Vísir - 07.10.1960, Blaðsíða 3

Föstudaginn 7. október 1960
VÍSIR
ufftn oc nHMt
Karlakórsförin:
Ágætar viðtökur á
fyrsta samsöngnum.
Menn voru dálítið óstyrkir á undan,
en þa5 fór af.
Fréttaritari Vísis með Karla-
kór Reykjavíkur í vesturförinni
hefir sent Vísi eftirfarandi.
Sterling Hotel, Wilkes Barre,
4. okt. ’60.
Karlakórinn hélt sinn fyrsta
samsöng hér í gærkveldi, og
éf dæma má eftir undirtektum
áheyrenda, þá tókst hann vel.
Þeir klöppuðu mikið og lengi
Og á eftir gerðu nokkrir sér
ómak í búningsherbergi og alla
leið á hótelið, þar sem kórinn
býr, til að láta í ljós ánægju
sína í orðum og þakka fyrir.
Bærinn er á stærð við Rvík,
er í kolahéruðum Pennsylvaníu-
fylkis, og í mjög fögru um-
hverf. Hann er hreinlegur, enda
er námuvinnslan sífellt að drag-
ast saman, setur ekki lengur
svip á umhverfið. Salurinn, sem
kórinn söng í, tekur 1450 manns
í sæti, og hann var fullsetinn.
Hljómburður var þar góður og
allar aðstæður á sviðinu hinar
beztu, Því verður víst ekki neit-
að, að piltarnir voru dálítið ó-
styrkir svona á undan fyrstu
eldrauninni, en þess gætti lítið
í söngnum, og hvarf eins og
dögg fyrir sólu við hinar ágætu
undirtektir. Öllum einsöngvur-
um vár vel tekið, og lögum
Guðm. Jónssonar ekki sízt.
í morgun kom dómur um
kórinn í einu árdegisblaðinu:
Kórinn fékk góða dóma fyrir
góða raddbeitingu, nákvæmni
óg samræmi. Aftur var nokkuð
s'ett út á lagavalið og» heldur
þyngslalegan flutning á sumum
lögum.
Ferðin vestur gekk silalega,
því flugvélin var á eftir áætlun
og fékk mótvind. Á laugardags-
kvöldið hélt íslendingafélagið
í New York mikið samsæti kórn-
um til heiðurs, en þar var einn-
ig mikið af öðrum gestum, svo
sem Gylfi Þ. Gíslason mennta-
málaráðh. og frú, Thor Thors
ambassador og frú, sendinefnd
íslands á Allsherjarþingi S.Þ.,
Hannes Kjartansson ræðismað-
ur og frú o. fl.
Form. félagsins, frú Guðrún
Miller, stjórnaði hófinu og bauð
kórinn velkominn, en ávörp til
hans fluttu Thor Thors, mennta-
málaráðh. og Hannes Kjartans-
son ræðismaður. Fararstjóri K.
R. , Gísli Guðmundsson, þakkaði
fyrir hönd kórsins hið rausnar-
lega boð og árnaðaróskirnar og
áfhenti íslendingafél. í New
York mingjagrip, áletraða hval-
tönn á fæti, og sæmdi formann
félagsins heiðurspeningi kórs-
ins. Samsætið var mjög fjöl-
mennt og mikil glaðværð.
’ Á sunnudag skoðaði kórinn
New Yórk-borg, en þar er tíú
inikið um að -vera vegna þings
S. Þ. óg allra-þeirra stórmenna,
j sem það sækja, ekki sízt Krús-
évs. Lögreglulið borgarinnar
hefur mikið annríki og er svo
hundruðum skiptir á varðstöðu
umhverfis byggingar S.Þ. og
næsta nágrenni. Ókyrð er í al-
menningi vegna hinna hörðu á-
taka, en flestu er sjónvarpað
og fylgjast því allir vel með.
Hinar hörðu ræður Krúsévs
hafa sérstaklega vakið óhug.
Kosningahiti fer vaxandi og
flestum ber saman um, að vart
megi á milli sjá hvor vinnur,
Nixon eða Kennedy. Fólk er
Stutt rabb
— Hvers konar fígúrur eru
þetta í myndunum? spyrjum
vér, er vér komum inn á sýn-
ingu Sveins Björnssonar í skál-
anum.
— Ja, ég get ekki gert að
þessu, þetta er eins og í klett-
unum í kring um Krýsuvík og
Kleifarvatn, þegar ég kem þang
að. Eg veit ekki hvað skal
segja, er það þarna. eða er það
ekki? Kemur þetta aftur, sem
ég sá forðum daga, þegar ég
var ungur drengur norður á
Langanesi. Eða — er það til,
sem sagt hefur verið, að ein-
hver vinni í gegnum mann? Eg
veit þetta ekki svo gjörla. En,
eitt veit ég, ég get ekkí að því
gert, að ég mála.
— Já, en ég hef alltaf málað
eins og ég hef viljað. Ekki til
að vera upp á móti guði og
mönnum, en ég hef ekki getað
látið að öðru en löngun minni.
— Hefurðu fengið einhverja
viðurkenningu?
Frh. á 11. s.
Sýningin í
Bogasalnum.
Þessa daga sýnir frú Sólveig
Eggerz Pétursdóttir vatnslita-
myndir í Bogasal Þjóðminja-
safnsins. Frúin sýnir landslags-
myndir og myndir af húsum
hér í bænum. Það er yfirleitt
lipur teikning í myndunum og
stundum hressilega gróf, sér-
staklega í húsamyndunum, þar
hefur frúin verið fundvíst á
skemmtileg motiv og stemmn-
ingar. Landslagsmyndirnar eru
síðri! Þær eru lausari í uppbygg
ingu og sumstaðar skortir á í
lit svo að forgrunnur og bak-
grunnur tengjast ekki nægilega
saman.
I Myndir málaðar með ljósum
dekkandi vatnslit á dökkan
pappír eru hættuspil ef forð-
ast á yfirborðslegan sætleika.
I Felix.
orðið uppgefið á skoðanakönn-
unum og það vill engu svara
lengur og spekingar og spámenn
eru í vandræðum.
Frá Wilkes Barre heldur kór-
inn suður til Wilmington í Dela-
warefylki og síðan vestur á bóg-
inn. Heilsufar er í bezta lagi
og allir senda kveðjur.
G.
Sýning Sveins Björnssonar
í Listamannaskáianum.
Guðmundur Jónsson, söngvari.
Myndin tekin í Kaliforníu. '
Það mun hafa verið árið 1954
að Sveinn Björnsson hafði
fyrstu málverkasýningu sína í
Listamannaskálanum, en nú
hefur hann opnað fjórðu sýn-
inguna þar. Þess mun hafa ver-
ið getið nýlega, að alls hafi
hann haft 10 sýningar á þess-
um 6 árum og átti að vera til
marks um dugnað hans. Þessar
tölur geta þó sýnt allt annað
en þeim er ætlað. Hraðvirkni
getur verið góð, ef vissar að-
stæður leyfa, en hroðvirknin
vill fylgja henni eins og stall- (
systir, ef ekki er farið með gát. j
Það þarf ótrúlega þjálfun og j
andlegt atgerfi til þess að vera
virtuos.
Sýningar Sveins hafa vakið
mikla athygli. Hann hefur hlot-
ið mikið lof og sagt hefur ver-
:ið, að svo virðist, sem hann
væri að ná fullum tökum á list-
inni og setjast á hinn æðri
bekk. Blöðin hafa öðru hverju
flutt viðtöl við hann um lífið
og listina, en slíkur heiður fell-
ur í fárra hlu. Ýmislegt óskylt
hefur líka komið til greina. T.
d. hafa Halamið verið þekktari
fyrir annað en það, að þar væru
málaðar myndir og náinn skyld
leiki við ágæta listakonu hef-
ur líka verið gott innlegg. Slíkt
og annað svipað getur verið
góð sölutækni um skeið, en þó
bjarnargreiði, nema annað og
meira ■ komi til, því verkin
sjálf vilja gjarnan tala og hafa
síðasta orðið; þau eru aðalat-
riðið.
Á fyrri sýningum hefur
Sveinn nær einvörðungu sýnt
landslagsmyndir og sjávar-
myndir. Hvað sem líður skoð-
unum ýmissa ungra listamanna
og annarra á landslagslistinni,
þá er ekki nema eðlilegt að hún
hafi verið og sé enn iðkuð hér
á landi. Enginn skortur er á
margbreyttum viðfangsefnum
í þeirri grein. Þegar við nefn-
um ýmsa fagra staði og sér-
kennilega þá koma okkur í
hug nöfn okkar ágætustu lista-
manna og er eðlilegt, því svo
náið er sambandið. Ungir lista-
menn á þessu sviði geta ekki
gengið fram hjá þeirri list-
menningu; sem hér hefur orðið
til, enda þótt þeir fari að sjálf-
sögðu sínar eigin leiðir og
túlki sín persónulegu viðhorf.
Landslagsmyndir Sveins hafa
borið það með sér, að hann sé
hraðvirkur, en því miður hef-
ur hroðvirknin verið nærstödd
og áleit.in, þótt góðir kunningj-
ar hafi fengið hann til að trúa
því, að hún væri víðs fjarri.
Rétt er og sanngjarnt að
gera ekki of miklar kröfur til
ungra og óráðinna á hinni erf-
iðu listabraut, að hlú frekar að
Framh. á bls. 10.
Bókmenntir á sama verði ng bjnrglas.
'útgáfan 25 ára
— hefur gefið út 3250
bækur.
Byrjaði með yfirdrætti — skrifstofan í graf-
hýsi — skjalaskáparnir 2 tómar grafir.
Kápuklæddar bækur í vasa-
bókarbroti þykja orðið sjálf-
sagðar og býsna eftirsóttar í
flestum löndum, því að flestar
eru þær orðnar mjög þokkaleg-
ar að frágangi, en aðalkostur-
inn er sá, hve ódýrar þær eru.
Þó er ekki nema aldarfjórðung-
ur síðan útgáfa slíkra bóka
hófst í stórum stíl, sem sé með
Penguin-bókunum ensku, og
Penguin-forlagið minnist um
þessar mundir 25 ára afmælis-
ins t. d. með því að gefa út 25
valdar Penguin-, Pelican- og
Puffin-bækur, en svo nefnast
bækur forlagsins, sem kunnugt
er, og hafa komið út um 3250
alls á þessum 25 árum.
Ekki var spáð fallega fyrir
Allen Lane, þegar hann réðst
í að stofna þetta fyrirtæki fyrir
aldarfjórðungi. Hann var bylt-
ingásinnaður og blankur, byrj-
aði fyrirtækið með „yfirdrætti“,
eins og hann orðaði það sjálfur,
og fyrstu húsakynnin, sem fyrir
tækið hafði, var grafhvelfing
kirkju, sem hætt var að. nota
sem slíka, og fyrir skjalaskáp
notaði útgefandinn tvær tómar
grafir. En fyrirtækið blessaðist
betur en fyrir var spáð, og tal-
ið er, að kápurnar á seldum
Penguin-bókum myndu þekja
mikinn hluta Bretlandseyja, ef
breitt væri úr þeim yfir landið.
Útgefandinn hefur verið aðlað-
ur fyrir þetta starf sitt og heitir
nú Sir Allen Lane, og nú er
ekki lengur öreigabragurinn á
honum, hann ekur í dýrasta ká-
dilják, býr ýmist í stórhýsi
skammt frá skrifstofum forlags-
ins í Harmondsworth, Sussex
eða í 300 dagslátta býli í Berk-
shire, eða bráðum í villu, sem
hann á í smíðum suður á Spáni.
Hann flakkar heimshornanna
milli, og maður gæti vel trúað
því, að þoturnar, sem sjást út
um skrifstofugluggann hans,
væru reiðubúnar til að snúast
að hans vild. Veggirnir í skrif-
stofu hans eru þaktir málverk-
um eftir nútímameistara, því
að forstjórinn hefur fyrir sið
að leggja 1000 pund á ári í
listaverkasjóð sinn.
Nýlega var haft viðtal við
Sir Allen, og þá sagði hann
m. a.:
Eg byrjaði að vinna sem
skrifstofudrengur í bókaútgáf-
unni The Bodley Head, sem
frændi minn átti. Svo, þegar
ég fékk þessa hugmynd, að fara
að gefa út óbundnar bækur í
vasabókarbroti, gekk maður
ixndir manns hönd að fá mig
ofan af þessu, þar eð þetta væri
fjarstæða. Áður höfðu slíkar
bækur vérið gefnar út, en frá-
gangur allur verið mjög óvand-
aður. Það, sem kveikti í mér
hvötina til að fara að gefa út
þessar ódýru bækur, var að mér
rann til rifja sú staðreynd,
hversu sáralítil sala var í góð-
um bókum. Það mátti heita
hreinasta heppni, ef bók seldist
í 5 þús. eintökum. Mig langaði
til að fólk gæti labbað sig inn
í bókabúð líkt og það gerir í
Woolworth-búð, þar sem félitlir
menn geta keypt sér ótrúlega
marga fyrir sáralítinn pening.
Mér fannst liggja í augum uppi,
að allir gætu orðið vel lesnir
og víkkað sjóndeildarhring sinn,
ef hægt væri að bjóða þeim
góðar bókmenntir fyrir sama
verð og eitt bjórglas kostar.
Fyrsta Penguin-bókin var
endurprentuð á skáldsögunni
„Poet’s Pub“ eftir Eric Link-
later. Nú á 25 ára afmæli út-
gáfunnar eru bækurnar orðn-
ar 3250. Það eru allar greinir
bókmennta, skáldsögur, ævi-
sögur, sagnfræði, fornfræði,
vísindi, heimspeki, og skiptast
nálega til helminga í endur-
prentanir og frumútgáfur. Með-
al þeirra, sem komu út á þessu
ári, er ný ensk þýðing á Njáls
sögu.
„Eg er í rauninni enginn
bókaormur,“ segir Sir Álden
Lane. „En ég hef heldur aldrei
haft að markmiði að græða
fyrst og fremst. Eg byrjaði á'yf-
irdrætti og hef haldið áfram að
lifa á yfirdrætti meira eða
minna.
U