Vísir - 28.05.1959, Qupperneq 4

!
V1S1B
VlSIR
T7-'T ' D AGBL AÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR HJ.
JFÍiir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Rítstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00,
Aðrax skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm linur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðian h.f.
Fréttir frá
Fyrir nokkrum árum var oft-
lega undan því kvartað, að
Islendingar yx-ðu að fræðast
um málefni, sem þá snertu,
með því að hlusta á útlend-
ar útvarpsstöðvar eða leita í
; erlendum blöðum. Þetta
, stafaði af því, að ýmsir út-
lendir aðilar virtust hafa
býsna góðan að'gang að
fréttalindum varðandi ís-
land og íslenzk málefni,
meðan aðilar hér á landi
fengu ekkert að vita um
sömu mál hjá yfirvöldunum.
Þetta var harðlega gagn-
rýnt, eins og eðlilegt var og
1 sjálfsagt, og af því leiddi, að
bót var á þessu ráðin, en
upp á síðkastið hefir aftur
sótt í sama horfið.
Það gerðist nú síðast í fyrra-
kvöld, að ríkisútvarpið ís-
lenzka skýrði frá því, að ís^
lenzka ríkisstjórnin hefði
sent Bretastjórn enn eina
orðsendingu vegna lögbrota
hér við land, að þessu sinni
vegna ásiglingar, sem her-
| skipið Chaplet hafði gert sig
sekt um, en það sigldi á Óð-
in í siðustu viku, eins og frá
var skýrt á laugardaginh.
Það var svo sem ekki nema
eðlilegt, að útvarpið birti
þessa fregn, en það vakti
furðu- allra, sem á frásögn
þess hlýddi, að ríkisútvarpið
íslenzka hafði þetta ekki
eftir tilkynningu frá utan-
ríkisráðuneytinu — nei, það
varð að treysta á, að rétt
væri sagt frá hjá brezkri
fréttastofu og útvarpinu,
sem urðu fyrst til að birta
þessa fregn um viðbrögð
rikisstjórnar íslands.
Og þetta er ekki í eina skiptið,
að íslendingar frétta um það
útiöndum.
fyrst frá útlöndum, sem er
að gerast 1 landhelgisdeil-
unni. Ekki alls fyrir
löngu gerðu brezkir útger-ð-
armenn þá kröfu til ís-
lenzkra stjórnarvalda, að ef
togaraskipstjóri væri tekinn
að ólöglegum veiðum hér við
land, ætti aðeins að kæra
hann fyrir það eina brot,
sem hann fremdi síðast, og
honum skyldu gefnar upp
allar fyrri sakir, enda þótt
hann hefði verið að veiðum
innan landhelginnar á hverj-
um einasta degi frá því að
landhelgin var stækkuð á
síðasta sumri.
Um þetta fengu íslendingar
ekki að vita frá íslenzkum
aðilum, og um það var held-
ui' ekki hirt, að almenningur
væri látinn vita, hverju ís-
lenzka ríkisstjórnin hefði
svarað þessum ósvífnu til-
mælum. Menn urðu að bíða
eftir því, að brezkir útgerð-
armenn létu frá sér fara til-
kynningu, þar sem sagt var
frá þessum síðustu orða-
skiptum þeirra við íslend-
inga. Þeim var falið að til-
kynna þetta og búa mál-
ið svo í hendur blöðum um
heim allan, sem þeim líkaði
bezt og þeir töldu sér bezt
henta.
Utanríkisráðuneytið verður að
láta sér skiljast, að það hef-
ir skyldur við almenning í
landinu, enda þótt menn hafi
oft efást um, að það telji að
um neitt slíkt sé að ræða,
þeg'ar fregnir af starfsemi
þess er annars vegar. Þetta
er svo sjálfsagt, að það á
aldrei að þurfa að minnast
á það.
Túíkun málstaðar okkar
Það hefir komið fram nokkr-
um sinnum hér í blaðinu, að
þegar um fréttir af athöfn-
um íslendinga í utanríkis-
málum, t. d. landhelgismál-
inu, er að ræða, er ekki al-
veg sama, hvenær tilkynn-
' ingu um þær er fleygt-í
blaðamenn eða almenning í
landinu. Bretar hafa sam-
bönd og aðstöðu um heim
allan til að koma málstað
sínum á framfæri, en þó er
heldur von til þess, að ein-
hverjir fáist til að skýra frá
| afstöðu okkar, ef við höfum
■ tök á að koma okkar hlið á
framfæri á undan Bretum.
Þegar þeir hafa skýrt frá
málinu frá sinni hlið og
margir birt skýringar þeirra,
er ekki til neins fyrir okkur
að fara á stúfana.
Þeii', sem tefja það, að tilkynn-
tilkynningum um gerðir
ingum sé komið á framfæri
gera því oft meira ógagn en
þá grunar, og einmitt af
þessum sökum er nauðsyn-
legt, að gerð sé bragarbót..
Það er fyrir neðan allar
hellur að láta Breta koma á
framfæri mótmælum okkar,
eins og gert var síðast nú í
vikunni, og sýnir alveg ó-
trúlegan sofandahátt, sem
hvergi mundi látinn. við-
gangast, þegar um eins
mikilvæga hagsmuni er að
ræða óg hjá okkur íslend-
ingum í landhelgismálinu.
Straumurinn úr sælunni:
Þrefalt fleiri hafa flúið
land en fæðst hafa.
Óvænlegar horfur í Austur-Þýzkalandi
vegna flótta fólks á starfsaldri.
Samkvæmt skýrslu frá stofn-
un í Bandaríkjunum, „The
Population Reference Bureau“,
sem frá árinu 1929 hefur haft
til athugunar á vísindalegum
grundvelli breytingar á íbúa-
tölu landa og landsvæða og af-
leiðingar þeirra, stefnir í A.-
Þýzkalandi til efnahagslegrar
auðnar, ef borið er saman
liversu þar er ástatt og liorfir,
við Vestur-Þýzkaland, velmeg-
andi og með æskuþrótti.
Frá Austur-Þýzkalandi hafa
sem sé flúið þrefalt fleiri en
fæðst hafa, eftir ar elzta stétt
vinnandi fólks og þar í landi
er næstlægsta fæðingatala í
álfunni.
Það fólk, sem Austur-Þýzka-
land hefur glatast, hefur bæzt
Vestur-Þýzkalandi. Frá 1950
komið þangað 2 milljónir
flóttamanna frá A.-Þ. og hjálp-
að til að koma íbúatölunni upp
í 53,7 milljónir — íbúatala, sem
er þrefalt hærri en íbúatala
A.-Þ. Og V.-Þ. er nú fjölmann-
asta land álfunnar vestan
járntjalds.
Fyrrnefnd stofnun bendir á,
að flóttafólkið — um 250.000
árlega — er aðallega ungt
verkafólk, en þessi staðreynd
táknar mjög alvarlega efna-
hagslega erfiðleika fyrir Aust-
ur-Þýzkaland.
Skýrslur fyrir 1952—-1958
sýna, að 50,3 af hundraði af
flóttafólki, frá A.-Þ. — sem
leitar hælis í V.-Þ., er undir 25
ára aldri, en 27,8 af hundraði
á aldrinum 25—45 ára.
Það tvennt, að A.-Þ. glatar
svo mörgu ungu fólki samtímis
því sem fæðingum fækkar,
mun ekki, að því er séð verður,
taka breytingum í nálægri
framtíð, og því meira en vafa-
samt, að A.-Þ. geti náð sér eftir
fólksmissinn.
Meðan þessu fer fram mun
vinnandi karlmönnum fara
fækkandi í A.-Þ. og konur
látnar fylla í skörðin eftir því
sem unnt er, og þeim fer æ
fjölgandi, sem ekki vinna að
framleiðslunni ' og sjá verður
fyrir af því opinbera.
Hrakti með bifaða vél á
annan sölarhring.
Varð vatnslaus, nærðist á hráum tisk.
Frá fréttaritara Visis.
Húsavik í morgun.
Um síðustu helgi lenti maður
einn héðan í hrakningum í sjó-
róðri.
núpum, eða litiu norðar. Jó-
hannes var seglalaus, því að
þau voru í viðgerð í landi. Þó
var í bátnum lítil seglyfir-
breiðsla, sem hann reyndi að
Það atvikaðist þannig, að sl.
laugardag fór Jóhannes
Draumland á opnum vélbáti út
að Grímsey til handfæraveiða.
Þann dag var Lann að veiðum
við eyna og sömuleiðis á sunnu-
dag, en lá við bryggju í Gríms-
ey um nóttina.
Um kl. 23.40 á sunnudags-
kvöld hélt hann heim til Húsa-
víkur pg borðaði þá síðasta
nestisbitann, því að hann gerði
ráð fyrir, að vera kominn heim
eftir 5 klukkutíma siglingu. En
kl. 1 um nóttina bilaði vél
bátsins. Var þá vestan átt, sem
hrakti bátinn í átt að Rauðu-
notast yið, eftir ítrekaðar til-
raunir við að koma vél bátsins
í gang. Ferðin gekk því mjög
hægt.
Allsherjarleit að bátnum
hófst ekki fyrr en um hádegi á
þriðjudag, og fann þá mb:
„Helga“ Jóhannes um 8mílurút
af Mánáreyjum kl. 15.30. Var
Jóhannes þá furðuhress. Segist
hann hafa borðað nokkuð af
hráum fiski, en vatnslaus var
hann í bátnum og gerðist því
mjög þyrstur, er á leið mánu-
dag. Skipstjóri á mb. Helgu er
Maríus Héðinsson.
Mikill skógræktaráhugi
hjá Akureyringum.
Gróðursetja trjáplöntur í Öxnadal.
Frá fréttaritara Vísis. —
Akureyri í niorgun.
Mikill áhug'i er í-íkjandi nieð-
al Akureyringa fyrir gróður-
setningu trjáplantna í landi
Miðhálsstaða í Öxnadal.
Síðastliðinn sunnudag fóru
velflestir nemendur fjórða
bekkjar Gagnfræðaskóla Akur-
eyrar í gróðursetningarferð að
Miðhálsstöðum ásamt kennur-
um skólans. Alls gróðursettu
þeir um 4 þúsund plöntur á 3
klst. og þykir vel af sér vikið,
enda var unnið af miklu kappi
og fjöri.
Á laugardaginn kemur, þ. e.
30. maí, hyggjast Akureyringar
fjölmenna til gróðursetningar
að Miðhálsstöðum, en sá dagur
er helgaður minningu Þor-
steins Þorsteinssonar fyrrv.
form. Ferðafélags Akureyrar,
en hann var mikill áhugamað-
ur um skógrækt. Þennan dag
sem nefnist Þorsteinsdagur,
hafa Akureyringar sett sér það
mark að gróðursetja a. m. k.
5 þús. trjáplöntur að Miðháls-
stöðum. Vaénta þeir að Akur-
eyringar fjölmenni þangað.
Fimmtudaginn 28. maí 1959
Áhyggjuefni.
„Lesandi Vísis“ skrifar:
,,Eg vildi með línum þessum
vekja athygli á eftirfarandi, sem.
ég tel ástæður til hafa áhyggjur
af:
Það er orðið allalgengt, að
ungir piltar, sennilega innan við
tvítugt flestir, séu titt í fylgd
með hermönnum, og margt virð-
ist benda til, að til slíkra kynna
I sé beinlínis stofnað til þess að
. koma hermönnum í kynni við
stúlkur á svipuðum aldri og
j piltar þeir eru, sem hér um
ræðir. Hermenn á leyfi og mjög
ungar stúlkur eru mjög tíðir
gestir á vissum stöðum (sjopp-
um) og er það staðreynd sem
blesir við flestra augum. Þá hefir
| það og mjög verið rætt manna
|ineðal hér og nærlendis, að her-
menn og fylgikonur þeirra gisti
á gistihúsum næturlangt eða um
helgar á gistihúsum úti á lands-
byggðinni. Þá hafa sum blöð
birt fregnir um, að hermenn og
fylgikonur þeirra virðist hafa
aðgang að vissum húsum hér. i
bæ. Allt þetta er mönnum að
sjálfsögðu mikið áhyggjuefni,
og menn furða sig á, að af yf-
irvöldin skuli lítið sem ekkert
geta gert, að því er virðist, til
strangara eftirlits, svo að hér sé
ekki áfram stefnt í enn meiri
voða.
Viðkvæm mál.
Eg veit, að hér er um viðkvæm
mál að ræða og sennilega vanda-
söm meðferðar, en það dugir
ekki að loka augunum fyrir því
sem háski stafar af, og ef ríkj-
andi ástand er slíkt, eins og
margra ætlan er, að æ fleiri ung-
lingar lendi á hálum brautum,
getur ekkert afsakað aðgerðar-
og eftirlitsleysi, en það á ekki að
birta æsifregnir um þessi mál,
eins og stundum hefur verið gert
í vissum blöðum.
Það mun hafa komið fram, að
engin breyting hafi verið gerð
að þvi er varðar eftirlit með leyd-
isferðum hermanna. Hvernig
stendur þá á því, að sú skoðun er
almenn, að ástandið hafi stór-
um versnað í seinni tið?
Hvarvetna, þar sem herbúð-
ir eru eða varnarliðsstöðvar,
fylgja því að sögn vandamál
sem þessi, vandamál, sem menn
mega ekki loka augunum fyrir,
og sennilega er hættan meiri hér
en víðast annarsstaðar, af því, að
okkur hættir til að láta allt dank-
ast, án þess að aðhafast neitt, en
í fámenninu hér eru þessar hætt-
ur áreiðanlega enn meiri en víða
annars staðar. — Lesandi Vísis.“
Það hefur verið mikið að
snúast í Þjóðleikhúsinu síðustu
daga — og nætur. Staðið hafa
yfir lokasprettirnir — síðustu
æfingarnar á síðasta verkefni
leikhússins á þessu leikári,
óperettunni ,,Betlistúdentinum“
eftir Karl Millöcker. Þjóðleik-
húsið hefur fengið hingað einn
frægasta óperettuleikstjóra,
sem nú er uppi, Adolf Rott
prófessor frá Vín. Hinir ís-
lenzku leikarar og söngvarar í
,,Betlistúdentinum“ þykjast
hafa himin höndum tekið að
fá að vinna undir stjórn þessa
manns og' eiga ekki nógu sterk
orð til að lýsa snilld og hug-
kvæmni hans.
„Betlistúdentinn“ verður
frumsýndur í Þjóðleikhúsinu á
laugardagskvöld, og það verð-
ur nú engin smáræðissýning.
110 manns • koma þar fratn í
einu, og hefúr ekki fyrr sézt