Verkamaðurinn - 04.01.1964, Blaðsíða 8

Á öld vísinda og tœkni
Verkamadurinn
eru limir græddir saman og varahlutir settir í meun
Það getur víst ekki framhjá
neinum farið, að við lifum á öld
tækni og vísinda. Tækniframfar-
irnar eru svo örar, að menn eru
hættir að hrökkva við, þótt þeir
heyri, að í dag hafi það verið
framkvæmt, sem í gær var talið
óhugsandi að reyna.
Fyrir aðeins 20 árum voru flug-
vélarnar enn tiltölulega lítill þátt-
ur í samgöngumálum heimsins.
Nú streyma hundruð og aftur
hundruð risastórra flugvéla
heimshornanna á milli hvern ein-
asta dag. Og hraðinn vex stöðugt.
Nú eru þess dæmi, að íslendingar
hafi borðað hádegismatinn sinn
heima, skroppið suður yfir Atl-
antsála í miðdegiskaffi, en aftur
verið mættir í kvöldmatinn heima
hjá sér.
Þá eru menn teknir upp á því
að skjótast út fyrir gufuhvolfið
og þjóta á nokkrum mínútum í
kringum jarðkúluna án þess að
þeim verði meint af. Gandreið
telst ekki lengur galdur, heldur
vísindagrein. Ferðir til tunglsins
eða reikistjarnanna í sólkerfi okk-
ar eru ráðgerðar í fyllstu alvöru.
Vélar, sem á fáum mínútum
leysa þær ráðgátur, sem manns-
heilinn væri heil ár að glíma við,
eru orðnar algengar. Þegar forseti1
Bandaríkjanna er myrtur á ferða-
Alþjóðlegt skdkmót
Fyrsta alþjóðlega skákmótið,
sem haldið er hér á landi, hefst í
Reykjavík 12. þ. m. Er það haldið
að frumkvæði Skáksambands ís-
lands. Þátttakendur verða 14, þar
af 5 erlendir gestir, sem eru: Tal,
fyrrverandi heimsmeistari, Nina
Gaprindasvili, heimsmeistari
kvenna, bæði frá Sovétríkjunum,
Robert Wade frá Bretlandi, Sveinn
Jóhannessen frá Noregi og Glig-
oric frá Júgóslavíu.
lagi um land sitt, horfa tugir ef j verða
ekki hundruð milljóna manna á
aðfarirnar heima í stofu hjá sér.
Og fáum sekúndum eftir að at-
burðurinn hefur átt sér stað hefur
fregnin borizt út til yztu afkima
jarðarinnar. Þegar íslendingur
geyspaði golunni út í Kaupmanna-
höfn á fyrri öld, liðu mánuðir áð-
ur en fréttin barst til foreldra
heima á íslandi.
í fyrri heimsstyrjöldinni, sem
) miklar framfarir, að
ekki líkist neinu öðru en römm-
ustu lygasögum fortíðarinnar,
þeirra tíma, þegar frjóir hugir
manna höfðu ekki við annað að
glíma en að spinna upp fjarstæðu-
kennd hugarfóstur um drauga og
galdra.
Nú er það ekki lengur orðið
einsdæmi, að maður deyi drottni
sínum, hjartað hætti að slá og
blóðið hætti að renna um æðar,

' ''tl' '
Happdrættið
Dregið hefur verið í Happ-
drætti Verkamannsins. Núm-
erin verða birt í næsta blaði.
— Þeir, sem ekki hafa gert
skil, þurfa að gera það strax.
við köllum, lágu hermenn stríðs-
aðila mánuð eftir mánuð í skot-
gröfum hvorir andspænis öðrum
og skiptust á skotum úr ósköp ein-
földum rifflum, drápu einn og
einn andstæðing eða fórust sjálfir
af kulda og harðrétti. Nú hóta
stórveldin hvort öðru, að verði
upp á þau abbast skuli öllu lífi
á öðrum helmingi jarðarinnar a.
m. k. eytt á næstu mínútum.
En það er ekki aðeins á sviði
samgangna eða manndrápa, sem
tæknin tekur framförum. Einnig
að því er tekur til þess að bjarga
en sá hinn sami gangi samt
meðal frænda sinna ljóslifandi
skömmum tíma síðar. Nú eru
menn í raun og sannleika vaktir
legt sé að lækna augu þeirra.
Augu látins fólks eru tekin úr
dánum og grædd í lifandi fólk.
Þó að heilabú manna ruglist,
tekst oft að „hræra“ í því með
góðum árangri, þannig að starf-
seinin komizt í samt lag aftur.
Þá er farið með árangri að
taka líffæri úr dýrum og græða
þau í menn í stað skemmdra líf-
færa þeirra. Við heyrðum í gær
sagt frá því í útvarpinu, að nýru
apa hefðu með góðum árangri
verið grædd í mann.
Það má lengi láta gamla bíla
halda áfram að ganga og gegna
sínu hlutverki, ef ekki skortir
varahluti til þeirra, ef jafnan er
hægt að endurnýja það, sem úr
sér gengur. Nú virðist stefna að
því sama með þá vél, sem nefnd
er maður. Nú er farið að endur-
nýja vissa hluta þessarar vélar
með varahlutum, og við vitum
ekki hvar takmörk þeirrar starf-
semi kunni að verða í framtíð-
inni. En við vitum, að læknum og
vísindamönnum þykir ekki lengur
tiltökumál að taka fram fyrir
hendur almættisins og setja á vet-
ur þá, sem samkvæmt öllum þeim
lögmálum, sem til skamms tíma
voru viðurkennd, ættu að vera
dauðir og komnir til feðra sinna.
Þegar ekki er lengur treyst á end-
urnýjunarhæfileika mannslíkam-
ans eingöngu eða lyfjagjafir né
látið nægja að skera burtu mein-
semdir og græða sár, þá vitum
við ekki hvert áframhaldið verður.
um En sumir vísindamenn láta í það
skína, að sá tími sé ekki langt
undan, að fólk verði almennt svo
sem 150 til 200 ára. En fari svo,
upp frá dauðum. Það er jafnvel þá vitum við heldur ekki; hvort
bara skellt í þá hjarta úr stáli á
meðan dyttað er að gamla hjart-
anu og það síðan látið taka til
starfa á nýjan leik. Og bæði
austri og vestri er unnið að því
að framleiða eilífðarhj örtu úir
plasti til að stinga inn í brjósthol
manna, þegar gömlu hjörtun, sem
þeir fæddust með, eru ekki lengur
starfi sínu vaxin.
Blindir eru ekki lengur vonlaus-
mannslífum eða lengja líf manna,
hafa orðið og eru stöðugt aðir um að fá sjón, enda þótt óger-
beri að fagna því eða ekki. Hinu
getum við treyst, að vísindamenn-
irnir halda áfram að glíma við
1 það verkefni að lengja mannsald-
urinn og jafnframt halda kolleg-
ar þeirra áfram að finna upp og
framleiða stöðugt afkastameiri
vélar til manndrápa. Samræmi
sýnist ekki gott þar í milli. En
svona er heimurinn.
Með þessu greinarkorni birtum
við tvær myndir, er okkur hafa
borizt frá því stóra og fjölmenna
landi Kína. Þær sýna okkur svip-
mynd af einum þætti þess, sem
læknavísindunum í dag er orðið
mögulegt.
Á annarri myndinni sjáum við
sundurhögginn handlegg. Það er
handleggur 27 ára gamals verka-
manns, sem 2. janúar fyrra ár
varð fyrir því slysi í verksmiðju,
þar sem hann vann, að ein af vél-
um verksmiðjunnar klippti hand-
legg hans í tvennt.
Sj álfsagt hefur hinn ungi verka-
maður, Wang Tsun-po, strax og
hann sá handlegg sinn detta í
tvennt, sannfærzt um, að hann
hlyti að lifa sína ævidaga sem
örkumla maður, og nærri má geta
að dimmt hefur í huga hans, fram-
tíðin ekki virzt björt.
En Wang Tsun-po var þegar
í stað ekið til næsta sjúkrahúss,
og í stað þess að veita hina venju-
legu „fyrstu hjálp“ og búa um
stúfendann svo sem venjulegt er í
tilvikum sem þessu, þá ákvað yfir-
læknir sjúkrahússins að græða
handlegginn saman. Ekki munu
allir aðstoðarmenn hans hafa ver-
ið sannfærðir um, að sú aðgerð
tækist, en hvað dr. Chen Chung-
wei sjálfur hefur hugsað veit eng-
Mnn. Hitt er staðreynd, að hálf-
i tíma eftir að slysið varð var verka-
| maðurinn kominn á skurðarborð-
. ið og þar hafizt handa um að-
| gerð, sem tók hálfa áttundu
klukkustund, en bar þann árang-
ur að Wang Tsun-po heldur hendi
sinni og allar líkur benda til, að
hún muni koma honum að fullu
gagni í framtíðinni. í nóvember
sl. var hann farinn að geta notað
hana til að borða með og einnig
til að skrifa. Á myndinni hér sést
hann lyfta sex kílóa lóði með sam-
settu hendinni.
Læknarnir, sem aðgerðina
frömdu þykja hafa unnið mikið
afrek, en kannske þykir þetta inn-
an fárra ára aðeins sjálfsagður
hlutur, að líkamshluti, sem brotn-
ar eða heggst í tvennt, sé grædd-
ur saman aftur. Margt bendir til
þess. Viðgerðaþjónustan er að
komast á svo hátt stig.
Vísa vikunnar
Sá, er gín við fölskum feng,
frelsi sínu tapar.
Bölvað svín úr bezta dreng
brennivínið skapar.
2. janúar 1963
leit hægri hendi kín-
verska verkamanns-
ins Wang Tsun-po
pannig út eftir slys. j
I dag borðar honn, I
ikrifar og vinni
Fleira með þessari
sömu hendi.
A hinni myndinni
sést hann lyfta 6 I
| rir t ' Je» p » ■ ’VrA""" V* " /
kiloa loði. Su mynd
/ar tekin í nóvem-
ber s.l.