Vínland - 01.05.1906, Qupperneq 2

18
V í N L A N D.
Zion og Dowie.
—
Meðal þeirra mörgu trúarflokka, sem
mjndast hafa hér í lar»di, erenginn einkenni-
legri eða undrunarverðari en trúarflokku’r sá,
er fylgt hefir Alexandér Dowié og truað á
hann. Dowie mjndaði trúarflokk pennan í
Chicago fyrir tíu íirutn, og gerðist frá leiðtogi
hans og átrúnaðargoð. Trúarlækningar voru
í fyrstu sá fagnaðarboðskapur, er hann flutti
og peir, sern trú lians tóku, voru pess fullviss-
ir að hanri gæti læknað allar meinsemdir and-
CT
legar og líkamlegar með fj rirbænum einum,
eða ef það ekki dugði,f>á með bandayfirlegg-
ingu. Dowie sagðist rejmdar ekki hafa þenn-
an yfirnáttúrlega kraft frá sjálfum sór, heldur
væri J>að Kristur, sem læknaði pannig fyrir
sína milligöngu. Um f>að leyti leigði hann
hið stærsta leikhús og samkomusal í Chicago,
og predikaði par á hverjum sunnudegi fyrir
mörgum þúsundum áhej'randa. IJann hafði
mikla viðhöfn og serimoníur við allar guðs-
pjónustur, talaði skörulega, en með fádæma
frekju og bölvaði öllu í sand og ösku, sem
ekki vildi fylgja skoðunum hans og hlyða orð-
um hans. Hann tók allar eignir peirra, er á
hann vildu trúa undirsína umsjón, og lét J>á
gefa sór og kirkju sinni takmarkalaust. Hann
s^ndi pað brátt, að hann var flestum liygnari
og slungnari í fjárhagsmálum og kunni vel að
velja hæfa menn í sína þjónustu. J>rátt fyrir
margítrekaðar lögsóknir gegn honum út af
ymsum fjárdráttarbrögðum og lækningatil-
raunum, varðhann aldrei sakfeldur. En alt
þetta brask jók orðstír hans og gengi, pví
fréttablöðum öllum par í borginni var pá um
ekkert annað tíðræddara en Dowie osr kenn-
CT
ingar hans. Fólk pyrptist til bans hópum sam-
an,tók trú hans og gerðist honum undirgefið.
Hann sendi trúboða sína víðsvegar hér um
land og meðal annara pjóða, og fékk víða
nógu marga ábangendur tii pe3s að mynda
söfnuði og stofna kiikjur. En auðvitað voru
pó peir, sem á hann tiúðu langflestir í
Chicago.
Árið 1890 hugkvæmdÍ3t honum að stofn-
setja nf ja borgog mynda f>ar nýit trúarfélag.
Hann keypti 6,500 elnur af landi í nánd við
Waukegan, skamt norður frá Chicago, og fór
með alla sína ráðagerð svo leynt að engir
aðrir en trúnaðarmenn hans vissu hvað hann
hafði í hyggju fyr en 1. janúar 1900, er hanu
auglýsti pað öllum, að borgarstæði væri feng-
ið og hann ætlaði að flytja sig jþangað næsta
ár með alla sína rétttrúuðu björð, ogreisa par
mikla borg, sem undir sinni umsjón skyldi
verða hin helgasta í pessum heimi og heita
Zion. . I>að varð líka orð að sönnu að hann
flutti þangað næsta ár með næstum allan trú-
arflokk sinn frá Chicago, peir bj'gðu parfall-
legan bæ og að ári liðnu voru íbúarnir orðnir
10,000. Dowie hafði keypt bæjarstæðið fyr-
ir peninga safnaðarins, enhann kallaði J>að alt
sína eign og enginn, sem pangað flutti, fékk
eignarrétt á neinni húslóð. Hann leigði
hverjum manni lóð til 999 ára, J>ó með pví
skilyrði að sá yrði rekin J»iðan ef hann
bryti pau lög og reglur, er Dowie skipaði par
í borginni. Meðal peirra voru t. ;d. pessar;
,,Á lándeign bæjarins má hvergi standa slátr-
unarhús, ölgerðarhús, vínsöl'uhús eða knæ.pa,
tóbaksbúð eða ópíumbúð, leikhús, spilahús
eða hús fj'rir dans samkomur og skrípaleiki,
Ij’fjabúð nó skrifstofur og heimili lækna, og
hvergi má par selja svínakjöt, og engin lej’ni-
félög mega þar hafa samkomusali“.
Hessum reglum urðu allir að hlyða i Zion;
enginn porði að óhlfönast Dowie og allir
trúðu par á hann. Hann var allra harðstjóra 1
strangastur og Jvurfti engum reikning aðgera
fyrir gerðum sínum,
Skömmu áður en liann fór til Zion kunn-
gerði hann á hátíðlegri samkomu í Chicago
að hann væri Elías spámaður kominn til
mannheima í priðja sinn og bar fj’rir sig spá-
dómsbók Malakía pví til sönnunar. Uessu
trúði allur söfnuður hans,og eftir pað var hann
ávalt nefndur Elías spámaður eða Elías 111.
(Jóhannes skírari var Elías II. að J>ví er
Dowie sagði).
Eftir þetta lifði Dowie í sukki og sæl-
Iífi. I söfnuði hans voru margir auðugir
menn og mikilhæfir; bámentaðir menn og
konur tóku trú hans og gerðust honum al-
gerlega undirgefin. Saga Jdbss trúarfloks er
yfir höfuð næstuin einstök í sinni röð.
Á pví er enginn efi að Dowie hefðihald-
iðölluísama horfi til dauðadags ef bonum
hefði enzt til heilsa og kraftar, en hann var
ákafur starfsmaður, og lót oft sem óðurværi,
pegar hann mætti einhverjum mótpróa, og
pó hann væri hið mesta hraustmenni, pá fór
svo að lokum, að heilsa hans bilaði, svo hann
varð að yfirgefa Zion oc' leita sér hvíldar og
heilsubótar í suðrænum löndum. Meðanhann
var fjarverandi setti hann umsjónarmenn pá,
er hann treysíi bezt til að gæta bjarðarinnar
í Zion. Sátu flestir peirra að völdum skamma
stund, J>ví Dowie fékk brátt illan grun á ráðs-
mensku peirrá og rak pá frá embætti jafn-
harðan. í féhrúarmánuði fékk hann loks
ungan mann til umsjónar í Zion, er hann pótt-
ist treysta til fulls og veitti honum J>ar full
yfirráð í sínu hafni. Maður pessi heitir Vol-
iva, ættaður frá Indiana og kom til Zion frá
Ástralíu, J>ví par var hann áður í trúboða er-
indum fyrir Dowie. Hann er sagður atkvæða-
maður mikill, ræðuskörungur hinn mesti og
tígulegur í allri framkomu, ávann hann sér
J>ví brátt hylli og traust Zionsbúa.
Svo liðu tveir mánuðir eftir að Voliva
tók við stjórninni í Zion, að ekkert bar til tíð-
inda, og menn lifðu par eins og fyr, sj'nd-
lausir að kalla. I>á bar svo við í byrjun apríl-
mánaðar, að Dowie sendi til Zionsborgai af-
armikið hraðskeyti, sem var að mestu leyti
boðskapur til Zionsbúa, stjórn peirra viðvíkj-
andi, pví alt var J>ar gert eftir fyrirskipun
hans til J>ess tíma; en pá bjó hann í Mexico;
hafði keypt parmikiðlandog ætlaði aðstofna
par nýlendu og borg veglegri en Zion í
Illinois. Hann var J>á farinn töluvert að hress-
ast og hélt sig ríkmannlega á kostnað Zions-
búa. t>egar hraðskeyti Jietta' kom til Zion
J>óttu skipanirpær, er pað flutfi svoharðarog
ósanngjarnar, að Volivk og^öldungaráð hans
réðu J>að af að segja upp allri hollustu við
Dowie og gera pannig enda á yfirráðum hans
í Zion. Tildrögin voru pó reyndar pau, að
fyrir löngu var megn óánægja risin út af
kúgun Dowie’s og ymsu háttalagi hans, svo
Zionsbúar voru marcfir orðnir honum fráhverf-
O
ir. Ollum bæjarbúum var stefnt til fuudar
og Jiar var sampykt pví nær í einu hljóði að
segja bonum upp> allri hlyðni og hollustu.
Voliva sendi honum hraðskeyti oe sagði hon-
um hvar kotnið væri, og róðhonum jafnframt
að reyna ekki að brjótast til valda aftur í
Zion, pví pað yrði árangurslaust að öðru lej'ti
en pví, að J>á yrðu Zionsbúar nej’ddir til, að
láta ujipskátt alt, sem Joeír vissu um margvís-
lega óhæfu, er hann hefði haft í frammi síð-
ustu árin. Ocr hað leið ekki á löngu áður
margt fór að kvisast frá Zion um það, er spá-
manninum var Jiar til synda reiknað. Hann
hafði t. d. oftar en einu sinni safnað stórfétil
bjálpar nauðstöddum og purfamönnum, en al-
drei útbytt pví eins og til var ætlast, heldur
stungið J>ví í sinn eigin vasa; hann var sjálf-
ur orðinn stórauðuour og hélt sig eins rík-
mannlega og konungurápví fó, er Zionsbúar
urðu að vinna fyrir baki brotnu og höfðu
varla málungi matar; hann hafði í kj'rrpey
mælt með fjölkvæ-ni og helzt til lengi haft
mikið dálæti á fallegustu konunum og meyj-
unum í söfnuði sínum. Auk pesshöfðu djákn-
ar hans orðið pess varir, að hánn trúði ekki
sjálfur öllu J>ví, er hann kendi opinberlega.
Hann póttist t. d. hafa alt sitt vald frá Kristi
og Iézt bera hina mestu lotningu fj’rir guð-
dómi hans, en einum djákna sínum sagði hann
eitt sinn í trúnaði að hann væri þess fullviss
að Kristur hefði verið Rómverji í föðurætt.
Þegar Dowie bar3t uppreistarfregnin frá
Zion, brást hann reiður við og hélt þegar á
stað norður J>angað, bölvandi óvinum sínum
í sand oít ösku. Zionsbúar vissu alt umferð-
o
ir hans og höfðu allan Jann viðbúnað er J>urfa
pótti til að verjast árásum spámannsins, svo
Dowie sá sér ekki annað vænna, pegar til
Chicago var komið, en nema par staðar og
leita lagaverndar til að lialda innreið sína í
Zion. Þegar pað var fengið hélt hann til
Zion og hefir setið par síðan í litlu yfirlæti.
Uegar hann messar koma fáir til kirkju, pví
pað eru samtök bæjarbúa að hlyða ekki fram-
ar á predikanir hans, nema peirra fáu, sem
enn trúa J>ar á hann, sem helzt eru blökku-
menn. En pegar svo ber við að aðrir koma
til að hlusta á ræður hans, sem að me3tu leyti
eru formælingar gegn óvinum hans, J>á lend-
ir alt í áflogum og riskingum svo lögreglan
fær.varla við ráðið, og eittsinn var Dowie og
allur söfnuðurinn rekinn út úr ,,tjaldbúðinni“
| sakir áfloga,