Vísir - 19.06.1961, Blaðsíða 8

■3
V t S I K
Mánudagur 19. júní 1961-

|
ÚTGEFANDI: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR
Rítstjórar: Hersteinn Pálsson Gunnar G Schram.
Ritstjórnarskrifstotun Laugavegi 27 Auglýsingar
og afgreiðsla: Ingólfsstrœti 3. Áskrlítargjald er
krónur 30,00 á mánuði I lausasölu krónur
3,00 eintakið — Sími 1 1660 (5 línur) - Félags
prentsmiðjan h.f.. Steindórsprent h.f.. Eddc h.t.
Heimta lægra kaup.
Atburðir undanfarinnar daga sýna gjörla hvílík
ógæfa það er, að ekki skuli vera til ábyrgur meirihluti
í stærsta verkalýðsfélagi landsins. Atvinnurekendur
hafa boðið sömu kauphækkun og Dagsbrún samdi við
S.I.S. um, að því undanteknu að þeir bjóðast til þess að
greiða 1 % til verkamanna sjálfra, í stað þess að það
renni í styrktarsjóð Dagsbrúnar. Ef hinum kommúnist-
íska meirihluta í stjórn Dagsbrúnar hefði verið umhugað
um að leysa verkfallið með hag verkamanna fyrir aug-
um, þá hefði verið samið þegar í síðustu viku.
Það liggur í augum uppi að samkvæmt tilboði
Vinnuveitendasambandsins fá verkamenn hærra kaup
í launaumslag sitt en samkvæmt þeim kjörum sem S.I.S.
samdi við Dagsbrún um. Engu að síður neitar Dagsbrún
að semja. Með hverjum deginum, sem kommúnistar
draga verkfallið þannig á langinn valda þeir 4000
verkamönnum miklu fjárhagstapi, sem af vinnumiss-
inum leiðir.
Sökin af áframhaldandi vinnustöðvun liggur öll hjá
Dagsbrún. Aldrei hefir það áður komið fyrir að stjórn
eins verkalýðsfélags neiti að semja og rökstyðji þá
neitun með því að heimta kjör, sem eru verkamönnum
óhagstæðari en þau sem boðin eru. Slík ódæmi munu
vissulega ekki fara fram hjá verkamönnum. Þeim mun
mörgum hafa verið hugsað til Akurnesinga þessa helgi,
sem samið hafa upp á 11 % á sama tíma sem Edvarð
og félagar heimta 10% hækkun, en neita að semja um
11 % beina kauphækkun.
Þessi framkoma kommúnista líkist einna helzt gam-
anleik, þar sem hlutunum er með öllu snúið við og full-
trúar verkamanna heimta lægra kaup. En hér er ekkert
gamanspil á sviðinu; Hér er á svið sett sýning á því
hvernig óábyrg forysta skerðir hagsmuni þúsunda
verkamanna og þjóðarinnar í heild með því að halda
áfram tilgangslausu verkfalli.
1 , • V ;
Markaðsbandalögin.
Þessa dagana fara fram ítarlegar umræður í London
um það hvort Bretár skuli ganga í sameiginlega mark-
aðinn eða halda fast við fríverzlunarbandalagið. Enn er
of snemmt að spá um úrslit, en nokkur teikn eru á lofti
um að hið fyrra verði upp á teningnum. Munu þá Danir
og vafalaust fleiri fylgja á eftir.
Þessir atburðir hafa mikla þýðingu fyrir okkur Is-
•endinga, því af þeim hlýtur okkar afstaða að mótast.
Við getum ekki setið hjá öllu lengur meðan aðrar
Evrópuþjóðir bindast slíkum viðskiptasamtökum,
heldur hljótum að ganga þar einnig til leiks. Væntan-
lega mun afstaðan skýrast svo á næstunni að valið verði
'"kki ýkja erfitt.
Iflvad gelist- i
ferð Gagarins?
Það vakti aðdáun
manna um víða veröld,
er það afrek var unnið,
að skjóta fyrsta mann-
aða geimfarinu út í geim-
inn. Og sovézku vísinda-
mennirnir, sem unnu
að undirbúningnum, og
Gagarin höfuðsmaður,
fyrsti geimfarinn, hlutu
verðskuldað lof víða um
lönd.
En samtímis varð afrekið
tilefni alvarlegra hugleið-
inga margra manna í ýms-
um löndum. Menn fóru að
velta því fyrir sér, hvort eigi
'væri réttara að vísinda-
mennirnir beittu sér í bar-
áttunni gegn veikindum og
skorti. Aðrir létu S ljós efa
um, að rétt væri að stofna
til þeirra stórkostlegu út-
gjalda, sem þyrfti til að
vinna afrek sem þetta, því
að af því leiddi ekkert er
bætt gæti lífskjör mann-
kyns.
Slíkar skoðanir haía ilátið
í Ijós merkir menn og kon-
ur, í Sovétríkjunum og í
Bandaríkjunum og víðar. —
Hér skal á engan hátt reynt
að gera lítið úr því, að af-
rekið hefur orðið Sovétríkj-
unum og vísindamönnum
þeirra til mikils álitsauka.
Hann er verðskuldaður. Né
heldur skal dregið úr því, að
sovézkir vísindamenn hafa
aflað sér víðtækrar þekk-
ingar á sviði geimrannsókna,
þótt vera megi, að Banda-
ríkjamenn, sem nú hafa
helmingi fleiri gervihnetti á
lofti en Rússar, standi að
sumu leyti framar á sviði
beinna ransókna. Og sú stað-
reynd, að Rússar hafa til
þessa vart, að heitið geti,
skýrt neitt frá aðferðum sín-
um, bendir ^augljóst til þess,
að rannsóknir þeirra og til-
raunir séu miðaðar við
hernaðarleg not.
Myndu vestrænu þjóðirn-
ar hafa getað orðið fyrri til,
að senda mannað geimfar út
í geiminn? Það vitum vér
ekki. Hitt vitum við, að ef
til þess hefði þurft að leggja
á allan álmenning þær hyrð-
ad, sem almenningur í Sov-
étríkjunum verður að bera
hefðu þær ekki reynt það.
Og jafnvel Rússar, nú þegar
fagnaðarlætin eru um garð
gengin, gera sér grein fvrir
því, að álitsaukinr fylhr
ekki aska almenmngs eða
færir honum aukin 'ifsþæg-
indi Lítið dæmi taiar her
Yuri Gagarin.
sínu máli. Minnstu munaði,
að faðir Gagarins kæmist
ekki til hátíðahaldanna í
Moskvu, því að frá heimili
hans til Smolensk er yfir
vegleysur að fara.
Þetta er hin hliðin á mál-
inu, sem valdhafarnir í
Sovétrikjunum kæra sig
ekki um, að aðrar þjóðir
reyni að gera sér grein fyrir.
Er nú hægt að færa nokkr-
ar sannanir fyrir þeirri
staðhæfingu, sem komið
hefur fram, að sovétstjórnin
hafi orðið að verja svo gíf-
urlegu fjármagni til geim-
ransóknanna og annars sem
til þurfti að virina afrekið.
að almenningur verði enn
um langan aldur að búa við
sama skort og nú, — það sé
m. ö. o. ekki hægt að efna
þau loforð um bætt lífskjör,
sem almenningur hefur beð-
ið eftir að efnd væru’
Hér verður að hafa til
hliðsjónar hvað almenning-
ur í Sovétríkjunum verður
enn að sætta sig við, og rétt-
ast að reyna að glöggva' sig
á þessu eftir óvéfengjanleg-
um heimildum um þetta
efni. Vart verður ályktað, að
Pravda, málgagn miðstjórn-
ar Kommúnistaflokks Sovét-
ríkjanna fari rangt með, er
lýst er kvörtunum manna,
en í þessu málgagni var birt
yfirlit þann 8. apríl um
kvartanir almennings, og or
þar sagt, að hér sé með réttu
kvartað yfir gæðum nauð-
synjavarnings, og fram séu
bornar kröfur um betfi
fataefni, vandaðri skófatnað
— og yfirleitt að vandað sé
meira en gert er til alls þess,
sem almenningur þarf til
daglegra nota.
í blaðinu segir á þessa
leið:
,.Á undangengnum árum
kommúnista og verkalýður-
inn almennt gert mikið til
að auka vörugæði.... en
enn í dag er framleiddur lé-
legur varningur. Hér má t.d.
nefna fataefni, sem upplit-
ast eða missa lit og hlaupa
við fyrsta þvott. Kvartað er
yfir gæðum baðmullarefna
og prjónless og yfir því, að
lítið sé gert að framleiðslu
endingargóðra gerviefna —
Nefnd eru dæmi um lélega
framleiðslu línefna."
Ennfremur sé kvartað yfir
sniði tilbúins fatnaðar. —
Erfitt sé fyrir miðaldra og
gamalt fólk að fá fatnað við
sitt hæfi. — Útlitsgóður
varningur sé oft á sýning-
um, en þess verði ekki vart.,
samskenar varningur komi
í búðirnar. Þá’ er kvartað
yfir, að oft sé enginn fatnað-
ur á börn fáar.legur í búð-
unum. Haft er eft.ir L. Rap-
enkov, vélamanni i verk-
smiðju i Moskvu:
„Mér hafði aldrei dottið í
hug, að það gæti verið slíkt
vandamál að komast yfir
eina eða tvær skyrtúr handa
krökkum. Eg kom daglega í
viku í barnafutnaðardeildina
i GUM (ríkisverzlanir) og
fékk alltaf sama svarið:
„Það fást engar skyrtur á
drengi á þessum aldri.“
Sagt er frá þvi í yfirlits-
greininni, að hjá Shyaulsk
„Elnyas“ skófatnaðarverk-
smiðjunum sé 40.000 para
haugur af barnaskóm svo
lélegum að gæðum, að verzl-
anirnar neiti að taka þá til
sölu. Birt eru ummæli V.
Udeikin í Balanda, Saratov-
héraði, sem segir að skó-
fatnaður framleiddur þar sé
mjög lélegur, — nemendur
í véladeild landbúnaðar-
skóla í Balanda hafi fengið
skófatnaðarsendingu frá
þessu fyrirtæki, sem var svo
léleg, að sólarnir losnuðu al-
veg eftir skamma notkun.
Kvartað er yfir gæðum
sjónvarpsviðtækja, útvarps-
viðtáekja, ísskápa og þvotta-
véla.
Hér eru aðeins. nefnd
nokkur dæmi, en um margt
. fleira kvartað, og seinast en
ekki sízt yfir. að margur
hafa flokkurinn ve-kalýðs-. nauðs. njavai m 'gui vc.
félögin og æskuþ'ðsfélög Frh. á 13. síðu.
)
/