19. júní - 01.11.1926, Page 1

Ritstjóri:
Inga L. Lárusdóttir.
19. JÚNÍ
Afgreiðsla:
Sólvellir. — Sími 1095.
IX. árg.
Reykjavík, Nóv. 1926
9. tölubl.
I*ing- Jil þjóðjisjimbands
kvenréttindafélaganna.
Mér sýnist það ekkert árennilegt að efna loforð
mitt við »19. Júni« um stutta ftásögu af kvennaþing-
inu mikla, sem haldið var í París í sumar. Þing
þetta héldu alþjóða kvenréttindafélögin, eða alþjóða-
samband kvenna, er berst fyrir kosningarréttí kvenna
og jafnri þátttöku kvenna í þjóðfélagssmiðinni. Sam-
band þetta er nú orðið um 24 ára gamait og barð-
ist fyrst eingöngu fyrir kosningarrétti kvenna, en
eftir að því marki var svo víða náð, hefir samband-
ið aukið starfsvið sitt, og vill nú sameina konurnar
um að nota sér hin fengnu réttindi, og taka á sig
skylduruar, sem þeim fylgja.
Samband þetta hefir deildir í 42 löndum, og hefir
Kvenréttindafélag íslands verið meðlimur þess í nærri
20 ár. í þetta sinn voru mættir fulltrúar frá 32 þjóð-
um og systrafulltrúar frá 5 öðrum. Voru þarna sam-
ankomnar konur af ólíkustu þjóðflokkum, trúar-
brögðum og skoðunum. Var það löngum styrkur al-
þjóðasambandsins hvað forvígiskonur þess voru ein-
huga og markmiðið ekki nema eitt. Nú hefir mál-
efnum fjölgað og félögunum líka, ólíkari konur eru
nú fulltrúar sambandsins en áður, en andi gömlu
forvígiskvennanna, einbeittur og skýr, svífur enn þá
yfir öllu saman og heldur þessum geysi mikla fé-
lagsskap. í föstum skorðum.
Sambandið hefir baft 5 fastar milliþinganefndir,
og var nú aukið starfssvið einnar þeirrar og bætt
við 2 nýjum. Höfðu þessar nefndir undirbúið málin
bréflega, en fyrstu dagar þingsins voru teknir til
nefndafunda. Urðu vinnubrögðin því ótrúlega mikil
og vöktu eftirtekt og viðurkenningu blaðanna. Hér
er ekki tími til að ræða nánar um þessi mál, skulu
þau að eins nefnd.
1. Samband kvenna við þjóðbandalagið, og starf-
semi þeirra fyrir það og friðarhreifinguna.
2. Sömu vinnuskilyrði fyrir konur og karla.
3. Sömu siðgæðiskröfur fyrir bæði kynin og bar-
átta gegn hvíta mansalinu.
4. Réttindi ógiftra mæðra og barna þeirra.
5. Fjölskyldustyrkir.
6. Kvenlögregla.
7. Jöfn aðstaða kvenna og karla gagnvart lögunum.
Voru samþyktar tillögur, sem ákváðu stefnu sam-
bandsins í öllum þessum málum og var mjög fróð-
legt að fá yfirlit yfir starfsemi kvenna á þessum
sviðum, um allan heim.
Lagalega eru Norðurlandskonurnar einna frjáls-
astar allra kvenna, og vakti það meðal annars eftir-
tekt á íslandi, að við skyldum hér njóta margra
réttinda, sem konur i stærstu löndum heimsins fara
á mis við. Mig hafði ekki dreymt um það, að ís-
land ætti annað erindi á svona þing en að hlusta á
það, sem aðrir legðu til málanna, en það fór þó svo
við umræður um réttindi óskilgetinna barna, að ég
gat ekki stilt mig um að segja frá því hvernig is-
lenzkar konur litu á það mál, ég held að hvergi í
heiminum sé almenningsálitið heilbrigðara á því
sviði en einmitt hér, af hverju sem það nú kemur.
Ég held nærri að þetta hafi orðið til þess að breyt-
ingartillagan, sem þótti of frjálsleg í nefndinni og
var feld þar, var samþykt af þessum stærra fundi og
af þinginu sjálfu. það þarf stundum svo lítið til að
snúa skapinu á fundum, rödd íslands kemur úr svo
miklum og furðulegum fjarska, að menn vilja hlusta
eftir henni innan um sterkari raddir.
Á kvöldin voru haldnir afarfjölmennir almennir
fundir. Hin geysimikla hringhöll Sorbonne háskól-
ans var troðfull við þingsetninguna. Voru fundar-
konur boðnar þar velkomnar af fulltrúa frönsku
stjórnarinnar, og kveðjur fluttar frá fulltrúum kvenna
úr 5 heimsálfum. Annie Furuhjelm, forvígiskona
finsku kvennréttindakvennanna, og þingkona þeirra
um margra ára skeið, flutti þar ræðu. Minti hún á
orð Kiplings um að austur vestur mættust aldrei.
Sagði hún að þau orð ættu ekki lengur við því
hér hittust dóttur hins vestræna íslands og dæt-
ur austursins frá Japan og Indlandi. Var ég þá beðin
að heilsa indverskri systur minni á viðeigandi hátt
og kystumst við þar eins og góð börn. Fanst mér
það nokkuð leikhúslegt en áhorfendurnir klöppuðu
lofi í lófa, og sögðu að snjóhvitur skautbúningurinn
og svartur og gullofinn klæðnaður austurlensku kon-
urnar hefðu farið svo vel saman, þar sem við stóð-
um hjá blómunum, sem Parísarborg hafði sent þing-
inu að gjöf. Það er nógu skritið, að fyrst var islenski
skautbúningurinn eini þjóðbúningurinn, sem sást á
þessum þingum og voru islensku fulltrúarnir altaf
beðnir að hafa hann með, en nú sáust þjóðbúningar
frá flestum þeim löndum, sem þá eiga enn, þó ekki
væru aðrir þjóðbúningar bornir við þingsetninguna,
en þeir sem voru hátíðabúningar.
Merkur var fundurinn þar sem sagt var frá stöðu
kvenna samkvæmt lögum Napoleons, sem enn eru
í gildi i latnesku löndunum og eru mjög á eftir
tímanum. Töluðu þar nokkrar helstu málafiutnings-
konur Parísar, en þær eru hátt á annað hundrað.