Alþýðublaðið - 02.03.1965, Blaðsíða 7

Myndin er tekin eftir heiðurssýning una í Iðnó á laugardaginn og er af Gylfa Þ. Gíslasyni og Byrnjólfi ásanrt eiginkonum þeirra.
Nú er sagt að 40 ár séu liðin
síðan Brynjólfur iék fyrst í Iðnó;
að ári eru víst 50 ár síðan liann
lék sinn fyrsta leik vestur á ísa-
firði; þarnœsta ár hillir undir
70 ára afmæli leikarans. Og þessi
ártöl segja, ef að þeim er gáð,
upp mikla sögu: ævisögu mikil-
hæfs listamanns og um leið meg
insögu leikiistar á íslandi. Því
að Brynjólfur Jóhannesson og
aðrir leikarar af hans kynslóð
hafa lifað mestalla ævi islenzkr-
ar leiklistar, frá fálmandi við-
leitni áhugamanna fram til full-
þroska, menntaðrar iistgreinar,'
þeirrar listar sem við njótum í
dag. Saga hans verður sögð jafn
harðan og saga leiklistar á ís-
landi. Það má kannski nota tæki
BRYNJÓLlTtJR Jóhannesson er
einn þeirra listamanna sem ég
og mínir líkar eigum að þakka
hugmyndir okkar um leiklist og
leikhús. Við uxum upp við list
þeirra, kynntumst fyrst við ver-
öld og veruleik sviðsins í þeirra
mynd; okkur skildist að þótt
hlátur væri hressandi og leik-
húsgaman góð dægrastytting fól
leikhúslistin sjálf í sér æðri við-
leitni, hærra mið. Alls staðar var
Brynjólfur Jóhannesson fremst-
ur í flokki, hvort heldur var í
alvöruleik eða alvörulausum;
ekkert viðfangsefni virtist list
hans ofviða, og ekkert heldur of
veigalítið. Hann var einhvers
konar eilífðarvera, óþreytandi,
ævinlega samur og þó aldrei
tvisvar eins.
færið til að óska sér að sú sögu-
gerð dragist ekki úr hömlu-
í vetur höfum við fengið að sjá
tvær liliðar á list Brynjólfs Jó-
hannessonar, bæði skopið og al-
vörugefnina, í Ævintýri á göngu
för og Hart í bak. Þá sýningu
valdi Leikfélagið til að heiðra
leikara sinn og þakka honum 40
ára starf síðastliðið laugardags-
kvöld.
Það er engin ástæða að fara
nú að fjölyrða, enn einu sinni,
um leikrit Jökuls Jakobssonar.
Ég sá Hart í bak í fyrrahaust
150-stu sýningu, og lét þá i ljós
að mér þætti leikurinn hafa
batnað frá frumsýningu, ólíkir
eðlisþættir hans náð fyllra jafn
vægi, réttara samhengi, fyrir ár
vekni og vandvirkni allra þeirra
sem að sýningunni standa. „En
að öðrum leikendum ónefndum
og ólöstuðum er Brynjólfur Jó-
hannesson langsamlega minnis-
verðastur; liann er gersemi ís-
lenzkrar leikmenningar um þess-
ar mundir. Brynjólfur hefur enn
fullkomnað tök sín á Jónatan, í
strandkafteininum kristallast í
meðförum hans allt umkomu-
leysi og örvænting, stolt og óbil-
andi þrjózka heillar mannsæýi.
Skyldi einhver enn eiga eftir að
sjá Brynjólf í Hart í
hann nú við hart og títt, —
minnsta kosti hver sá sem hirðir
um ógleymanlega leikhússtund”,
Það var ánægjulegt, nú þegar
200-asta sýning leiksins nálgast,
að fá tækifæri til að staðreyna
að þessi skoðun stenzt óbreytt,
að ekki gætir neinnar undan-
látssemi í Hart í bak- Og var vel
til fundið af Leikfélaginu að nota
heiðursdag Brynjólfs til að vekja
að nýju athygli á þessum leikt
ef þess þurfti þá með; ekki sfzt
Meðal þeirra sem heilsuðu upp á Brynjólf voru Ásgeir Ásgeirsson, forseti og Vala Thoroddsen.
vegna þess að Jónatan verður ef-
laust þegar frá líður talinn með
merkustu persónusköpun Bryn-
jólfs Jóhannessonar.
Því oftar sem ég sé H'art i
bak, því ljósara. finnst mér hve
skammdræg er raunsæisviðleitni
Jökuls Jakobssonar; hún er að-
eins umgerð lífsskynjunar sem,
meðan annað orð bregzt má kalla
rómantíska. Þennan róman-
tiska mannskilning má greina í
allri gerð leiksins og hverrí ein-
ustu persónu hans; veikleiki leiks
ins felst í ónógri samsömun þess
ara þátta hans. List Brynjólfs
Frh. á 13. siðu.
Meðal þeirra sem ávörpuðu Byrnjólf eftir Iteiðurssýninguna
var Helgi Sæmundsson, sem færði honum 30 þús. kr. gjöf frá Menn-
ingarsjóði.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 2. marz 1965 7