunxessan verður hvað
stærst í sniðunum. Hefst hún kl.
10.30 að lokinni „prósessíu” bisk-
ups og presta í kirkju. Biskup ís-
lands, herra Sigurbjörn Einars-
son flytur vígsluræðuna og vígir
kirkjuna.
Birtist dagskráin hér á eftir:
Vígsla Skálholtskirkju
Kl. 9 og 9:30 Klukkna
hringing
9:50-10:00 Lúðraþytur úr turni
kirkjunnar.
10:10-10:10 Klukknahringing.
10:10-10:20 Lúðraþytur úr turni
kirkjunnar
10:20-10:30 Klukknahringing
Prósessía
:j: 10:30 Kirkjuvígsla hefst. Sung-
VlGSLUDAGSKRÁ SKÁL-
HOLTSKIRKJU MARGBROTIN
inn Davíðssálmur og antífóna
úr Þorlákstíðum.
Organleikur: Bach, - Preludí-
ur.
Bæn í kórdyrum
Kór: Sálmur nr. 612, „Ó, mað-
ur, hvar er hlífðarskjól”
(íslenzk tóngerð).
Vígsluræða biskups
Kór: Sálmur nr. 414, „Kirkjan
vors Guðs”
Vígsluvottar lesa ritningarorð
Biskup vígir kirkjuna —
Faðir vor — Blessun
Kór: Sálmur nr. 613, „í þenn-
an helga Herrans sal” (forn
tóngerð)
Pístill
Kór: Hallelúja (tónsöngur)
Guðspjall
Kór: Sálmur nr. 21 „Vér allir
trúum á einn Guð”
(tóngerð Lúthers)
Sakramentissöngur
og altarisganga
Þakkarbæn - Heilagur - Innsetn-
ingarorð - Faðir vor - Friðar-
kveðja - Guðs lamb - Tibi laus 1
salus sit Christe
Lokabæn. Blessun.
Almennur söngur: Sálmur nr. 232
Organleikari: Páll ísólfsson, Cha-
conne um stef úr Þorlákstíðum
Forseti íslands, herra Ásgeir Ás-
geirsson, flytur ávarp
Flutt kveðja frá Norðurlöndum
Kirkjumólaráðherra, dr. juris
Bjarni Benediktsson, afhendir
Skálholtsstað
Biskup íslands, herra Sigurbjörn
Einarsson, flytur þakkarorð
Þjóðsöngurinn
Organeftirleikur: Bach, Fúga í Es-
dúr (Þrenningarfúgan)
Flytjendur tónlistar:
Lúðraþytur: Jón Sigurðsson,
Stefán Þ. Stephensen og Horna-
kór Selfosskirkju undir stjóm
Guðmundar Gílssonar, organ-
leikara.
■mtimiiiimiiimimMimiiiMimiiimiMmimmuiMi
■ •■■■KiiriiiiiiiKmiMiiiMiiiiiM e*»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»«i
■ 1 ■« |»tt.«0»*l«'*»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»B»»»»-»»»»»»»»»»»»»»»M»»»»»»»»«»»»»»»»*a»*»»«»WI
3 20. júlí 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■»■■■■