Skólablaðið - 01.11.1916, Qupperneq 2

SKÓLABLAÐIÐ
162
að þaö kostar 1—2 tugi króná meira aö framkvæmá kensluna
eitt árið en annaö. Ef þetta er aö inna meö samviskusemi af
hendi áríÖandi opinber skyldustörf, þá er ekki vandi aö fara
með þau. Auövitaö ætla sparnaðarmenn þessir sér aö útvega
kennara, einhvern sem vill vinna fyrir 6 kr. á viku, en það
bregst; enginn fæst til þess, og barnaeigendur, sem er það ef
til vill hugleiknast af öllu að fræöa börn sín svo sem kostur
er á, standa uppi í vandræðum, formæla fræöslunefndinni,
sem lét góöan kennara ganga úr greipum sér fyrir þá sök eina,
aö hann var svo kröfuharður aö vilja gerast hálfdrættingur
viö vinnukonu, sem kann það eitt verk aö vinna að raka hey
og geldur fræðslunefndinni óþökk eina fyrir alla sparsemina.
Þessu atferli una kennararnir ekki, sem ekki er von, heldur
ganga í hópum úr þjónustu skólanna, leggja niöur þaö starf,
sem þeir hugöust geta unniö þjóö sinni þarfast, og taka sér
annað fyrir höndur, sem þeir sjá sér lífvænlegt við. En það
leiðir aftur til þess að sum fræðsluhéruð fá annaðhvort engan
kennara eöa þá einhvern, sem lúta vill að því kaupi, sem í boöi
er, en sem engum k e n n a r a er boðlegt.
Allir vita aö lágmark kennaralauna eftir fræðslulögunum
var óhæfilega lágt frá byrjun, bæði þeirra er vinna við far-
skóla og fasta skóla; laun fastaskóla kennaranna þó hóti nær
sanni þá, þegar þeir gátu lifað fyrir 5 kr. á viku, en launin
voru 12 kr. Nú verður sumstaöar ekkert afgangs 12 krón-
unum, þegar búið er að kaupa húsnæði, Ijós, hita, þjónustu og
mat. Staða kennara viö fasta skóla er því nú orðin til muna
verri en farskólakennaranna, enda hafa margir þeirra gefist
upp við að lifa við þau sultarkjör. Þó að forstöðumennirnir
séu hóti skár settir, verður afgangurinn víst lítill hjá þeim
líka í sumum af kaupstöðunum. —
Auösæilega stefnir nú hér aö því að barnakenslan fer í kalda
kol, ef ekkert er að gert. Undir héraðsstjórninni er ekkert aö
eiga; þaö hefur reynslan í haust sýnt. Landstjórnin verður að
taka í taumana og breyta kaupgjaldsákvæðum fræðslulaganna
svo að kennarar fáist fyrir lágmarkslaun. Fræðslunefndir og
skólanefndir hafa ekki einurð til að ganga eftir fé úr sveita-
sjóðum og bæjasjóðum til að borga meira en lágmarkið. En
svo þarf alþing að ári að veita fjárupphæð til dýrtíðaruppbótar