Vísir - 09.12.1961, Qupperneq 7

V I S I K
7
Eáugardagur 9. desember 1961
■ -

Fjölskyldan yfir kaffisopa, Ásdís, Ingrid og Ásmundur,
Skemmtileg
skemmtilegan mann.
Óðinshrafninn er tákn-
mynd blaðamennskunn
v, m | , ■ ■ v m |# — Kolbeinshaus-hugmynd-í
sagoi Asmundur á blaðamannafundi mm hef* es aurei vmi> nem
sérlega hrifinn af, enda er
Um daginn barst mér í hend-
ur ný bók eftir Jónas Árnason,
„Tekið í blökkina“. Þetta eru
endurminningar sjómanns, Jón-
geirs Davíðssonar Eyrbekks, og
er skemmst frá að segja, að
Jóngeir er ákaflega skemmti-
legur viðkynningar, og Jónasi
hefur tekizt mæta vel að færa
í Ietur sögur Jóngeirs.
Mér hefur alltaf fundizt það
mikill kostur við bók, ef hún
tekur athygli manns strax, og
að maður eirir ékki fyrr en
lestrinum er lokið. Þannig var
það um þessa bók.
Jónas Árnason er löngu þjóð-
kunnur rithöfundur, einkum
fyrir frásagnir sínar af sjó-
mönnum og sjómennsku, — og
börnum. Jónas er blessunarlega
laus við allan „gervistíl“, styrk-
ur hans felst fyrst og fremst í
látleysi frásagnarinnar og
kímnigáfu, sem hvergi fær dul-
izt í ritum hans. Þessi höfundur
reynir hvorki að bregða fyrir
sig „harðlífisstíl“, er svo hefur
verið nefhdur, né heldur of-
hlæði. Ekki reynir hann heldur
að setja saman knappar, mein-
ingarlausar setningar, í þeirri
von, að einhver standi og gapi
yfir einhverju, sem hann ekki
skilur, og haldi vitanlega, að í
þessu felist hin dýpsta speki.
Höfundur er heldur engin eftir-
herma, heldur hefur hann sinn
persónulega, lifandi stíl, þar
sem lýsingar og samtöl eru nátt-
úrlegar. Maður hefur það alltaf
á tilfinningunni, að Jónasi sé
létt um að skrifa, hann þarf
ekki að sýnast.
Það leynir sér ekki, að Jónas
Árnason er þaulkunnugur sjó-
mönnum og Sjómennsku. Þess
vegna er hann í essinu sínu, er
hann færir í letur frásagnir Jón-
geirs Eyrbekks, sem flestar eru
sérlega skemmtilegar. Eins og
sagt var í upphafi þessa máls,
er Jóngeir ljúfur viðkynningar.
Framh. á 5. síðu-
Á MÁNUDAGINN sátu
nokkrir blaðamenn, ásamt
þeim Ásmundi Sveinssyni
og Ragnari í Smára, yfir
kaffibolla niður á Hótel Borg
og var það í tilefni af því að
hin mikla bók Helgafells um
Ásmund og verk hans er
komin út. Er þessi bók jafn-
framt fimmta listaverkabók-
in, sem Helgafell gefur út.
Er hér orðið mikið og merki-
legt safn saman komið í þess-
um bókum fimm.
Ásmundur var í mjög góðu
skapi og sagðist vera harð-
ánægður með bókina. Hún
hefir heppnazt vel, og hún
sýnir okkur, að einnig á
þessu sviði bókaútgáfu get-
um við skilað fallegri vinnu.
Halldór Kiljan Laxness
skrifar um Ásmund í bók-
ina.
Við spurðum Ásmund
hvenær hann hefði hitt nó-
belsskáldið fyrst.
— Það var hér í bænum.
Hann hefir líklega verið 12
ára gamall þá og var byrjað-
ur að skrifa eitthvað. Eg var
þá við nám í Iðnskólanum.
En kynni okkar hafa orðið
meiri eftir að árin færðust
yfir okkur.
Formálsorð sín að bókinni
kallar Halldór Kiljan: Við-
staða í myndaskemmu.
Skiptir höfundur þessum
orðum sínum niður í nokkra
kafla og bera þeir heitin, svo
nokkur séu nefnd: Átök í
Jötunheimum, Sóldýrð og
madonna, Upphaf íslenzks
nútímalistamanns, og Járn-
dót Ásmundar.
Blaðamennirnir voru að
blaða í bókinni milli þess
sem þeir ræddu við þá Ragn-
ar og Ásmund. Myndirnar
hafa tekizt vel hjá þessum
þýzka Ijósmyndara.
— Já, sagði Ásmundur,
— það er ágætt hjá honum,
en það er mikill vandi að
taka myndir af skúlptúr
(höggmyndum) Mikill vandi.
Já, eiginlega verður að
segja hverja sögu eins og
hún er, að höggmyndalistin
hefir orðið að þoka um set
fyrir myndlistinni. Þetta er
staðreynd. En höggmynda-
listin hefir nú með vaxandi
tækni aftur öðlast gífurlega
möguleika. Eg myndi segja
að stóriðjan, arkitektarnir
kringum hana og högg-
myndalistin, abstraktverkin,
eigi ótvíræða samleið. Þetta
varð Steingrímur Jónsson
rafmagnsstjóri fyrstur
manna til að sanna á svo á-
þreifanlegan JiáÍJ. Og hér í
iandinu höfum við öll skil-
yrði til þess að láta þetta
vinna saman. Við eigum
mennina
Rætt var um listina og
mannfólkið, afstöðu lista-
mannanna til þeirra sem
vilja hafa áhrif á listamenn-
ina og sköpun verka þeirra.
Það getur enginn tekið sér
húsbóndavaldið yfir lista-
manninum. — Það getur eng-
inn sagt honum hváð hann
eigi að gera og hvernig. Og
enginn listamaður, sagði Ás-
mundur, — mun hefjast
handa um neitt verk, án þess
að bera í brjósti þá von að
einmitt það muni verða
bezt! Eg stend sjálfur í þeirri
trú, að eg eigi enn eftir að
gera mitt bezta verk.
— Áttu ekki mynd sem
væri hægt að setja upp á
Kolbeinshaus?
það sker ekki svo traust að
hægt sé að setja þar upp
höggmynd, sem þar á heima,
það segir hafnarstjórinn
okkur.
— Þú hefir symboliserað
svo margt, sem sjá má af
bókinni. Hefir þér aldrei
dottið í hug að gera rismikla
táknmynd fyrir blaðamenn
og blaðamennsku?
— Jú, eg get ekki sagt ann-
að en að eg hafði ykkur
blaðamenn vissulega í huga
þegar eg gerði myndina Óð-
inshrafn, sem þú sérð hérna
í bókinni númer 127. Hrafn-
arnir hans Óðins voru hans
* bl'áðáífienn. Þéif, eitiS' og nú-
: tíma, biaðgmenn, , fluttu
fregnir úr öllum heimshorn-
unum. — Einhverntíma þeg-
ar við eignumst okkar menn-
ingarhöll, því minna má það
ekki vera Ásmundur, mun-
um við blaðamenn láta gera
á stórtorginu framan við
Óðinshrafninn.
höllina, þessa mynd 6 metra
háa. Það er vissulega flug í
þessari mynd, sögðum við,
og nú kom í ljós, að Margrét
Indriðadóttir á fréttastofu
útvarpsins á einmitt heima í
stofu sinni litla mynd af þess-
ari táknmynd Ásmundar af
blaðamennsku.
Ragnar í Smára sagði að í
bókinni væri að finna mynd-
ir af alls um 200 höggmynd-
um og öðrum verkum Ás-
mundar. Bókin hefir verið
um 4 ár í undirbúningi.
Henni er ætlað það hlutverk
að vera frambærileg hvar
sem er, og ritgerð Laxness
um Ásmund er þýdd á ensku,
dönsku og frönsku.
Þannig á þessi bók að geta
sýnt og útskýrt fyrir fólki
í öðrum löndum hin stór-
brotnu verk hins síunga lista-
manns. Nú í skammdeginu
talar hann um, að hann verði
sem fyrst að komast suður
til Parísar. — Þeir eru ein-
hvern fjandann að bauka
þar, og eg verð að komast
þangað, sagði Ásmundur.
— í síðustu ferð minni þang-
að vorum við hjónin nærri
orðin undir bíl.
Áður en við kvöddum Ás-
mund og Ragnar kom í ljós,
að listamaðurinn var búinn
að vera nokkrar vikur í nef-
tóbaksbindindi. — Þann
fjanda máttu ekki gera,
sagði Ragnar, það getur ver-
ið beinlínis hættulegt fyrir
menn sem eru búnir að hafa
af því ánægju og nautn að
taka í nefið áratugum sam-
an, að steinhætta. Blessaður
hafðu tóbaksbindindið sem
allra stytzt Ásmundur.
Svþ.