Vísir - 16.12.1959, Qupperneq 9

Mlðvöcudaginn 16. desember 1959
VlSIB
*
Bækur á * jólamarkaðnum í ár
Þrfár ísafoldarbækur
— hver af sinu fagi.
MeBal þelrra eru ræður próf. Asmuiidar
og sögur K. Bfixen.
Þrjár bækur koma út á veg- flestar við síðari hluta kirkju-
vm fsafoldarprentsmiðju í byrj- ársins. Þá eru þarna og nokkr-
un vikuimar, Ijóðabók, ræðu- ar tækifærisræður.
safn og smásagnasafn.
Ljóðabókin heitir „Séð
sólar“ og er eftir Ólafíu Árna-
dóttur, sem fengizt hefir við
Ijóðagerð um nokkurt skeið,
enda þótt þetta sé fyrsta ljóða-
bókin frá hennar hendi. Þó er
hún engan veginn óþekkt, því
að hún hefir birt mjörg Ijóð eft-
ir sig í ýmsum tímaritum og
hneigist yfirleitt til andlegra
ljóða.
Ræðusafnið er eftir herra
biskupinn, Ásmund prófessor
Guðmundsson, og kallast „Frá
heimi fagnaðarerindisins“. Er
það nýtt safn af helgidagaræð-
nm. Segir biskupinn í formála,
að er hann gaf út ræðusafn ár-
ið 1919, hefðu ýmsir haft orð á
því, að hann hefði átt að hafa
ræðurnar fleiri og láta þær ná
yfir allt árið, en ekki aðeins
helming þess. Eftir 40 ár hefir
hann nú ráðizt í að fá enn út-
gefnar nokkrar ræður, eins og
komizt er að orði, og miðast
Sl&væðing eia
kommúnism!?
Bæklingur um hugsjóna-
stefnur cg sambúð þjóöa.
Bækur af þessu tagi eru holl-
ur lestur hverjum sem er, því
til að Ásmundur biskup hefir alla
tíð verið viðurkenndur einlæg-
ur trúmaður og ágætur ræðu-
maður.
Loks er að geta smásagna-
safns eftir frægasta danska rit-
höfundinn, sem nú er uppi,
Karen Blixen. Heitir safn þetta
„Vetrarævintýri“ og hefir Blix-
en-þýðandinn Amheiður Sig-
urðardóttir verið þar að verki
sem áður. Hér er um geysimikla
bók að ræða, á fjórða hundrað
síður með þéttu letri, en alls eru
sögurnar ellefu, hver annari
betri og með ósviknu aðals-
merki skáldkonunnar, hins
fædda sögumanns.
Fagrar og merkar bækur á
jclamarkaðniHn frá AB.
Frumstæðar þjóðir er með 212 mynd-
um. Gjafabókin í ár Þrjú Eddukvæði.
Góðar unglingabækur
— rauð og blá.
Margir komast í vanda, er' arnir munu geta „lifað sig inn
þeir eiga að fara að velja bæk- í“ hana hvað eftir annað.
ur til jólagjafa svo sem við önn- Það em að vísu fleiri en einn
ur tækifæri, hvort heldur er mælikvarði á bækur handa
handa ungum eða gömlum, og ungu kynslóðinni, það er eðli-
þó ekki sízt handa unga fólk-jlegt, að hún sækist eftir spenn-
inu, því að tiltölulega eru þau andi sögum, og þá gildir, að
mest kynstur bóka, sem út eru Þær séu ekki spillandi. Það eru
gefin og ætluð ungviðinu.
En það er segin saga, að fáar
unglingabækur hafa orðið vin-
sælli hjá unga fólkinu en „rauðu
þær „bláu“ og „rauðu“ ekki. En
í fám orðum sagt: Skemmtilegar
bækur fyrir þá og þær, sem
ætlast er til, og meira að segja
telpnabækurnar“ og „bláujfyrir marga, sem voru drengir
drengjabækurnar“ sem komið og telpur fyrir langa löngu.
hafa út árlega um allmörg und-
anfarin ár, og er óhætt að segja,
að útgefandinn, Bókfellsútg.,
sé sérlega markvís í því að velja
bækur, sem unglingunum þykir
matur í.
Nú eru þær alveg nýkomnar
unglingabækur Bókfellsútgáf-
unnar, „bláa drengjabókin“
Myndabækur
frá Snæfelli.
Nú er „Enginn sér við Ásláki“
komin út í annari útgáfu og er
Almenna bókafélagið gefur
nú út bókina „Frumstæðar
þjóðir“ eftir Edward Weyer,
þýðandi Snæbjörn Jóhannsson,
cand. mag. Hún er prýdd 212
myndum, og þar af eru 58 lit-
myndir. Eru myndirnar prent-
aðar í Sviss, en bókin er að
öðru leyti unnin hér í þremur
prentsmiðjum.
Bókin er nálega 300 bls. og
er hver bls. h. u. b. helmingi
stærri en venjuleg bókarblað-|
síða. Frágangur allur er ein- j
staklega vandaður. Höfundur-!
inn, dr. Edward Weyer, er
þekktur amerískur þjóðfræðing-,
ur og ferðamaður.
Þarna er m. a. fjallað um
Eskimóa, Navahó-Indíána, Jiv-
aróa, hausaveiðara í Suður-
Ameríku, Búskmenn, Ainúa í
Japan, Samóa á Kyrrahafseyj-
um og hina frumstæðu Arúnta
í Ástralíu, svo að eitthvað sé
nefnt.
j
Bókin er byggð á mjög vel;
grundvallaðri þekkingu. Höf- í
undurinn hefur dvalizt meðal'
margra af þessum þjóðflokkum
allt frá hitabelti til heimskauts. j
Gjafabókin, Þrjú Eddukvæði
er svipuð að stærð og jafabókin
í fyrra. Hefir Sigurður Nordal
prófessor búið þau til prentun-
ar og ritað formála fyrir þeim,
þar sem lögð er áherzla á og
sýnt fram á hvað Eddukvæðin
eru í raun og veru alþýðleg-
ur skáldskapur. Þau þrjú kvæði,
sem hér um ræðir eru Þryms-
kviða, Völundarkviða og Völs-
ungakviða hin forna. í bókinni
; eru nokkrar myndir gerðar af
jJóhanni Briem listmálara. Eru
tvær þeirra litmyndir. Gjafa-
bókina fá ókeypis allir þeir fé-
lagsmenn Bókafélagsins, sem
keypt hafa 6 bækur eða fleiri á
árinu, en hún verður hins veg-
ar ekki til sölu.
Mannlýsingar Einars H.
Kvarans er mánaðarbók í des-
ember ásamt Frumstæðum
þjóðum. Tómas Guðmundsson
hefur annazt útgáfuna í tilefni
af 100 ára afmæli höfundar.
Hefur bókarinn verið getið áð-
ur í blaðinu.
Á jólamarkaði A.B. er einnig
bók Selmu Jónsdóttur, Dóms-
dagurinn í Flatatungu, sem sagt
var frá í blaðinu nýlega.
Afgreiðsla Bókafélagsins í
Tjarnargötu 16 verður opin eins
og verzlanir fram að jólum svo
að félagsmenn geti fengið bæk-
ur sínar afgreiddar og nýir fé-
lagar orðið aðnjótandi þeirra á-
gætu kjara, sem félagið býður.
heitir Steinar sendiboði keisar- skreytt teikningum Walt Dis
ans, eftir Harry Kullman, en neys eins og áður.
„rauða telpnabókin" Klara og
stelpan, sem strauk. Það er í
rauninni ekki hægt að gera
fleira en að gefa bókum þessum
Alheimsfélagsskapur sá, sein' fyrstu einkunn sem skemmtileg-
á íslenzu nefnist Siðvæðingin; um sögum. Það nær engri átt að
(Moral Re-Armanent) sendir fara að rekja gang sögunnar,
um þessar mundir frá sér til því að ekki má að neinu leyti
flestra heimila á Norðurlönd- draga úr spenningi þeirra fjöl-
um, ávarp, er nefnist „Hug- mörgu íesenda, sem eiga eftir
sjónastefnur og sambúð þjóða.“ að fá þær í hendur, en það er
j vist óhætt að segja, að þeir, sem
Samtals mun það sent á lesið hafa hinar fyrri „rauðu“|og trygga vini barna um heim
6.700.000 heimili, og er í fyrsta og „bláu“ bækur, munu ekki J allan. Vilbergur Júlíusson
skipti, sem svo yfirgripsmikil verða fyrir vonbrigðum, þegar þýddi sögu.
dreifing fer fram samtímis um þeir hafa lesið ,,Klöru“ og, - -
Koma þar fram allskonar
dýr, sem Disney hefur gert að
vinum allra barna, og verður
bókin vafalaust vinsæl eins og
áður. Loftur Guðmundsson
þýddi.
Þá hefur sami útgefandi,
Snæfell, sent frá sér aðra
myndabók, Robinson, sem
sænskur teiknari Kjeld Simon-
sen hefur teiknað samkvæmt
Róbinson Krúsó, hinum gamla
Ntj hóB*:
Brot úr ævisogu Hagalins.
Gerisi í Kópavogi oj* scgir frá inerk-
sini niounum og skríínnin ilVrinn.
öll Norðurlönd.
„Steinar". Til þess að gefa að-
Æskan efnir til
samkeppni.
Bamablaðið Æskan efnir á-'
Mikill fjöldi manna stendur; eins hugmynd um, um hvað
að þessari dreifingu. Almenn- sagan snýst, skal það eitt sagt,
ingur kostar hana og hafa „að „Klara og stelpan, sem
margir varið miklum tíma og strauk“ fjallar um skólatelpu.
vinnu til að gera hana fram- Hún er í heimavistarskóla, en
kvæmanlega. | fær nóg af vistinni og tekur það sarr*t Félagi Sameinuðu þjóð- ^
„Ávarpið er ritað til að varpa til bragðs að strjúka. Á strok-'anna á íslandi til ritgerðasam-
nýju ljósi á það hugsjónastríð, inu rekst hún af tilviljun á keppni barna í tilefni 15 ára
sem nú er háð í heiminum. Það stúlku, sem hún ber reyndar afmælis Sameinuðu þjóðanna á
lýsir með einföldum, skýrum engin kennsl á, en biður hana n®sta ári.
staðreyndum eðli kommúnis- ásjár, og það er ekki ofsagt, aðj Ritgerðaefnið er þrennskonar
mans baráttuaðferðum og fyr- margt kemur lesandanum á ó- og varðar allt Sameinuðu þjóð-
irætlunum hans um heimsyfir- ‘ vart, skoplegt og skemmtilegt. irnar. Fimm ágæt verðlaun
ráð. Ávarpið veitir jákvæð við-! Um „Steinar sendiboða“ májverða veitt fyrir beztu ritgerð-
brögð öllum mönnum og þjóð- ekki segja annað en það, að, irnar og verða fyrstu verðlaun
um. 1 sagan er ofboðslega spennandi, j farmiði með m.s. Gullfossi til
Það sýnir öllum hvernigjsvo að víst er um það, að eng- Khafnar og heim aftur. Þau
hann, eða hún geta tekið þátt, inn strákur getur lagt hana frá verðlaun gefur Eimskipafélag-
ið. Auk þess er reiðhjól, við-
tæki og bækur.veitt sem verð-
laun.
Frá þessu er skýr.t í nýút-
komnu jólablaði Æskunnar,
í að lagfæra það, sem aflaga j sér fyrr en hann hefi lesið hana
fer r heiminum og veita þjóð- á enda. Og það verður um hana
Unum þá öruggu forustu, sem eins og aðrar skemmtilegar
getur tryggt öllum þjóðurn bækur, að margur drengurinn
frelsi og frið.“ — Þannig lýsa vill ekki af henni sjá, heldur
aðstandendur félagsskaparins hafa hana nærhendis til að sem er í senn stór.t og fjölbreytt
hér ávarpinu, og væri vel að fletta upp í henni aftur og aftur,
menn kynntu sér það til hlýtar. því að sagan er vel sögð, strák-
að efni. Af því má m. a. nefna j
Framh. á bls. 10. |
j,Guðmundur Gíslason Haga-
lín rithöfundur bjargar snill-
ingnum og göfugmenninu Helga
Sæmundssyni frá bráðum
bana.“
Þetta er eitt af þeim mörgu
viðfangsefnum, sem tekin eru
til meðferðar og krufin til
mergjar í nýrri sjálfsævisagna-
bók Hagalíns, bók sem var að
koma á markaðinn og heitir
Fílabeinshöllin. Norðri gefur
þessa ,.höll“ út, og hún er ekk-
ert smásmiði, um 450 blað-
síður að stærð.
Það er ekki langt um liðið
að Guðmundur Hagalín sendi
frá sér 5 binda sjálfsævisögu,
fjörlega skrifaða og bráð-
skemmtilega eins og hans var
von og vísa. En það er langur
vegur frá að Hagalín geti lát-
ið staðar numið. Það er eins og
þessi maður sé samansettur af
hormónum og vitamínum. Það
er eins og hann yngist með
hverju árinu gem hann lifir.
Hann er einn af þeim sárafáu
höfundum sem verður æ
skemmtilegri því meir sem
hann eldist í anda er Guðmund-
ur aldrei yngri en nú.
í Fílabeinshöllinni spgir Haga
lín frá nýju heimili, nýrri kanu,
nýju hjónabandi, hænsnum,
hundum, Helga Symundssyni
Finnboga Rút, Þórði hrepp-
stjóra, köttum og fjölmörgum
aðilum öðrum. Og allir þessir
aðilar verða lifandi fyrir hug-
skotssjónum lesandans í frá-
sögn þessa einstæða, lífmikla og
síunga sögumanns.
Hér skal ekki fjölyrt um stíl—
tök Hagalíns. Þau eru lands-
kunn, og þó aldrei meir en í
ævisögum, sem Hagalín ritar
öðrum mönnum skemmtilegar.
Þar nær hann oft þeim snilli-
tökum, sem jafnvel beztu rit-
höfundar mega öfunda hann af.
í Fílabeinshöllinni segir Haga-
lín enn eina ævisögu — brot úr
sinni eigin ævisögu. Sú saga
gerist að mestu í Kópavogi og
þar koma fjölmargar persónur
að meira eða minna leyti við
sögu, sumar þeirra þjóðfrægir
menn, aðrir lítt kunnir, en búa
þó yfir sérstæðum og qjarmer-
andi persónuleika.
Þess kasl að lokum getið að
bækur Hagalíns eru orðnar nær
40 að tölu. Geri aðrir betur.
Q Breytingarnar. á fræðslu-
.kerfi Bretlands, vegna hækk
.unar skólaskyldualdurs,
munu kosta 200 millj. stpd.
árlega.