Vísir - 15.06.1961, Blaðsíða 8

8
VISIk
Fimmtudagur 15. júni 1961
r N
ÚTGEFANDI: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR
Ritst|órar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G Schram.
Ritstjórnarskrifstofur: laugavegi 27. Auglýsingar
og afgreiðsla: Ingólfsstrœti 3. Áskriftargjald er
krónur 30,00 á mánuði - í lausasölu krónur
3,00 eintakið. — Sími 11660 (5 línur). -A Félags-
prentsmiðjan h.f., Steindórsprent h.f., Eddo h.t.
Ný viðhorf.
Þær fregnir, sem bárust hingað til lands í gær-
kvöldi um að þriðjungur danska þingsins hefði mælzt
til að afgreiðslu handritafrumvarpsins yrði frestað
munu hafa komið flestum mjög á óvart. Eftir að þingið
hafði samþykkt frumvarpið fyrir aðeins fáum dögum
virtist ekki of mikil bjartsýni að vænta þess að innan
skamms myndu hinar fornu skinnbækur hverfa aftur
til sín heima. Fleirum en okkur mun og hafa komið að
óvörum þessi nýja þróun mála, því ekki mun danska
stjómin hafa talið að á þessa lund yrði vilji hennar og
mikils meirihluta þings virtur að vettugi um alllangt
skeið.
En þótt 60 þingmenn hafi skrifað undir beiðni um
frestun á staðfestingu er þó ekki fullvíst að málið drag-
ist á langinn fram yfir næstu kosningar eftir þrjú ár.
Ákvæði dönsku stjórnarskrárinnar um frestun á stað-
festingu laga ef þriðjungur þings beiðist hennar á aðeins
við um eignarnámslög. Um önnur lög gildi gildir ákvæð-
ið ekki. Hefir danska stjórnin alltaf haldið því fram að
hér sé alls ekki um eignarnámslög að ræða og var það
sjónarmið ítrekað af Hækkerup dómsmálaráðherra við
lokaumræðu málsins.
I rauninni er því hér um þrjá kosti að ræða, sem
danska stjórnin á völ á eftir síðustu atburði. I fyrsta
lagi getur stjórnin fallizt á skilning þingmannanna 60
og hvílir þá málið fram yfir næstu kosningar. I öðru
lagi getur stjórnin tekið þann kost að virða undir-
skriftimar að vettugi og leggja til við konung að lögin
verði staðfest, þrátt fyrir þær. — Er sú leið í sam-
ræmi við fyrri afstöðu hennar um að hér sé ekki
um eignarnám að ræða. I þriðja lagi má vera að stjórnin
kjósi að leita til dómstólanna og fá úr því skorið, þegar
í stað, hvort lögin eru eignarnámslög.
Hér skal engu um það spáð hverjar verða aðgjörðir
stjórnarinnar. En fyrr en ofannefndar leiðir hafa verið
þrautkannaðar er ekki fullvíst að afhending handrit-
anna muni dragast fram yfir næstu kosningar. Þær
málslyktir yrðu mikill ósigur fyrir dönsku stjórnina á
hennar heimaslóðum.
Við sjáum hvað setur.
Hagur hinna öldruðu.
Mörgum munu þykja athyglisverðar þær upplýs-
ingar um ellilífeyri, sem fram komu í grein fjármálaráð-
herra hér í blaðinu í gær. Hann hefir hækkað um
45% síðan fyrir gengisbreytingu, en daggjöld á Elli-
heimilinu Grund aftur á móti aðeins um 20%.
Það er menningarmerki hvers þjóðfélags að búa
sem bezt að sjúkum og öldruðum. Verðbólgan er versti
óvinur þeirra og fáum ríður á eins miklu að spariféð
sé ekki stórlega rýrt. Það er atriði, sem sízt má
gleymast.

IIÍilll
'■:■;/}//■■■/:/
Á RIÐ 1923 kom út í París
lítil bók um húsagerð-
arlist og virtist eingöngu
rituð v.eð skáletri og upp-
hafsstöfum. Bókin var eftir
ungan og bráðsnjallan arki-
tekt, sem kallaði sig Le Cor-
busier. Bókin hét: Stefnum
að húsagerðarlist. Nafnið
gaf til kynna, að höfundur-
inn áliti ríkjandi húsa-
gerðarlist alls ekki eiga
nafn -sitt skilið.
Enda þótt Le Corbusier sé
hégómagjarn reynir hann
ekki að halda því fram að
hann hafi upp>vái,:@igi&*spýt-
ur mótað nútíihaKúságerðar-
list. En umrædd bók og
seinni verk hans hafa í rík-
um mæli markað stefnu
hennar. í dag er Le Cor-
busier 73 ára gamall að áliti
starfsbræðra hans um allan
heim, þeirra fremstur og
snjallastur.
Le Corbusier er undar-
lega samansettur maður,
hann virðist mótaður af
andstæðum, sem hver um
sig hafa mikil áhrif á hegð-
un hans og breytni. Hann
er sínöldrandi yfir van-
þakklætinu, sem honum
þykir heimurinn hafa sýnt
sér. Á hinn bóginn er hann
ekkert gefinn fyrir að taka
við heiðursmerkjum eða
nafnbótum og forðast allar
formvenjur. Le Corbusier
hefur orð fyrir að vera
skapríkur maður. Hann hef-
ur oftar en einu sinni rekið
allt starfslið sitt til að
hleypa nýju lífi inn á vinnu
stofu sína. Hann nýtur engu
að síður mikils trausts og
tryggðar þeirra, sem kom-
ast í kynni við hann eða
starfa með honum. Til eru
þeir aðstoðarmenn hans sem
vildu leggja allt í sölurnar
fyrir hann.
FERILL hans er ámóta
mótsagnakenndur.
Hann hefur aðeins
byggt um 75 byggingar, en
Frank Lloyd Wright byggði
um 500. Fyrsta bygging eft-
ir hann í Bandaríkjunum er
að rísa um þessar mund-
ir. Franska ríkisstjórnin
hefur enn ekki ráðið Le
Corbusier til að teikna skóia
eða sjúkrahús í Frakklandi.
Hann. byrjaði sem spá-
maður húsagerðarlistar á
véltækniöld, skáld fjölda-
framleiðslunnar. Engu að
síður eru síðustu byggingar
hans í Indlandi næstum því
handunnar. Hann beitti rök-
fræði í skipulagningu borga
og var næsta geometriskur í
teiknun húsa. En nýjustu
verk hans, kapellan í Ron-
champ og klaustrið í La
Tourette, eru rómantísk
listaverk, sem virðast vera
í mótsögn við allt, sem Le
Corbusier hefur' áður sagt.
En eitt sameinar verk
hans og feril: Að byggja
borgir og hús, sem eru í
senn mótuð af skynsemi og
fegurð. Stundum virðist þó
rökhyggjan víkja fyrir
ímyndunaraflinu og fegurð-
in bíða lægri hlut fyrir hinu
hrjúfa Hvað sem því líður
er það listamaðurinn í Le
Corbusier sem stjórnar arki-
tektinum.
T E CORBUSIER er fædd-
ur í svissn. bænum La
Chaux-de-Fonds, sem er fá-
einar mílur frá frönsku
landamærunum í Júrafjöll-
unum. Hann var skírður
Charles Edouard Jeanneret.
í skólanum var hann nám-
fús, klunnalegur, en óneit-