Vísir - 24.06.1959, Blaðsíða 3

Miðvikudaginn 24. júní Í959
VÍSIB
Hvaðan kom mér lífs
þróttur minn?
Greln eftir frú Efleanor
Roosevelt.
Frændi mr.nmsins míns,
Theodore Roosevelt forseti
þreyttist aldrei á því, að brýna
fyrir mönnum þá blessun, sem
iðjusemin og starfsamt líf hefði
í för með sér. Og þegar eg var
barn, var mér sagt mikið af
afrekum hans á villidýraveið-
um, landkönnunarferðum, og í
ýmsum íþróttum. En þó að
hann væri önnum hlaðinn og
hefði ávallt miklum skyldu-
^törfum að sinna, gaf hann sér
alltaf tíma til þess að lesa mikið
og leggja rækt við uppeldi
barna sinna.
En hvaðan hafði hann allt
þetta mikla starfsþrek og þenn.
an lífsþrótt, sem gjörði honum
það kleift, að vanrækja hvorki
vinnu sína né skyldur, en um
leið að ástunda öll hugðarefni
sín með miklum áhuga? Þessi
spurning er dögum oftar lög
fyrir mig. — í hvert skipti,
sem mér er hælt fyrir óvenju-
legan hvatleik minn, 74 ára
'gamallar konu, — viðurkenni
^ eg það, að þar ber hinum
hraustu foreldrum mínum
Imestur heiðurinn. Frá þeim
hefi eg nefnilega tekið í arf,
góða heilsu og hæfileika minn
til sjálfsþjálfunar.
Eg var svo hamingjusöm, að
venjast því í byrjun, að hafa
taumhald á sjálfri mér. —1 Eftir
að eg var orðin sjö ára gömul,
sá amma mín um uppeldi mitt,
og henni fannst sjálfsþjálfunin
lífsnauðsyn — ekki sízt fyrir
konur. — Þó að maður væri
ekki ávallt við sem bezta heilsu,
varð maður að rækja skyldu-
störf sin. Það var ekki siður
þá, að bera sig upp við aðra, þó
að eitthvað amaði að manni, t.
d. höfuðverkur, eða þó að skap-
ið væri ekki sem bezt. — Hinar
ströngu lífsreglur ömmu minn-
Hið fullkomna „próf-
svindl“ misheppnaðisft.
Það er stundum sagt í sögum
■og kvikmyndum frá mönnum,
sem hafa reiknað út hárná-
kvæmt, hvernig þeir geti
framið hinn „fullkomna
glæp“, þ. e. gengið svo frá öllu,
að ógerlegt sé að koma upp um
þá eftir á.
Sennilega hafa ýmsir hug-
leitt hvernig þeir gætu fundið
•upp eitthvert óbrigðult ráð, til
að „svindla á prófi“. Tyrknesk-
ur stúdent taldi sig hafa dottið
niður á hið „fullkomna" ráð, er
hann gengi undir stærðfræði-
próf, en hann hafði ,,sluxað“
við námið allan veturinn.
Pilturinn, Tulay Poyras, í
Ankara á Tyrklandi, hafði ann-
ars staðið sig vel í öllum grein-
rim, nema einni, stærðfræðinni,
og hann ætlaði sér ekki að falla
á henni. Til framkvæmdar á-
forminu hafði hann lítið tal-
símatæki (microphone), 120
volta rafhlöðu, 15 metra langan
v'ír — og vin sinn Ergun Yuksel
til aðstoðar, en hann var fyrr-
verandi nemandi í skólanum.
Á /prófdegi skaust Yuksel inn í
kjallaraherbergi, sem er beint
undir kennslustofunni, sem
prófað var í. Porayz kom með
aðra hönd sína reifaða, kvaðst
hafa meitt sig, en mikrofónn-
inn var falinn undir sáraum-
búðunum. Og allt var undir-
búið •— og Pyraz viss um að fá
rétt svör. Þegar hann var bú-
inn að skrifa niður dæmin, sem
kennarinn las upp, lyfti hann
vinstri hönd að kinn, mjög
hugsi á svip, og las svo lítið
bar á spurningarnar fyrir vin
sinn niðri í kjallaranum. Tvær
mínútur liðu, fimm, fimmtán,
— ekkert svar. Pyraz ör-
vænti. Og svo kom sjálfur
skólastjórinn inn og dró með
sér Yuksel skömmustulegan á
vip. Allt hafði komist upp, —
hið „fullkomna prófsvindl"
brugðist. Dyravörður skólans
hafði nefnilega séð Yuksel
laumast niður í kjallarann
snemma morguns, þótti það
grunsamlegt, og gerði skóla-
stjóra aðvart, Poyraz játaði
allt, en hann fékk ekki að taka
próf, og hefur áhyggjur meiri
en nokkurn tíma fyrr, því að
skólinn hefir farið í mál við
hann.
ar, hafa oft orðið mér góður
styrkur seinna í lífi minu.
Eg þykist þess fullviss, að
ábyrgðartilfinningin fyrir því,
að stjórna heimili stórrar fjöl-
skyldu daglega, sé alveg fyrir-
taks skilyrði til þess, að maður
athugi ganginn í sínu eigin lífi
svo að það verði í föstum skorð
um. Eftir að eg var gift, gengu
skyldur mínar gagnvart manni
mínum og börnum fyrir öllu
öðru. Því næst vildi eg reyna
að verða öðrum meðlimum
fjölskyldunnar til sem mestra
hægðar, en þetta varð mér síð-
ar hjálp til þess, að uppfylla
þær kröfur, sem gjörðar voru
til mín í opinberu lífi. — Þeg-
ar maður kappkostar að haga
lífi sínu þannig, að aðrir menn
hafi not af því, þá er svo kom-
ið, að það er einhvers virði að
lifa. — Allt það sem maður
gjörir eingöngu sjálfs sín vegna,
verður manni furðu fljótt leiði-
gjarnt. En það er djúp fullnæg-
ing í því, að geta hjálpað öðr-
um, — manni sínum, börnum
og vinum. — Sú sjálfsþjálfun,
sem maður lærir á þennan hátt,
er manni öldungis ómetanleg,
þegar maður eldist. Því að það
er nú einmitt þetta, — að
geta skapað öðrum velliðan,
sem örfar lífslöngun okkar,
svo að við getum horft örugg
og vongóð til framtíðarinnar.
Ef mér finnst eg vera orðin
þreytt á daglegu amstri, á eg
tvö ágæt meðöl við þeirri veilu,
sem sé: tilbreytingu og hvíld.
— Ferðir til nýrra ókunnra
staða, er sú tilbreyting, sem
fnér finnst hressa mig bezt og
endurnæra. Eg er ekki á því,
eins og margir aðrir, að það sé
þreytandi að ferðast. — Eg er
búin að venja mig á, að hlamma
mér niður í stól, hvar sem er,
og eg sé mér færi á, og fá mér
ofurlítinn blund, en þetta hvíl-
ir mig ótrúlega og gefur mér
nýjan þrótt.
Á sumrin, er það yndisleg
tilbreyting fyrir mig, að fylla
sumarbústað minn af gestum,
— einkanlega börnum. Að vísu
getur það verið allþreytandi, að
þurfa að fylgjast með öllu, sem
heill hópur krakka lætur sér
detta í hug að taka sér fyrir
hendur, en það þreytir mig á
annan hátt. Eg held að það sé
holt fyrir okkur, eldra fólkið,
að vera innan um æskuna.
Ætti hæfileikinn til þess að
geta hvílt sig og safnað nýjum
kröftum til þess að geta notið
lífsins, sé ekki að mestu leyti
kominn undir því, hvert við-
horf við höfum sjálf til lífsins?
Eins og flest annað aldrað fólk,
verð eg stöðugt að verjast
þeirri freistingu, að verða um
of hrifin af sjálfri mér og of
eigingjörn. — Ef maður glatar
umhyggjunni fyrir þeim, sem
gefa lífi manns innihald.-líður
ekki á löngu, þangað til að
maður missir áhugann fyrir
öllu öðru í þessari tilveru. —
Og eg held að þetta sé upphaf
eða aðdragandi dauðans, —
eða að hann sé þá, að minnsta
kosti, ekki langt undan.
Það getur vel verið, að eg sé
orðin að útliti, eins gömul og
Metúsalem, en «mér finnst
sjálfri, eg ekki vera eldri en sá
yngsti af vinum mínum. Eg
er viss um, að eg er ekki þreytt-
ari eftir langan og annasaman
dag, en margir. sem hafa ekki
enn náð hálfum aldri á við
Þeir tala mikið - en
gera ekkert.
KownmúnisttEr og hlntur
tiomwnún ista.
Ekkert blað skrifaði eins mik
ið nm dag kvenna, 19. júní, og
blað kommúnista, Þjóðviljinn,
og var það mjög að vonum.
Svo eru nú veslings komm-
únistarnir aðþrengdir, að þeir
verða að reyna allt, bókstaflega
allt, til þess að krækja sér í ein
hver atkvæði. Til þess finnst
þeim kvennadagurinn alveg til-
valinn, því að það hefur jafnan
verið viðkvæði hjá kommúnist-
um, að konur væru sérstaklega
kúgaðar — rétt eins og konan
hér á landi væri ekki betur
sett en þar sem kommúnistar
ráða.
í sambandi við skrif komm
únista um kvennamálin 19.
júní vakti það sérstaka at-
hygli, að teflt var fram
helztu kvenhetju þeirra,
Hannibal Valdimarssyni,
sem er landskunnur fyrir
kvenhylli sína.
Jafnframt var tveim konum
öðrum teflt fram á sömu síð-
unni og varð úr skemmtilegasti
þríhyrningur, því að einn grein
arhöfundur talaði einna helzt
um það, að þrátt fyrir afrek
kommúnista í ríkisstjórninni
til að bæta hag kvenna, hefði
eiginlega ekkert verið gert —•
konur væru eiginlega ekki hót-
inu betur settar en áður.
En hvernig er það annars
með kommúnista — hafa þeir
ekki konu í öruggu sæti á lista
sínum hér í Reykjavík? Það
hlýtur að vera, úr því að þeir
eru svo mjög upp á kvenhönd-
ina sem oft kemur fram í Þjóð-
Iviljanum og ekki sízt nú um
daginn.
Nei, það fer 'nefnilega
mjg fjarri því, að kommún-
istar sýni eins mikinn áhuga
í verki og þeir auðsýna í
orði. Þeir hafa látið nægja
að hafa konu í 5. sæti á lista
sínum, sem er gersamlega
vonlaust, því að hún kemst
ekki á þing fyrri en 3 efstu
menn hafa hrokkið upp af
með einhverjum hætti —
svo hefur fylgi hrunið af
þeim upp á síðkastið.
Þær konur, sem láta hafa sig
til að skrifa lofrollur um komm
únista og baráttu þeirra í þágu
kvenna, ættu að athuga, að með
því móti gera þær sjálfar sig
að fífil og viðundri frammi fyrir
alþjóð. Kommúnistar eru mest-
ir í munninum gagnvart mál-
efnum kvenna sem öðrum.
Það var ekki stærsti
þorskurinn.
Fróðlegar uppíýsingar um þorslcastærð.
Sl. föstudag var birt hér í j
blaðinu fréttaklausa með mynd
undir fyrirsögninni: „Var það
stærsti þorskurinn?“
Var þar sagt |rá því eftir
ensku blaði, að togarinn Ken-
dale frá North Shields hefði
fengið 147 sentimetra langan
þorsk, sem vóg um 60 ensk
pund. Var þess og getið, að
annar eins fiskur af þessu tagi
hafi sjaldan komið á land á
Englandi. Fiskurinn var talinn
10 ára.
Vísir hefir nú átt tal um
þetta við Ingimar Óskarsson í1
Atvinnudeild Háskólans, sem
um 12 ára skeið hefir haft með
höndum aldursákvarðanir á
þorski veiddum hér við land,
mig. — Þegar maður er viss
um, að maður á enn eftir að
koma mörgu í framkvæmd,
lýtur maður alltaf „fram á
veg“, en aldrei til liðinnar tíð-
ar. Þetta er leyndardómurinn
bak við lífsþróttinn. — En
þegar aldurinn færist yfir okk-
ur, varðar það okkur áreiðan-
lega mestu, að við varðveitum
kærleika okkar til annarra, og
trúna á það, að ást vor og vin-
arþel, sé ekki síður verðmæti
lífsins fyrir þá, en okkur. —
Þetta er það, sem skapar oss
þolið, fyllir oss lífslöngun og
endurnöjar lifsþrótt vorn.
(Stytt þýðing úr Harper’s
Magazine.)
og fengið hjá honum upplýs-
ingar,
Að 1947 veiddist út af
Hornafirði þorskur 148 sm.
á lengd og var hann 22 ára,
en
1948 154 sm, langur
þorskur, og „er það sá
lengsti, sem við vitum um“,
og var hann 18 ára.
„Elzti þorskurinn, sem við
vitum um“, sagði í. Ó., „er 24
ára, við höfum aldrei fengið
þorsk yfir 24 ára.“ Þá virðast
þeir hverfa — koma a. m. k.
ekki lengur við sögu.
Um þyngd ofannefndra
þorska voru því miður ekki
upplýsingar látnar í té, en vart
munu þeir hafa verið léttari
en sá frægi, sem Kendale
veiddi.
Annars mun það vægast sagt
mjög hæpin ályktun hjá Bret-
anum, að 147 sm. langur
þorskur hafi verið um 10 ára
gamall. Tíu ára þorskar, veidd-
ir hér við land, eru frá 85 upp
í 100 sm. á lengd og meðaltal
lengdar um 20 ára bil 87.3 sm.
Elzta kona Norður-írlands,
Sarah Johnston, varð 107
ára fyrir skemmstu. Blöðin
segja frá því, að hún hafi
svo góða sjón, að á af-
mælisdeginum hafi hún les-
ið afmæliskveðjurnar, sem
hún fékk gleraugnalaust.