Vínland - 01.04.1902, Síða 4

VINLAND.
Mánaðarblað.
Verð $1.00 árfí.
Útgefandi: G. B. Björrvson.
ij-. »■' ( Tli. Thordarson.
Kitstjorar } Bjðni B j(-)]1Hson.
Entered at the postoffiee at Minneota,
Miuu., as seeoud class matter.
íslenzkt Samkornulag.
Frá j>ví fólksflutningar byrjuðu
frá íslandi til Aineríku, liefur mikið
verið rætt ]>ar og ritað gegn Ame-
ríku-ferðum, og út af joví liafa spunii-
ist ymsar sögur og uinmæli um oss
Vestur-íslendinga, er lysa ósann-
girni og kala til vor: j>vi liafa y'msir
úr voruni liój) lialdið uppi vörn fyrir
oss, en stundum hættir J>eim við, að
gjalda líku líkt, og svör j>eirr<L eru
oft fremur álas en gildar mótbárur.
Kn eins og jafnan vill verða er tvo
greinir á, hafa í báðum flokkutn
komið fram Ttrisir heimskir menn og
illgjarnir, er reyna að blása eld að
kolunum; af J>essu hefur sjirottið svo
inikil sundur{>ykkja, að líkindi eru
til, að lítið bræðralag verði með
Vestur-lslendingum og }>jóðinni
heima ineðan j>ví lieldur áfram.
T>eir, sern mótfallnir eru Ameríku-
ferðuin, liafa fmsar ástæður fram að
færa gegn f>eiin, en sú, er jafnan
virðist ráða mestu, að minsta kosti
undirniðri, er ættjarðarástin. Þeir
viljit koma mönnum í skilning um
jiiið. hvílík smán j>að só fyrir J>á. að
yfirgefa fósturjörðina og fara til
Ameríku, í stað [>ess að vera heima
og vinna í hennar Jiarfir. En þess
konar rirédikanir liafa að eins [>au
áhrif á vesturfarann, að liann fer að
telja fram allar j>ær mtirgu ástæður,
er liann [>ykist liafa til J>ess, að fara
af landi brott, og reynir að sýna, að
}>ær meir en vegi á móti skyldukröf-
um ættjarðarástarinnar; [>ess vegna
liafit mótmælendur J>eirra altaf aðrar
ástæður sínu máli til stuðnings. í
fyrstu, er fslendingar voru allsófróð-
ir um Ameríku, sýndu j>eir ntönnum
fram á j>að, hvíllk heimska {>að væri,
að fara Juinnig fyrirhyggjulaust til
ókunnugs lands og útlendra J>jóða,
eða I óbygðir, í J>eirri von, að lifa
}>ar betra líö en lieima. Víst er um
{>að, að þær fortölur liafa kyrsett
marga fyrst frarnan af; en eftir {>ví
sein fram liðu stundir og fleiri og
fleiri fóru til Ameríku árlega, fór
pekking Islendinga á Ameríku smám
saman vaxandi, og fregnir af vel-
líðan peirra, sem vestur voru komn-
ir, juku brottfararlöflgun liinna, er
lieima voru, um allan helining, En
{>ví iniður liefur margt af J>ví, sem
sagt liefur verið um oss og liagi vora
hór vestra, haft á sór pann blæ, að
hygnir menn geta naumast lagt full-
an trúnað á J>að. Eru J>að einkuin
nykoinnir, ófróðir innflytjendur,
vestur-fara agentar og I>löð J>au, er
veita J>tíim fylgi, sein eru höfundar
J>e;s. Nykomnir menn, sem litla
pekkingu liafa, sjá oft ofsjónir, og
taka vonir síiiar fram vfir reynzluna;
verða pví frásagnir peirra eintómar
öfo-ar. Staða aííentanna skuldbind-
ur pá til að lysa ]>eirri hliðinni, er
fegri er, en láta hinnar að inestu
ógetið, og liafa peir vissulega unnið
að pví á íslandi meir en góðu lióíi
gegnir. Margir menn á íslandi sjá
petta, og við pað 'vex tortrygni
Jxtirra og óbeit á Ameríku-ferðum,
og ef einhver óánægju-rödd keinur
hór að vestan, taka peir henni tveiin
höndurn sem oi)inberun sannleikans,
og segja svo, að flest eða alt, sem
sagt er um oss liór í Aineríku, sé að
eins markleysa og skrum, vér gerum
sem mest úr öllum kostum en pegj-
uni vfir i'illuin ókostum.
Ef vór Vestur-íslendingar atliug-
um J>etta mál hlutdrægnislaust, J>á
munum vór brátt komast að raun um,
að [>að er að miirgu leyti eðlilegt,
að bræður vorir á Islandi séu Amer-
íku-ferðum andvígir. Vór vitum
vel, að J>að er santifæring margra
hinna beztu manna á Islandi, að þær
sóu hættulegar framtíð lands og
pjóðar, af J>ví margir nytir rnenn
fari úr landi, og við pað veikist
kraftur pjóðarinnar, en dæmi vestur-
faranna dragi úr áliuga peirra, er
eftir sitja, svo peir vinni með liang-
andi hendi fyrir sig og föðurlandið.
Að vísu getur oss ekki dulist ]>að,
að skoðanir J>eirra á J>essu ináli lysa
all-iniklu pröngsyni; en eru ekki
flestir íslendingar pröngsynir í skoð-
unum á sínurn eigin málum, og bera
ekki allar innbyrðis deil.ur J>eirra
vott um of-takinarkaðann sjóndeild-
arlirino o£r tortryírni? t>að er eðli-
legt, að lífskjörog menningar ástand
J>essarar litlu pjóðar, sem um margar
aldir læfur búið við skort og liarð-
rétti, undir illri stjórn, hafi bælt
niður frjálslyndan hugsunarhátt og
útrymt tiltrú á breytingum og fram-
fara-tilraunum, og [>að er sjálfsagt,
að J>etta komi sórstaklega í Ijós í
skoðunum peirra á oss Vestur-íslend-
ingum og (>llu voru atliæfi. sem er
svo öldungis frábrugðið góðum og
gömluin íslenzkum siðvenjuin.
En hefur oss sjálfum farist nokkuð
betur í pessu máli en íslendingum
heima? Erum vér nokkuð frjáls-
lyndari eða göfugri en [>eir, ef vér
grípum á lofti hverja linútu, cr peir
senda oss, og köstum lienni að peim
aftur af alefli, ]>ó vér vitum, að eng-
in peirra gtítur verulega meitt oss?
En liitt er víst, að pess konar flagða-
leikur getur haft ]>ær afleiðingar, ef
honum heldur áfram, ;tð vér verðum
miklu fyr viðskila við íslenzku J>jóð-
ina en ella, og verðum henni aldrei
að liði í orði né verki, er frain líða
stundir.
Ef vór gæfum því lítinn eða eng-
ann gauin, sem uin oss er sagt á ís-
landi, en létuin oss vera fyrir öflu,
að inenta sjálfa oss og bæta v-ort
eigið þjóðfélag hér í landi, J>ámundu
íslendingar htíinta brátt láta osshlut-
lausa, og ef vér svo með tímanum
kæinumst svo vel á veg að menningu
og velgengni, að vér gætum á ein-
hvern liátt leiðbeint ]>jóð vorri á
íslandi eða rétt henni hjálparhönd,
yfirlætislaust, með einlægum bróður-
hug, J>á mundi hún brátt viðurkonna
oss sem góða og nyta íslendinga, [>ó
vér ekki búumá Islandi. En hvortsem
sá tími kernur eða ekki, að vér, eða
afkoinondur vorir, getuni gert nokk-
uð fyrir þjóðina, er geri oss nýta
menn I augum hennar, ]>á er oss þó
innan handar, að hætta öllum ill-
deilum, og koma í veg fyrir alt J>að,
er af þeim geturleitt.—Vér erum enn
ofskamt á veg komnir, offámennir
og fátœkir, til ]>ess að geta gert
nokkuð fyrir ísland, er að almennum
notuin komi, og það hefur eitt, ineð-
al annars, spilt fyrir oss á Islandi, að
nokkrir Islendingar úr vorum flokki
hafa verið að káka við framfaratil-
raunir J>ar, er liafa verið [>eim með
öllu ofvaxnar, og hafa haft þann
einn árangur, að syna, aö þessir
menn væru mestir I munninuin. ís-