Alþýðublaðið - 21.09.1963, Blaðsíða 13

STÖÐUGUR FÓLKS-
FLÓTTI FRÁ SPÁNI
erfið störf og fjöiskyldubætur fyr-
ir þrjú börn. Seinna á árinu ætl-
ar hann að flytja tii Frakklands,
þar sem hann fær helmingi hærra
grunnkaup en hann fær í heild-
arlaun á Spáni fyrir sömu vinnu.
Auk þess fær hann frá franska
rikinu meira en .1200 krónur í
fjöískyldubætur. Peningar verða
verða ekki lengur afgerandi þáttur
í sambandi við framhaldsmenntun
barna lians og hann segir, að þá
muni hann hafa raunverulegt
verkalýðsfélag til þess að vera
málsvari sinn. (Óánægja með sini-
eatos — hin opinberu og einu
verkalýðsfélög — er algeng og
nefna útflytjendur hana oft).
Spænskir ráðamenn eru auðvit-
að óánægðir að sjá svo mikinn
fjölda samborgara sinna „kjósa
með fótunum” gegn stjórninni,
sem Franco kallar „félagslega, þá
fremstu í heiminum.” Tilraunir til
þess að fá útflytjendurna til þess
að halda sambandi við Falang-
ista og verkalýðsfélögin fá lítinn
hliómgrunn, og þar sem útflytj-
endurnir telja kirkjuna nátengda
stjórninni líta þeir þá presta, sem
sendir eru frá Spáni til þess að
hafa samband við samtök út-
flytjenda, grunsemdaraugum. -—
Einn af þessum prestum skrifaði
óvenju hreinskilna grein í viku-
blað í Barcelona nýlega.
— Þeir fara ekki til messu og
þeir vilja ekkert samband hafa við
presta. í gær fór ég inn i kaffi-
hús, þar sem spænskir verkamenn
fjölmenna (í Sviss). Þegar ég hélt
út hendinni tóku þeir treglega í
haha. Kona eins þeirra sagði: —
,,Við höfðum séð svo margt slæmt
til prestanna.” — Þeir sögðu, mér
að samkvæmt þeirra meinjngu
ætti kristnin að vera allt öðm
vísi en kirkjan boðaði han@ á
Spáni.
Að minnsta kosti éin deild
stjórnarlögreglunnar, af þrem, er
talin hafa miklar áhyggjur út af
þeirri ógnun við öryggi landsins
sem spánskir útflytjendur, sem.
koma aftur til Spánar í sumar-
leyfum, valda, en þeir voru um
800,000 síðastliðið ár. Flestir
þeirra era tengdir sósíalistum,
kaþólskum eða kommúnistum í
verkalýðssamtökum og sumir
þeirra hafa fundist með bók-
Framh. á 14. siðu.
Ekki er \ntað með neinni vissu I
margir Spánverjar hafa
yfirgefið föðurland sitt undanfar- j
in 25 ár. Áætlað er, að það séu
1,7-2,5 milljónir. Að minnsta
kosti 450,000 flúðu til Frakklands,
begar herir Francos hertóku Ka-
talóníu. Jafnvel Franeoistar viður-
kenna, að hálf milljón f viðbót
hafi farið á árum'm 1045-1958,
upnlýsingar frá kabólskum segja
fiöidann nær 560.000. Samkvæmt
tölum frá*stjórninni voru útflytj-
jendurnir 59,000 árið 1050 79,000
árið 1960 og 146 000 árið 1961.
YA, helzta daeblað kabólskra, tel-
ur fjöldann 1961 vera nær 200
bús. og bendir á, að margir hafi
landið. sem ferðamenn,
látið hjá líða, að koma til
eða (þar sem vegabréf era
dvr og stundum ekki látin í té
af pólitískum ástæðum), einfald-
farið yfir landamærin í leyf-
isleysi. 1962 fóru um það bil 300
bús. úr landi.
en stjórnmálaleg, þó að þetta
tvennt fari stundum saman. Það i
er sannfæring margra útflytjenda'
að stjórn Francos sé á móti verka
mönnum. Lengst af á sjötta tug
aldarinnar var launum haldið niðri
til þess, að stjórnin gæti eytt
meira fé til að auka öryggi lands-
ins og sjálfstæðra iðnaðarþróun.
Aðalþunginn af jafnvægisráðstöf-
ununum og gengisfellingunni
1959 var borinn af verkamönnum
og jafnvel í dag samkvæmt hinu
opinbera málgagni Bilbao verzl-
unarráðsins, er kaupmáttur hinna
lögboðnu lágmarkslauna — 60 pe-
setar (43 krónur) á dag, — minni
en lágmarkslaunanna, sem ákveð-
YN-
KVÖLD
ÍRSKI léikstjórinn, Mac
Anna og Valur Gíslason, sem
leikur eitt aðalhlutverkið í
lcikriti Brcndan Behans,
„Gísl“ eru hér að bera sam-
an bækur sínar á æfingu.
Leikritð verður frumsýnt
í kvöld.
Smjörlíkisneyzla
eykst mun hraðar
en neyzla smjörs
HÆGT er að draga úr offram-
leiðslu á mjólkurafurðum með því
að auka smjörneyzluna. Það verð
ur aftur á móti á kostnað smjör-
likis og þannig er vandam. offram-
leiðslunnar í rauninni velt yfir á
þá sem framleiða smjörlíki og hrá
efni til þess, en það eru fyrst og
fremst þróunarlöndin, segir í um
sögn frá Matvæla- og landbúnaðar
stofnun Sameinuðu þjóðanna,
FAO.
í tíu Evrópulöndum, þ.á.m. Dan
mörk, Finnlandi, Noregi og Sví-
þjóð, jókst smjörneyzlan aðeins
um eitt kg. á mann á tímabilinu
fré því fyrir stríð til 1960—61, þ.
e.' a. s. úr 7,3 upp í 8,3 kg„ segir
í greininni sem birtist í júlí/
ágúst-hefti liagtíðinda FAO um
landbúnað. Smjörlíkisneyzlan
jókst hins vfegar'um næstum helm
ing frá því fyrir stríð í umrædd-
um tíu löndum, eða úr 4,9 upp í
9,1 kg.
í greininni segir, að einungis
hluti af því smjöri og því smjör-
liki, sem fari á markaðinn, sé í
beinni gagnkvæmri samkeppni.
Að langmestu leyti hafa báðar þess
ar vörur óháðan markað, enda geti
þær ekki fyllilega komið í stað
hvor annarrar. Samkeppnin er
hörðust, þegar um það er að ræða
að velja viðbit ofan á brauð, og
þó einkum þar sem breytingar á
tekjum og verðlagi hafa áhrif á
hlutfallið milii smjörneyzlu og
smjörlíksneyzlu. *
Samkeppnishæfni smjörsins
gagnvart smjörlíkinu eykst vegna
ýmissa efnah.igslegra ráðstafana
eins' og t. d. minnkunar á verð-
muni smjörs og mjörlíkis, aukinna
tekna neytendanna eða bættra
markaðsaðferða, t. d. að framleitt
sé smjör í betra gæðaflokki,. að
auðveidara sé að ná i þaö, eða
notuð sé víðtækari auglýainga-
tækni.
í Bandaríkjunum og Kanada er
r.eyzla smjörs á hvert mannsbarn
nú liðlega helmingi minnien fyr-
ir stríð þar sem smjörlíkisneyzlan
hefur hins vegar þrefaldazt, úr 1,3
upp í 4,4 kg.
Milli -1945 og 1958 fóru flestir
snænsku útflytjendurnir til Ame-
rfku, aðallega Argentínu, Brazi-
líu og Venezuela. Sfðan
bafa Frakkland os Þ^zkafand ver-
ið mest eftirsótt. Árið 1961 fengu
80 bús. Spánverjar fasta vinnu og
30.000 tímabundna vinnu í Frakk-
landi einu. í árslok 1960 voru
27 000 Spánverjar í V-Þvzkalandi,
í dag eru þeir meira en 150,000
og 600—700 fara þansað f viku
; hverri. Hundruð í viðbót fara í
jhverjum mánuði til Sviss, Bene-
luxlandanna og Ástralíu.
Nokkra liugmynd tim tjón það,
sem Spánn hefur orðið fyrir vegna
fóiksflutninganna fvrir 1959 má
fá úr lista yfir 3500 störf unnin
af sænskum innflytjendum í S.-
Ameríku, sem settur var saman í
sambandi við bókasýningu í Mexi-
co City nýlega. Höfundamir
telia upp 610 prófessora og kenn-
ara við æðri skóla. rúmlega 600
aðra kennara, 1195 liðsforingja og
starfsmenn hins opinbera, 375
lækna og lyfjafræðinga, 548 verk-
fræðinga, arkitekta og tæknifræð-
ina, 434 dómara og löefræðinga,
og 109 blaðamenn. rithöfunda og
aðra þá, er við ritstörf fást.
Máiserfiðleikar fæla marga
menntamenn frá þvi að samein-
ast straumnum til fyrirheitna
iandsins í Evrópu, en blóðtaka
Spánar er samt sem áður miög
alvarleg. Því sem næst 30% af út-
flytjendunum í dag eru fiokkaðir
sem þjálfaðir eða sérbjálfaðir
íðnverkamenn, og mareir hinna
óbiálfuðu eru óvenjuleea vel gefn-
ir og hæfir menn. Böm innflytj-
endanna, sem fylgja beim eftir
eru mikið tao fyrir Snán og til
mikils hagnaðar fvrir bau lönd,
sem taka á móti beim. Þó börn-
in séu varla la^s. þeear bau koma
íbar sem stjórn Francos notar
minni hluta þjóðarteknanna til
menntamála en iafnvel stiórnir
Portúgal, Grikklands og Egypta-
'ands), samlagast bau fliótt bæði
bvað máli og menningu viðkemur.
f mörgum skólum í Suðvestur
TTrakklandi eru listarnir yfir bau
hnrn, sem fengið hafa verðlaun
fvrir góða frammistöðu. eins og
úrdráttur úr símaskrá Vaiencia.
Ástæðan til núverandi útflvtj-
endastraums er frekar fjárhagsleg
FRANCO
fólkið flýr ríki hans
in voru í Lýðveldinu 1936. Kaþ-
ólskt málgagn hlynnt stjórninni,
hefur viðurkennt að meira en 5
milijónir Spánverja séu vannærð-
ir og meira en 1 milljón fjöl-
skyldna hafi ekki mannsæmandi
íbúðir. í Madrid einni búa 28 þús.
fjölskyldur í hreysum á meðan 48
þús. nýjar lúxusíbúðir standa
auðar vegna þess, að engir hafa
efni á að leigja þær.
Verkamað.ur, sem vinnur við
rafveituframkvæmdir sex daga í
viku, 10 stundir flesta daga, fær
2800 peseta írúmar 2000 kr.) á
mánuði — er þá innifalin eftir-
vinna (70 stundir) og aukapening-
ar fyrir sérstaklega hættuleg eða
Pappí rsgey msla
ca 80 ferm. óskast til leigu. Þarf að vera upp-
hituð.
Upplýsingar í síma 14900.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 21. sept. 1963 J.3