Vísir - 10.06.1961, Qupperneq 9

Xaugardaglnn 10. Júni ISBl
imm

O

wmmmmM
:.//////////////////
////ýý/'.
S/M//M/0&M
/itt'M//#//
'//■'/■/■/'■/
/■/////
■. //■.■//■.■/
Fyrir nokkru síðan hafði
Alliance Francaise sýningu
hér á prentmyndum eftir
frönskum málverkum. Með-
al margra athyglisverðra
mynda munu ýmsir að lík-
indum minnast þriggja, sem
voru nokkuð sérstæðar,
skýjakljúfar og fiðrildi.
Enginn þarf að vera í
vafa um, eftir hvern myndir
þessa listamanns eru, sem
veitt hefur einni þeirra eftir-
tekt. Þá er ekki þörf á að
lesa nafn hans, sem teiknað
er með sömu dráttum og
myndin sjálf, hvössum og
stórskornum, og verður hluti
af henni. Einhver hefur
sagt, að Bernhard Buffet sé
frægastur núlifandi list-
málara, næst á eftir Picasso.
Þessi frægð hefur orðið til
með ótrúlegum hraða á fá-
um árum, því maðurinn er
ennþá ungur, fæddur árið
1928. Hann hefur náð því
takmarki, sem þúsundir
listbræðra hans verða að
sætta sig við að dreyma um,
að finna leiðina frá um-
komuleysi til auðlegðar, en
sú leið er býsna vandfund-
in og ekki eru allir á eitt
sáttir um verðleika Bufets,
sem engum þarf að koma á
óvart.
Buffet hefur túlkað hinar
ömurlegri hliðar tilverunn-
ar svo mjög, að leitað hefur
verið orsakanna í dapurleik
æskuára hans og þá oft gert
meira úr honum, en efni
stóðu til. Að vísu var hann
ekki sólarmegin á þessu
tímabili, en hann vill lítið
um æsku sína og fjölskyldu
tala. Skólanám stundaði
hann slælega en í náttúru-
fræðitimum teiknaði hann
einkum skorkvikindi. Árið
1943 byrjaði hann að læra
teikningu á kvöldnámskeið-
um, en fer næsta ár í lista-
skólann. Þetta voru döpur
og erfið ár, en Buffet teikn-
aði án afláts og mótaði stíl
sinn og viðhorf. Um þessar
yrði sorgþrunginn express-
ionismi og sagt er, að hann
hafi verið í samræmi við
skoðanir og lífsviðhorf exi-
stentialistanna, er þá létu
mjög að sér kveða. Fyrstu
mynd sína sýndi Buffet í
París árið 1946, en hún
vakti enga athygli. Á næsta
ári tekur hann svo þátt í
sýningu og hlýtur þá lofsam-
leg ummæli, þótt í smáum
stíl væri. Ein mynda hans
seldist, en það er sennilega
ekki sama hver kaupir og
þessi sala varð meira happ
fyrir listamanninn, en þeir
fáu frankar voru, sem hún
kostaði. Kaupandinn var
læknir, sem átti listaverk
eftir snillinga eins og
Bernard Buffet: Annabel (1960).
Bernard Buffet.
mundir deyr móðir hans og
svo lauk stríðinu og her-
námi Parísarborgar.
Það er ekki að undra þótt
stíll ungs manns, sem var í
deiglunni á þessum tíma,
t>n I-
Picasso og Rouault, svo að
hann hefur verið vandlátur
í þessum efnum. En ekki lét
hann hér staðar numið, held-
ur kom Buffet í samband
við athafnasafnan listasala
Bernard Buffet: Sjálfsmynd (1952).
og gerðu þeir samning, sem
enn er í gildi. Listsalar hafa
löngum verið voldugir aðil-
ar í myndlistalífi Parísar. Úr
þessu var listamaðurinn á
öruggri leið til bættra lífs-
kjara, ef hann léti sinn hlut
ekki eftir liggja, en það
hefur hann vissulega ekki
gert.
Ekki er svo að sjá, að
Buffet hafi gert ýkja mikið
til þess að vinna almennar
vinsældir, og mjög hafa dóm
ar um list hans verið með ó-
líkum hætti. Biturleikinn
mildaðist ekki þóttt ýmsum
örðugleikum væri rutt úr
vegi, en andstæðinga átti
hann víst marga. Meðal
þeirra var Vlaminck, sá
gamli fauvisti, er kallaði
hann brellu, sem hefði
heppnast. Hann hefur líka
sagt þetta: „Nöturleikinn í
teikningum hans vekur
minningar um fangabúðir og
hömlur hernámsins, óhrein-
indi, myglað brauð, skömmt-
unarseðla, biðraðir og svart-
an markað. Næstum allt
þetta hefur Buffet upplifað
og því hefur ❖erið erfitt að
gleyma.
Það er orðin hefð að Buff-
et hafi sýningu í febrúar ár
hvert. Tekur hann þá fyrir
eitt efni hverju sinni. Árið
1954 sýndi hann geysistór-
ar myndir af stríðsógnum
og urðu miklar deilur um
þær. Árið 1958 var það heil-
ög Jóhanna og skiptust menn
þá í tvo harðsnúna hópa,
með og móti. Næsta ár voru
allar myndirnar frá París,
en öfluðu listamanninum
engra nýrra aðdáenda. Ekk-
ert lífsmark var sjáanlegt í
þessari frægu borg lífsgleði
og skemmtana. „Enginn bíll,
enginn bátur á Signu, hvorki
köttur né fugl. Byggingarn-
ar eins og beinagrindur.
Ekkert lífsmark. Dauða-
þögn“, svo vitnað sé aftur
í orð Vlamincks. Á síðasta
ári tók hann konur og fugla
til meðferðar, en þá urðu
jafnvel fylgjendur hans hik-
andi. „Málverk er ekki sama
og kurteisi“, hefur hann
sjálfur sagt.
Vissulega á listasalinn
snaran þátt í gengi og frægð
þessa listamanns, en list
hans verður þó ekki ve-
fengd, þótt aðkast hafi hann
hlotið, bæði frá hægri og
vinstri. Listin er ekki bund-
in við neinn ófrávíkjanleg-
an mælikvarða, sem betur
fer. Árið 1955 varð Buffet
óðalseigandi, en þrem árum
síðar gat hann keypt höll
eina ágæta frá tímum Loð-
víks XIII, og þar býr hann
nú með síðari konu sinni,
Annabel. Og þá er komið að
þessa árs sýningu Buffets, en
á henni voru 30 málverk af
Annabel, máluð í hans sér-
kennilega stíl og beiskju-
laust, svo sem eðlilegt var
og sjálfsagt. Spá nú ýmsir
þáttaskilum og að bjartara
verði fyrir list hans í fram-
tíðinni. Er ekki nægilegt að
mála 2500 myndir til þess
að losna út úr skuggum for-
tíðarinnar? Og er hægt að
fást við dapurleg viðfangs-
efni í konunglegri höll við
hlið fagurrar konu? Þannig
er spurt, en erfitt er að spá
þegar listin á í hlut.
F.