Vísir - 13.02.1959, Blaðsíða 9

Föstudaginn 13. febrúar 1959
vlsiie
9
Ekki má slaka á kröfum um
menutiirí kennara.
KerimaraféÍtepj? wnótnua»l£r
Saggafmne rarpi.
Eftirfarandi erindi til Ál-
þingis hefir Vísi borizí frá
Kennarafélagi Kennaraskólans.
Á Alþingi því sem nú situr
hefur verið futt frumvarp um
breytingu á lög'um nr. 34/1946
um fræðslu barna (68. má.)
svohljóðandi:
1. gr.
Aftan við fyrri málsgrein
16. gr. laganna bætist nýr
málsliður svohljóðandi:
Þó má skipa próflausa kenn-
ara, þegar þeir hafa starfað
sem ráðnir eða settir kennarar
í 10 ár eða lengur, ef hlutað-
eigandi skólanefnd, námsstjóri
og fræöslumálastjóri mæla með
því.
2. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Þar eð frumvarp þetta
snertir menntun kennara í
landinu . vill Kennarafélag
Kennaraskóla íslands leyfa sér
að bendá á eftirfarandi atriði:
1. Yrði frumvarpið sam-
þykkt, væri með því opnuð leið
fyrir fólk til þess að fá full
kennararéttindi án nokkurs
tiltekins náms, leið sem væri
ólíkt auðveldari og kostnaðar-
minni en 4—5 ára skólaganga.
2. Frumvarpið bætir ekki úr
kennaraskorti í þeim héruðum,
sem ekki geta fengið útskrifaða
kennara til starfa, þar eð þeim
kennurum, sem nú starfa þar,
væri opnuð leið til þess að
taka að sér kennarastöður hvar
sem væri á landinu.
3. Þótt sumir þeirra starf-
andi kennara, sem ekki hafa
full kennararéttindi, séu gegn-
ir menn og sæmilega menntað-
ir, eru hins þó dæmi, að því
nær menntunarlausir menn
skipi þessar stöður, og mun
jafnvel ekki vera dæmalaust,
að menn, sem annað livort hafa
gefizt upp í fyrsta bekk Kenn-
araskólans eða hafa árangurs-
laust reynt við inntökupróf í
skólann, hafi verið settir' í
kennarastöður, án þes's að þeir
hafi bætt nokkru við menntun
sína. Ef frumvarp þetta verður
að lögum, mun það ýta undir
. gersamlega óreynda og óþjálf-
aða rnenn að taka áð sér
kennslu. Verður það að teljast
ábyrgðarlítið að stuðla að því
með lögum, að börn á skóla-
skyldualdri séu.notuð til þess
að prófa hæfni kennai'a, sem
ráðnir eru án þess að nokkrar
sönnur hafi verið færðar á
kennsluhæfni þeirra og mennt- J
un og stáffa oft án teljandi að-
halds eða eftirlits.
4. Réttindi hinna próflausu
kennara eru nú þegar meiri en
tíðkast um ófaglærða menn í
öðrum atvinnustéttum: lífeyr-
issjóðsréttindi og, í fram-
kvæmd, full laun eftir þriggja
ára starf.
5. Þær aðgerðir, sem við á-
litum að framkvæma þyrfti til
þess að bæta úr kennaraskort-
inum, eru m. a. þessar;
í) Framfylgja stranglega
þeim inntökuskilyrðum,
sem fræðslulögin 1947
gera ráð fyrir, en við þau
mætti gjarnan bæta hæfn-
isprófi, sem skólinn héldi
sjálfur.
o w •
bj G-ía kennaranemum kost
á því að taka stúdentspróf
frá skólanum með eins
árs viðbótarnámi við nú-
verandi námstíma. Mundi
skólinn þá fá fleiri og betri
nemendur, ef þeir vissu, að
leiðin til háskólanáms
væri ekki lokuð kennara-
nemum. — í þessu sam-
bandi má benda á það að
um mörg ár hafa samtök
barnakennara barizt fyrir
bættri menntun stéttar-
innar og að síðasta full-
trúaþing Sambands ísl.
barnakennara lagði ríka
áherzlu á, að Kennara-
skólinn fengi réttindi til
þess að veita stúdentspróf
og að kennarafélag Kenn-
araskólans hefur sam-
þykkt áskorun til mennta-
málaráðherra um að veita
skólanum stúdentsprófs-
réttindi og auka um leið
námstíma varðandi-Kenn-
araskólastúdenta um eitt
ár. Auk þess lagði félagið
til, að skólinn héldi uppi
■ kennslu í sérgreinum fyrir
útskrifaða kennara.
c) Bæta aðbúnað kennara
verulega í mörgum skóla-
héruðum og búa þeim
mannsæmandi starfsskil-
yrði.
d) Launa kennara, bæði við
barnaskóla og framhalds-
skóla þannig, að sambæri-
legt sé við launakjör
manna með álíka mikilli
undirbúningsmenntun.
6. í greinargerð frumvarps-
ins er vitnað í skipun manna í
stöður við gagnfræðaskólana.
— Samanburður þessi er ekki
réttmætur, þar sem um mjög
hæpna neyðarráðstöfun er að
ræða.
7. í flestum löndum er skort-
ur á vel menntuðum kennerum,
án þess að gripið sé þó til
þeirra úrræða að slaka á kröf-
um til menntunar kennara.
í þessu sambandi er fróðlegt
að athuga niðurstöður ráð-
stefnu Alþjóðasambands kenn-
ara (WCOUT), sem haldin var
í Frankfurt árið 1957; en fyrir
ráðstefnu þessari lágu skýrslur
frá 41 þjóð, þar á meðal öllum
Norðurlöndunum og flestum
öðrum Evrópuþjóðum.
Ráðstefnan vann úr skýrsl-
um frá þessum þjóðum, og var
þar m. a. gerð grein fyrir meg-
inörsökum skorts á hæfum
kennurum, áhrifum kennara-
skortsins á fræðsluna, kennar-
ana og almenningsálitið og úr-
ræðum fræðsluyfirvalda til
þess að ráða bót á kennara-
skortinum.
• Þá rannsakaði ráðstefnan
sérstaklega starfskröfur á
hendur kennurum, hversu
kennarastéttin er skipuð og
efnahagsleg og menningarleg
sjónarmið, er áhrif hafa á
starfsvalið.
Helztu úrræði, sem ráðstefn-
an taldi að grípa þyrfti til,
voru þessi:
Almennar kjarabætur, auk-
in virðing á kennarastarfinu,
fleiri og betri kennaraskólar,
betri menntun kennara, betri
nýting á núverandi kennara-
skólum, betri starfsskilyrði,
strangara úrval á kennara-
nemum, námsstyrkir, meiri
viðleitni til að halda kennur-
um í starfi, betri kennslutæki
og víðtækari rannsóknarstörf.
Það var ennfremur álit ráð-
stefnunnar, að fræðslu og upp-
eldi í skólum hraki, er dregið
er úr kröfum um undirbúnings-
menntun þeirra, er-byrja kenn-
aranám. Ennfremur að náms-
, tími kennaraefna verði ekki
styttur án þess að þjálfun og
menntun þeirra gjaldi þess. Þá
ílagði ráðstefnan til, að aldrei
i skyldi breyta kennaranámi án
samþykkis kennarastéttarinn-
ár, og aldrei skyldu tekhir
menn í kennarastétt, sem
fullnægðu ekki þeim kröfum,
sem almennt eru gerðar til
knnara í hverju landi.
Af niðurstöðum ráðstefn-
unnar er ljóst, að kennarar á-
líta, að sízt af öllu eigi að slá
af inntökuskilyrðum í kenn-
araskóla og kröfum til undir-
búningsmenntunar kennara.
Af ofangreindum ástæðum
leggur Kennarafélag Kennara-
skóla íslands það til, að um-
rætt frumvarp verði fellt og að
gerðar verði þær úrbætur á
starfsskilyrðum og launakjör-
um kennara, sem duga til þess
að búa kennurum þær aðstæð-
ur, sem gera kennarastarfið
ekki síður eftirsóknarvert
heldur en önnur störf, sem
menn , með góða og fullgilda
undirbúningsmenntun getffi
fengið hér á landi.
Reykjavík, 25. jan. 1959,
f. h. Kennarafélags
Kennaraskóla fslands,
Ágúst Sigurðsson
(form.)
Til
menntamálanefndar efri
deildar Alþingis.
•jf Norskur fiskiskipstjóri, &
sjó um seinustu helgi, fékk
skeyti um, að kona hans
hefði alið honum son. —
Hann sendi skeyti um hæl
og bað um staðfestingu.
Orsök: Hún var búin að
eignast 9 dætur, en engan
son.
Sanncu' óögur — ej^tir \Jentó-
HANN VARÐ ÁSTSÆLASTI
FORSETI ÞJÓÐAR SÍNNAR
MYNDASAGA
UM
ABRAHAM LINCDLN
1) Abraham Lincoln, 16. for-
seti Bandaríkja Norður-Ame-
ríku skipar alveg sérstakt sæti
í veraldarsögunni. Hin sterlcu
skapgerðareinkenni hans, þol-
gæði, mannkærleikur, samúð
með' hinum undirokuðu, og
barátta hans fyrir stjórn
fólksins, fyrir fólkið, vegna
fólksins, líf hans og dauði hafa
gert hann mönnum hjartfólgn-
ari en flesta aðra af stórmenn-
um sögunnar. — — — Árið,
sem Lincoln fæddist, 1809,
tíðkaðist þrælahald í Banda-
ríkjunum. Það lcií ekki út
fyrir annað þá, en að Abraham
Lingholn myndi verða ólæs og
óupplýstur vinnumaður í svcit.
Það leit sannarlega ekki svo
út þá, að það ætti fyrir honum
að liggja að afnema þrælahald
og gera alla Bandaríkjamenn
frálsa og jafna að lögum og
hljóta sjálfur frægð og skipa
að lokum cinn æðsta sess í sögu
I mannkynsins fyrir baráttu
sína fyrir lýðfrelsi, mannrétt-
: indum og frclsi og virðingu
; fyrir einstaklingnum. — — ■—
í byrjun nítjándu aldar vorir
Bandaríkin ungt ríki og í örum
vexti, Það var ekki liðinn nema
fjórðungur aldar frá því hið
unga ríkjasamband hafði heimt
frelsi sitt. Þrælahald hafði
haldizt við frá nýlendutíma-
bilinu. Frumbyggjarnir þok-
uðust fram úr hinum full-
numdu og þéttbyggðu héruð-
um á austurströndinni til hius
veglausa vesturs. Það var í
þessu ónumda landi, að faðir
|Abrahams reyndi að sjá fjöl-
skyldu sinni farborða.
2) Faðir Lincolns var tré-
smiður, en hann þurfti að eyða
miklum tíma í skóginum til áð
skjóta dýr til matar handa
fjölskyldu sinni. Hin góða móð-
ir Abrahanis, Nancy Hanks
Lincoln, gætti á mcðan bús og
barna, Abraham litla og syst-
ur hans. Abraham unni móður
siiini mjög. „Hún mótaði lífs-
viðhorf mitt meira en nokk-
ur annar. Guð blessi móður
riiína, það sem eg er og von-
ast nokkurn tíma til að geta
orðið, á eg henni að þakka,“
var hann vanur að segja. —
— — Þegar litli skólinn, sem
byggður var úr bjálkum, tók
til starfa í nágrcnninu, sendi
Mancy Hanks börnin sín,
Abraliam og syslur lians, til að
læra að lesa. „Þið verðið að
vera dugleg að Iæra að lcsa og
skrifa,“ sagði hún með áherzlu,
„til þess að þið verðið vitur og
góð þegar þið' verðið stór“.
Abraham mundi alltaf þessi
orð móður sinnar. — — —
Þegar Abraham var sjö ára
gamall fluttist hann með fjöl-
skyldu sinni til Indiana, sem.
þá var næstum ónuinið land.
Þau fluttu þangað um haust
og byrjuðu á því að fella skóg
og ryðja land þar sem þau
ætluðu að reisa bæinn sinn.
Vetur var næstum skollinn á
áður en þau voru búin að
byggja sér bjálkakofa. Smíðin
bar þess vott, að kofabygging-
in var flýtisverk, en þarna
bjuggu þau. Enginn skóli var
í grennd og Abraliam vann að
búverkmn heima lijá foreldi’*
iun símun, J