Alþýðublaðið - 02.06.1965, Blaðsíða 7

Guömiindur í. Guðmundsson, utanríkisráðherra.
I■
í DAG er sjómannadagur- Vetrar
»g vorvertíð er lokið og sumar
eíldveiði að hefjast. Sjómenn taka
sér flestir hvíld frá störfum í
dag, ef aðstæður leyía; halda há
tíð og njóta dagsin^ með fjöl
Bkyldum sínum- Þessa hátíð geta
þeir nú, að lokinnj vertíð^ haldið
með góðri samvizku. Þeir hafa
sem fyrr fært þjóðifini mikija
björg í bú.
Það er gömul og góð venja á
þessum degi að rifja upp, hvernig
afkoma! sjávarútvegsinB pg sjó
manna hefir verið síðan seinasti
sjómannadagur var haldinn há
tíðlegur. Og ef við í dag lítum
í heild yfir tímabilið frá seinasta
Bjómannadegj verður ekki annað
sagt, en að hafið hafi verið gjöf
ult og sjómennirnir aflasælir.
Heildarsíldaraflinn á þessu tíma
bili nam 544.000 lestum, en var
395 000 lesir árið 1963. Heildar
verðmæti síldaraflans til sjó
manna og útvegsmanna nam um
767 milljónum kr. en rúmlega
500 milljónum kr. árið áður. Vetr
arvertíðin 1965 gekk hins vegar
all misjafnlega. í heild má segja
að hún hafi reynzt um 20% lak
ari livað aflabrögð snertir á
þorskveiðum en á árinu 1944,
en þá var, eins og menn muna,
einhver aflasælasta vertíð í manna
minnum. Togaraaiflinn hefir ver
ið lélegur það sem af er þessu
ári, en þó skárri en 1964.
Verðíag á íslenzkum sjávarafurð
um á erlendum mörkuðum var
hagstætt á sl. ári. Var yfirleitt
um hækkanir á verðlagi að ræða
og í sumum tilfellum allveruleg
ar. Á þessu ári hefur verðlags
þróunin yfirleitt verið áframhald
andi fremur hagstæð.
í heild má því segja; að þróun
og afkoma sjávarútvegsins hafi
verið hagstæð og að vissu leyti
með afbrigðum góð, þó hinu sé
eklq að neita að þessi heildar nið
urstaða gildir ekki fyrir alila staði
á landinu og þaðan af síður fyr
ir öll skip.
II.
En hvað hefir svo verið gert
til þess að halda við og auka
skipaflotann á þessu tímabili og
hvað hefir verið gert til að bæta
aðstöðu og afkomu sjávarútvegs
ins?
Á árinu 1964 voru flutt inn og
skráð 38 ný fiskiskip yfir 200 brl.
að stærð, flest stálskip. Innan
lands voru smíðaðir 6 bátar og
flutt voru inn 3 verzlunarskip. Til
samanburðar má geta þess, að á
árinu 1963 voru flutt inn 31 fiski
skip og 4 verzlungrskip, en árið
1962, 11 fiskiskip og 3 verzlunar
skip.
Hafinn er undirbúningur að
stækkun dráttarbrauta og fjöISun
stálskipasimíðastöðva til að full
nægja þörf fyrir viðgerðir ís
1enzkra fiskiskipa og nýsmíði
þeirra í auknum mæli-
Unnið hefir verið að undirbún
ingj að smíði hafrannsóknarskips,
loforð er þegar fengið fyrir er
lendu láni og verður smíði skips
ins væntanlega boðin út í lok
ársjns.
Nýr stýrimannaskóli tók til
starfa í Vestmannaeyjum sl.
haust, með sama námsfyrirkomu
lagi og er við Stýrimannaskólann
í Reykjavík-
Vélskipið Hafþór hefur verið
fengið algerlega til síldarleitar
á vegum ríkisins og auk þess
hefir verið tekið á leigu 250 rúm
lesta skip. til síldarleitar. Síldar
leitin hefjr því ekki í annan tíma
verið betur búin að skipakosti.
Haldið hefur verið úti eftir þvi
sem tök hafa verð á, skipi til
fiskleitar fyrir togarana og til
rauna með nýja tegund botn
vörpu.
Á þesstt ári gengur í gildi ný
alþjóðasamþykkt um öryggi
mannslífa á hafinu, ásamt nýj
um siglingareglum.
Veitt hafa verið framlög úr rík
issjóði til framleiðsluaukningar í
hraðfrystiiðnaðinum, og til upp
bóta á skreið, auk þesg sem veitt
ar hafa verið bætur til að örva
línu og handfæraveiðar.
Margt fleira mætsti tiilneftia,
sem gert hefir verið af hálfu hins
opinbera, til viðlialds og efling
ar sjávarútveginum þó hér skuli
ekki frekar út í það farið-
III.
En á sjómannadaginn gerum
við fleira en rifja upp afkomu
sjávarútvegsins. Við minnumst
sjómannanna okkar og starfs
þeirra fyrir þjóðina. Og við ber
um fram þakkir okkar- Til slíks
er full ástæða.
Saga íslenzku þjóðarinnar er ná
tengd hafinu og þeim^ sem þar
starfa, og tilvera þjóðarinnar
byggist á hafinu og því, sem þar
fer fram.
Landnámsmennirnir komu yfir
hafið og settust hér að. Yfir hafið
hefir þjóðin frá upphafi sótt mik
ið af lífsnauðsynjum sínum og
gerir enn og yfir hafið leituðu
menn til annarra landa eftir frægð
og frama- Ferðir landnámsmanna
og síðar afkomenda þeirra yfir
Norður—Atlantshafið var öldum
sattian hið mesta þrekvirki. í þeim
ferðum háðu farmenn fangbrögð
sín yið Ægi, unnu sigra eða hlutu
gröf vegna veðra eða hafvilla.
Siglingar um Norður—Atlantshaf
i opnum skipum, án siglingatækja
og sjókorta er öruggur vitnisburð
ur um dugnað, áræði og sjð'
mennskuhæfileika forfeðra okkar.
En hafið hefir verið íslandt
meira en samgönguleið til ann
arra landa. Það hefir frá upp
hafi íslandsbyggðar verið auð
lind^ sem þjóðin hefir um aldir
sótt í mikinn hluta lífsbjargar
sinnar og gerir enn!
Landnámsmenn þekktu til fisk
veiða úr Noregi- Þar höfðu þær
verið stundaðar frá fornu fari
og margir þeirra voru fyrst og
fremst útvegsbændur. Þessa at
vinnugrein fluttu þeir með sér
til íslands og í upphafi iands1
byggðarinnar hefur sjávaraflinn
verið helzta lífsuppeldi manna.
Úr hafinu fékk fólkið mikinn
hluta lifsbjargar sinnar- Ef haf
ið brást og sjávaraflinn þvarr
eða skipakostur var ekki tiltæk
ur leiddi af hallæri. Og þannig
hefir það verið gegnum aldirnar
I og þannig er það enn í dag.
Landið okkar er snautt af nátt
úruauðlindum- Hér eru engar
námur, engir skógar, er svo megt
Framhald á 15. síðu
Styrkjum samtök
okkar sem bezt!
Ræða Jóns Sigurðssonar á Sjómannadaginn
Bóndi er bústólpi — bú er land
stólpi-
Að sjálfsögðu voru þessi orð
sannmæli þegar þau fyrst voru
töluð og svo var reyndar um
aldir á íslandi, því salinai'lega
hafa íslendingar verið bænda
þjóð lengst af, þótt nú sé um
breytt.
Bóndinn og búið voru um alda
raðir sú undirstaða er allt byggð
ist á hér á landi.
Þó rnun það hafa verið svo,
að á meðan móðuharðindi, eld-
gos, hallæri og hafís hrjáði ís-
lenzka þjóð, mun hungrið aldrei
hafa verið eins sárt við sjávar-
síðuna og það var upp til sveita,
vegna fangsins sem úr sjónum
kom ag viða er þess getið í göml
um annálum, að þegar neyðin
var stærst barst stundum matar
björg og þá venjulega frá sjón
Framhald á 10. síðu.
Jón Sigurðsson, form. Sjómannafélags Reykjavíkur.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 2. júní 1965 J