Vísir - 09.03.1962, Blaðsíða 4

4
V í S I K
iVIW
Föstudagur 9. marz 1962
99Grafskrift Yesenm
- Volpins.
Hann er nú í Sangelsi fyrir
§koðanir sínai*.
Ofsóknirnai- gegn Paster-
nak uröu á sínum tíma til
þess, að það varð almennt
kunnugt út um hcim, að
sovézkir höfundar eru ekki
frjálsir menn, — og séu þeir
nægilega djarfhuga til þess
að túlka skoðanir sínar, hvað
serti stjórnarvöldin segja,
eiga þeir niðurlægingar eða
refsingar að vænta.
Skozkur fréttaritari, Davið
Laidlow, sem hefur ferðazt
mikið um lönd Austur-Evr-
ópu og kynnt sér þessi mál,
hefur nýlega ritað grein um
sovézka Ijóðskáldið Alek-
sandr Yesenin-Volpin sem
hafði orðið að þola fangelsis-
vist fyrir skoðanir sínar, og
tók þá ákvörðun um það, að
ef slíkt skyldi koma fyrir
aftur, skyldu verk sín birt
utan Sovétríkjanna. Það
átti að þagga niður í honum
— sovézkar þjóðir áttu ekki
Sjóstakkar rafsoðnir þrjár stærðir, hagstætt verð
Ódýrir frystihússtakkar
Frystihússtakkar
Frystihússvuntur hvítar
Sjófatapokar tvær tegundir
Ermar og ermahlífar
Vinnuvettlingar þrjár tégundir
Næl. styrktar nankinsbuxur á karlmenn og unglinga
margar stærðir.
Herranærföt margar gerðir
Röndóttar sportpeysur
Herrasokkar margar tegundir
Sokkar grillon og ull fjórar stærðir
Þessar vörur eru til afgreiðslu strax
BRAÐRABORGARSTlG 7 SlMI 22160 - 5 linur
að fá að kynnast skoðunum
hans. Ef til vill tekst að
koma í veg fyrir það, að þær
fái að kynnast þeim. Ef til
vill ekki, en öðrum þjóðum
gefst brátt kostur á því, því
að verk þessa skálds verða
brátt gefin út í vestrænum
löndum. ,
Flestir sovézkir rithöfund-
ar lifa góðu lífi, því að vel
er fyrir þeim séð, ef þeir
skrifa eins og valdhöfunum
þóknast, — semja bækur sín-
ar á grunni sosialisks raun-
sæis, eins og af þeim er kraf-
ist. En við þetta geta ekki
allir sovézkir rithöfundar
sætt sig, og er þeirra kunn-
astúr Boris Pasternak, og
hvernig fyrir honum fór, af
því að hann vildi vera trúr
sjálfum sér og leita sann-
leikans.
Yesenin-Volpin var fæddur
1925 — óskilgetinn sonur
skáldsins og bóndans Sergei
Yesenin (Esenin), er framdi
sjálfsmorð sama árið og
drengurinn fæddist. Móðir
hans var Nadezha Volpin.
Yesenin-Volpin var við
nám í stærðfræði og rök-
fræði, 1949, er hann var
handtekinn, og sendur til
geðrannsóknar í fangelsi i
Leningrad, og síðar fluttur í
Karagandafangabúðirnar, er
hann hafði verið dæmdur til
fimm ára fangavistar þar.
Eftir andlát Stalins var hann
náðaður, hvarf til Moskvu,
og hafði ofan af fyrir sér
með þýðingum úr blöðum
álfunnar og gat sér orð og
kom sér vel áfram. Hann
gat ekki fengið kennslustarf
við háskólann í Moskvu,
þar sem hann hafði ekki göt-
að tekið lokapróf, en hann
hafði marga nemendur, hon-
um var boðið á ráðstefnur
erlendis og hann skrifaði um
heimspekileg efni í eitt höf-
uðrit kommúnistaflokksins.
Þegar stjórnarvöldin neit-
uðu honum um vegabréfs-
áritun til þess að fara á
stærðfræðisráðstefnu í Var-
sjá í september 1959 kann
hann að hafa grunað, að hann
mætti eiga sér ills von.
Hann þurfti ekki að fara í
grafgötur um það lengur, að
búið var að glíta tengsl hans
við menn í öðrum löndum,
tengsl, sem voru honum á-
kaflega mikils virði. Sein-
nóvember 1959 og eftir það
varð hljótt um hann og hef-
ur ekki síðan til hans spurzt.
Eftir honum er haft, að
hann óski eftir biítingu
verka sinna, til þess að
frjálsar þjóðir megi vita, að
1 Sovétríkjunum séu komn-
ir til sögunnar menntamenn,
sem virði frelsi og sann-
leika, — prentfrelsi sé ekki
til í Sovétríkjunum, — „en
hver getur haldið því fram,
að þar sé ekkert hugsana-
frelsi?“
Yesenin-Volpin hefur ósk-
að þess, að verk hans frá
síðari árum verði birt fyrst,
því að þau réttlæti það, að
hann hafi ekkert ort að kalla
síðan 1951.
Og hann skrifar sína eigin
grafskrift:
„Þegar ég hefi lagt
seinustu hönd á þessi
verk og gert ráðstafanir
til birtingar þeirra, mun
ég fara í fangelsi, sé það
vilji þeirra, en ég fér ró-
legur, því að ég er mér
þess meðvitandi, að þeir
liafa ekki sigrað mig.“
í fangelsinu orti hann
kvæði, sem hann kallaði
í gær lék ég mér á enginu.
Það er ort á tímabilinu júlí
1949 — marz 1951, er hann
var í Lubyanka-fangelsin^i
og Karaganda-fangabúðun-
um. Þar er brugðið upp
mynd af sól, frelsi, værum
svefni — en einnig skyndi-
legri handtöku sem her-
menn framkvæmdu án á-
kæru, og ákvörðunin er tek-
in að láta ekki bugast við
yfirheyrslur ....
„og hvað þá, ef mér lærð-
ist allt of' fljótt, að ég var
flæktur inn í vonlausan
leik“, og ákvörðunin:
„Og þótt ég verði höggi
lostinn og deyi glata ég
kannske engu — með virð-
ingarsvip og jsigurbrosi á
vör mun ég
yfirgefa þetta hús af
frjálsum vilja, og þeir
munu forðast að láta sér
verað á þau mistök, að
grafa mig líka í kirkju-
garðinum, þar sem komm.
únistar hvíla.“
100 eru á
biðlista
Hundrað manns eru á biðlista
að gerast atvinnubílstjórar í
Reykjavík, að því er formaður
Bifreiðastjórafélagsins Frama,
Bergsteinn Guðjónsson, hefur
tjáð Vísi.
Þetta er í sjólfu sér ekki nýtt,
sagði Bergsteinn, og það þýðir
asta ritgerð hans birtist í "ekki að framundan sé nein
fjölgun í stéttinni, síður en svo.
í bænum eru starfandi 636 bif-
reiðastjórar. Allt af öð hverju
er einhver hreyfing á mönnum
í þessu starfi, menn hætta og
hverfa að öðru starfi, þó nokkr-
ir hafa flutzt upp í sveit og
gerzt bændur, og menn snúa
sér að einu eða öðru. Og þá kom
ast hinir að í þeirra stað.
I
SI-SLETT POPLIN
( NO-IRON)
M1N ERVA
STRAUNING