Vísir - 05.01.1959, Blaðsíða 4

Vísir - 05.01.1959, Blaðsíða 4
VÍSIR Mánudaginn 5. janúar 1959 65 ára: Vigfús Helgason cand. agr. keranairi að iSólum í ffljalladal Þ. 12. des varð 65 ára einn félag íslands, trúnaðarma'ður lærðasti búfræðingur þessa þess frá 1923—1940 og haldið lands Vigfús Helgason, núver- marga fyrirlestra og skrifað andi kennari við Búnaðarskól- iýmsar blaðagreinar um búnað- ann að Hólum, svo að mér armál og garðrækt. Strax á finnst vel til hlýða að minnast; fyrstu námsárum sínum fékk þessa ágæta og vinsæla manns ÍVigfús óhemju áhuga á nýt- á þessum merku tímamótum, ingu lands með jarðhita, bæði ævi hans, þegar vinir, ifyrir almenna garð- og gróður- nemendur og kunningjar hans húsarækt, til að auka og bæta hafa sameinast um að senda manneldi þjóðarinnar svo og til honum beztu afmæliskveðjur. almennra þjóðþrifa. Því er svo varið með Vigfús, að allir þéir, sem honum hafa kynnst, dá hann og meta, og ; sínu mikla Vigfús kynnti sér nýtingu hverahitans sérstaklega í mun vart finnast á okkar ^ og kostnaðar- jsama. námi, þótt hann deilugjarna landi vinsælli mað- 'héldi því ekki mjög á loft. Urn ur, enda er Vigfús óvenju vel þessa stóru hugsjón sína ræddi skapi farinn. Hann er öllum .hann margoft við Jónas Krist- velviljaður og glaðvær mcð af- ijánsson, núverandi lækni við brigðum, sáttfús og umburðar- heilsuhæJi N.L.F.Í., Hveragerði. lyndur. Mun eg nú stikla á því |Frá árinu 192i leitaði Vigfús helzta úr ævi og starfssögu jvjga fyrir sár Um kaup eða leigu þessa merka hugsjónamanns og !á landi með jarghita, því að þá brautryðjanda. Hann ér fæddur 12. des. 1893, á Hóli í Hörgárdal í Dala sýslu, sonur hjónanna Helga Guðmundssonar bónda og hreppstjóra þar og konu hans, Ásu Kristjánsdóttur. Þar ólst hann upp og fékk þegar sem unglingur mikinn áhuga á bú- skap og hvers konar ræktun. Meðal bræðra hans var Guð- mundur Helgason stórkaup- maður, stofnandi firmans G. Helgason & Melsted h.f., Reýkjavík, sem andaðist árið 1934, en sá mæti og ágæti mað- ur var einn nánasti samstarfs- maður minn um árabil. Þá eru það bræður hans, Há- kon Helgason, kennari í Hafn- arfirði, og Kristján Helgason, fyrrverandi bóndi, nú til heim- ilis Óðinsgötu 32 hér í bæ. Árið 1916 stundaði hann bók- legt og verklegt búfræðinám við Klepfolkehöjskole í Noregi, en þaðan fór hann til Stend Landbrugsskole við Bergen og útskrifaðist þaðan 1913 sem búfræðingur. Síðan stundaði hann verklegt landbúnaöarnám í Sandvik-kvindhered, Hard- anger, en eftir það stundaði hann framháldsnám í búvísind- um við Aaslandsbrugshöjskole við Osló. Árin 1919 og 1920 nam hann ennfremur búvísindi við Den kongeligé Væteriner- og Landbrugshöskole, Köben- havn, og útskrifaðist þaðan cand. agr. Eftir það til hausts- ins 1921, er hann við sauðfjár- ræktarnám í Skotlandí, en þá er hann skipaður kennari við Hólaskóla, sem hann hefir ver- ið síðan. Ekki er námi hans þó lokið hér, því að eftir þetta byrjar hann stærðfræðinám og árið 1927 fer hann í námsferð um Norðurlöndin og árin 1930— 1933 dvelur hann enn við framhaldsnám í búvísindum og garðrækt í Þýzkalandi við liá- skólana í Frankfurt og Ham- bo.rg. Allt sitt nám miðaði hann við að geta nýtt og notfært sér og til miðlunar öðrum, sérstöðu íslands til landbúnaðar, eink- um þó til pýtingar jarðhita landsins, eins og eg síðar vík að. Vigfús hefir gegnt ýmsum á- byrgðarstörfum fyrir Búnaðar- þegar var löngun og markmið hans, að fá að helga lífsstarfi sínu nýtingu slíks lands og sýna með framkvæmdum, hvers virði það er, jafnhliða því að hafa tækifæri til að miðla öðr- um með kennslureynslu sinni og bóklegum fróðleik. Jafnvel löngu áður en hann er búinn að afla sér réttinda yfir slíku landi, hefir hann fengið frá Þýzkalandi teikningar af ýms- um byggingum, sem hann ætlar fræg orðin. Hann stækkar íbúð- arhúsið til muna og byrjar þai veitingahúsrekstur. Hann byggir upp gripahúsin og hlöð- ur, og staðsetur áður fengnar teikningar af ýmsum mann- virkjum, m. a. 2ja stórra verrni- húsa m. fl. og hefur undirbún- ing að byggja þau. Þá steypti hann stóra og mikla safnþró af nýrri gerð. Hann steypir sér í stórskuldir, en hefir þó trygg- ingu fyrir fjármagni til að ljúka ætlunarverki- sínu. En ekki var Adam lengi í Paradís, og sannaðist það hér á Vigfúsi. Því að nokkrir fljót- huga en úthaldslausir Skag- firðingar fá þá hugmynd að bjarga þurfi hið fyrsta fram- tíðar-velferð Skagfirðinga og það með því að stofna héraðs- sköla í Varmahlíð. Um hug- myndina er stofnað svonefnt ,,Varmahlíðarfélag“ árið 1936, en án samþykkis Vigfúsar. Það er byrjað á byggingu sundlaugar, að vísu í Reykjar- hólslandi, en hluti hennar lendir í Varmahlíðarlandi, al- gjörlega í óleyfi Vigfúsar, sem þegar mótmælir og kærir til viðkomandi ráðuneytis en er ekki virtur svars og fær ekki stöðvaðar framkvæmdir. Hins vegar er lagt fram á næsta Al- þingi frumvarp um að taka Varmahlíð allar eignarnámi. Því mótmælir Vigfús, en býður nauðsynlegt la’nd fyrir skólann, ef hann fái að halda einhverj- um hluta landsins. Því er neit- að, jafnvel svo hastarlega, að hanri fær ekki að halda eftir námslögunum, þar sem hann Jmynd til þess að sýna, hve litið var skólamaður að atvinnu og ' eihstaklingurinn má sín hér á áleit þá, að héraðsskóli yrði reistur í Varmahlíð, enda var það forsenda fyrir samningi 1 . ið yfirgang hins opin- bera. Enga réttarbót hefir vin- ur ókkar, Vigfús, fengið, þótt í hans. Svo og af því, að allar ,öll þessi ár hafi hann mótmælt hinar óréttmætu neitanir notkun og nýtingu jarðarinnar, stjórnarvaldanna eru um að en fengið jafnan ‘þetta svar: hann fengi að halda einhverj- um hluta landsins, höfðu brotið í rústir mótstöðuþrótt hans. Síðan afsalar ríkissjóður Varmahlíð til Varmahlíðarfé- lagsins og sýslusjóðs Skaga- fjarðar með ótvíræðu skilyrði, að héraðsskóli verði reistur og starfræktur í Varmahlíð. Hér á „hugsuð almennings- þörf“ að sitja í fyrirrúmi fyrir göfugu og þjóðhollu braut- ryðjandastarfi gagnmenntaðs framkvæmdamanns. Rúmri milljón króna er kost- að af opinberu fé til þess að „Skólinn verður síðar reistur, hin almenna þörf ræður“. Þrátt. fyrir þetta mótlæti Vigfúsar og það stórfellda fjártjón, sem hann hefir orðið fyrir, hefir hann jafnan haldið glaðværð sinni og jafnan verið hrókur alls fagnaðar þar sem hann hefir verið og komið. Tel eg að fáir myndu bera jafnvel,- að- sjá framtíðardrauma sína vera jafn rækilega eyðilagða ein- mitt á þeirri stundu, sem þeir eru að rætast, og Vigfús hefir gert. Sýnir þetta manndóm hans. brjóta niður og fylla með jarð-| Hvað um það, 'Vigfús hefir vegi nýbyggð hús og aðrar lifað hamingjusömu lífi, eign- framkvæmdir, til þess að asf ágætiskonu, Helgu Helga- byggja grunn að skólahúsi, sem dóttur frá Núpum, í Fljóts- síðan er aftur mokað yfir..hverfi °S eiga þau 7 efnileg Skurðir ei’u grafnir, sem drepa. born. búfénað nágrannajarðanna ogl ®S að lokum kveð eg þig með bætur greiddar fyrir af því ésk um langa og ánægjulega sér að reisa á væntanlegu tjaldstæði af landi sínu. draumalandi síftu. Það er loks á árinu 1932, að hann fær leigð- an Reykjarhólsgarð við Varma- hlíð. En 1934 rætist hinn lang- þráði draumur, þegar honum heppnast að fá Varmahlíð í Skagafirði keypta. Nú brosir framtíðin við horium, og segja má að hann verði alsæll. Þá þegar byrjar Vigfús stór- framkvæmdir í Varmahlíð. Hann endurræktar Reykjar- hólsgarð, byrjar þar garðrækt í stórum stíl, m. a. með ýmsa nýja garðávexti. Er sú ræktun Sö Frumvarpið verður að lög- um, þrátt fyrir harða mót- spyrnu skynsamra- manna á Alþingi 1939. Matsmenn eru skipaðir um hávetur, eignar- námið á að framkvæma í al- menningsþarfir í ársbyrjun 1940. Þegar friðsemdarmaðurinn Vigfú§ sér,. að hann á engra kosta völ á að halda nokkr- um hluta jarðarinnar, þá velur hann á síðustu stundu þann kost að semja um verð og af- salsform á jöroirini skv. eignar- lífdaga. Páll B. Melsíed. opinbera. Hjón með ungbörn eru svo gott sem rekin út úr „frið- helgu“ heimili sínu. En héraðs- skóli hefir enn ekki verið reist- ur né starfræktur í Varmahlíð, en hin hugsaða hugmynd um hérkðsskólann tórir til ársins vís- hefir borizt y£irlit um 1957, þegar endanlega er hætt vistmenn á E!ii. og hjúkj.unai- við skólann, í þeim tilgangi, að heimilillu Grund sl> ár. Vom hefja Þar ýmsan atvinnurekst- | vistcimm þar £ árslök 335, þar ur, þó undir þvi yfirskim, að!af 247 konur_ 335 vistmemi á r I kalla staðinn „Menningarsetur Skagfirðinga“. Á laridinu, sem Vigfús fékk Á árinu komu - 40 karlar, samtals 75 konur o,g 115 vist- menn. Af heimilinu fóru 23 ekki skika undir tjaldið sitt, konur og 16 karlár> samtálS hefir erlendum manni verið út- hlutað byggingarlóð undir litla villu. Ef til vill er það í al- menningsþarfir. Svo var nú komið árið 1947, að þær sóma- konur í kvenfélagi hreppsins, heimtuðu tafarlaust reist ,,tugt- hús“ í Varmahlíð, vafaiaust í almenningsþarfir. Sýslunefndin mótmælti ekki þörfirini, en lýsti yfir fjárskorti til þess. Eg hefi brugðið upp þessari 38, en 56 konur létust þar og 21 karl, samtals 77. L Elli- og dvalarheimilinu Ás í Hveragercd voru vist- rrienn í árslok 24, 13 konur og: 11 karlar. 'fe FastaráS N.-Atí.antshafs- bandalagsins kom satnan t'J fundar í París í g ræðlrr einkum Berlínarmálið. anstu eftir þess © © •» « Mörgum mannslífum var bjargað í síðari heimsstyrjöldinni með bléð- og blóðvatnsgjöfum. Aðferð var fundin upp til geymslu á slíkum vökvum, svo þeir voru íiltækilegir fyrirvaralaust. Hér sést hvar verið er að gefa særðum fót- gönguliða blóð á Sikiley í ágúst 1943. Tilrauriir með blóðvatn, sem er unnið úr blóði, liófust £ Bandaríkjunum og Englandi fyrir stríð. Rannsóknir sýndu að hægt var að geyma það fljótandi, fryst eða sem duft, og að sama var hvaða blóðflokki sjúklingurinn tilheyrði. Þessi loftmynd af Empire State bvgg- ingunni í Nevv York sýnir 75 metra liáa störsg fyrir sjónvarpssendingar, sem fullgerð var árið 1951, á þaki hæstu byggingar heims. Slæm veðurskilyrði urðu íil hcss að bygging þessa 60 tonna þunga masturs tók lengri tíma en áællað var, eða 17 mánuði. Allt efni í stöngina var fiutt upp í lyftum þessa 102 hæða húss. Sjónvarpsstöðin, sem er mjög aflmikil, sendir yfir 70 mílur og er notuð fyrir sendingar frá Öllum sjónvarpsstöðvum Nevv Y'ork, 7 talsins. Háííðahöld voru haldin í Masscna, Nevv York bann 10. ágúst 1954, til afJ fagna því að byrjað var á miklum fram- kvæmdum, er Kanda og Bandaríkin stóðu fyrir. Verkið hófst með mikluin sprengingum, sem voru liður í því að dýpka St. Lavvrence fljótið eg grafa nýja skipaskurði. Verk þetta er kostað af báðum þjóðunúm, og var ætlunin að gera stærstu skipum kleift að sigla upp fljótið. Verkið hefur gengið eftiif áætlun og mun Iciðin verða opnuð skip- um í apríl 1959. j

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.