Vísir - 10.06.1959, Blaðsíða 4

«xsia
Miðvikudaginn 10. júní 1959
* s „ v < *x'' } *■'*'< t * ‘ ' * *
Reynistaðarctt í Skagafirði, sem í mæltu máli gengur undir
nafninu Staðarétt. Þangað sækja Ilegranesbúar fé sitt á haustin,
að afstöðnum göngum.
inhluta aleigu sinnar og lífs-
bjargar. Ólafur í Ási var með
rekstrinum. Hann var lang-fjár-
flesti bóndinn í hreppnum. —
Hann segir: ,,Við látum Jónas
í Hró.arsdal ráða. Hann er kunh-
ugastur vötnunum og er enginn
afglapi11. Jónas segir: „Við rek-
um í vötnin í herrans nafni og
sætuni lagi, þegar dregur í jaka-
ferðina.“ Var nú undið að því
að ferja hrúta og smálömb. Svo
raða sér nokkrri röskir menn
í kvíslina neðan við rekstrar-
staðinn, og tók vatnið þeim í
holhönd, þar sem dýpst var.
Féð var rekið í eins þéttum hóp
og unnt var, og með þeim krafti
sem mest mátti. Allt fór vel og
engin kind fórst. ,,Þá varð ég
feginn að fá drjúgan brenni-
vínssopa, þegar upp á bakkann
kom,“ sagði Guðjón í Vatns-
koti, en hann sagði mér sögu
þessa.
aldan gekk í stórfelldum gus- nesbúa við að koma afréttar-
um yfir ferjuna og féð. Ætíð peningi sínum heim.
var talið upp í ferjuna, 80—90 Það tfar eitt haustið rétt eftir
kindur. í næstu ferð var skipt 1880, að réttardaginn á Reyni-
um alla mennina í ferjunni. stað var frost og gekk á með, Hegranesbúar þurfum að
Svona gekk það allan morgun- norðanéljum. Rípurhreppsmenn j þreyta við Héraðsvötnin. í mínu
inn, fram yfir hádegi. Var þá ráku fé sitt strax af stað, eftir minni hafa drukknað 7 menn
Þetta eru aðeins smá myndir
af þeim erfiðleikum, sem við
lokið við að koma fénu yfir. að dregið hafði verið, og hugð-
Ekki var þurr þráður á nokkr- ust komast yfir vötnin undan
um einasta manni, og blandað- Hróarsdal (þá var engin drag-
ist þar ljúflega saman væta og ferja til). Þau voru lítil, vegna
sviti, því enginn dró sig í hlé. undangenginni kulda. — Þegar
Þó var það einn maður, sem 1 ofan á bakkann kom, var ís og
stáðið hafði á tanganum og kraparek í vötnunum og ekki
hjálpaði til að reka féð upp í árennilegt að reka sauðfé í þau.
ferjuna og varna því, að það Voru nú Uppi ráðagerðir og til-
legði í ósinn. Var hann þekkt- lögur margar: — Reka féð upp
ur að því að hafa sig ekki í á Langholt og vaka yfir því,
,,harðbrákinni“*) í vinnu með eða upp í Staðarrétt. — En hvað
öðrum. Þegar lokið var við að ef gerði stórhríð? Útlitið var af-
koma fénu upp í ferjuna í síð-J arljótt. -—
ustu ferðinni, kallar hann: ,,Vill
ekki einhver bera mig upp í
ferjuna; ég er þurr.“ Jú-jú, ein-
hver viðstadur stökk til og bar
hann i skyndi út í ferjuna. Þeg-
ar austur yfir kom og féð hafði
runnið upp úr ferjunni, kallar
hann aftur: „Vill ekki einhver
bera mig upp úr ferjunni.“
Hleypur þá til roskinn bóndi
og tekur hann í fang sér. Þegar
ferjuhleranum sleppti, var vatn
í mitt læri. Þar lætur hann ná-
ungann niður og segir: s,Lærðu
að ganga, lambið mitt.
Þarna voru bændur með meg-
í Vesturósnum, og hægt mun
vera að telja á þriðja tug eítir
elztu heimildum. Það er því
skiljanlegt, að það vorum við
Rípurhreþpsmenn, sem hófumst
fyrstir manna handa um sam-
skot til brúarbyggingar á Vest-
urósnum, og söfnuðust 4000
krónur. Það mun hafa verið um
y20 af áætluðu verði brúarinn-
ar. Þetta var árið 1914, og var
mikið fé á þeim tíma, þegar
miðað er við 15 bæja fátæka
sveit. En brúin var ekki byggð
fyrr en árið 1925.
Styrjöld miSSi bófaftokka Stalíu
sög$ yfirvofand'
— eftir að „litla brúðanu var dæmd
fyrir að vega morðingja.
Fregn frá Napoli hcrmir, að
menn óttist, að „styrjöld" milli
bófa verði brátt hafin, eftir að
, Pupetta (Litla brúðan) var
Allii . dæmd í 18 ára fangelsi fyrir
viðstaddir skellihlóu og dáðust aS drepa bófa þanilj sem varð
að sniUdinni, að láta ekki ná-1 inanni henuar _ ah.æmdlUn
ung^nn koma alveg skraufþurr- b6faforingja _ að bana
an heim. —
Simone heitir hún, kölluð
Fóru nú allir inn í „byrgið“, Pupetta, og er fyrrvérandi feg-
sem komust. Þar var drukkið ^ urðardrottning. Bó.faflokkar í
kaffi, hitað í skaftpotti Jóns Ós- Napoli, hafa á undangengnum
manna, er hann nefndi ,,Siggu“, mánuðum keppt um aðstöðuna
di ukkið brennivín — sem raun- fjj yfirráða á matvælamarkaði
ar hafði verið gert allan rnorg- bo.rgarinnar.
uninn —, étnar kringlur, rykl-j
ingur og hertur silungur, Sung-1 Pupetta var engin iðiun í
. ið var þarna, eins og hver hafði hug yíir að hafa skotið V€ganda
hljóðin til. Þarna heyrðist manns sins'
hvorki hnotubit né Skammir. I . hunn risi upp úr gröf
Þar ríkti hin frjálsa gleði ein sinni nd mundi ég gera aftur
í sínu veldi. |Það> sem eS hef Sert- ES drap
Nokkrum árum síðar vakti,hann veSna ástar.1
Hún hafði tæmt skothylki
skammbyssu sinnar, er hún
drap moi’ðingja manns síns.
Réttarhöldin stóðu 33 daga
eg aftur yfir safninu á tangan-
um með nokkrum öðrum mönn-
um. Þá var norðan stórhríð, sem
þó slotaði, er kom fram um dag-
mál. Var þá byrjað að ferja,
endg komin fjara og aðstaða
góð.
Ég ætla enn að segja eina
smásögu af erfiðleikum Hegra-
hafa son sinn hjá sér eina
klukkustund á dag. Hún var
handtekin fyrir 3V2 ári. Málið
hefur dregizt á langinn sökum
þess hve erfitt var að afla
gagna.
Bróðir hennar var dæmdur
í 12 ára fangelsi, en hann leik-
ur lausum hala. Hann er talinn
meðsekur henni. Hún hefur allt
af haldið því fram, að hann
hafi verið saklaus, en henni var
það mikil fróun, að maður sá,
sem leigt hafði morðingja
manns hennar til þess að drepa
hann, var dæmdur í 30 ára fang
elsi. Hann grét, þegar dómur-
inn var upp kveðinn, en Pup-
etta brosti kluldalega.
Borlnn fluttur.
Ekkerí vatn fannst
viö Sigtón.
Borun er nú lokið í bili, þar
*) Harðbrák var gerð af
hrútshorni, þar í var dregið
skinn, sem átti að „elta“ = elti-
skinn. Máltækið er: Hann hefur
sig ekkLí harðbrákinni = hlífir
isér. — b. S. $
og dagblöðin þar þóttust held- sem unnið hefir verið undan-
ur en ekki hafa komizt í feitt farið við Sigtún með stóra
|Og notuðu sér það. Henni var
ekið daglega í lögregluvagni í
dómhúsið, þar sem réttarhöld-
in fóru fram, og af svölum húsa
er á leiðinni var daglega strað
blómum á vagninn í samúðar-
skyni við Pupettu.
I réttarsalnum var alltaf
þröng manna og" í hópnum
fjölda margir úr undirheim-
um borgarinnar.
Pupettu hefur verið leyft að
bornuin.
Var borað niður í 750 metra
dýpi, en íengra nær borinn
ekki, eins og r.ú standa sakir,
cða ekki fyrr en ný tæki, sem
lengi hefir vantað, koma til
landsins, í júlí nk.
Hiti mun hafa verið nægur
í Sigtúnsholunni, en ekki náð-
ist í vatnsæð, cg verður reynt
frekar við hana — og fleri hol-
ur <— þegar nýju tækin koma.
fatjMMyui' barhaHna.
Samtal vi5 andapðiffim.
Já, stóru skógarnir, vötnin og víSátta náttúrunnaí
og það allt saman getur verið mjcg íreistandi, ert
svona falleg lítil tjörn í miðjum bæjargarðitu-m, það.
veit maður Kvað er.
Það voru tvær andamömmur, sem stungu saman1
neíjum á meðan þær höfðu vakandi auga með ung-
unum sínum.
— Nei,sagoi hin, — ekki eí maður er djúpt hugs-
andi og skáldlega smnaður, þá er það aiis ekki nóg!j
— Ö, jú, það er meira en nóg, á meoaii maðurt
þarf að hugsa um sjálfa sig og börnin. Þegar sá tímí
kemur, að vindurinn tekur í vængma, þá skal ég svo
sannarlega fara á flakk. En ég ætla ekki að fara mjög.
langt. Eg ætla að fljúga smáspotta upp í Svíþjóð. Þar
eru nefnilega líka litlar tjarnir í litlum göroum í litlum
bæjum. Og þar eru börn og gott fólk, sem gefur okk-
ur brauð. Þar er notalegt að vera og maður er öruggur.
— Hvemig geturou látið þér nægja það? spurði
djúpt hugsandi öndin.
— Nei, í Finnlandi, þar finnur maður hinar mikliS
víðáttu. Þar eru silfurgljáandi vötn í þúsundatali. Þaí
eru voldugir skógar með fallegum birki- og furutrjánni
og vindurinn þýtur í laufmn. Svona lítil óhrem tjörn,
eins og hérna og hmum görðunum, það er of Sítið og
of smáborgaralegt fyrir mitt eðh. Ó, þessi smápyttarv
umkringdir af öskrandi krökkum! Nei,’mætti ég þá*
heldur biðja um það stóra, og mikla. !
Nú gat hún ekki æst sig meira upp og þess vegnaí
steinþagði hún á meðan borgaralega öndm sýndi1
ungunum sínum góðan stað til að tína á.
Eftir nokkurn tíma fór vindurinn að taka í væng-e
ina á öllum öndunum. Ungarnir voru orðnir fleygir.,
Og svo flugu þau öll á brott. *
— Vertu sæll og góða ferð! hróþaði djúpt hugs-
andi öndin. — Við skulum hittast hér næsta ár. Þá'
skal ég segja þér frá öllu því fallega og merkilega,
sem ég hefi reynt og séð. !
Næsta ár kom borgaralega öndm til baka á litlus
fallega tjörnma sína í litla fallega garðinum. Hin,
öndin kom ekki. Aftur á móti kom maður hennar og
hann fór að leita ásta hjá borgaralegu öndinm. —
Hugsið ykkur bara, hann bað hana að giftast sér, og
það var þó alls ekki viðeigandi! ;■
Nei, heyrið þér mig, sagði andamanna ergileg.
— Þér sem eruð kvæntur!
— Hún kernur ekki, svaraði hann.
Og svo sagði hann henm átakanlega sögu frá Þús-
und vötnunum og stóru skógunum, um grímman veiði-
mann og skothríð, dauða og mikla sorg. J
— Einmitt, sagði andamamma. — Það breytir
nuklu. Þá getum við talað saman. En aðeins með einu
skilyrði: Við-tvö og ungarnir, við höldum okkur að
litlu tjörnunum í görðunum. Eg vil frekar öryggi,
heldur en allt þetta stóra og það allt saman.
Hún gat ekki fundið eins fín orð og djúpt hugsandí
öndin. En kannske var hún ekki sú heimskari þrátt
fynr allt.
Nú hefir borinn verið fluttur
ujDp fyrir Suð'urlandsbraut, rétt
norðan æfingarvallar knatt-
spyrnufélagsins Fram og er
þegar hafin borun þar.
Fyrir nokkru síðan varð að
hætta borun vegna vöntunar á
leðju, sem nauðsynleg er. Var
hún fyrst keypt frá Póllandi,
en reyndist ónothæf. Nokkru
siðar kom leðja frá Ameríku,
og gátu boramr þá hafizt á nýj-
an leik.
Hæstiréttur Bandaríkjanna
hefir fellt úrskurð um, að
lög í Louisiana um bann við
íþróttakeppni hvítra manna
og svartra sé stjórnarskrár-
brot.
Áttræður maður andaðist
í sjúkraliúsí í Bretlandi, er
reynt var að ná með skurð-
aðgerð gerfigómi, scm hanm
hafði óvart gleypt.
Útgöngubanni, sem sett var
í írak eftir byltinguna í júli
í fyrra, var aflétt nýlega. ,