Verkamaðurinn - 15.11.1963, Blaðsíða 1

Verkamaðurinn
ELDUR VIÐ EYJAR
Akureyri,
Árla í gærmorgun bárust þær
fréttir um landið, að mikið eldgos ^
væri hafið á sjávarbotni eigi
' fjarri Vestmannaeyjum. Varð bát-
Verholýðshreylingín hefur unnið sinn stcrsta sigur
§amnin^ar án kanphækkana koma ekki tift ^reina
Björn Jónsson alþingismaður og formaður Verkalýðsfélagsins Ein- Hið rétta er að áður en þving- verulegra hagsbóta verði fvrir
ingar dvaldi heima á Akureyri fyrstu daga þessarar viku. Björn hefur unarlagafrv. var lagt fram buð-; allstóran hluta láglaunamanna og
að undanförnu verið í forystu fyrir landsnefnd þeirri, sem á að ann- um vjg? gem þá áttum viðræðu ber að sjálfsögðu að athuga hvað
ast samninga við atvinnurekendur og ríkisstjórnina, og einnig hefur forsætisráðherra frest á öll- unnt er að gera í þeim efnum. En
hann verið í fylkingarbrjósti á Alþingi í baráttunni gegn þringunar- um aðgerðum í allt að hálfan hitt er jafnljóst að það stórfellda
ur frá Eyjum þessa fyrst var, en
fljótlega sást gufumökkurinn frá
Heimaey, og laust fyrir hádegið
fór fyrsta flugvélin á vettvang
með blaðamenn úr Reykjavík og
jarðfræðinga. Samkvæmt frásögn
þeirra steig gufusúlan þrjú þús-
und metra til lofts upp frá sjávar-
fletinum 02 öðru hvoru sást í
henni vikur og 6
rjót. Þegar á leið
lagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar. Verkamanninum þótti þyí rétt að ^ fif }leiðarlegar samninga-
leita álits Björns á þeim atburðum, sem gerðust á laugardaginn, er ; . , . , . ,
viðræður yrðu þa þegar teknar
rikrsstjormn heyktist a að berja frumvarpið 1 gegn a Alþrngi og iata
það koma til framkvæmda, og jafnframt frétta, hvað hann álítur
um framhaldið.
— Hver telur þú, Björn, að
verið hafi raunveruleg ástœða til
þess, að ríkisstjórnin gugnaði á
að gera þvingunarlagafrumvarpið
að lögum?
— Á því getur enginn vafi leik-
ið. Ástæðan var sú, að verkalýðs-
hreyfingin reis upp sem einn mað-
ur og gerði ríkisstjórninni skiljan-
legt, að henni var ekki stætt á því
að knýja lögin í gegn. Og hin

snöggu og karlmannlegu viðbrögð
verkalýðshreyfingarinnar sköpuðu
raunar þjóðarsamstöðu til varnar
réttindum verkalýðshreyfingar-
innar. Og ríkisstj órnin sá að sér
á elleftu stundu, þegar svo var
komið, og viðurkenndi í verki
algera uppgjöf sína.
— Þú telur þá undanhald stjórn-
arliðsins verulegan sigur fyrir
verkalýð ssamtökin ?
— Já, ég tel hann einn stærsta
sigur, sem verkalýðshreyfingin á
Islandi hefur unnið. Aldrei í sög-
unni hefur verið reitt hærra til
höggs gegn henni, frelsi hennar Ríkisstjórnin óskaði aldrei eftir heinna kauphœkkana, en um slíkt
og almennum mannréttindum né neinum fresti við okkur og ástæð- ( heyrist talsvert talað og ráðherr-
í út-
Björn Jónsson.
aðan tíma til að leita
verða mœttu til að bœta
verkafólks?
upp. Þessu boði okkar var svo
svarað með þvingunarlagafrum-
varpinu.
— Heldur þú, að ríkisstjórnin
liafi nú lœrt það mikið, að hún
muni í rauninni nota tímann fram
til 10. des. til eðlilegrar og heið-
arlegrar samningagerðar við lág-
launafólkið?
—— Fyrirfram vil ég ekki trúa
misræmi og óréttlæti, sem nú er
orðið í öllu launakerfinu verður
ekki leiðrétt — né heldur launa-
kjör verkafólks gerð lífvænleg —
með neinum öðrum hætti en að
þar komi til viðbótar hugsanleg-
um breytingum á sköttum og út-
svörum og etv. verðlækkunum —
daginn í gær var mikið um flug
til gosstöðvanna, en ferðir voru
skipulagðar af Flugfélagi Islands
og einstökum ferðaskrifstofum.
Sigurður Þórarinsson jarðfræð-
ingur, sem var með í fyrstu flug-
ferðinni í gær, lét það álit uppi,
að þarna væri hafið gos úr a. m.
k. þremur gígum.
Fréttir frá Vestmannaeyjum í
morgun hermdu, að gossúlan eða
gufumökkurinn væri til muna
hærri en í gær. Virðist því gosið
vaxandi.
Því er spáð, að þarna muni
fljótlega myndast eyja, hvort sem
■ hún kann að verða varanleg eða
öðru en að nú verði þrautkann- f þeirra samningo sem nú eru qS hefj_
aðar allar leiðir til þess að forða QSt Lóglaunastéttirnor eigo fyllsto
alþýðu manna og allri þjóðinni rátt ó jofnmiklum kjarabótum og
írá stórfelldmn vinnudeilum og ! [,eim sem hó|aunQmenn og oarar bet_
stéttaátökum, en um það hlýtur'
þó reynslan ein að skera úr. Og
vissulega er ríkisstjórnin í meira
lagi tornæm, ef hún hefur ekki
mjög verulegar kauphækkanir. ■ aðeins stundarfyrirbæri.
! Eldgosið hefur hitað sjóinn
upp, svo að hitans gætir í mikilli
fjarlægð. Ekki mun þó enn hafa
rekið soðinn fisk á fjörur sunnan-
lands.
Samningar ón kauphækkana lóg —
iaunafólks komo ekki til greina, þaS
verður öllum cð vera Ijóst fró upphafi
lært það af reynslu undanfarinna
daga, að verkalýðssamtökin skort-
ir ekki afl, samheldni né áræði
til þess að knýja réttlætiskröfur
sínar fram. Að landi og þjóð
verður ekki stýrt af viti í fjand-
leiða, er skap við öflugustu samtök fólks-
ins í landinu.
— Myndir þú telja, að ráðstaf-
skattamálum gœtu að ein-
er þá vægt að orði komizt.1 hverju eða öllu leyti komið í stað
kjór
Þetta eru lúaleg ósannindi anir í
heldur með minni árangri fyrir an Selut’ varla hafa verið önnur ar voru að impra á þessu
en sú, að hún vildi stríð við verka- varpinu?
lýðssamtökin, þótt kjarkinn brysti — Vafalaust er unnt að breyta
I svo skatta- o
þá sem höggið ætluðu að greiða.
Aldrei fyrr í stj órnmálasögunni
hefur íslenzkur forsætisráðherra ^ st‘!lar-
staðið í þeim sporum, sem Olafur ------------------
Thors stóð í í Efri deild sl. laug- j
ardag, þegar hann varð á síðasta
stigi málsins að biðja þingið að 1
stöðva framgang frv.
Varnarsigurinn er ekki sízt
mikilvægur vegna þess að nú hef- í haust var gerð
ur verkalýðshreyfingin fundið til fyrsta tilraun með
styrkleika síns betur en nokkru notkun olíumalar ó
sinni fyrr og er því sterkari en götur ó Akureyri.
nokkru sinni áður. j Verður fróðlegt að
— Er það rétt, sem sumir ^ sjó í vor, hvernig
stjórnarþingmenn, og þá einkum óferðin verður ó
Emil Jónsson, hafa haldið fram, Kosningavegi. —
að stjórnin hafi áður en liún Myndin var tekin,
lagði þvingunarlagafrumvarpið þegar verið var að
fram, leitað eftir því við forystu dreifa fyrsta bil-
Alþýðusambandsins, að stjórninni farminum af olíu-
Jrði veitlur frestur um takmark- j mölinni.
útsvarslögum að til
ur launaðcr stéttir hafa nóð fram ó
þessu óri.
Um þó réttlætiskröfu þarf nú
næstu vikurnar að skapast jafnsterk
samstoða innan verkalýðshreyfingar-
innar og sú sem sigur vann ó ofbeldis-
iögunum. Og verkalýðshreyfingin
þarf að reynast jafn reiðubúin til
boróttu og til heiðarlegra sótta eins
og hún yar. Ef svo verður held ég
að við getum verið bjartsýn á úr-
slitin.
$extugur
varð 10. þ. m. séra Sigurður Stef-
ánsson vígslubiskup að Möðru-
völlum í Hörgárdal, einn af kunn-
ustu og glæsilegustu þjónum kirkj-
unnar á íslandi.
Ólafur fór - Bjorni kom
í gær urðu forsætisráðherra-
skipti. Olafur Thors lét af embætti
sökum heilsubrests, en við tók
Bjarni Benediktsson, sem verið
hefur dómsmálaráðherra. Við
starfi dómsmálaráðherra tók Jó-
hann Hafstein bankastjóri.
Ekki er skiptum þessum al-
mennt fagnað, hvorki af pólitísk-
um samherjum né andstæðingum,
en Ólafur fær hlýjar kveðjur, nú
er hann kveður ráðherrastóla.
Harðbakur seldi afla sinn í Bret-
landi í fyrradag, 122 tonn fyrir
11936 pund og Svalbakur 109
tonn fyrir 10339 pund.
HEYRT
GÖTUNNI
AÐ ritstjóri Alþýðumannsins sé að
undirbúa nýja Ijóðabók um
konur, óstir og vín.
AÐ vinnutimi bankastjóra í Rvik
sé 6 stundir ó viku, en Benja-
míns Eiríkssonar þó aðeins 2
stundir.
AÐ kaupmongaror í forystuliði
Sjólfstæðisflokksins hafi þung-
ar óhyggjur af því, að svo
kunni að fara, að nýir samn-
ingar verði ekki komnir ó 10.
des., og ætli því að hafo til-
búið frumvarp um frestun
jólanna.