Óðinn - 01.03.1914, Blaðsíða 9

Ó Ð I N N
07
vera eitt meðal hinna áreiðanlegustu fjelaga, er hann
kaupir inn fyrir. Og sýnir pað hvaða þýðingu pað
hefur, að hafa hygna, vandaða og áreiðanlega menn
til forustu og framkvæmda fyrir pannig löguðum fje-
lagsskap.
Pórður mun hafa verið einn af peim fj'rstu, er taldi
nauðsyn á að koma upp sláturhúsi í Reykjavík, og flutti
hann frumvarp um pað á pingi 1897, vitanlega í annari
mynd en sláturfjelagið nú er, en pað fjekk pá sfæmar
undirtektir, einkum hjá Reykvíkingum. Hann var einn
af stofnendum sláturfjelagsins og hefur altaf setið í
stjórn pess.
Sjóróðra stundaði Þórður um 30 ár; var hann fyrst
formaður heima í 15 ár, en er fiskur hætti að ganga að
Rangársandi, fór hann raeð skip sitt að Loftsstöðum og
var par 15 ár formaður; hann var talinn sjálfstæður,
snar og heppinn formaður.
Öllum hinutn mörgu og umsvifamiklu störfum, er
Pórði voru falin, hefur hann gegnt meö áhuga, skyldu-
rækni, samviskusemi og reglusemi, og i hvivetna sýnt
sanngirni og samvinnupýðleik. Hann hefur fj'lgt vel fram
öllum tramfara- og fjelags-málum. Manna best skilið
og barist fyrir samvinnufjelagsskapnum og pýðing hans
fyrir okkar fámennu og fátæku pjóð. Hann hefur verið
fastráður og ákveðinn i skoðunum sínum, starfsamur
og duglegur í verkum sínum, skemtinn og fjörugur í
viökynningu og viðræðum, og góður heim að sækja.
Þórður hefur búið í Hala 45 ár, við lítil efni fyrstu
árin, en fyrir hagsýni og dugnað græddist honum fje,
svo nú siðustu árin hefur hann haft stórt bú, og verið
einn meðal hinna hæðstu gjaldenda hreppsins.
Aldrei hefur hann komist í heyprot, ávalt átt fyrn-
ingar, minnst 1 málfaðm. Það var fellisvorið — 1882,
eftir að hafa veitt nokkrum af hinum mörgu hjálpar-
purfandi drjúga heyhjálp. — Betur að allir væru eins
fyrirhyggjusamir fyrir fjenað sinn.
Eins og áður er sagt, er Rórður kvæntur Kristínu
Gunnarsdóttur, sem hefur reynst honum mjög tryggur
og trúr förunautur, og góð meðhjálp til að byggja upp
heimilið og bregða pví ljósi yflr pað, sem hefur lýst i
góðri sambúð og samvinnu skyldra og vandalausra, ráð-
deild, rausn og reglusemi, gestrisni, stöðugu hjúahaldi
og góðum siðum, svo pað hefur verið fyrirmynd og
sveitarprýði að allri umgengni, og gott hæli preyttra
vegfarenda.
Þórður er næstum sjötugur að aldri, en Kristín 4
árum ynsjri; pau eru hæði farin mikið að missa sjón,
og bila að heilsu, en bæði hafa pau unga sál og áhuga
fyrir margri nýbreytni og framförum, er horfa til hags-
muna og heilla.
Pórður hefur fylgst vel með gangi allra hinna stærri
og pýðingarmeiri pjóðfjelagsmála, og tekið pátt í peim
sem ungur væri.
Vorið 1910 hjeldu hreppsbúar peirra peim fjölment
samsæti, og færðu peim kvæði, og t*órði úr með festi
en Kristínu slifsisnælu, sem pakklætisvott fyrir langt,
uppflýggilegt og vel unnið starf, og hin almenna páttaka
hreppsbúa í gjöfunum sýndi vel pað hugarpel, er peir
hera til peirra hjóna. Pau hafa ávalt notið trausts og
virðingar allra, er pau hafa pekt.
Nafn Pórðar í Hala mun verða ritað á söguspjald
hjeraðsins meðal liinna merkustu og nýtustu hjeraðs-
höfðinga, sem áunnið hafa sjer viðurkenningu fyrir
virkileik verka sinna.
G. J.
#
Þrjú bæjanöfn.
í Safni til sögu íslands 1911 er ritgerð um
íslensk bæjanöfn, eftir dr. Finn Jónsson prófessor
í Kaupmannahöfn. Þar eru aðeins þrjú bæjanöfn,
sem jeg vildi leyfa mjer að minnast á, og er þá
fyrst Kjörseyri,
Hinum háttvirta höfundi þykir líklegast, að
Kjörs- sje dregið af keri, og hafa fleiri verið þeirrar
skoðunar; ef mig ininnir rjett, þá mun dr. Jón
rektor Þorkelsson hafa hreyft því fyrst, og fóru þá
nokkrir að rita Kerseyri.
í handritum Landnámu er bæjarnafn þetta
ritað á þrjá vegu, eftir þvi sem ráða má af for-
mála fyrir fyrsta bindi íslendingasagna, sem Forn-
fræðafjelagið gaf út í Kaupmannahöfn 1829 (jeg
hef ekki við hendina aðra útgáfu af Landnámu).
í handriti sjera Jóns Erlendssonar í Villingaholti
(1632—1672) af Landnámu, er menn ætla hina
elstu og samda af Sturlu lögmanni Þórðarsyni,
er ritað Korseyri, sem er sama og Körseyri, því
þá rituðu menn tíðum o fyrir ö, er sjá má af
nefndum formála. í öðru handriti sjera Jóns Er-
lendssonar af Landnámu (skrifuðu eftir bók þeirri,
er Haukur lögmaður Erlendsson samdi eftir hókum
þeirra Sturlu lögmanns Þórðarsonar og Styrmis
hins fróða, og nefnd hefur verið Hauksbók) er
ritað Kerseyri; en eftir þvi, sem manni skilst af
fyrgreindum formála, er í svonefndri Melabók og
öðrum handritum af Landnámu ritað Kjörseyri.
Líka er sagt í formálanum, að handrit Ásgeirs
Jónssonar, sagnaritara Þormóðs Torfasonar sagn-
fræðings, beri af öllum handritum Landnámu,
»bæði i tilliti til rithandar, ritháttar og nákvæmni«
og sje því »hið rjettasta og fylsta«.
Engin munnmæli hef jeg heyrt um það, að
ker hafi rekið hjer við eyrina, sem bærinn dregur
nafn af — eins og t. d. borðið á Borðeyri — og
ekki er neitt, sem bendir á ker, nema ef telja skal
tvær lækjaseytlur, er renna til sjóar fyrir utan og
innan eyrina og hafa myndað dálitlar lautir eða
gildrög. Það er tæpast hugsanlegt, að kersnafnið