Alþýðublaðið - 21.11.1965, Blaðsíða 10

* BILLINN
Rent cui Icecar
Símí 1 8 8 33
BaBspeglar
'jf
HANDSPEGLAR
TÖSKUSPEGLAR
í fjölbreyttu úrvali.
SPEGLABUÐIN
sími 1-96-35.
•ífor
■U<
..iti
»J«'
<• •
<;r,
i.r.1
.rrr,r
- 'ííl
•li’
www

Frá Bifreiöastöð íslands
Eftir flutningi'nn í Umferðarmiðstöðina við
Hringbraut er sími okkar 22 300.
Bifreiðastöð fslands sími 22 300
.ri'>
i*0
Mr
Benzínsala - Hjólbarðaviðgerðir
Opið alla daga frá kl. 8—23,30.
Hjólbarðaverkstæðið Hraunholt
Hornl Lindargötu og Vitastígs. — Simi 23900.
Frh. af 7. síðu.
dýrari og veigra menn sér við að
í Þann aukakostnað. Enn
fr^mur má geta þess, að æ örð
ugra verður að afla bifreiða með
hfígri handar stýri.
>&llt manna á því, hvor gerðin
héttti betur hvorri umferðarregl
ufirrí, hægri handar eða vinstri,
er’ ‘nbkkuð mismunandi. Þykir sum
urh betra að hafa vinstri handar
st‘ýri, þar sem hægri handar um
fétð erl Gildir þetta sérstaklega
þár sem vegir eru góðir og um
ferð mikil. Með því móti gefst
ökumönnum betra færi á að sjá
fram á veginn í tæka tið og at
huga, hvort ökutæki komi á móti
eða hvort önnur hætta sé fram
undan. Gefst og þá betra færi á því
að fylgjast með bifreiðum, sem
koma á eftir og ætla fram úr. í
þéttbýli er talið hentugra að aka
bifreið með stýri nær miðju veg
ar. Við gatnamót sést þá betur
til þeirrar áttar, sem rétthærri
umferðar má vænta úr. Einnig
gefst ökumanni, sem ekur frá
vegarbrún, betra færi að fylgjast
með umferðinni, ef stýri er stað
sett nær miðju vegar. Að því er
faíþega í bifreið varðar, skap
ast einnig aukið öryggi, þar sem
allir farþegar eiga þá kost á að
fara út þeim megin, sem gang
braut er. Loks má nefna, að unnt
er að gefa umferðarmerki með
hendi, ef stýri er nær miðju veg
ar, en það- rgetur undir mörgum
kringumstæðum verið öryggisatr
iði og er yíða mikið notað í Bret
landi. ,
A hinn bóginn telja matgir að
betra sé að hafa stýri þeim megin
sem ökuregla býður að ekið sé
þar sem þá sé betra að gæta
vegbrúnar, t.d. þegar farartæki
mætast. Gildir þetta sérstakléga.'
þar sem umferð er IftU, vegir
mjóir og vegbrúnir varhugaverð
ar. Hins er þó að gæta, að árekstr
ar hafa farið í vöxt á vegum hér
á landi, þar sem erfitt er að mwt
ast, og er liklegt, að komast hefði
mátt hjá sumum af þeim slysum
ef stýri hefði verið nær vegmlðiu.
Loks er þess að gæta, að beear
umferð fer að verða hröð, bá
eru árekstrar í mörgum tiivik
um hættulegri en akstur út af
vegi.
2. Hér að framan var þess get
ið, að hægri handar umferð hef
ur unnið mjög á, og verður að
telja hana aðalreglu i alþjóðaum
ferð. Eru þess eigi dæmi, að brevtt
hafi verlð úr hægri í vinstri hand
ar umferð um iangt árabil. Sú stað
reynd skiptir að sjálfsögðu megin
máli, því að eins og samgöngum
á vegum er nú háttað. er að siá’f
sögðu nauðsynlegt að samræmis
sé gætt í reglum þeim, sem fylgt
er. Segja má, að mikilvægi þessa
sé þó ekki hið sama alls staðar.
Mestu máli skiptir það, er vegir
liggja yfir landamæri og mismun-
andi umferðarreglur gilda. Svna
athuganir, sem fram hafa farið á
hinum Norðurlöndunum að veru-
lega aukin slysahætta stafar af mis
munandi umferðarreglum við sam
eiginleg landamæri. Af þessum
sökum hafa alþjóðastofnanir lagt
á það áherzlu, að upp víf-ði tekin
hægri handar umferð. Þannig hef
ur Ráðgjafarþing Evrópuráðs gert
ályktun, þar sem athygli ríkis
stjórna landanna hefur ver'ð vak
in á því, að æskilegt sé, að sömu
reglur gildi um umferðarstefnu
í Evrópu. Á fundum Norðurlanda
ráðs hefur því og verið beint til
sænsku ríkisstjórnarinnar að taka
upp hægri handar umferð.
Hér á landi er nauðsyn samræm
ingar umferðarreglnanna að vísu
eigi jafnmikil og á meginlandi
Evrópu. Hinsvcgar ber á það að
líta, að tími sá, sem til ferðar milli
landa fer, verður stöðugt skemmri
með auknum hraða. Skiptir það
miklu máli, þegar þess er gætt,
að sívaxandi fólksstraumur er
landa á milli, og liafa menn því
æ skemmri tíma til að aðlaga sig
breyttum umferðarháttum. Á
þetta við um þá, sem taka með
sér eigin bifreiðir og þann vax-
andi fjölda manna, sem tekur á
leigu bifreið án ökumanns, en ef
til vill er þyngstur á metunum sá
mikli fjöldi gangandi fólks, sem
milli landa fer.
3. Alþjóðareglur, sem gilda
um umferð í lofti og á sjó gera ráð
fýrir hægri handar umferð. Af
þeim ástæðum má segja, að æski
legt sé, að sömu reglur gildi einn
ig á landi. Þeir menn sem stýra
skipum og loftförum venjast hægri
handar umferð í starfi, en er á
land kemur, þurfa þeir að hlíta
vinstri handar umferð. Benda má
og á, að til eru farartæki, sem
nota má jöfnum höndum á sjó
og landi, og gilda þá mismunandi
reglur um umferð þeirra eftir
því, hvort þau fara á láði eða legi.
Þá .gilda og aðrar reglur fyrir loft
för, þegar þeim er ekið inann flug
vallar svæöis en um önnur farar
tæki.
VI.
Veigamestu rök gegn umferðar-
breytingu hafa einkum verlð talin
þau, að breytingin hafl f för með
sér aukna slysahættu, svo og að
hún hafi allmikínn kostnað í för
með sér.
1. í þeim löndum, sem breytt
hafa úr vinstri í hægri handar
umferð sýnir reyns'an að eigi er
ástæða, til að gera mikið úr slysa
hættu í sambandi við bfevtingu, þó
að viðurkenna verði, að hún sé
nokkur. Með því að velja hentug
an tíma árs til breytingarinnar,
miðað við veðurfar og umferð,
svo og með víðtækri kynningar
starfsemi, er talið. að draga megi
mjög úr slysahættu. Talið er, að
rosknir ökumenn og gangandi veg
farendur almennt eigi erfiðast
með að aðlagast brevttum umferð
ar háttum. Því þarf að beina kynn
ingarstarfsemi sérs<ak’ega til
þeirra. Er í því sambandi rétt að
benda á, að tala roskinna öku
manna er nú tiltölulega lág. en
hún fer ört vaxandi. Hér ber og
að hafa í huga, að slvsahætta í
1. Breytingar á vegakerfinu ..........
2. Áætlað vegna nýrra vegamerkja....
3. Breytingar á almenningsbifreiðum
4. Kostnaður vegna skiptibifreiða....
5. Kostnaður við undirbúning..........
6. Ófyrirséð..........................
sambandi við umferðarbreytingu
er aðeins tímabundin, en hins
vegar er hættan vegna mismun
andi umferðarreglna stöðug og fer
vaxandi við aukna fólksflutninga
landa á milli. Einnig ber að liafa
í huga, að kynningarstarfsemi í
sambandi við umferðarbreytingu
hefur eigi gildi eingöngu í sam
bandi við breytinguna sjálfa, held
ur getur sú starfsemi haft miklu
víðtækari og varanlegri áhrif. Mun
breytingin þannig stuðla almennt
að bættrl umferð í landinu.
2. Þegar litið er til þess kostn
aðar, sem af breytingunni leiðir,
hér á lattdi, má benda á, að gerð
var áæthin um það efni árlð 1940.
Var þá fyrst og fremst ura að ræða
kostnað við breytingu strætisvagna
í Reykjavík, er var áætlaður allt
að 50 þús. kr. Þegar umferðarlaga
nefnd skilaði greinargerð sinni
árið 1956 var kostnaðurinn áætlað
ur 5,6 millj, kr. Meginkostnaður
inn var þá talmn felast í breyt
ingu á dyrabúnaði almenningsbif
reiða og flutningi á stýri nokkurra
þeirra, en breytingar á umferðar
merkjum eða umferðarmannvirkj
um voru hins vegar ekki reiknað
ar til gjalda.
í álitsgerð umferðarlaganefndar
frá 4. febrúar sl. er gerð grein
fyrir þeim framkvæmdum, sem
beytingin krefst nú, svo sem kostn
aði við þær. Er kostnaðurinn þar
áætlaður samtals 43 millj. kr. mið
að við verðlag í árslok 1964. (Sjá
fylgiskjal I.) Vegna verðlagsbreyt
inga, sem síðan hafa orðið, hefur
þótt rétt að endurskoða þá áætlun.
Er kostnaðurinn nú áætláður
þessi:
Fyrstu fjórir liðirnír eru þannig
hækkaðir um ca. 10%, enda er þar
bæði um efni og vinnu að ræða.
5. liðurinn er að mestu vinnulaun
í einhverju formi og er hann því
hækkaður um 20%. Að því er varð
ar 6. liðinn þykir óvarlegt að áætla
hann lægri en 4 millj. kr.
Ekki er gert ráð fyrir því, að
kostnaður við breytingu aukist að
neinu ráði, miðað við óbreytt verð
lag, þótt breytingin fari eigi fram
fyrr en á árinu 1968, enda verði
ákvörðun tekin nú. Talið er, að
bifreiðakostur, einkum strætis-
vagna, sé nú það góður og mikill
að hægt sé að láta þá vagna, sem
nú eru í umferð, duga næstu 2 —
3 árin. Einnig er talið, að ný um
ferðarmerki megi sk;puleggja þann
ig að þau henti frá upphafi hægri
handar umferðar, svo að eigi þurfi
að verða kostnaðarsamt að breyta
þeim síðar. í sambandi við ákvörð
un aðalumferðaræða og gatnakerf
is í heildarskipulagi Reykjavíkur
og nágrennis er gert ráð fyrir því
að byggð verði dýr umferðarmann
virki á tveimur hæðum við mörg
aðalgatnamót. Kostnaður við þau
mun nema tugum eða hundruðum
millj. króna. Ef mannvirki verða
byggð fyrir vinstri handar umferð
og síðar þarf að breyta þeim svo
að henti hægri handar umferð mun
það kosta mikið fé. Það er því
ljóst; að verði ákvörðun um breyt
ingu tekin nú, er kostnaður tiltölu
..........kr. 4.000.000.00
......... - 1.000.000.00
........... — 36.300.000.00
......... — 1.000.000.00
........... - 3.000.000.00
........... — 4.000.000.00
Samtals kr. 49.300.000 00
lega lítill miðað við, ef breyta
þyrfti dýrum umferðarmannvirkj
um siðar.
Svo sem rakið hefur verið hér
að framan eru helztu rök fyrir
breytingu úr vinstri í hægri hand
ar umferð þessi:
1 Hægri liandar umferð er meg
inregla í umferð á landi.
2. Mörg lönd með vinstri hand
ar umferð hafa á síðari áratugum
skipt í liægri handar umferð.
3. Alþjóðareglur um umferð á
sjó og í lofti miðast við hægri
handar umferð.
4. Bifreiðir eru yfirleitt fram
leiddar með skvli vinstra megin
og veitir sá búnaðnr ökumönn
um betri yfirsvn og meira öryggi
í hægri handar umferð. Eigi eru
allar gerð;r bifreiða- framleiddar
þannig að henti vinstri ha£*íar um
ferð. í sumum fi'vikum eru bifreið
ir, er henta vinstri handar umferð
nú þegar dvrari.
5. Slysahætta er mikil af því
að hafa mismunandi umferðarregl
ur, og er stöðugt vaxandi, en
hættan af breytingu er hins veg
ar tímabundin. Ef vel er á haldið
mun kynningarstarfsemi í sam-
bandi við hrevtinf>iina hafa. var
anleg áhr'f tji nð bæta umferðina.
6. Kostnaður við hrevtingu vex
ört ef dregið verður að fram-
kvæma hana. Sá kostnaðarauki
yerður einkum veena væntanlegra
um f erðarmannvirki a.

21. nóv. 1965, - ALÞÝÐUBLAÐIÐ