Vísir - 30.03.1962, Page 10

w
VISIR
Föstudagur 30. marz 1962.
Föstudagsgreinin
Fram af 9. síðu.:
falltrúum og fjögur frumvörp
frá ríkisstjórnum. Þar við bætt-
ust 85 skýrslur um margskonar
etriði.
Mér virðist að árangurinn af
þessu þingi hafi e.t.v. verið
nokkr.ii meiri en af fyr; þing-
um. Fyrir okkur íslendinga er
það t.d. mikils virði að sam-
þykkt var stofnun svonefndrar
norrænnar menntastofnunar í
Peykjavík. Kostnaðurinn við
hana mun nema milljónum
irróna og munu hin Norðurlanda
rikin bera þann kostnað.
Þá má nefna allmerkilegt mál,
að sampykkt var að koma á fót
sáttastofnun í alþjóðadeilum,
sem á að hafa bækistöð í Nor-
egí. Er það ætlunin að stofnun
þessi taki að sér málamiðlun
í alþjóðadeilum hvar sem er í
heiminum, vinni að þvf að
kanna undirrót slíkra deilna og
vinna að málamiðlun.
J^nn má nefna að samþykkt
var að koma á fót nor-
rænni fiskimálastofnun. Ég er
ekki viss um að sú stofnun
hafi verulega þýðingu, fyrir okk
ur íslendinga. 1 fyrstu virðist
henni ætlað að leysa úr vanda-
málum í sambandi við fiskveið-
ar f Kattegat og Skagerak. En
hin Norðurlandaríkin höfðu sem
kunnugt er á sínum tíma enga
samstöðu með Islendingum
varðandi 12 mílna landhelgina,
voru okkur jafnvel þungar f
skauti, þótt bæði Norðmenn og
Danir (hvað Færeyjum viðvík-
ur) séu nú komnir á okkar mál.
Ákvarðanir í þessum málum
verða að teljast mikilvægar
vegna þess að rfkisstjórnirnar
liafa fallizt á að veita fé til
þeirra. Þannig er um sýnilegan
framgang að ræða, en í raun-
inni voru ríkisstjómimar bún-
ar að taka ákvarðanir í þessum
máium áður en Norðurlanda-
ráð hélt sinn fund.
Af öðrum ákvörðunum má
nefna að ferðalög eru enn auð-
velauð milli landanna með breyt
i:;gu á vegabréfareglum og enn
fremur að komið er á gagn-
kvæmum greiðslum ekkna og
örorkulifeyris.
þá er rétt að nefna all merki-
lega samþykkt varðandi
hmai svokölluðu „sjóræningja"
útvarpsstöðvar. Tvær slíkar
stöðvar hafa verið starfræktar
við bæjardyr Kaupmannahafn-
ar og Stokkhólms og er tilgang
ur eigenda þeirra að græða fé
á auglýsingum í útvarpsstöðv-
unum. Hvert land um sig hefur
ekki séð sér fært að hefjast
handa til að hindra þetta út-
varp, þar sem stöðvarnar hafa
verið í skipum utan við land-
helgi Hinsvegar álfta menn, að
samþykkt margra þjóða á vissu
svæði gæti orðið undirstaða að
gerða til að hindra slfka starf-
semi og samþykkti ráðið að
banna rekstur þeirra á svæði
Norðurlanda.
Hér gefst ekki tóm til að
ræða umræður og samþykktir f
fjölda annarra mála, svo sem
stofr.un lýðakademíu, um Eyr-
arsundsbrú, samgöngur yfir há-
lendið milli Noregs og Svfþjóð-
ar, að refsidómar l einu landi
fái gildi í hinu, að komið verði
á frjálsum vinnumarkaði lækna
og kennara, um sameiginlegt
norrænt ökuskfrteini o.m.fl.
^ðeins skal að lokum minnzt
á undirritun hins svokall-
aða Helsingfors-sáttmála, sem
fjallar um samstarf Norður-
landa. 1 þessum sáttmála er f
rauninni ekkert nýtt, þar er að-
eins festur á skjal sá árangur
sem þegar hefur náðst í að sam
ræma norræria löggjöf og stofna
til samvinnu á mörgum sviðum.
Þegar litið er yfir þennan
langa sáttmála sézt að það er
nú orðið á æði mörgum sviðum
sem samræming hefur tekizt.
En það hryggilegasta er að
tilefni þessa sáttmála er einmitt
að menn óttast aðskilnað og
upplausn í norrænu samstarfi
á næstunni. Er það þá ætlunin
að sáttmálinn verði einskonar
tryggðapantur þessara gömlu
vina, þar sem þeir heita þvi að
halda áfram að muna hvern ann
an og reyna áfram að viðhalda
tengslunum jafnvel þó þeir
flytji úr húsinu sem þeir eiga
nú allir heima í.
Tók ís i Bremerhaven
með samþykki
Vísir hefur sannfrétt það,
að togarinn Karlsefni frá
Reykjavík sé nú á veiðum hér
við Iand og muni ætla að
leggja aflann f land hér í
Reykjavík að lokinni veiðiför.
Togarinn fór f söluferð út
til Þýzkalands og seldi afla
sinn í Bremerhaven þann 21.
þessa mánaðar. Síðan tók
skipið ís f hinni þýzku höfn.
Sjómannafélag Reykjavík-
ur mun líta þetta alvarlegum
augum þar sem verkfall stend
ur yfir á togaraflotanum.
En þegar söluferð lauk í
Bremerhaven var leitað álits
skipshafnarinnar um það
hvort taka bæri ís og voru
allir skipsmenn sammála um
að gera það og töldu ekkert
verkfallsbrot felast í því, þar
eð Ianda ætti fiskinum heima
og togarinn þá stöðvast að
sjálfsögðu ef verkfallið stæði
þá enn.
Karisefni er á veiðum hér
við land og eru þær fréttir
sem birzt hafa um að hann
hafi farið til veiða á fjarlæg-
ari mið algerlega úr lausu
Iofti gripnar.
Nýr bókamarkaður í
Listamannaskálanum
í dag er opnaður, í Lista-
mannaskálanum, bókamarkaður.
Eru þar til sölu um 1500 titlar
frá 40 bókaútgefendum. Búizt er
þó við að titlum muni fjölga
talsvert áður en markaðinum
lýkur.
Fyrir markaði þessum stendur
Bóksalafélag íslands, sem er
ekki samtök bóksala, eins og
nefnið gefur tilefni til að halda,
heldur samtök bókaútgefenda.
Um markaðinn sjá þeir Lárus
Herramunnsmatur
Framh. af 1. síðu.
um upp með skóflum. Ykkar
kræklingur er smár og n;ér
þykir hann betri ensástórgerði.
Ég var um nokkurra ára skeið i
Belglu og þar eru kræklingur
stóriðnaður. Flytja þeir, rrieöal
annars, mikið út til Englands,
en þar er markaðurinn svo mik-
ill að eftirspurninni er aldrei
fullnægt. Það dýrasta við þessa
framleiðslu er að tína krækling-
ana, en í Skotlandi leysa þeir
það með þvf að nota til þess
börn og unglinga, sem fá greitt
visSt á hverja fötu sem þau
tína“
„Hvernig líkar Islendingum
við kræklingana, sem nafa
smakkað þá?“
„Flestir eru þeim algerlega
ókunnugir. Til dæmis v ssi
\ hvorug konan sem var með mér
hvað þeir hétu. Annarri þeirra
varð að orði þegar hún smakk-
aði þá: „Að hugsa sér. Matur
fyrir ekkert á íslandi“.“
Þau hjón hafa verið hér á ls-
landi í tæp tvö ár og segjast
hvergi hafa eignazt jafn marga
vini, þar sem þau hafa verið,
eins og hér. Við höldum okkur
við efnið og spyrjum oau
hvaða íslenzkur matur þeim
líki bezt. Mr. Sinclair: „T /í-
mælalaust lambakjötið. I Eng-
landi notum við bæði Drezkt
lambakjöt og frá Nýja Sjálandi,
en ég tel það íslenzka taka báð
um fram“. Frúin segir „Ég
veit ekki hvernig ég fer að þvi
að borða fisk í Englandi eair
að hafa kynnst íslenzkri,
nokkurra klukkutíma gamal.i
ýsu. Það sem allað er nýr f!sk-
ur í Englandi er venjulega
' tveggja til þriggja vikna gamail
og því alls ekki sambærilegur."
Heimsókn vorri lýkur með
því að bragða á gómsætum
kræklingum, sem að vísu ekki
eru íslenzkir, því að sjórinn i
Nauthólsvíkinm er nokkuö
kaldur til að vaða l honum á
þessum tlma árs.
Stjórnarvöld, gamalmenni
og blaðamenn í leikbúsi
Blöndal og Jónas Eggertsson.
Síðasti bókamarkaður Bók-
salafélagsins fór fram árið 1939.
Hafa síðan verið haldnir ýmsir
bókamarkaðir, sumii* með þátt-
töku Bóksalafélagsins, en hér
j er um að ræða fyrsta heildar-
markaðinn, síðan 1939. Allar
bækur á markaðnum hafa verið
lækkaðar 1 verði frá útgáfutíma,
og nemur lækkunin frá 40—60
prósentum. Markaðurinn verður
opinn á almennum verzlunar-
tíma, nema um helgar, en þá
verða sölusýningarnar frá 10 til
10.
Eins og kunnugt er var al-
þjóðaleikhúsdagsins minnst hér
á landi með leiksýningum hjá
Þjóðleikhúsinu og Leikfélagi
Reykjavíkur s. 1. þriðjudag.
Skugga-Sveinn var sýndur af
þessu tilefni í Þjóðleikhúsinu og
Kviksandur í Iðnó.
Bæði leikhúsin voru þéttsetin
þetta kvöld. Ríkisstjórn, alþing-
ismenn, borgarstjóri, borgar-
stjórn og blaðamenn voru boðnir
I Þjóðleikhúsið þetta kvöld. Leik
félag Reykjavíkur bauð vistfólki
af Elliheimilinu Grund og Dvar-
arheimili aldraða sjómanna.
Ríkisútvarpið flutti þetta
kvöld sérstaka dagskrá sem var
helguð Alþjóðaleikhúsdeginum.
Fá nýjar véfiar
Framh al 1 síðu.
Vestfirðina með öðrum hætti en
kaupa nýja flugvél, sem hentaði
við staðhætti: þar eru víðast-
hvar aðeins stuttai; flugbrautir,
er ekki henta nema litlum vél-
um. Þó er Isafjörður þar einn
undanskilinn. Þess vegna verð-
ur horfið að því ráði að kaupa
flugvél, mun minni en Dakota-
vélarnar eru, til þessara flug-
ferða. Ekki kvað Örn ennþá
fullráðið hvaða tegund vélar
keypt verður í þessu skyni, en
meginskilyrðin eru þó þau að
hún þurfi ekki langt flugtak.
I sambandi við flugsamgöng-
uj; við Vestfirði má geta þess,
að eftir að Flugfélagið tók úr
notkun síðasta flugbátinn sinn,
hafa þær verið að meira eða
riímria leyti í ólestri, en nú er
meiningin að reyna að bæta úr
því eftir föngum. Hafa þing-
menn kjördæmisins sýnt lofs-
verðan áhuga á því að leysa
þetts mál eftir föngum, en það
verður helzt gert með bygg-
ingu nýrra flugvalla og lagfær-
ingum á þeim sem fyrir hendi
eru.
Einna mesta vandamálið er
Patreksfjörður. Þar er enginn
flugvöllur til og fram til þessa
hafa Patreksfirðingar notazt
víð flugbraut á Barðaströnd
þegat þeir þafa farið flugleiðis
til Reykjavíkur. Nú er meining-
in að gera flugvöll . grennd við
Sauðlauksdal, en það er eini ,
staðurinn í nágrenni við Pat-
r»ksfjörð, sem til greina kem-
ur fyrir flugbraut. Má líklegt
teljast að þar verði framkvæmd
tr hafnar með vorinu.
Á Bíldudal er lítil flugbraut
um 330 metra löng, þar sem
sjúkravélar geta lent, en varla
stærri. Sennilega mætti lengja
brautina eitthvað i norðurátt,
en myndi hafa mikið rask og
jafnframt verulegan kostnað í
för með sér.
A Þingeyri, eða þar í grennd,
eru tvær flugbrautir, önnur 400
metra löng á svokölluðum
Sandasandi ,hin 520 metra löng
hjá Hólum. Má búast við að
;ú síðamefnda verði lengt f 600
metra í sumar og þannig gerð
hæf fyrir áætlunarflug lftilla
véla.
I Önundarfirði er sjúkraflug-
völlur til á túni einu þar í firð-
inum, en bæði er það of lítið
og enda útilokað að níðast
þannig á grasnytjum bóndans
að hefja þangað áætlunarflug.
Þess vegna hafa verið uppi
raddir um það að flytja völlinn
að Holti, því þar mun tiltölu-
lega auðvelt að gera sæmilega
góða flugbraut.
Loks má geta þess að einn
þeirra flugstaða, sem til greina
hafa komið sem reglubundinn
áætlunarstaður er Hólmavik í
Strandasýslu. Þar er þegar til
800 metra flugbraut, en norður-
endi hennar þarf allmikillar lag
færingar við og má þvf búast
við að þar hefjist einnig fram-
kva'mdir með vorinu.
Með auknum framkvæmdum
á þessum stöðum má búast við
að mjög rætist úr flugsamgöng-
um til Vestfjarða f náinni fram-
tíð.
^farðarfundur • • •
Framh af 16. síðu.
sem skyldi, vegna skorts á vatns-
geymum Er nú verið að hefja bygg
ingu nýs vatnsgeymis og á henni
að vera lokið um áramót. Nokkuð
vandamál hefur verið að halda
nægilegum þrýstingi í hæstu hús-
um bæjarins. Verður bætt úr því
með dælustöðvum, frekar en að
Iáta aðalæðina halda uppi þrýst-
ingi, þar sem það myndi minnka
afköst hennar verulega.
Aukning vatnsnotkunar í bæn-
um nemur 22—25 sekúndulítrum
árlega. Er reiknað með að vatns-
þörfin verði orðin meira en þre-
föld á við það, sem nú ér, árið
2000. Það vatnsmagn er álíka mik-
ið og rennur um Elliðaárnar. Til
að hafa við hinni hraðvaxandi
aukningu eru framkvæmdar víð-
tækar rannsóknir í nágrenni bæj-
arins og virðist tryggt að ekki
mum koma til vatnsskorts um ó-
fyrirsjáanlega framtíð.
Eitt af vandamálum vatnsveit-
unnar hlýtur alltaf að vera það
að mest af framkvæmdum hennar
er í jörðu niðri og því aldrei hægt
að sjá bilanir fyrir. Vatnsveitan
hefur nú einnig hafið þjónustu við
húseigendur, með viðgerðum á
klósettkössum og krönum. Er þetta
mjög mikilvægt, því að t.d. getur
einn bilaður ldósettkassi eytt 10 til
20 tonnum af vatni á sólarhring.
Að ræðum frummælenda lokn-
um, tóku til máls Þorlákur Jóns-
son og Jóhann Hafstein.
a
® • •
Framh. af 6. síðu.
því svo hátt fór togarinn, að tveir
skipsmanna höfðu getað stokkið
beint úr skipinu og upp á land, og
síðan fóru þeir um borð í skipið
aftur.
Sennilegt er talið að varðskips-
menn á Óðni er komu togaranum
tii hjálpar, muni krefjast björgun-
arlauna, því hér hafi verið um að
ræða björgun skips, er Óðinn dró
það til hafnar hér í Reykjavík, því
stýrið hafi verið algjörlega óvirkt.