Verkamaðurinn - 15.06.1946, Blaðsíða 5

VERKAMAÐURINN.
5
Nýsköpunin kemur ekki fil Akureyrar
nema Akureyringar vilji það sjálfir
Orðsending til rifstjóra Dags
Nú, þegar nýsköpunaraðgerðir
stjórnarflokkanna eru orðnar al-
menningi svo augljósar, að vonlaust
er fyrir Framsóknar-broddana að
berja höfðinu við steininn og neita
því, að þær eigi sér stað, hafa þeir
tekið upp annan söng — og kvarta
nú sáran yfir því, bæði í ræðu og
riti, að lítið sem ekkert af nýsköp-
unartifkjunum komi hingað til Ak-
ureyrar — og á það að vera vegna
fjandskapar stjórnarvaldanna í garð
þessa bítejar.
Nú ætti það að vera öllum heil-
vita mönnum kunnugt, að hinum
nýju atvinnutækjum, sem keypt eru
til landsins, á vegum ríkisstjórnar-
innar og Nýbyggingarráðs, er ekki
útbýtt sem ölmusugjöfum, helclur
eru þau boðin til kaups, einstakl-
ipgum og félögum, hvar sem er á
landinu. Ef Ákureyri verður afskipt
í þessu efni, þá er það ekki sök
stjórnarvalda ríkisins, heldur þeirra
Akureyringa sjálfra, sem hafa fjár-
ráð en vilja ekki leggja það frarn til
kaupa hinna nýju atvinnutækja.
Idins vegarer það svo um þennan
nýja söng „Framsóknar", að hann er
all-mjög falskur, eins og hinn fyrri.
Akureyri fær sem sé nokkuð af ný-
sköpuninni — þrátt fyrir harðvítuga
andstöðu ,,Framsóknar“ og annara
afturhaldsalfla bæjarfélagsins.
Skal nú með fáum orðum rifjuð
upp barátta sósíalistanna hér fyrir
því að fá ný atvinnutæki til bæjar-
ins og árangurinn, sem af því hefir
orðið — þó hann sé enn lengt frá
þvf að vera nægilegur.
Verkamenn og sjómenn hér á
Akureyri muna, án efa, þá lang-
vinnu baráttu, sem sósíalistar í
bæjarstjórn Akureyrar háðu, á ár-
unum fyrir stríð, fyrir því að keypt-
ur væri, þó ekki væri nema einn
togari hingað til Iræjarins. Eftir
mikið og mai;gvíslegt þóf í bæjar-
stjórninni, sameinuðust flokkar
afturhaldsins um það að kveða al-
veg niður þessa tilraun til nýsköp:
nnar í atvinnulífi bæjarins. Nú get-
ur etiginn neitað því, liversu hag-
kvæmt það hefði verið bæjarfélag-
inu að eiga og reka togara á stríðsár-
unum, og hversu auðveldara hel'ði
þá verið nú að koma föstum fótum
undir verulega togaraútgerð hér í
bænum.
Þegar samið var um byggingu
Svíþjóðarliátanna, knúðu sósíalist-
ar það fram í bæjarstjórninni, að
hún pantaði þrjá hinna stærri báta
hingað til bæjarins.
En þegar kom til þess að gera
endanlega út um kaupin, hörfaði
afturhaldið lí bæjarstjórninni frá
|æssari fyrri ákvörðun og afsalaði
sér öllum þremur skipunum.
Horfði þá svo, að ekkert Svíþjóð-
arskipanna yrði keypt af Akureyr-
ingum.
Þá hófu sósíalistar merki nýsköp-
únarinnar að nýju. Þeir höfðu enn
verið ofurliði bornir af afturhald-
inu f bæjarstjórn. En þá réðust þeir
í það að panta sjálfir eitt þessara
skipa og mynduðu um það félag
nokkurra fátækra sjómanna og
verkamaiína.
Fyrir fráleitar vanefndir Svíanna
um skipasmíðarnar, er þetta skip
enn ekki komið til Akureyrar. En
það kemur og verður rekið héðan
af sjómönnunum sjálfum, sem tákn
þeirrar framsýni og framtaks, sem
þeir, á þessum tíma, liöfðu umfram
bæjarfulltrúa hinna borgaralegu
flokka á Akureyri.
Þegar Nýbyggingarráð auglýsti
eftir kaupendum að togurum þeim,
sem ríkisstjórnin lætur nú smíða í
Bretlandi, hófu sósíalistar enn bar-
áttu fyrir því, í bæjarstjórn, að bæj-
arstjórnin tryggði tvo til þrjá þeirra
hingað til bæjarins.
Bæjarstjórnin samþ. að sækja um
tvö þessara skipa.
En þegar til alvörunnar kom,
sótti í sanra horfið og um Svíþjóð-
arbátana. BÆJARSTfÓRNIN AF-
SALAÐI SÉR ÖÐRU SKIPINU
OG VILDI KAUPA AÐEINS
F.ITT.
Eftir bæjarstjórnarkosningarnar
í vetur komu sósíalistar því til leið-
ar, í sambandi við bæjarmálasamn-
ing flokkanna, að aftur var sótt um
annan togara. Er nú búið að út-
hluta bænum öðrum þeirra — og
verður hann eitt með fyrstu skipun-
um, sem koma — en hins vegar
stendur enn á bæjarstjórninni að
setja greiðslutryggingu fyrir hinu
skipinu — og það þó sósíalistar hafi
komið því til leiðar á Alþingi, að
bæjarfélög fái 85% kaupveiNðs tog-
aranna að láni, með mjög lágum
vöxtum.
Vonandi verður þó ekki sleppt
tækifærinu til að fá einnig þetta
skip. Og að auki hefir svo einn út-
gerðarmaður hér í bænum sýnt það
framtak að láta byggja handa sér
einn togara. Munu því innan
skamms verða þrír nýtízku togarar
hér í bænum — þar sem aldrei hefir
verið togari áður — og afsannar það
eitt ncildnr Framsóknar-broddanna
um að nýsköpunin fari fram hjá
Akureyri — þó gjarnan mættu vera
meiri athafnir hér.
Sömuleiðis hafa sósíalistar komið
því til leiðar, að ríkið mun reisa hér
og reka tunnuverksmiðju, sem taka
mun til starfa þegar á næsta vetri —
en bæjarstjórnin hér hafði alveg
gefist upp við þann rekstur.
Þó með því, sem hér hefir verið
nefnt, sé langt frá því að vera n;egi-
lega að gert, horfir samt ólíkt væn-
legar en áður uni atvinnulíf þessa
bæjar.
Ef Akureyringar leggja sinn
skerf, við kosningarnar 30. júní. ti
þess að tryggja það að haldið verði
áfrarn samstarfinu að nýsköpun at-
vinnuveganna, þá mtinu þeir einn-
ig eiga þess kost að fá sinn skerf a
nýsköpunartækjunum.
En þetta tryggja Akureyringar
F.KKI með því qfi kjósa fulltrúa
tjórnarandstöðunnar, frambjóð-
anda ,,Framsóknárfl.“, sem fjand-
skapast við nýsköpunarstarfið —
heldur ineð því að fylkja sér um
Herra ritstjóri!
I blaði yðar sl. rimmtudag segið
rér: „Það þarf brjóstheilindi til að
bjóða eyfirzkum samvinnumönnum
tjörlista með nafni Þórodds Guð-
mundssonar efstu, eftir hin dæma-
lausu lögleysu- og ofbeldisverk hans
í Kaupfélagi Siglfirðinga". — Þessi
rætna klausa sýnir vel, að yður
skortir lífsreynslu til að skilja það,
að það er aldrei hyggilegt fyrir
menn í glerhúsi að kasta grjóti. Svo
rnörg ofbeldisverk hafið þið „Fram-
sóknarmenn" á samviskunni í sam-
vinnufélagsskapnum, bæði á Siglu-
firði og annars staðar, að varlegast
er fyrir ykkur að nefna aldrei það
orð.
Á aðalfundi Kaupfélags Sigl-
irðinga í fyrra urðu mjög harðar
deilur ,skömmu áður en varð upp-
lýst um ægilega vörurýrnun í mat-
vörubúð félagsins, en deildarstjór-
inn þar, skrifstofustjóri og kaupfé-
lagsstjórinn eru allir „Framsóknar-
menn“, auðvitað áttu þessir menn
að svara þarna til saka, en ekki fé-
lagsstjórnin, sem hafði setið hálft
árið. í stað þess að „Framsóknar-
menn" á Siglufirði hefðu átt að
skammast sín og halda sér utan við
umræður um þetta mal, hófu þeir
æðisgenginn áróður rétt fyrir aðal-
fundinn og ásökuðu félagsstjórnina
um þessar „misfellur“. Þeir notuðu
sér að um þetta leyti stóð Sósíalista-
flokkurinn á Siglufirði í harðvítug-
um deilum við Alþýðuflokkinn og
Sjálfstæðisflokkinn og þeim tókst
að korna á samfylkingu þriggja
flokka gegn okkur sósíalistum og
með innsmölun í félagið að slysast
á að fá kosinn meirihluta fulltrúa á
aðalfund, þó með aðeins nokkrum
atkvæða mun. Á aðalfundinum átti
svo að láta kné fylgja kviði, hver of-
beldisráðstöfunin og lögleysan rak
aðra. Það má hver sem vill lá okkur
það, að við í félagsstjórninni grip-
um til þess ráðs, að reka nokkra al'
fulltrúunum úr félaginu, eftir að
þeir höfðu brotið félagslögin og
samvinnulögin.
Dómstólarnir hafa að vísu ógilt
þennan brottrekstur, en í forsend-
um Hæstaréttardómsins er þó að
ýmsu leyti gengið inn á okkar sjón-
armið. Hæstiréttur virtist sem sé
telja, að þeir hafi brotið lög, en það
sé þó ekki nægileg ástæða til brott-
rekstrar. í augum „Framsóknar-
manna“ er Jressi dóraur í Hæstarétti
sjálfsagt vegsauki, en í augum allra
frjálslyndra rnantta mun verða litið
svo á, að Hæstaréttardómararnir
hafi með dóminum sannað, að Jreir
séu svo þröngsýnir og afturhalds-
þann flokk, Sósíalistaflokkinn, sem
stöðugt hefir barist fyrir umbótum
í atvinnulífi bæjarins, og á mestan
Jráttinn í Jrví, sem þegar hefir unn-
ist á í því efni.
Akureyringar!
Launið afturhaldi bæjarins alla
tregðuna í því að endurbæta at-
vinnulífið í bænum, með því að fá
Sósíalistaiflokknum umboð kjör-
dæmisins á Aljnngi.
KJÓSIÐ STEINGRÍM
AÐALSTEINSSON.
samir menn, að þeir ættu betur
heima í nazistisku ríki en lýðfrjálsu.
Og svo mikið skoðanafrelsi er nú
ennþá í landinu, að hverjum , er
frjálst að hafa sína skoðun, jafnt
á dómum Hæstaréttar, sem öðru.
En nú fyrir nokkrum dögum var
raldinn aðalfundur í Kaupfélagi
Siglfirðinga, hin dómskipaða fé-
lagsstjórn konr saman á fund,
kvöldið áður en aðalfundir félags-
deilanna skyldu hef jast, til að ganga
frá kjörskrá hverrar félagsdeildar.
En þegar á þennan fund kom urðu
„meirihlutamennirinr“ áhyggju-
fullir. Þrátt fyrir að venja hefir ver-
ið að ganga frá kjörskrá deijdanna
í Kaupfélagi Siglfirðinga daginn
áður en aðalfundir hefjast, var nú
samþykkt að halda henni opinni til
kl. eitt næsta dag, eða santa dag og
fyrsta deildin hélt aðalfund. Það
kom fljótt í ljós til hvers leikurinn
var gerður. Á öllu árinu höfðu
gengið í félagið eitthvað 30—40
manns, en á þessum hálfa degi nær-
fellt 100 manns, hvort þessir 100
menn verða góðir viðskiptamenn
kaupfélagsins á nú reynslan eftir að
skera úr, en flestir þeirra reyndust
„Framsóknarmönnunum“ og sálu-
félögum þeirra hinar prýðilegustu
atkvæðavélar við fulltrúakosning-
una. í deildinni fengum við sósíal-
istar rúm 70 atkvæði en 3ja flokka
samsteypan, undir forustu „Fram-
sóknar" rúm 80 atkv. Svipaðar at-
kvæðatölur urðu í II. deildinni. —
Kosningar í hinum tveimur deild-
unum létum við sósíalistar okkur
litlu skipta, þar sem við gátum ekki
eins og komið var, náð meirihluta
fulltrúa.
Við sósíalistar öfundum ykkur
„Framsóknarmenn", ekki af þessum
„sigri“, sem unnin er með því að
brjóta reglur félagsins og smala
inn fjölda fólks sarna dag sem aðal-
fundur er haldinn og það sumpart
hatrömmum andstæðingum sam-
vinnustefnunnar. Þessar kosningar
sýna líka ljóslega, að við vorum
búnir að vinna meirihluta félags-
manna og hin dómskipaða stjórn
gat ekki fengið fulltrúa kosna nema
beita bellibrögðum.
Næsta frægðarverk hinnar dóm-
skipuðu stjórnar var að leggja fram
ársskýrslu um starfsemi félagsins.
Tveir sósíalistar, þeir Gunnar Jó-
hannsson og Páll Ásgrínrsson, eiga
sæti í kaupfélagsstjórninni, þeim
var aldrei sýnd skýrslan, en nöfn
þeirra voru fölsuð undir skýrsluna
og hún síðan prentuð, hafa þeir nú
birt mótmæli gegn þessu athæfi í
Siglul jarðarblöðunum. F.itt frægð-
arverkið var Jrað að hafa nöfn
þriggja dáinna manna á nafnalista
einnar deildarinnar, með því móti
fékkst einum fulltrúa meira frá
deildinni, en það er kosinn 1 full-
trúi fyrir hverja 10 félagsmenn.
Eg læt þessi dæmi nægja til að
sanan það, að það eru „Franlsókn-
armennirnir" á Siglufirði, sem laga-
leysurnar og ofbeldisverkin hafa
framið í kaupfélaginu þar, en ekki
við sósíalistar.
F.n hvernig er það nú annars,
herra íitstjóri, háldið þér að fólk