Vísir - 27.03.1962, Síða 10

VISIR
Þriðjudagur 27. marz 1962.
10

Sameinuðu þjóðanna í Kongo.
Lasii hafði i 5 ár fylgzt með
gangi mála i stjórnarskrifstof-
um Sameinuðu þjóðanna, þegar
hann tók til að skrifa þessa
bók. Hann leitaðist við að iýsa
hinum sænska stjórnmálamanni
Prá því hann fyrst birtist á vett-
vangi heimsmálanna. Lash leit-
ast við að finna og lýsa sam-
bandinu milii fortíðar Hammar-
skjölds og viðhorfa hans og
skapgerðar, og hvernig það
birtist í starfi hans, sem kallað
hefur, verið illframkvæmanlegt.
Hammarskjöld var kannski
fyrsti raunverulegi alþjóðlegi
starfsmaðurinn i heimi, þar sem
þróunin krefst þess að fleiri og
fleiri hefji sig upp yfir þröng
þjóðernissjónarmið og taki á
sig skuldbindingar, sem rífa þá
upp frá rótum sinum í föður-
landinu og gera þá að verkfæri
og kannski driffjöðrum í hreyf-
ingum, sem takmarkast ekki af
neinum landamærum. Hammar-
skjöld var vel úr garði gerður
til að sinna slíku hlutverki.
Hann gerði sér líka fullkomlega
ljóst hvað til þurfti. Hann hef-
ur sagt að alþjóðlegur starfs-
maður verði að hafa fullkomna
gát á sjálfum sér. Slíkur maður
hefur sín mannlegu viðbrögð,
skoðanir með og móti, sínar
hugsjónir og áhugamál, sem
hann finnur'^élíðSöjtflSs^álfum
sér. En hann verður að leggja
bönd á þessar persónulegu til-
linningar sínar, þær mega ekki
verka á gerðir hans og stefnu.
Enginn getur efazt um að
Hammarskjöld fann til þessarar
miklu byrði, en að hann leitað-
ist við að bera hana eins og
hann bezt gat.
Pessi bók eftir Joseph P.
Lash fjallar um þá viðleitni
Hammarskjölds að uppfylla
þær kröfur, sem til hans voru
gerðar. Hún er lýsing á baráttu
sem oft og einatt virtist von-
laus, en sem halda varð áfram
óhikað, vegna þess að hún var
ekki barátta eins manns, heldur
allra hinna Sameinuðu þjóða i
samræmi við hlutverk þeirra
eins og það birtist í sáttmála
samtakanna.

Tryggve Lie, fyrsti fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu
Þjóðanna gat ritað endur-
minningar sínar eftir að hann
Iét af hinu erfiða brautryðj-
endastarfi sínu hjá þessum
nýstofnuðu alþjóðasamtökum
Á þann hátt fékk hann tæki-
færi til að skýra stefnu sína
og aðgerðir og hafa með því
áhrif á dóm sögunnar um
starf sitt á þessum þýðingar-
mikla vettvangi.
Þetta tækifæri fékk Dag
Hammarskjöld ekki. Hann féll
í miðjum bardaga án þess að
hafa Jrengið tækifæri til að
stinga niður penna. Annir hans
voru gífurlegar og dauðinn ó-
fyrirsjáanlegur.
Það hefur fallið í hlut banda-
riska blaðamannkns Joseph P.
Lash að rita ævisögu Hammar-
skjölds Bókin er rituð á þeim
tíma er Hammarskjöld barðist
hvað harðast fyrir hugsjónum
Frá scenunni —
Framh. af 9. síðu.
hinu er ekki að neita, að sumt
af því er orðið að veruleika,
er hann stakk fyrstur upp
á og var þá talið fjarstæða
ein. Hann vildi leggja vatns-
veitu fyrstur manna inn i
höfuðborgina, gera leikvang
og skemmtigarð í Laugardal,
hann barðist fyrstur fyrir
þjóðhátíðinni 1874 (hann var
fróðastur allra íslendinga um
Þingvelli), og lagði á ráðin,
þegar þar að kom. Hann vildi
reisa Ingólfi líkneski á Arn-
arhóli og gera höfn í tjarn-
arstæðinu, en gosbrunna og
fleira borgarskraut í brekk-
unum beggja vegna við Tjörn
ina. Konungur kom auga á,
hve Sigurður hefði unnið mik
ið að þjóðhátíðinni og færði
í tal við landshöfðingjann,
hvernig skyldi sæma hann í
staðinn. Landshöfðinginn dró
úr því og kom í veg fyrir, að
hann fengi nokkra viðurkenn
ingu. Sú hugsjón Sigurðar,
sem tekið var af mestum
fögnuði, var endurreisn ís-
lenzka kvenbúningsins, og
þegar hann hafði lokið við
hann, sneri hann sér að stofn
un Þjóðminjasafnsins.
Sjóður fyrir
„nationala scenu“.
Sem áður segir, veiktist
Sigurður málari, þegar hann
var að vinna að leiktjalda-
gerð í gömlum húshjalli, hann
var að mála tjöld í Hellis-
menn Indriða og gætti sín
ekki fyrir kuldanum. Þessi
stórmerki maður hafði eigin-
lega aldrei verið á launum
hjá þjóð sinni fyrir allt það,
er hann vann henni. Helzt
hafði hann ofan fyrir sér með
því að mála altaristöflur, en
ekki var það honum að skapi
og sagði eitt sinn: „Mér ligg-
ur við að hlæja stundum, þeg
ar ég sit fyrir framan þessar
Kristmyndir (sem reyndar
er fjarst mínu skapi að mála
af öllu), þegar ég hugsa um,
að íslendingar skuli nú fyrst
vera farnir að skinna sig upp
með altaristöflur, þegar
kristna trúin virðist vera að
fara á hausinn". Vinir hans
hafa skipzt á um að gefa
honum mat, þegar verst er
á statt fyrir honum, þeir vita,
hvílíkur maður hann er og
snillingur. Þegar Útilegu-
mennirnir voru leiknir 1866,
tók hann enn upp þráðinn frá
1861 um að stofna „nationala
scenu“ í höfuðborginni, fékk
því til reiðar komið, að stofn-
aður var sjóður með 100 rík-
isdölum og enn fremur tjöld,
fatnaður og fleira, sem af-
hentist Reykjavíkurbæ, og að
þeir, sem réðust í sjónleika,
skyldu hafa frjáls afnot þess-
arra tækja, gegn því að
greiða í hvert sinn 50 rd„
sem rynni í sjóðinn, og fyrir
sjóðinn skyldi loks í fyllingu
tímans byggt „scenuhús“. —
Um aldamót, þegar iðnaðar-
menn réðust í að byggja Iðnó
stofnuðu þeir og Leikfélag
Reykjavíkur til að fá sjóðinn
í húsbyggingu sína. Þannig
varð þessi sjóður aðdragandi
að Leikfélagi Reykjavíkur og
vissulega Þjóðleikhúsinu líka.
n
„Greyið hann
Siggi séní“.
Á námsárunum í Kaup-
mannahöfn festist auknefnið
„geni“ við Sigurð málara,
kallaður af kunningjunum
Siggi snéri. Flestir hér heima
töldu hann misheppnaðan
snilling, en hann var það ekki
í augum vina sinna, sem
skildu hann, þó að aldrei
fengi hann að njóta sín til
fulls. Þegar íslendingar höfðu
haldið sína þjóðhátíð, gaf
frumkvöðull hennar, Sigurð-
ur málari, upp öndina einn
haustdag. Einn hinna fáu,
sem umgengust hann síðustu
dagana, var Matthías Joc-
humsson. Hann segir svo í
bréfi til séra Jóns Bjarnason-
ar: „Greyið hann Siggi séni.
Ég sagði þér, að ég hefði kom
ið grátandi út frá málaran-
um. Á þriðja degi þar frá var
hann himlaður. Hann var líka
stirður, kaldranalegur, ein-
lyndur og skeptiskur. En ein-
kennilegt mikilmenni, andrík-
ur karakter og rammþjóðleg-
ur gáfu-, íþrótta- og fram-
kvæmdamaður var Siggi.“ í
öðru bréfi segir hann: „Hann
hafði alla ævi miklu sterkari
þjóðernis-, réttlætis- og feg-
urðarhugsjónir en aðiir, sem
ég hef þekkt, og komst því í
öfugt samband við þessa gutl
araöld, sem hann var gjör-
samlega í mótsögn við. Sál
hans var miklu hreinni en hjá
flestum öðrum, en hann var
þver og stirður, vandfýsinn
og einrænn. Trúmaður var
hann enginn í venjulegri
merkingu þess orðs, en sál
hans var þó betra musteri
sannleikans en 1000 sálir ann
arra.“ ,
iiZT AÐ AUGLÝSA
í VÍSI
Sími 11025.
SELJUM I DAG:
Ford Concul 1962.
! Ford Zodiac 1957, lítið ek-
inn. Skiptí óskast á Mer-
| cedes Benz '59 — 61 model.
] Staðgreiðsla á milligjöf.
Landrover 1958, lengri gerð-
in, ekinn aðeins 27.000 míl-
ur.
Chevrolet sendibifreið, lengri
gerðin '53. Með sætum fyr-
ir 14 manns. Stöðvarpláss
getur fylgt..
Opel Capitan '60, lítið ekinn. 1
Taunus Station '59, ’60, ’61. !
Góðir oflar.
Pobeda '54 i mjög góðu
standi. Got. verð.
Chevrolet ’55 i góðu standi.
fæst á góðu verði.
Ford Pick-Up '52. Góður bíll.
Volvo vörubifreið '57. Mjög
góður. Skipti koma til
greina á eldri bifreið.
Mercedes Benz vöruvifreið
'61, 6 tonna. lítið ekin.
Mercedes Benz vörubifreið
'55 i góðu standi.
Volvo Station '55, góðir
greiðsluskilmálar.
Höfum kaupendur að eftir-
töldum bifreiðum:
Volkswagen, flestar árgerðir
Skoda Station ’58-’61. Stað-
greiðsla.
Ford vörubifreið '57. Stað-
greiðsla.
Mercedes Benz vörubifreið
’60-’61, með vökvastýri.
Svo til staðgreiðsla.
Laugavegi 146, á horni
Mjölnisholts.
Sími 11025.
N
LAUGAVEGI 90-02
SELJUIVl í DAG:
Fíat 1957, mjög góður bíll.
Ford Anglia 1930, gott verð.
Volga 1958, mjög fallegur
bíll.
Mercedes Benz 1952.
Opel Record 1955.
Opel Caravan 1955.
Opel Record 1959 og ’60.
Morris Oxford 1955, mjög
glæsilegur bíll.
Austin A <0 1950, selst með
mjög lítilli útborgun.
Gerið tilboð 1 bílana Þeir eru
til sýnis á staðnum