Verkamaðurinn - 26.06.1959, Síða 6

Föstudaginn 26. júní 1959
VERKAMAÐURINN
7
Stefnuyfirlýsing AlfjýáuLandalag sins
(Hér fer á eftir nokkur hluti af
stefnuyfirlýsingu Alþýðubanda-
lagsins fyrir þær kosningar, sem
nú fara í hönd. Rúmsins vegna er
ekki unnt að birta yíirlýsinguna
í heild, en þeim sem vilja kynna
sér hana í öllum atriðum, skal
bent á, að hún var birt í heilu
lagi í blaði Alþýðubandalagsins,
Utsýn, hinn 22. þ. m.).
Alþýðubandalagið berst fyr-
ir því, að landinu verði
stjórnað með bag og heill al-
þýðunnar og þjóðarheildar-
innar fyrir augum. Alþýðu-
bandalagið berst fyrir því, að
Islendingar ráði sjálfir og ein-
ir landi sínu og landhelgi, að
auðlindir lands og sjávar séu
fullnýttar með íslenzku vinnu
afli, svo að landsins börn njóti
sjálf þeirra gæða, er land vort
og sjór veitir.
Alþýðubandalagið heitir á all-
an verkalýð landsins og aðra
launþega, á allar vinnandi stéttir
til sjávar og sveita, á alla frjáls-
huga og þjóðholla íslendinga að
taka höndum sanian um Alþýðu-
handalagið fyrst og fremst til
þess að
1. tryggja að þing og stjórn standi
vörð um þá 12 mílna landhelgi,
sem þjóðin hefur fylkt sér um,
og að Island verði aftur her-
laust og hlutlaust ríki utan
hernaðarbandalaga,
2. hrinda af höndum verkalýðs
og annarra launþega þeirriárás
á iífskjör og samtakarétt
þeirra, sem þegar er hafin, og
hindra að frekari árásir: geng-
islækkun, kaupbinding og at-
vinnuleysi fylgi í kjölfarið,
3. tryggja framgang þess mann-
réttinda- og lýðræðismáls, sem
í kjördæmafrumvarpinu felst.
Alþýðubandalagið heitir á alla
alþýðu, alla frjálshuga Islend-
inga, að sameinast um eftirfar-
andi stefnuskrá:
I. Grundvallaratriði
1. Alþýðubandalagið lítur á það
sem höfuðverkefni sitt að vera á
stjórnmálasviðinu málsvariverka
lýðshreyfingarinnar og allra
launþega vera þeim samtakavopn
í baráttu þeirra fyrir hagsmun-
um sínum og réttindum. Alþýðu-
bandalagið vill því samræma
baráttu sína þörfum og heill
verkalýðssamtakanna og allra
vinnandi stétta, vinna að því að
tryggja fulla atvinnu, berjast
gegn árásum á lífskjör verka-
lýðsins, en sækja fram við hlið
verkalýðssamtakanna til þess að
tryggja verkalýð og öllum laun-
þegum meiri og réttlátari hlut-
deild í þeim auði, er alþýðan
skapar, og efla ennfremur sjálfa
þjóðarframleiðsluna. Alþýðu-
bandalagið varar alla alþýðu al-
veg sérstaklega við því að nú eru
í aðsigi stórfelldari árásir á lífs-
kjör almennings en gerðar hafa
verið í langan tíma. Hið lögboðna
launarán 1. febr. 1959 var sam-
kvæmt yfirlýsingu frumkvöðla
þess aðeins fyrsta skrefið á braut
inni til mikillar gengislækkunar,
lögboðinnar kaupbindingar, er
stórlækki allt kaup frá því, sem
nú er, og atvinnuleysis, er tor-
veldi verkalýð alla baráttu fyrir
bættum kjörum, í réttlátri bar-
áttu íslenzkrar alþýðu um lífs-
kjör sín eru hættur framundan,
sem kalla á sameiningu allra
krafta alþýðunnar um hags-
munamál sín. Alþýðubandalagið
heyr á stjórnmálasviðinu þessa
varnar- og sóknarbaráttu verka-
lýðsins og allra launþega og mun
gera allt, sem í þess valdi stend-
ur, til þess að sú barátta verði
sigursæl.
2. Alþýðubandalagið álítur
nauðsynlegt að tékin sé upp
heildarstjórn á þjóðarbúskapn-
um, fjárfestingin sé skipulögð
með hag alþjóðar fyrir augum
samkvæmt fyrirfram gerðum
áætiunum til lengri og skemmri
tíma, starfsemi bankanna sam-
ræmd þessum þörfum þjóðarinn-
ar, útflutningsverzlunin tekin
undir stjórn og eftirlit ríkisins og
að verulegu leyti í þess hendur,
innflutningsverzlunin sé undir
eftirliti ríkisins og ríkið annist
sjálft vérzlun með olíu, benzín,
kol, salt og byggingarefni. Með
þessu móti sé tryggð alhliða hag-
nýting erlendra markaða og full
atvinna handa öllum landsmönn-
um.
3. Alþýðubandalagið sem hefur
framkvæmt þann vilja þjóð-
arinnar, að koma á 12 mílna land
helgi, krefst þess að haldið sé
fast á því máli og hvergi vikið
frá 12 mílna landhelginni og
jafnframt stefnt óhikað að frek-
ari stækkun landhelginnar, unz
landgrunnið allt lýtur íslenzkri
lögsögu.
4. Alþýðubandalagið krefst þess
að ályktun Alþingis frá 28. marz
1956 um brotflutning Banda-
ríkjahers af íslandi sé fram-
kvæmd og berst fyrir því að ís-
land segi sig úr Atlantshafsbanda
laginu og verði aftur hlutlaust
ríki utan allra hernaðarbanda-
laga.
5. Alþýðubandalagið berst fyr-
ir samþykkt stjórnskrárfrum-
varpsins, er tryggir réttlátari
kjördæmaskipun, jafnari kosn-
ingarétt og öruggara lýðræði í
landinu en núverandi kjördæma-
skipan, sem freistað hefur til
herfilegustu misnotkunar undan-
farið.
Alþýðubandalagið vill, ef
þess er kostur, að mynduð sé
í landinu ríkisstjórn er vinni
að hagsmunum alþýðunnar í
landinu, hafi nána samvinnu
við verkalýðssamtökin, tryggi
fulla atvinnu í landinu, komi
á heildarstjórn á fjárfesting-
unni samkvæmt fyrirfram
gerðri áætlun, standi fast á 12
mílna landhelginni og víki
þar hvergi frá og láti herinn
fara burt úr landinu.
En því aðeins verður mögu-
leiki á myndun ríkisstjórnar um
þennan málstað, að Alþýðubanda
lagið vinni stórsigur í kosning-
unum ella er voði nýs afturhalds
tímabils framundan.
I einstökum atriðum er stefna
Alþýðubandalagsins þessi:
II. Uppbygging at-
vinnulífsins
1. Stækkun landhelginnar.
Alþýðubandalagið heitir því
að standa trúan vörð um 12
mílna fiskveiðilandhelgina og vill
stefna að því að landgrunnið allt
lúti íslenzkri lögsögu. Alþýðu-
bandalagið álítur sjálfsagt að
svara ofbeldisaðgerðum brezku
ríkisstjórnarinnar með því að
slíta stjóinmálasambandi við
Breta.
Alþýðubandalagið hefur alltaf
verið þeirrar skoðunar að það
væri algerlega óviðunandi að ís-
land væri í hernaðarbandalagi og
léði land sitt sem herstöð með
allri þeirii spillingarhættu, er
því fylgir á friðartímum, og tor-
tímingarhættu, ef ófriður skellur
á. En Alþýðubandalagið álítur að
með þeirri sáru reynslu, sem
þjóðin öll hefur fengið af því
hvers konar „vernd“ Bandaríkja
her lætur í té, þegar „banda-
maður“ Islands, Stóra-Bretland,
traðkar sjálfstæði landsins, brýt-
ur lög þjóðarinnar og hótar að
drepa löggæzlumenn ríkisins að
starfi sínu, og rýfur þannig sátt-
mála Sameinuðu þjóðanna og
samning Atlantshafsríkjanna, —
beri þjóðinni að sameinast um
það að láta bandaríska herinn
fara úr landinu og segja ísland
úr Atlantshafsbandaiaginu.
2. Togarakaup og smíði.
Leitað sé nú þegar samninga við
innlendar skipasmíðastöðvar um
smíði fjögurra togskipa.
Samið sé um smíði 10—15 tog-
ara erlendis og séu lán tekin
vegna kaupanna, hvar sem þ'au
fást með beztum kjörum og án
pólitískra skilyrða. Bæjarfélög-
um og samtökum almennings,
sem og einstaklingum, sé gefinn
kostur á að kaupa þá.
3. Smíði íiskibáta innanlands.
Stækkun skipastólsins.
Smíði vélbáta (tré- og stál-
báta) sé gerð að fastri fram-
leiðslugrein í nokkrum kaupstöð
um og kauptúnum landsins og
stefnt að því, að íslendingar
smíði alla sína fiskibáta sjálfir.
Hlúð verði að skipasmíði inn-
anlands, svo að hún verði sem
fyrst samkeppnisfær við erlenda.
Meðan innlend skipasmíði
fullnægir ekki viðhaldi og nauð-
synlegri aukningu fiskibátaflot-
ans hafi innflutnings-’og gjald-
eyrisleyfi fyrir fiskibátum for-
gangsrétt fyrir öðrum leyfisveit-
ingum, svo að tryggt sé, að flot-
inn stækki a. m. k. svo að ríflega
svari fjölgun þjóðarinnar.
4. Allir þættir tiskiðnaðar
efldir.
Alþýðubandalagið leggur
áherzlu á að fiskvinnsluaðstaðan
í öllum útgerðarstöðvum verði
aukin og bætt.
Sjá verður um að fiskiskipa-
stóllinn sé Tullnægjandi fyrir
íbúana á hverjum stað, en
áherzla lögð á að aukningin fari
fram þar sem almenn skilyrði
eru bezt. Jafnframt þarf að
tryggja að fiskvinnslustöðvar séu
við hæfi í hverri útgerðarstöð:
Hraðfrystihús, fiskherzlustöðvar,
fiskimjölsverksmiðjur, lýsis-
bræðslur og söltunarstöðvar. —
Takmarkið verður að vera að
unnt sé að vinna úr öllum afla
fiskiflotans innanlands. Á þann
hátt er bezt unnið að því að auka
svo gjaldeyristekjur þjóðarinnar,
að þær samsvari gjaldeyrisþörf-
um hennar, — og tryggja þannig
fast gengi krónunnar.
Eðlilegast er að a. m. k. allar
stærri fiskvinnslustöðvar séu
bæjar- eða ríkiseign, en ef til vill
reknar undir eftirliti eða stjórn
samvinnusamtaka sjómanna og
útgerðarmanna með þátttöku
verkafólks. Stöðvarnar skili
réttu verði til sjómanna og út-
gerðar.
Vextir af útgerðarlánum séu
lækkaðir. Útgerðarnauðsynjar,
eins og olía, salt og veiðarfæri,
séu útvegaðar á réttu verði.
5. Efling landbúnaðarins.
Landbúnaðurinn sé efldur, og
aðgerðir allar miðaðar við þetta
tvennt:
a) Að landbúnaðurinn geti
fullnægt þjóðinni um allar land-
b'únaðarvörur og
b) að lífskjör og aðstaða þess
fólks, sem í sveitum býr, sé ekki
lakari en verkalýðsins við sjáv-
arsíðuna.
Lánsfjármagn til ræktunar og
bygginga í sveitum sé aukið, og
lánin veitt til langs tíma með
lágum vöxtum.
Alþýðubandalagið vill stuðla
að því, að sá helmingur Mótvirð-
issjóðs er fara skal sem lánsfé til
landbúnaðarins, renni sem óaft-
urkræft framlag í stofnlánadeild
Búnaðarbankans (Byggingarsjóð,
Ræktunarsjóð og Veðdeild).
6. Iðnaðurinn efldur. Stefnt
að stóriðju.
Iðnaðurinn sé efldur, og þess
sérstaklega gætt að hlúa vel að
þeim iðngreinum, sem mesta
þjóðhagslega þýðingu hafa.
Þess skal vel gætt að tryggja
nauðsynjaiðnaðinum hráefni með
sem lægstum tollum og án ann-
arrar ónauðsynlegrar álagningar.
Þá ber þess vel að gæta, að
innanlandsmarkaðinum sé ekki
spillt með óþörfum influtningi
iðnaðarvara.
Stutt skal að útflutningi þeirra
íslenzkra iðnaðarvara, sem sölu-
möguleika hafa á erlendum
mörkuðum.
Hraðað sé sem mest má verða
öllum rannsóknum á íslenzkum
hráefnum, sem hugsanlegt er að
nota til íslenzks iðnaðar.
ÖIl stóríðja á fslandi skal vera
ríkiseign. — Þannig skal tryggja
það sem fyrst, að Áburðarverk-
smiðjan sé ótvíræð eign ríkisins.
Skipa skal sérstaka stóriðju-
nefnd, sem með aðstoð sérfræð-
inga geri 10 ára áætlun:
a) Um þróun stóriðju á íslandi.
b) Um beztu hagnýtingu
vatnsorku, raforku og jarðhita.
c) Um hvaða íslenzk hráefni
og erlend verði haganlegast nýtt
til íslenzkrar stóriðju.
7. Rafvæðingu íslands til al-
mennarar notkunar og
stóriðju sé liraðað.
Áfram sé haldið rafvæðingu
landsins, bæði til almennrar notk
unar og með stóriðju fyrir aug-
um.
Um heildarrafvæðingu lands-
ins sé gerð skipuleg áætlun og
framkvæmd núverandi 10 ára
áætlunar hraðað.
Raforkusæstrengur, tengdur
kerfi Sogsvirkjunarinnar, sé
lagður til Vestmannaeyja á
næsta ári.
Orkuverin norðanlands verði
tengd saman og vélakastur
þeirra aukinn, til þess að þegar
virkjað afl þeirra notist til fulls.
Virkjun Efri Sogsfossa verði
lokið um nýár, svo að komið
verði í veg fyrir yfirvofandi raf-
magnsskort á Suðvesturlandi og
fullnægt hraðvaxandi orkuþörf
þessa þéttbýla landshluta.
Hraðað verði og lokið hið
fyrsta sérfræðilegum undirbún-
ingi að virkjun Þjórsár og stefnt
að stórvirkjun, er í senn geti
orðjð grundvöllur að stóriðju og
jafnframt látið raforkuverunum
víða um land viðbótarorku í té.
8. Betri bankaþjónusta.
Stjórn bankanna sé við það
miðuð, að þeir veiti atvinnuveg-
um landsmanna sem bezta þjón-
ustu, en gróðasjónarmið, umfram
nauðsyn til að tryggja öryggi
þeirra, verði látin víkja.
Vextir af lánum til framleiðslu
atvinnuveganna og byggingar
íbúðarhúsnæðis skulu vera lægri
en almennir vextir bankanna.
Stofnaður verði verkalýðs-
banki, á líkum grundvelli og
norsku og dönsku verkalýðs-
bankarnir.
9. Ríkið annist útflutning.
Stefnt sé að því, að ríkið taki í
sínar hendur útflutning sjávaraf-
urða í nánu samstarfi við fisk-
framleiðendur.
Sjómönnum og útgerðarmönn-
um sé tryggt rétt verð sjávaraf-
urða.
Skipulega sé unnið að því að
stórauka útflutning bæði sjávar-
afurða og annarra útflutnings-
verðmæta.
10. Ríkiseftirlit með innflutn-
ingsverzlun. Olíui, kol, salt
og byggingarefni
í landsverzlun.
Ríkið taki í sínar hendui'
ýmist beina yfirstjórn á, eða eft-
irlit með allri innflutningsverzl-
uninni í því skyni að koma á
hallalausum gjaldeyrisviðskipt-
um og tryggja landsmönnum
jafnframt sem hagkvæmast verð.
Ríkið annist sjálft verzlun með
Framhald á 8. siðu.