Vísir - 29.10.1960, Síða 4

Vísir - 29.10.1960, Síða 4
VISIB Laugardagiim 29. okótber. 1960 'WÉBIWL DACBLAÐ Útgefandi: BLAÐÁÚTGÁFAN VÍSIR HÍF. VÍBÍr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður. Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson. Ritstjórnarskrifstofur eru að Laugavegi 27, en aðrar y skrifstofur að Ingólfsstræti 3. Ritstjórnarskrifstofurnar eru opnar frá kl. 8,30—18,00. Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00. Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00. Sími: 11660 (fimm línur). Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði. Félagsprentsmiðjan h.f. r*' KIRKJA OG TRUMAL: KIRKJUÞING. Ný vinnubrögð. Það duldist engum, sem hlustaði á ræðu fjármálaráð- herra Gunnars Thoroddsens við útvarpsumræðurnar síðast- liðinn mánudag, að nú liafa verið tekin upp ný vinnu- brögð í sambandi við fjárlagafrumvörp, ný vinnubrögð, sem tákna algera stefnubreytingu frá þvi ófremdarástandi, sem ríkti i tíð vinstri stjórnarinnar og fjánnálaspekings hennar, Eysteins Jónssonar. Ár eftir ár hefur verið rætt um, að tími væri til 4 kominn að sýna einhvern sparnað í opinberum rekstri, meiri hagsýni og festu. En þar til nú heíur ekki verið 1 tekið á þessum málum af mj ndarskap og ekkert raun- hæft gert til úrbóta. Fjármálaráðherra rakti í ræðu sinni ýmsa liði fjárlagafrumvarpsins, þar sem veru- leg lækkun hefur orðið, en ekki hefur þessi sparnað- j • arstefna hlotið góðan byr hjá stjórnarandstöðunni, heldur þvert á móti. Gerl er ráð fyrir, að Alþingiskostnaður lækki um eina milljón króna. Um þetla atriði sag'ði fjármálaráðherra: ,,Sú lækkun byggist á þeim ásetningi rikisstjórnarinnar og stuðningsmanna hennar, að þinghald verði styttra en tiðlc- azt hefur um hríð. Með bættum undirliúningi þingmála, samheldni og cinbeitni ábyrgra ráðamanna, má hafa skemmra þing og þó hetri skil. Við röskari vinnubrögð Al- þingis geta milljónir sparast og vegur þess vaxið.“ Eysteinn Jónsson fyrrverandi fjármálaráðherra i hefur engan áhúga á slíkum sparnaði, heldur var á i ' honum að skiljast, að þessi viðleitni ríkisstjórnarinn- , ar til sparnaðar væri ekki aðeins hláleg, heldur einnig I tilraun til þess að eyðileggja þingræðið í landinu! Er þetta þeim mun fráleitara sem stjórnai'andstaðan hefur j einmitt gengið dyggilega fram í því að reyna að rýra áhrif Alþingis og fá „alþingi götunnar“ völd þess. Svipaðar u-ndirtektir fengu aðrar lækkanir, sem áform- aðar eru í ríkisbúskapnum. Ráðgert er að lækka kostnað við álagning skatta um rúmar 2 milljónir. Nú eru 219 updirskattanefndir í landinu og i þeim samtals 657 menn. Þessu kerfi verður gerbreytt, þannig að landinu yrði skipt í nokkur skattaumdæmi, til dæmis átta að tölu, og í hverju jjeirra verði einn skattstjóri, sem fari-þar með skatlálagn- ingu og leysi af hólmi undirskattanefndirnar. Sjáifsögð lækkun. r Skipaútgerð ríkisins hefur að undanförnu verið rekin með miklum tilkostnaði fyrir ríkissjóð, og i fjárlögum ársins í ár er hallinn áætlaður 15 milljónir króna. Sjálfsagt sýnist að reyna að lækka þenna halla, enda vel gerlegt, án þess að dregið sé úr eðlilegri þjónustu. Tímai-nir hafa breyzt síðan Skipaútgerð ríkisins tók til starfa fyrir 30 árum. Mikiar vegabætur valda því, að bifreiðir hafa nú tekið við hluta af verk- efni strandferðaskipa. Þá er að geta þess, að flug’vélar flytja nú fóik cg farangur allan ársins hring. * Það var því eðlilegt, að endurskoðaðar yrðu siglingar straudferðaskipanna. í því skyni voru fengnir norskir sér- fræðingar til þess að athuga fyrirkomulagsbreytingar á rekstri strandferðaskipa hér. Tillögur þeirra liggja fyrir, og eru [xer einkum í því fólgnar að breyta svo tilhögun á slrandferðaáætlun, að skipin Hekla, Skjaldbreið og Herðu- In*eið ein geti annast svo góða þjónustu, sem nú er veitt af þeim, auk Esju. Hallinn á að lækka úr 15 í 10 millj. Menn skyldu ætla, að þeir, sem hæst tala urn „bruðl“ núverandi ríkisstjórriar, yrðu fegnir slíkum sparnaðartillögum, en því er ekki að heilsa. Um þessa fimm miUjóna króna lækkun segir Eysteinn Jónsson: „Svö er okkur nú sagt, að bláókunnugur maður frá r í norsku hlutafélagi eigi að ráða strandferðum við ls- T land.“ Þannig eru undírtektir Kra msóknannanná og tvíbura- flpkks þeára, Kjpmmúnistaftokksins, við sparnaðhrvrðleitni rikisstjómariimax-. Heiiindin eru söm við.síg. En almenning- jað-um ljáfnAálúj'er.tjalIaðyáí^f^tu,|c|(^^ígðj í dag verður Kirkjuþing sett í Reykjavík. Það verður háð að þessu sinni í fundasölum Nes- kirkju. Vegna þess hve stofnun þessi er ung er þess að vænta, að þeir séu margir, sem lítt eða ekki þekkja til hennar, þótt þeir ann ars láti sig nokkru skipta hag kirkjunnar. Þeim til glöggvun- ar eru línur þessar ritaðar. Tildrögin til stofnunar kirkju þings eru í stuttu máli þau, að ýmsir forustumenn kirkjunnar töldu æskilegý að kirkjan ættá sitt fulltrúaþing, hliðstætt stéttaþingunum, að kjörnir full trúar úr hinu virka safnaðar- lífi, fulltrúar leikmanna og piæsta, kæmu saman reglubund ið til samræðu um starfshætti og hag kirkjunnar, bæru sam- an skoðanir og reynslu og gerðu ályktanir og styddu að fram-, gangi mála, er horft gætu kirkjulífinu til heilla, og væri aðili gagnvart löggjafarvald- inu. Það mun hafa verið Magnús sál. Jónsson prófessor, sem fyrstur hreyfði þessu máli á AI- þingi og flutt'i frumvarp til laga um kirkjuþing. Almennu kirkjufundirnir, sem lengi hafa verið haldnir annað hvert ár, gátu ekki sinnt því hlutverki, sem kirkjuþingi var ætlað. Þótt þeir væru oft ánægjulegir og uppbyggilegir fyrir þá, sem sátu þá, og álykt- anir þeirra gætu haft áhril á úrsíit ýmissra kirkjulegra mála, þá var aðstaða þeirra gagnvart löggjafarvaldinu veik og staða þeirra og starfsgrund- völlur óljóst mörkuð. Þeir voru ekki lögfest stofnun. Oft voru þeir mjög fjöímennir. Allir sóknarnefndarmenn, safnaðar- fulltrúar, meðhjálparar óg sókn arprestar landsins, höfðu at- kvæðisrétt á almennu kirkju- fundunum hin síðustu árin, og það gat verið handahófskennt, hverjir úr þessum starfshóp- um mættu til fundar. Kirkjuþing er lögfest stofn- un með föstu, lögbundnu formi og lögbundnu verksviði og á-; kveðinni stöðu innan kirkjunn- ar og gagnvart Alþingi. Það er stofnað með lögum frá 1957. Þingið er til orðið samkvæmt fyrirmælum löggjafarvaldsins og eftir þeim reglum, sem það hefur sett. Ætti það að styrkja aðstöðu þess hjá ríkisvaldinu og tryg'gja, að verulegt till.it verði tekið til ályktana þess á löggj af arþinginu. Hverjir eiga sæti á Kirkjuþingi? Öllu landinu er skipt í 7 kjör dæmi, og kýs hvert þeirra tvo fulltrúa á Kirkjuþing, prest og leikmann. Prófastar og sóknar- prestar kjördæmis kjósa einn úr sínum hópi, sóknarmenn og safnaðarfulltrúar kjósa einn fulltrúa fyrir kjördæmið úr sínum hópi. Auk þess kýs guð- fræðideild háskólans einn fujl- trúa. Þannig verða 15 kjömir fulltrúar, þingsins. Ennfremur eiga sæti á þinginu biskup og kirkjumálaráðherra. Biskup er forseti Kirkjuþingsins.. Þingtími. Það er kosið til 6 ára, eins og Kirkjuþinglð, óg er það skipað 5'mönnum. Kýs Kirkjuþing tvö presta og tvo leikmenn, en biskup er sjálfkjörinn forseti ráðsins. ' Verkefni Kirkjuráðs er að vinna að eflingu íslenzkrar kristni og styðja að trúar. og menningarmálum þjóðkirkj- unnar. Það tekur þátt í undir- búningi mála undir Kirkjuþing og hefur því setið á rökstólum að undanförnu í skrifstofu bisk ups. Kirkjuráðsmenn hafa rétt sín taka öll þau mál, er varða j úl að .sitja Kirkjuþing og taka kirkju, prestastétt og söfnuði Þátt í umræðum þar, en ekki at- landsins og heyra undir verk-|kvæðis rétt, nema þeir séu svið löggjafarvaldsins eða sæta jafnframt kjörnir þingfulltrú- forsetaúrskurði. Það hefur ráð- ar- gjafaratkvæði og tillögurétt um I Að loknu Kirkjuþingi, mun þessi mál. Þann.ig fær það að- Kirkjuráð aftur koma saman stöðu til þess að vinna mikið til fundar, því að eitt verkefni undirbúningsverk undir kirkju Þess er að vera biskupi til að- hvert ár, að jafnaði í október- mánuði. Það skal ekki eiga lengri setu en tvær vikur. Kjör tímabilið er 6 ár. Verkefni kirkjuþings. Segja má, að verkefni Kirkju þings sé þríþætt. 1. Kirkjuþing getur látið til lega löggjöf Alþingis, lýsa af- stöðu sinni til frumvarpa, sem þar kunna að vera á döfinni um kirkjumál og gera tillögur um afgr.eiðslu slíkra mála. í þessu er fólgið aðalverkefni Kirkju- þings. Það er æði umfangsmik- ið og ábyrgðarmikið verkssvið, og'er þess að vænta, að Alþingi geti orðið verulegur styrkur til hliðsjónar af því undirbúnings starfi, ef vel tekst til. þar eð kjörinn hópur úr flokki þeirra manna sem bezt ættu að þekkja þarfir og' hag' kirkjunnar, hefur stoðar og fulltingis um að koma fram þeim málum, er Kirkju- þing hefur Samþykkt. Kirkjuþing það, sem í dag tekur til starfa, er hið annað í röðinni, hið fyrsta var háð 1958. Það er því enn lítt mótuð stofnun og erfitt að segja fyrir hver örlög þess verða, hvert svipmót það tekur, hve áhrifa- ríkt það verður. Verk þingsins sjálfs munu þar mestu um ráða. Víst er um það að þessu öðru Kirkjuþingi fylgja til starfs vonir og óskir fjölmargra á- um málin fjallað og lýst áliti hugasamra kirkjumanna um sínu. Ætti þetta að minnsta kosti að vera trygging fyrir því, að sjónarmið kirkjunnar kæmu skýrt fram í sölum Alþingis, þegar hennar málefnum er þar ráðið til lykta. 2. Kirkjuþing hefur einnig • rétt samkv. lögum til þess að gera samþykktir um innri mál- efni kirkjunnar, guðsþjónustu, helgisiði, fermingar, veitingu sakramenta og önnur slík. Þetta atríiði hefur sætt verulegri gag'nrýni og ekki að ástæðu- lausu. Mörgum hefur þótt orka tvímælis, svo að ekki sé meira sagt, að leggja sum þessara mála undir atkvæði Kirkju- þings. Þessi atriði snerta innsta kjarna trúarinnar, sjálfa lífæð kirkjunnar, þau ráða úrslitum um tilveru hennar. Engin mál- efni kirkjunnar eru viðkvæm- ari eða svo vandmeðfarin og engin mikilvægarí. Til þess að vera dómbær um þau þarf hvo.rttveggja að fara saman, staðgóð guðfræðileg þekking og innilegt trúarlíf, rótgróið í helgiathöfnum kirkjunnar. Þetta er mönnum Ijóst, því vilja menn fara með gætni að öllum breytingum, sem snerta sjálfan kjarnann. Látum svo vera, þótt Kirkjuþing gæti átt atkvæði um ákvörðun ferming- araldurs barna ög fengi tæki- færi til að segja álit sitt um gjörvalt land um blessunarrík- an árangur Guðs Kristni til eflingar. Síldveiðarnar - Frh. af 1. síðu. lands ef dæma má eftir því hvernig Narfa gekk með sína síld, en hann varð að henda 75 eða 80 prósent af farminum í bræðslu. Þrátt fyrir þetta eru tvö skip nú að lesta síld í ís til Þýzkalands. Eru það skipin Margrét og Runólfur frá Siglu- firði. Eins og nú horfir virðist ekki ábatasamt að sigla með síidina. Enn hefur nær engin síld úr hringnótinni verið lótin í bræðslu, etn kunnugir telja að ef gæði síldarinnar batna ekki muni að því draga að mest af henni fari í gúanó. Að því er fréttaritarar í út- gerðarbæjum hafa tjáð Vísi, eru nokkrir erfiðleikar á að fá menn á reknetabátana. T. d. á Akranesi gera menn ráð fyi'ir að reknetabátar hætti meðan ekki veiðist meira í netin. Það yrði þó vart um langan tima, því víðast verður vart við síld þótt illa gangi að ná í hana eins og er. Um þetta leyti árs í fýrra varð hvergi vart við síld. Nú er lóðað á stórar torfur. Er það nýtt messuform þegar svo ber skoðun kunnugra að innan undir. En hvað er því ætlað að fjalla um í sambandi við sakra- mentin í hinni evangelísku, lútersku kirkju? Það má segja að nokkurt öryggi ætti að vera fólgið í því, að guðfræðingar eigi ávallt að vera í meirihlutá á Kirkjuþingi. Og þó er annar varnagli sleginn í þessu sam- bandi s'em betur fer. Samþykkt ir Kirkjuþings í slíkum málum öðlast ekki gildi, nema þau hljóti staðfestingu tveggja ann- arra aðila, prestastefnú og biskups. * . . . ■>■■ ' '• •' 3. iÞriðja verk'efni 'Kiíkjú- Kjrkjútáð.' viku eða svo muni koma nýjar síldargöngur og veiðarnar gangi betur, en það var röska viku af nóvember að síldveiðin hófst í fyrra og stóð þá óslitið fram yfir áramót. Þéttar síldartorfúr hafa geng ið upp undir landsteina v,ið Vestmannaeyjár. Er síldin þétt ust, við Eiðið og þaðan grunnt að ekki er hægt að kasta á hána i . ■* án þess að leggja veiðarfærin í hættu. Þrír bátar hafa fengið síld um taepar 100 tiinmir hve.r. Vestmannaeyjasildin. er smá, svipuð aS stærS og síldin sem ^iiístíisf.•!j íjáixáý.„-Aá-*

x

Vísir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.